Мудров Винцесь Гiсторыя аднаго злачынства (на белорусском языке)
Вiнцэсь Мудроў
Гiсторыя аднаго злачынства
Аповесьць
Бляшаны рупар на даху аўтастанцыi засiпеў, засьвiстаў на высокай ноце, i ў мэталёвых нетрах ягоных нарадзiўся дзявочы голас:
- Валерка, адчапiся!
Праз вузенькае вакно можна было назiраць, як маладая дыспэтчарка замахнулася на Валерку мiкрафонам i хлопец, прыхапiўшы пад пахi шыльду з надпiсам "Бычкi", зь вясёлым рогатам выбег на падворак.
- Аўтобус на Бычкi зь бiлетамi на 17-40 адправiцца з другой пляцоўкi. Паўтараем...
Зычны голас сагнаў з рэпрадуктара мух, ўзьняў у паветра чараду галубоў, падняў на ногi бычкоўскiх жанок i бабуль. Жанкi ўскiнулi на плечы хатулi з абаранкамi, пабралi за рукi дзяцей i зь непрыхаванаю трывогай паглядзелi ў бок прыстанцыйнага павiльёну.
Лапацелi крыламi галубы, плакалi, просячы купiць iм "маножана", дзецi, а ў прыстанцыйным павiльёне, вядомым у народзе пад назваю "мардоўня", жыцьцё iшло сваiм ладам. Наведнiкi "мардоўнi" дымiлi "Прымаю", гаманiлi, уголас мацюкалiся, не зважаючы на абвестку дыспэтчаркi, i толькi надрыўны воклiч: "Каб цябе парвала!" - прымусiў некаторых зь iх схамянуцца i сьпехам дапiць каламутнае, да рыпеньня на зубах збрыжэлае пiва. Мужчыны падалiся да выхаду, i самы маладзейшы зь iх, Iван Бянькоў, перад тым як выйсьцi з "мардоўнi", пранiзьлiва iкнуў.
- Што, Ваня, душа з Богам размаўляе? - гукнулi з натоўпу, i Ваня iкнуў другiм разам, адчайна страсянуўшы плечукамi.
Убiўшыся ў аўтобус, Iван заняў месца ля прачыненага вакна, з палёгкаю аддзьмуўся i пiльным вокам зiрнуў на цётку Авадзiху.
- Во лезуць. I зацiснуць, калi хочаш, - казала старая, лезучы па праходзе з двума мяхамi камбiкорму.
Авадзiха даводзiлася Iвану роднаю цёткай: мiнулым заездам ён сьцягнуў у сваячкi тры лiтры самаробнага вiна i цяпер хваляваўся, ня ведаючы, што скажа на гэта Авадзiха. Але старая, нiчога такога не сказаўшы, плюхнулася поруч, задаволена ўскудлацiла пляменьнiку чупрыну, i той, чарговым разам аддзьмуўшыся, зiрнуў у вакно.
Каля аўтобуса стаялi тыя, каму не хапiла бiлетаў. Перад Iванавым носам варушылiся потныя патылiцы, блiскалi на сонцы плехi, матлялiся на ветры ражкi капронавых хустак, i над усiм гэтым людзкiм шматгалоўем лунаў, драпежна разявiўшы ляпу, блакiтнавокi сiямскi кот.
- Разарваць можа, - крыкнуў Iван бялявай дзяўчыне, якая трымала ката на ўзьнятых руках, пасьля чаго кот разьюшана сыкнуў, а дзяўчына, працiснуўшыся блiжэй да аўтобуса, кволым голасам пралепятала:
- Калi ласка, перадайце Маркiза маме.
"Якой маме?" - хацеў спытацца Iван, ды ў гэты момант кот сiгануў у вакно i, правёўшы хвастом па Iванавым носе, зьнiк пад сядзеньнем.
- Во халера! - выгукнуў Iван i нечакана зноў iкнуў, уражаны страшэнным лямантам за сьпiнай.
- Ай! Ай! Хто гэта там лезе?! - немым голасам крычала завуч Бычкоўскай васьмiгодкi Марковiч. Антанiна Пятроўна пашнарыла рукой пад сядзеньнем, схапiла "сiямца" за шкiрку, i кот, пакiнуўшы чырвоны пiсяг на носе бiблiятэкаркi Забаронькi, узьбiўся на голаў нейкаму падпiтаму дзядзьку.
