Mi tute ne Еќatis tiun manieron de vivo. Kion! mi pensis, Д‰u mi venis tian longan vojon por fari tion, kion mi laЕbone povus fari hejme, kaj kun miaj parencoj Д‰irkaЕ mi? Kaj pligrandiДќis mia malДќojo, Д‰ar la bonamiko, kiu min alЕќipis tien-Д‰i, intencas nune lasi tiun-Д‰i terbordon.
Kiam mi estis knabo, kaj ekiris surmaron, mi metis en la manojn de mia onklino, iom da mono pri kiu, mia bonamiko diris, ke mi bone farus, se mi ĝin elspezus pro mia bieno. Tial, post kiam li revenis hejmon, li alsendis iom da ĝi kontante, kaj la restaĵon kiel tukoj, ŝtofoj, lanaĵoj, kaj similaĵoj, kiujn li aĉetis. Mia onklino tiam metis en liajn manojn iom da livroj, kiel donaco al li, por montri sian dankecon pro ĉio, kion li faris por mi; kaj per tiu mono, li afable aĉetis sklavon por mi. Intertempe, mi jam aĉetis sklavon, tial mi nun havas du, kaj ĉio prosperis dum la sekvanta jaro.
Parto II
Sed baldaЕ miaj projektoj trograndiДќis laЕ miaj rimedoj. Unu tagon alvenis kelke da viroj por peti min, ke mi komandu sklavЕќipon elsendotan de ili. Ili diris, ke ili donos al mi parton en la sklavoj, kaj pagos la tutajn elspezojn ЕќarДќe. Tio estus bonaДµo por mi, se mi ne havus bienojn kaj teron; sed nun, tian ЕќanДќon fari, estus malsaДќe kaj hazarde. Gajninte multe da mono, estis konsilinde ke mi laЕe daЕrigu tri aЕ kvar jarojn plu. Nu, mi diris al la viroj, ke mi tre volonte irus, se ili dume prizorgus mian farmon, kion ili alpromesis.
Tial, mi faris mian testamenton, kaj bordiДќis tiun-Д‰i Еќipon je la oka datreveno de mia forlaso de Hull. Tiu-Д‰i sklavЕќipo enhavis ses pafilegojn, dekdu virojn kaj unu knabon. Ni kunprenis segilojn, Д‰enojn, ludilojn, globetojn, pecetojn de vitro, kaj tiajn komercaДµojn konvenajn al la gusto de tiuj, kun kiuj ni intencis komenci.
Ni ne estis pli ol dekdu tagoj de la ekvatoro, kiam ventego forpelis nin, ni ne sciis kien. Subite eksonis la krio “Teron!” kaj la Еќipo alpuЕќiДќis sur sablaДµon, en kiun Дќi malleviДќis tiel profunde, ke ni ne povis Дќin liberigi. Fine, ni eltrovis ke ni devas Дќin lasi, kaj atingi terbordon laЕeble. Ekire, estis boaton sur Дќia posta parto, sed ni eltrovis, ke Дќi estis deЕќirita per la forto de la ondoj. Nur unu boateto restis Д‰e la Еќipflanko, tial ni enboatiДќis en Дќin. Tie ni Д‰iuj troviДќis, sur la malglata maro! La koro de Д‰iu nun malfortiДќis, vangoj paliДќis, kaj niaj okuloj malklariДќis; Д‰ar estas nur unu espero, eltrovi ian golfeton, kaj iel atingi rifuДќejon apudteran. Ni nun tute transdonis niajn animojn al Dio.
La maro pli kaj pli malglatiДќis kaj Дќia blanka ЕќaЕmo tordiДќis kaj bolis. Fine, la ondoj en sia furioza sporto disrompiДќis kontraЕ la boatflanko, kaj ni Д‰iuj elДµetiДќis.
Mi povis bone naДќi, sed la povo de la ondoj kaЕzis, ke mi perdis mian spiron tro multe por tion fari. Fine, unu granda ondo terenportis min, kaj lasis min sendanДќere, kvankam konsumite pro timego. Mi starigis min sur piedoj, kaj penadis laЕeble surteriДќi, sed Дµus tiam, la kurbo de ondego suprenleviДќis kvazaЕ monteto, kiun eviti, mi tute ne havis sufiД‰an forton, tial Дќi marenportis min. Mi laЕeble penadis naДќi supraДµe, entenante mian spiron, por tiun fari. La sekvanta ondo estis egale alta, kaj enfermis min en sia vasto. Mi detenis miajn manojn Д‰e mia flanko, kaj tiam, mia kapo ekeliДќis de la ondoj. Tio donis al mi kuraДќon kaj spiradon, kaj baldaЕ miaj piedoj sentis teron.