- А людцы мае добрыя, а што ж гэта робiцца? - залямантавала старая Авадзiха, калi падпiты дзядзька, ня сьцямiўшы, што да чаго, брыкнуў нагой цётчынага заця, разамлелага мэханiзатара Бадунова. Бадуноў не застаўся ў даўгу: заехаў крыўдзiцелю ў лоб, але на гэтым усё i скончылася. Дэбашыраў разьнялi, расьцягнулi ў розныя бакi.
- Паскуда. Увесь нос абдзёр, - усхлiпнула за Iванавай сьпiнай Нiна Забаронька.
- Духамi прыпячы, - прараiла бiблiятэкарцы завуч Марковiч. Крутнуўшы галавой, Антанiна Пятроўна керханула i голасам рэвалюцыйнай камiсаршы запыталася:
- Таварышы, чый гэта кот?
Завiшчэла сьвiнчо ў торбе, Нiна Забаронька шморгнула носам, а дзябёлая кабета, што выцiрала абрыўкамi "Ленiнградзкай праўды" запыленае сядзеньне, коратка прамовiла:
- Мой!
- Кацька... Зь Ленiнграду... - прашаптала за Iванавай сьпiнай Нiна Забаронька. - Летась з мужыком разьвялася.
Iван наструнiў слых, мерачыся пачуць яшчэ тое-сёе, але ў гэты момант загуў матор i аўтобус паехаў.
- А далiбог, пашалелi гэтыя курортнiкi. З катамi ў аўтобус лезуць, гукнула Авадзiха i словы гэтыя былi апошнiя, якiя пачуў Iван. Празь iмгненьне ён ужо спаў, паклаўшы голаў на нiкеляванае бiла сядзеньня.
За чыгуначным пераездам аўтобус зварочвае з шашы, нейкi час едзе па асфальце, а даехаўшы да пахiлага шчыта з надпiсам "Калгас "Шлях камунiзму", страсянаецца на выбоiнах усiмi сваiмi бляхамi i жалезкамi. Iван стукаецца лобам у нiкеляванае бiла, асавела паводзiць вачыма i неўзабаве зноў засынае, тулячыся вухам да цётчынага плечука.
- Во як у чужыць людзях. I галава не трымаецца, - мармыча Авадзiха i, каб пляменьнiку ямчэй было спаць, хiлiць плячук долу.
Ваня Бянькоў нарадзiўся на станцыi Назарбай Цалiнаградзкай вобласьцi. Увесну пяцьдзесят чацьвертага мацi ягоная, Ларыса Пятроўна, пазычыўшы сто рублёў у суседкi, набыла фанэрную валiзу i ад'ехала на асваеньне цалiннай i абложнай зямлi.
На цалiне Ларыса Бянькова спачатку завашывела, потым зацяжарала i ў лютым наступнага году, на восьмым месяцы цяжарнасьцi, падалася дадому, зь вялiкай цяжкасьцю ўбiўшыся ў таварна-пасажырскi цягнiк.
Дзесьцi пад Акмолiнскам Ларысе стала блага, яе зьнялi зь цягнiка, занесьлi на станцыю, i там, у дзяжурным пакоi чыгуначнай станцыi Назарбай, Iван i зьявiўся на сьвет, прывiтаўшы залiвiстым енкам бяскрайнi цалiнны абшар.
Бацьку свайго Iван бачыў толькi на фотаздымку - маленькiм, пацьмянелым ад часу здымку, якi i дагэтуль вiсiць над матчыным ложкам i на якiм калi i можна што ўгледзець, дык гэта тое, што бацька быў вусатым.
Мацi наагул любiла вусатых мужыкоў. Вунь i дзядзька Коля, кватарант iхны, таксама вусы насiў. Добры быў дзядзька. Дзьве зiмы ў iх кватараваў, аж пакуль мацi яго ня выгнала. Даведалася, што кватарант жонку з двума сынамi кiнуў i ад алiмэнтаў хаваўся. Зьехаў дзядзька Коля, нават валiзу не прыхапiўшы. А ў валiзе "Памятка дэсантнiку" ляжала. Маленькая такая кнiжачка. На вокладцы нумар напiсаны i грыф адпаведны: "За пределы части не выносить!" Памятку тую Iван прачытаў разоў мо дваццаць i так захварэў на парашутызм, што з хаты ўсе прасьцiны павыносiў. Парашуты зь iх майстраваў: да ражкоў аборкi прывязваў ды скакаў з суседзкай пунi. Вышыня было, вядома, непаважная... нейкiх пару мэтраў. Але аднаго разу давялося Iвану зьдзейсьнiць скачок, перад якiм самлеў бы i сапраўдны парашутыст-выпрабавальнiк, пагатоў скакаць давялося не з парашутам, а з падзертым парасонам. Пад'юдзiлi яго на гэта ленiнградзкiя хлопцы, якiя ў вёсцы гасьцявалi. Яны i парасон далi...
"Скочыш, - сказалi, - скрыню лiманаду паставiм".
А скакаць трэба было зь сiласнай вежы.
... Ад сьмерцi Iвана ўратавала куча ссохлага гною, што ляжала пад вежаю, яна i зьмягчыла ўдар. Толькi нагу i зламаў. Хiрург пасьля апэрацыi распытваць узяўся. Маўляў, што ды як. Цi самохаць зь вежы сiгануў, цi пiхнуў хто, а распытаўшы, яшчэ нейкага прывёў. Сiвога такога, з круглявым люстэркам на лобе.
- Вось, - кажа, - Аркадзь Барысавiч, цяжкi выпадак. Парашут у хлопца не раскрыўся.
Аркадзь Барысавiч Iвану ў вочы глядзеў, штосьцi па-замежнаму мармытаў, а нахiлiўшыся да Iванавага вуха, запытаўся:
- Прыпадкi былi?
Прыпадкаў у Iвана, дзякаваць Богу, не было, на мэнiнгiт ён не хварэў, у пасьцель не мачыўся, але пасьля такiх роспытаў насельнiкi палаты сталi глядзець на яго з насьцярогаю i спачуваньнем, а цёткi на мылiцах, што раз-пораз зазiралi ў палату, цокалi языкамi i напаўголасу прамаўлялi:
- Гэта ж трэба... такi малады, а ўжо чокнуўся.
Першыя тры днi ложак Iванаў стаяў усутыч да ложка дзеда Яўхiма, i ад таго суседзтва Iван i папраўдзе быў блiзкi да вар'яцтва. Прычынай таму сталася бясконцая кашлянiна i хворыя вантробы восемдзесятгадовага гаротнiка. Ратуючыся ад апраметных зыкаў i пахаў, Iван клаў на твар падушку, з галавою ўкручваўся ў коўдру, а ўкруцiўшыся, цэлымi гадзiнамi пакутваў ад недахопу кiслароду.
На трэцiя соднi дзед Яўхiм памёр, i суседнi ложак заняў хлопец з пашкоджаным хрыбетнiкам. Сусед быў гадоў на пяць старэйшы за Iвана i меў надзiва ладную постаць. Атлетычныя цяглiцы ягоныя прыкметна пукацiлiся пад цяльняшкаю, i гэтыя цяльняшка, а таксама наколка катвiгi на левай руцы, наводзiлi на думку, што сусед быў зьвязаны з морам.
Паклалi суседа на голыя дошкi, загадалi ляжаць незварушна, але хлопец, пакруцiўшыся пару гадзiн, зьбег з палаты праз адчыненае вакно i вярнуўся толькi апоўначы.
... Тае начы Iвану ня спалася. Ды i як было заснуць, калi ў больнiчным садзе сьпяваў салавей, калi пад вокнамi палаты буяла чаромха, а на суседнiм ложку ляжаў, пакутуючы на бяссоньне, гэткi ж начны летуценьнiк. Яны разгаварылiся, i сусед, якi назваўся Станiславам, з горыччу ў голасе паведамiў, што мапэд "Верхавiна" зусiм ня слухаецца на спусках i што трэскi ад паркану, у якi ён урэзаўся, разьляцелiся па ўсёй вулiцы. Распавёўшы Iвану сваю невясёлую гiсторыю, сусед абклаў мацюгамi пазванковыя дыскi, якiя гэтак недарэчы зрушылiся ў ягонай хрыбцiне, i запытаўся:
- А ты што, зь вежы звалiўся?