Momente, mi staris Дќis la akvoj dekuris de mi, kaj tiam, mi naДќis laЕforte alteren; sed la ondoj min rekaptis, kaj dufoje plu ili min marenportis, kaj dufoje plu min terenportis. Mi pensis, ke la lasta ondo mortigos min, Д‰ar Дќi puЕќis min sur Еќtonegon tiaforte, ke mi falis en ian svenon, kio, dankon al Dio, ne longe daЕris. Fine, Дќojege, mi atingis la krutegaДµon apud la terbordo, kie mi trovis ian herbon preter la atingo de la maro. Tie mi sidigis min, fine sendanДќere surtere.
Mi nur povis ekkrii per la vortoj de la psalmo, “Tiuj, kiuj veturas surmaron en ŝipoj vidas la faraĵojn de la Sinjoro en la profundaĵo. Ĉar, per Lia ordono la ventegoj leviĝas, la ventoj blovas kaj levas la ondojn; tiam, ili supreniras al la ĉielo; de tien, ili malsupreniras al la profundaĵo. Mia animo malfortiĝas, mi ŝanceliĝas tien kaj reen, kaj mi ne scias tion, kion fari, tiam la Sinjoro elkondukas min el ĉiuj miaj mizeroj.”
Mi tiom ДќojiДќas, ke Д‰io, kion mi povis fari, estis iri tien kaj reen sur la terbordo, jen levi miajn manojn, jen ilin faldi sur la brusto kaj danki Dion por Д‰io, kion li faris por mi, kvankam la ceteraj Еќipanoj pereis. Д€iuj krom mi pereis, kaj mi estas sendanДќera! Mi nun rigardis la Д‰irkaЕaДµon por eltrovi, kian lokon mi estis Дµetita, simile al birdo en ventego. Tiam Д‰ia Дќojo, kiun mi antaЕe sentis, forlasis min; Д‰ar mi estis malseka kaj malvarma kaj havis nenian sekan vestaДµon por revestigi min, nenion por nutri, kaj nenian amikon por helpi min.
Estis tie-ĉi sovaĝaj bestoj, sed mi ne havis pafilon, per kiu mi povis pafi ilin aŠsavi min de iliaj makzeloj. Mi nur havis tranĉilon kaj pipon.
Nun mallumiĝis; kaj kien mi iros por pasigi la nokton? Mi pensis, ke la supro de ia alta arbo estos bona rifuĝejo kontraŠdanĝero; kaj tie mi povas sidi kaj pripensi pri la monto, ĉar mi sentis nenian esperon de vivado. Nu, mi iris al mia arbo kaj faris ian neston por dormejo. Tiam, mi tranĉis bastonon por forpeli la savoĝajn bestojn se iuj venos, kaj ekdormis kvazaŠla branĉnesto estis lanuglito.
Estas hela taglumo, kiam mi vekiДќis, ankaЕ la Д‰ielo estas klara, kaj la maro trankvila. Sed mi observis tra la arbsupro, ke nokte, la Еќipo lasis la sablaДµon, kaj kuЕќas mejlon (1.7 kilometrojn) de mi kaj la boato estas surtere du mejloj dekstre. Mi iom laЕlongiris la terbordon por atingi la boaton, sed Golfeto de la maro larДќa unu mejlo min detenis de Дќi. Tagmeze, la forfluo tiom forkuris, ke mi povis alproksimiДќi la Еќipon; kaj mi eltrovis, ke se ni restadus Еќipbordon, Д‰iu nun estus bone.
Tiupense, mi ploris; ja, mi ne povis alie fari; sed, Д‰ar tio ne helpos ion, mi pripensis ke estos plej bone por mi naДќi al la Еќipo. Mi rapide senvestigis mi saltis en la maron, kaj naДќis al la Еќipruino. Sed kiamaniere mi suriДќos la ferdekon? NaДќante Д‰irkaЕ la Еќipo, mi ekvidis pecon da Еќnurego pendante tiel malalten Дќiaflanke, ke unue la ondoj kaЕќis Дќin. Per helpo de la Еќnurego mi surЕќipiДќis.