Крыўднае гэта было пытаньне. У Iвана нават шчокi зачырванелiся. Што ж ён, сапраўды, мяшок якi, каб зь вежы падаць? Так i сказаў Станiславу, а яшчэ сказаў, што наступным разам парасон алюмiнiевым дротам змацуе i што... Хацеў i яшчэ нешта сказаць, ды тут Адстаўнiк прачнуўся. Зьвяглiвы такi дзядзька, у куце ля самых дзьвярэй ляжаў. Ну i, вядома, заенчыў: спаць яму, хвораму чалавеку, не даюць. Але затое наступным днём пагаманiлi яны з суседам як мае быць. Гаманiў, праўда, адзiн Станiслаў; Iван больш слухаў, а тое-сёе нават занатоўваў. Занатаваў, прыкладам, пару эстонскiх мацюкоў, запiсаў рускiмi лiтарамi эстонскi выраз "Куст сааб оста вiна?" ("Дзе тут можна ўзяць вiна?"), а таксама з асаблiвай руплiвасьцю перамаляваў са Станiслававага нататнiка ў свой сэрыю мудрагелiстых "камасутраўскiх" паставаў. Слухаючы "караля мараходкi", Iван мiжволi сьцiскаў кулакi, раз-пораз заплюшчваў вочы, i яму здавалася, што гэта не Станiслаў, а ён, курсант Бянькоў, б'ецца на танцах у клюбе маракоў, што гэта ён раздае аплявухi салагам i гэта на ягоных, Iванавых, грудзях засынаюць зьняможаныя талiнскiя прыгажунi.
Пасьля Станiслававых аповедаў Iван доўга ня мог заснуць, i адно пытаньне вярэдзiла душу: цi бяруць у мараходку двоечнiкаў? Не запытаўся ён пра гэта i наступным ранкам, бо наступным ранкам была нядзеля i Станiслаў адразу пасьля сьняданку некуды зьнiк, а калi вярнуўся, дык у палаце ўжо спалi, i толькi бяссонны Адстаўнiк, ды ён, Iван, бачылi, як "кароль мараходкi" лез у адчыненае вакно i вокраччу дабiраўся да ложка. А ў панядзелак у палату ўвайшоў галоўурач i загадаў Станiславу зьбiраць рэчы.
- Учора ў чарзе па вiно разам стаялi, - патлумачыў "кароль мараходкi", калi за ўрачом зачынiлiся дзьверы, i, накiнуўшы на плечы марскi бушлат, якi прыхоўваў у тумбачцы, працягнуў Iвану шырокую пяцярню.
- Трымай краба, дэсантнiк, - прамовiў Станiслаў зь ледзь прыкметнай усьмешкай, якая яшчэ раз пераканала Iвана, што дэсантура - занятак непаважны, i што толькi надзеўшы марскi бушлат, можна адчуць сябе сапраўдным чалавекам.
Праз два месяцы, апошнiм днём жнiўня, Ваня Бянькоў шкандыбаў па пыльнай бычкоўскай вулiцы, i ўся вясковая дзятва бегла за iм ад самага аўтобусу. Ваня прыпадаў на левую нагу, але пры гэтым ня трацiў годнасьцi i штохвiлi адмахваўся ад матчыных спробаў падтрымаць яго за рукаво.
- Ну чаго ты адмахваешся, - пакрыўджана ўздыхала Ларыса Пятроўна, выцiрала няпрошаную сьлязiну i, усхапiўшыся, дадавала: - Можа хоць цяпер за розум возьмесься?
Пераступiўшы парог роднае хаты, Iван выпiў паўлiтры адтопленага малака, узяў з палiцы сшытак, сеў пры стале i запiсаў у яго прозьвiшчы дзевяцi падшыванцаў, што гаманкой чарадою тоўпiлiся ў прысенку. Такiм чынам у Бычках быў створаны Клюб юных маракоў (скарочана КЮМ), i першай акцыяй клюбу была пабудова плыта на Церахоўскай сажалцы.
Два днi на сажалцы - балазе месьцiлася яна непадалёку ад школы - бухалi малаткi, зумкалi пiлы, i бычкоўскiм настаўнiцам даводзiлася пасьля кожнай перамены выбягаць на двор i заганяць сваiх вучняў у клясы. А пазьней, гэта ўжо як здарылася непапраўнае i плыт перакулiўся на сярэдзiне вадаёму, давялося настаўнiцам i ў ваду лезьцi, ратуючы жыцьцё першаклясьнiка Бадунова.