Mi trovis fendon en la malsupro de la ŝipo. Vi povas esti certa, ke mia unua penso estis serĉi por nutraĵo, kaj mi baldaŠiris al la panujo, kaj mi maĉis panon dum mi iris tien kaj reen, ĉar mi ne havis tempon por perdi. Troviĝis tie ankaŠiom da rumo, de kiu mi prenis sufiĉan trinkon kaj tio refortis min. Kion mi plej multe bezonis, estis boato por terenporti la posedaĵon. Sed vaniĝis por deziri tion, kion mi ne povis havigi; nu, ĉar en la ŝipo torviĝis kelke da ekstraj velstangoj, tri aŠkvar grandaj traboj el ligno, kaj unu ekstra masto aŠdu, mi komencis fari floson.
Mi metis kvar stangojn flanko Д‰e flanko, kaj laЕlarДќe, surmetis sur ilin mallongajn pecetoin de tabulo por fortikigi mian floson. Kvankam la tabuloj povis elporti mian pezon, ili estis tro maldikaj por elporti multe da mia ЕќarДќo. Tial mi prenis segilon, kiu estas en la Еќipo, kaj segis maston en tri longaДµojn, kaj ili multe fortikigis la floson. Mi trovis iom da pano kaj rizo, holandan fromaДќon, kaj iom da sekigita kapraДµo. Ekire, estis iom da tritiko, sed la ratoj Дќin eltrovis, kaj neniom restis.
Mia sekvanta tasko estis, ke mi ŝirmu miajn posedaĵojn kontraŠla ŝprucado de la maro; ne postulis multe da tempo por tion fari, ĉar, estis surŝipe tri kestoj sufiĉe grandaj por enhavigi ĉion, kaj ilin mi metis surfloson. La enfluo forportis mian veston kaj ĉemizon, kiujn mi nelonge lasis surtere; sed estis kelke da novaj vestaĵoj en la ŝipo.
“Vidu! jen kaptaДµo!” mi diris laЕte (kvankam neniu Д‰eestis por aЕdi min); “nun mi ne malnutriДќos:” Д‰ar mi trovis kvar grandajn pafilojn. Sed kiamaniere mi surterigos mian floson? Mi ne havas velon, nek remilojn; kaj ekvento kaЕzos degliti Д‰iun mian posedaДµon. Tamen, estis tri aferoj, pri kiuj mi Дќojis — trankvila maro, altera fluo, kaj venteto por blovi min alteren.
Bonŝance, mi trovis kelkajn remilojn en parto de la ŝipo ĝisnune neserĉita. Per ili mi ekveturis alteren, kaj duonmejle, mia floso bone surnaĝis; sed baldaŠmi eltrovis, ke ĝi surnaĝis flanken. Fine mi vidis rivereton, kaj per iom da laboro mi direktis mian floson en ĝin; kaj nun, la terbordo estis tiel proksima, ke mi sentis, ke mia remilo tuŝas fundon.
Tie-Д‰i, mi preskaЕ perdis mian ЕќarДќon, Д‰ar la terbordo estis sur deklivo, tiel ke ne estis loko por surteriДќi, escepte ke unu parto de la floso kuЕќas tiel alte, kaj la alia parto tiel malalte, ke Д‰iuj miaj aДµoj defalus. Estis necese, ke mi atendu la enfluon. Tiam, kiam la maro profundiДќis unu futo plu, mi puЕќegis la floson sur ebenan pecon da tero, por Дќin alligi tie Еќnurege, kaj enpuЕќis miajn du remilojn en la sablon, unu Д‰iuflanke de la floso. Tiel mi Дќin lasis kuЕќi atendante la forfluon; tiam, Дќi kun Дќia ЕќarДќo sidis bone surteron.
Mi ekvidis, ke estas birdoj sur la insulo, kaj mi mortpafis unu. Mia pafilpafo sendube estis la unua, kiu aЕdiДќas tie post la kremondo; Д‰ar, Дќiasone tutaj birdaroj forflugis de Д‰iu parto de la arbaro kun laЕtaj krioj. Forme, la beko de tiu, kiun mi pafis, estis simile al akcipitro, sed ungegoj senlonge.