Пасьля таго выпадку бацька пацярпелага, мэханiзатар Бадуноў, пад'ехаў да сажалкi на трактары, на плыт вядро саляры вылiў i, паабяцаўшы адлупцаваць сына, як той ачуняе, чыркнуў запалкай. Прыгожае было вiдовiшча: сiнiя прыцемкi, цёмная вада - i полымя сярод вады шугала. Iван, праўда, усяго гэтага ня бачыў: стаяў у настаўнiцкай, натацыi слухаў, сучкi на падлозе разглядаў ды носам шморгаў. I мацi за сьпiнаю стаяла, таксама носам шморгала ды сына па патылiцы бiла.
Iвана потым штомесяц на настаўнiцкiя прачуханкi выклiкалi. Ушчувалi ды дзiцячай калёнiяй пужалi, а аднойчы, калi ён на школьным двары самаробную "бомбу" рвануў, i вушы накруцiлi. Але затое пасьведчаньне за васьмiгодку выдалi зь вялiкай радасьцю. Iван нават iспытаў не здаваў. Завуч Марковiч, праўда, абуралася, патрабавала Iвана на другi год пакiнуць. Ды настаўнiцы адно рукамi замахалi. Гэтак iм Ванька Бянькоў надакучыў.
Першыя днi мацi кожнага вечару пасьведчаньне з шуфляды даставала, шэптам перачытвала, а прачытаўшы, прамаўляла:
- Можа, у рамеснае якое ўваб'ецца?
Ведала Ларыса Пятроўна, што сын яе пра нейкую мараходку трызьнiць, вось i хацела выпытаць, як там, ды што, ды дзе тая мараходка знаходзiцца. Але сын маўчаў i толькi, як тая мацi атэстат, штовечару з кiшэнi нататнiк даставаў i на старонцы зь лiтарай "М" адрас талiнскай мараходкi перачытваў. А аднойчы, акурат пад вечар, пачуў Iван, як штосьцi загуло знадворку. I надта ж гэты гул яго ўсхваляваў. Надзеў ён зрэбныя штаны, прыхапiў у кiшэню скiбу хлеба з маслам i на вулiцу падаўся.
- Вярнiся! - крыкнула мацi праз фортку. - Куды ты супроць ночы пасунуў?
Але Iван матчыных слоў i не пачуў нават, бо iншымi зыкамi поўнiлiся ягоныя вушы, i пошум сушылкi, якi далятаў з супрацьлеглага канца вёскi, здаўся яму пошумам марскога прыбою.
Цэлы месяц адрабiў Iван на зернесушылцы: разгружаў машыны са збожжам, падкiдваў збожжа да шнэкаў, а таксама пiлаваў з напарнiкам дровы для сушыльнай печы. Працаваў звычайна ўночы, а ўдзень адсыпаўся. Даводзiлася, праўда, i ўдзень працаваць, па дзьве зьмены запар. Гэта ўжо як зьменшчык на працу не выходзiў.
Зьменшчыкам у Iвана быў Лёшка Мандрык. Лёшкава мацi бычкоўскiм клюбам загадвала ды квiткi ў кiно прадавала. Лёшка яе часьцяком падмяняў, пускаў Iвана ў кiно безь бiлета. Вось i даводзiлася Iвану за тое па дзьве зьмены адпрацоўваць.
Лёшка Мандрык, да таго як на сушылку патрапiць, цэлы год у Гомелi на кiнамэханiка вучыўся. Ужо зьбiраўся нiбыта i "корачкi" атрымлiваць, але тут неспадзеўка выйшла. Нехта там на гомельскiм вакзале латок абрабаваў, а мiлiцыя, не разабраўшыся, Лёшку прыблытала. Ну i выгналi з вучэльнi. Прынамсi, так пра гэта распавядала Лёшкава мацi.
Мандрык i да Гомлi быў хлопцам фанабэрыстым, а ўжо як у горадзе пажыў ды на гарадзкiх танцах пакруцiўся, дык i ўвогуле нос у неба ўваткнуў. Нават на сушылку ў белых клёшах заяўляўся. Iван на клёшы (трыццаць сантымэтраў на доле, пояс чорным аксамiтам аблямаваны) глядзеў з робленай абыякавасьцю. "Нiчога, думаў ён, краем вока на аксамiтны пояс пазiраючы, - уладкуюся ў Талiне, пашыю сабе яшчэ шырэйшыя". I калi Лёшка не бяз гонару ў голасе паведамiў аднойчы, што пашыўка мадняцкiх штаноў трыццаць рублёў каштуе, Iван як бы мiж iншым зазначыў:
- У мараходцы клёшы дармавыя выдаюць.