Mi nun revenis al mia floso por elflosigi miajn provizaДµojn, kiu okupis min tagrestaДµe. Mi ne sciis kion fari nokte, nek kie trovi taЕgan lokon, por meti miajn provizaДµojn. Mi ne Еќatis kuЕќiДќi sur la teron, pro timo je sovaДќaj bestoj, kiel ankaЕ je serpentoj, sed ne ekzistis kaЕzon por timo, kiel mi poste eltrovis. LaЕeble, mi metis la kestojn kaj tabulojn Д‰irkaЕ mi, kiu faris ian budon, pornokte.
Д€ar estis multe da provizoj en la Еќipo, kiu eble estos utilaj al mi, mi bone pensis ilin tuj surterigi; sciante, ke la unua ventego disrompos la Еќipruinon. Tial mi veturis al la Еќipo kaj zorgis ke mi ne ree troЕќarДќu mian floson.
Unue, mi serĉis la ilkeston, kaj trovis kelke da sakoj da najloj, najlegojn, segilojn, tranĉilojn kaj tiajn objektojn, sed inter ĉio, kion mi trovis, la plej bona estis ŝtono per kiu mi povis akrigi miajn ilojn. Estis tie du aŠtri botelegojn, kelke da sakegoj da pafaĵoj, kaj volvo da plumbo; sed mi ne havis la forton por suprenlevi la plumbo al la ŝipflanko por ke mi ĝin ŝarĝu sur mian floson. Estis tie ankaŠkelke da ekstraj veloj, kiujn mi terenportis.
Mi iom timis, ke sovaДќaj bestoj, se ne homoj, eble forportos miajn provizojn; sed revenante, mi trovis ilin sendifektaj, kaj ke neniu estis veninta tien krom sovaДќkato, kiu sidis sur unu kesto. Alvenante, mi celis mian pafilon sur Дќin, sed tio ne ekscitis Дќin, Д‰ar Дќi ne sciis tion, kiu estas pafilo. Дњi nur manДќis pecon da sekigita kapraДµo, kaj foriris.
Havante nun do ŝarĝojn da aĵoj, mi faris tendon per la veloj de la ŝipo por konservi ilin, kaj tranĉis la stangojn necesajn por ĝi en la arbaro. Mi nun elprenis ĉion el la bareloj kaj kestoj, kaj amasigis la barelojn ĉirkaŠla tendo por ĝin fortigi; kaj tion farinte, mi fermis la enirejon per tabuloj, ordigis liton (alportata de la ŝipo) sur la tero, metis du pafilojn apud mia kapo, kaj unuafoje kuŝiĝis en lito. Mi dormis la tutan nokton, ĉar mi tre bezonis ripozon.
MorgaЕtage, mi malДќojis en mia koro, Д‰ar mi sentis tian enuon esti disigita de la cetera mondo! Mi ne deziregis laboron: sed mi ne povis pripensi longan tempon pri mia malДќoja sorto, Д‰ar estis tro multe da laboro por mi. Д€iutage mi eliris al la Еќipruino por alporti pli da objektoj; kaj mi tiom alportis, kiom la floso povis elporti. Unu tagon, mi ЕќarДќis la floson per tro peza ЕќarДќo, kiu kaЕzis unu flankon malleviДќi, tiel ke la enhavo elДµetiДќis en la moron; sed mi ne ploris pro tio, Д‰ar la plej multa parto de la ЕќarДќo estis Еќnuregoj, kiuj ne estus tre utilaj al mi.
Tiamaniere, mi pasigis la dekdu tagojn, sur la insulo, kaj mi surterigis Д‰ion, kiun unu paro de manoj eble povis levi; kvankam, se la maro estus trankvila, mi eble estus povinta surterigi la tutan ЕќipЕќarДќon, pecon post pecon.
Kiam mi naĝis la lastan fojon al la ŝipruino, la vento blovis tiel severege ke mi decidis iri la sekvantan fojon laŠforfluo. Mi trovis iom da teo kaj kelke da ormoneroj; sed rilate al la oro, ĝi ridigis min, kiam mi ĝin rigardis. “Ho senutilaĵo!” mi diris, “vi ne povas utili ion al mi! Mi vin ne zorgas savi. Restu, kie vi kuŝas, ĝis la ŝipo pereos; tiam, pereu vi kune kun ĝi.”