Пад час размовы яны якраз дровы пiлавалi. Лёшка як пра мараходку пачуў, дык нават з твару зьмянiўся i палец пiлою паранiў. Пабег дадому палец перабiнтоўваць, а вярнуўся толькi пад вечар, з пляшкай "Араматызаванага" ў кiшэнi. Выпiлi яны, закусiлi кiслымi яблыкамi i па руках ударылi. Вырашылi разам у мараходку паступаць.
I вось прысьпеў дзень, калi Iван, у калгаснай касе пяцьдзесят рублёў атрымаўшы, прыйшоў дахаты, залез пад ложак i выцягнуў адтуль запыленую валiзу - тую, што дзядзька Коля пакiнуў.
- У Талiн еду. У мараходную вучэльню. Разам зь Лёшкам Мандрыкам, - адказаў Iван на запытальны матчын позiрк. I Ларыса Пятроўна, якая ня надта добра ўяўляла, дзе той Талiн, але затое добра ведала, хто такi Лёшка Мандрык, з усхлiпам прамовiла:
- У Латвiю... да лiтоўцаў... з фулюганам гэтым...
Нездарма ўсхлiпвала Ларыса Пятроўна, нядобра пра Лёшку Мандрыка згадваючы. Адчувала матчына сэрца, што ўсё гэта дрэнна скончыцца. Так яно, урэшце рэшт, i сталася. Толькi да Вiцебску i даехалi Iван зь Лёшкам. У Вiцебску трэба было на рыскi цягнiк перасаджвацца, а хадзiў цягнiк раз на соднi. Цэлую ноч сябрукi на вакзале кантавалiся, мулкiя лавы праклiнаючы, а на золку прапанаваў Лёшка Iвану на вулку выйсьцi. Выйшлi яны на вулку, дыхнулi начной прахалоды, Лёшка грошы свае пералiчыў i цi-iха так прамовiў:
- Я тут адзiн шапiк прыгледзеў. Пайшлi, пастаiш на шухеры.
У Iвана ад такiх слоў каленi затрэсьлiся i сэрца ў лядзяк ператварылася, але выгляду не падаў - пасунуўся на кiсельных нагах за кампаньёнам, перапужанымi вачыма на Лёшкаву сьпiну пазiраючы.
Кампаньён мiж тым выйшаў на справу не з пустымi рукамi. Былi ў яго адпаведныя прычандалы: лiпучкi гумовыя, што да шыбаў лiплi, i шкларэз з алмазам. З дапамогай тых прычандалаў Лёшка i ўлез у шапiк. Выцягнуў адтуль жмутак пажоўклых газэт, трыццаць капеек грошай i тузiн налiўных аўтаручак, пры гэтым шыю парэзаўшы i кашулю ў кроў перапэцкаўшы.
Вылаялiся кампаньёны з такога прыбытку, разапхалi самапiскi па кiшэнях i ў пачакальню вярнулiся. Праспалi да ранiцы, а ранiцою Лёшка на пэрон выйшаў, узяўся асадкi прадаваць - бракавала яму грошай да Талiну даехаць. Тут да яго мiлiцыя i прыгледзелася. Ды i як было не прыгледзецца: на дварэ сёмая гадзiна ранiцы, а па пэроне скрываўлены хлопец ходзiць, самапiскi з рук прадае. Давялося Лёшку ў мiлiцэйскi пакой прайсьцi, а неўзабаве туды i Йвана даставiлi.
Цэлы тыдзень ў каталажцы адседзелi. Лёшка на допыце ўсю вiну на Iвана звалiў, маўляў, гэта ён, Iван Бянькоў, у шапiк залез. Толькi дзядзька ў цывiльным, якi дазнаньне праводзiў, таму веры ня даў. Нагадаў Лёшку ягоныя гомельскiя штукi i справу пракурору накiраваў. Увосень Лёшку судзiлi, а Iвана, як саўдзельнiка, мiлiцыя ў Баранавiчы накiравала - на фрэзэроўшчыка вучыцца. I вось цёплым летнiм адвячоркам, адвучыўшыся год у ПТВ, Iван Бянькоў ехаў дахаты i ў прадчуваньнi блiзкай сустрэчы з домам шчасна пасьмiхаўся спрасонку.