Tamen, mi pripensis, ke estos egalbone por mi kunpreni ĝin; tial mi ĝin metis en pecon de velo, kaj ĝin ĵetis sur la ferdekon, por ke mi ĝin metu sur la floson. BaldaŠla vento blovis de la marbordo, tial estis necese, ke mi nun rapide re— naĝu; ĉar mi sciis, ke je la turniĝo de la fluo mi trovus malfacilaĵon por atingi la terbordon. Sed, spite la ventego, mi sendanĝere atingis mian budon. Tagiĝe, mi elpuŝis mian kapon el la budo okulĵetis almaren, kiam, jen, tie ne estis ŝipo! La ŝanĝaĵo, kaj perdo de tia ŝipamiko min tute malĝojis. Sed, mi ĝojis pensi, ke mi surterigis ĉion, kio povas esti utila por mi. Mi nun devis serĉi ion lokon kie mi povis fari mian loĝejon. Duonvoje supren la monteto estis ebenaĵeto, longa kvar aŠkvin dudekojn do futoj (24 aŠ30 metroj), kaj larĝa duoble, kaj ĉar ĝi havis bonvidon almare, mi pensis, ke ĝi estos bonloko por mia domo.
Unue, mi fosis fosaДµon Д‰irkaЕ spaco, kiu enhavis dekdu jardojn (10 metrojn), kaj en Дќin mi enbatis du vicojn da fostoj, tiel firme kiel palisoj kaj alte kvin kaj duonon da futoj. Mi firme kunligis la fostojn per pecetoj da Еќnurego, kaj starigis sur ilin pintitajn bastonetojn, najlforme. Tio fariДќis tiel fortika palisaro, ke nek homo nek bestoj povis eniri.
La pordo de mia domo estis ĉe la supro, kaj estis necese, ke mi suprenrampu al ĝi per ŝtupetaro, kiun mi enprenis kun mi, tiel ke neniu alia povu supreniri samamaniere. Apud la postflanko de la domo staris alto ŝtonaĵo, en kiun mi faris kavernon, kaj metis la teron elfositan, ĉirkaŠmian domon, alte duonmetre. Mi devis eliri unufoje ĉiutage por serĉi nutraĵon. Unufoje, mi ekvidis kelke do kaproj, sed ili estis tro timemaj kaj rapidpiedaj por permesi min alproksimiĝi ilin.
Fine, mi embuskis ilin apud iliaj nestoj. Min ekvidante en la valo, kaj ili sur altaДµo, ili forkuris timege, sed ili estante en la valo, kaj mi sur altaДµo, ili ne rigardis min. La kaprino, kiun mi mortpafis, havas idon siaflanke, kaj kiam la kaprino falis, la ido staris Дќis mi dorse forprenis la kaprinon kaj tiam, la ido kuris miaflanke. Mi demetis la kaprinon kaj portis la idon hejmon por Дќin dorlotigi; sed estante tro juna por nutriДќi mi devis Дќin mortigi.
Mi pensis unue, ke mi perdos Д‰ian tempkalkulon pro la manko de plumo kaj inko; tial, mi starigis altan foston krucforme, sur kiun mi entranД‰is la jenajn vortojn: “Mi alvenis Junio 8a 1659.” Mi Д‰iutage faris unu entranД‰on, kaj tion mi daЕrigis fari Дќis la lasta logo.
Ĝisnune, mi ne diris vorton pri miaj kvar kar— uloj, kiuj estis do katoj, hundo kaj birdo. Vi povis imaĝi, kiom mi ŝatis ilin, ĉar ili estis la solaj amikoj lasitaj al mi. Mi alportis la hundon kaj do katojn de la ŝipo. La hundo konstante alportis objektojn al mi, kaj per ĝia bojo, bleketo, murmuro, kaj sporto, preskaŠsed netute parolis kun mi.
Se mi nur povus havi iun apud mi, por ke mi tiun mallaЕdu, aЕ tiu min mallaЕdu, kia plezuro tio estus! Alportinte inkon de la Еќipo, mi Д‰iutage skribis skizon pro tio, kio okazis, ne tiom por la venontoj, kiuj eble Дќin legos (post kiam mi estos mortinta, kaj foririnta), kiom por liberigi min de miaj propraj pensoj, kaj fortiri min de la nuna timo, kiu la tutan tagon restadis en mia koro Дќis mia kapo doloras pro Дќia pezo.