Апавяданні - Моэм Уильям Сомерсет 9 стр.


Нешта здарылася з яго голасам. Ён гаварыў так, нібыта нейкая нябачная рука сціскала яго горла.

- Сёння ў дзесяць вечара. Гадзін у шэсць прынясіце іх мне ў кантору.

- Гэта жанчына будзе ў вас?

- Не, я паеду да яе.

- Я прывязу грошы і паеду з вамі.

Містэр Джойс здзіўлена зірнуў на яго.

- Навошта? Вы можаце, думаю, цалкам даверыцца мне.

- Грошы мае, і я паеду.

Містэр Джойс паціснуў плячыма. Яны развіталіся. Містэр Джойс з цікавасцю зірнуў на Кросбі.

А палове дзесятай яны зноў сустрэліся ў пустым ужо клубе.

- Усё ў парадку? - спытаўся містэр Джойс.

- Грошы ў мяне ў кішэні.

- Тады пойдзем.

Яны спусціліся з ганка. Джойсаў аўтамабіль чакаў іх на плошчы, пустэльнай у гэты час. Калі яны падышлі, раптам з'явіўся Ван Цысэн. Ён сеў побач з шафёрам і паказаў, куды ехаць. Прамінулі гатэль «Эўропа», гатэль для матросаў і апынуліся на вуліцы Вікторыі. Тут яшчэ гандлявалі кітайскія крамы, па тратуарах паважна шпацыравалі мужчыны і жанчыны. Сюды-туды мітусіліся рыкшы, аўтамабілі, павозкі. Раптам Ван Цысэн загадаў шафёру спыніцца.

- Тут нам лепш пайсці пеша, сэр, - сказаў ён.

Яны выйшлі з машыны. Ван Цысэн ішоў наперадзе, яны - за ім услед. Неўзабаве ён спыніўся.

- Пачакайце тут, сэр. Я хачу пагаварыць са сваім сябрам.

Ён зайшоў у краму, у якой не было пярэдняй сцяны. За прылаўкам стаялі тры ці чатыры кітайцы. Гэта была адна з тых дзіўных крамаў, дзе тавары не выстаўляюць напаказ і цяжка скеміць, чым тут гандлююць. Ван Цысэн загаварыў з поўным чалавекам у парусінавым гарнітуры з цяжкім залатым ланцужком, і той асцярожна зірнуў у бок цёмнай вуліцы. Ён даў Ван Цысэну ключ. Той паклікаў двух мужчын, што чакалі яго, і праслізнуў у дзверы побач з крамай. Усе пайшлі за ім і апынуліся перад лесвіцай, што вяла ўгору.

- Адну хвілінку, калі ласка, я пашукаю запалкі, - сказаў клерк, - трэба падняцца наверх.

Ён чыркануў японскай запалкай, але тая амаль не разагнала цемру, і яны прабіраліся навобмацак. Адчыніўшы дзверы на другім паверсе, Ван Цысэн запаліў газавы ражок.

- Заходзьце, калі ласка, - сказаў ён.

Пакойчык быў маленькі, квадратны, з адным акном. Два нізкія кітайскія ложкі, накрытыя цыноўкамі, - вось і ўся мэбля. Адзін куток займаў вялікі куфар з мудрагелістым замком, на ім стаяў абдзёрты паднос з лямпай і люлькай для палення опіуму. У пакоі чуўся нейкі прыкры пах. Усе паселі, і Ван Цысэн прапанаваў ім папяросы. Неўзабаве з'явіўся таўстун-кітаец, якога яны бачылі ў краме. Ён павітаўся на выдатнай ангельскай мове і сеў побач са сваім суайчыннікам.

- Жанчына зараз прыйдзе, - сказаў Ван Цысэн.

Хлопчык з крамы прынёс паднос з чайнікам і кубкамі, і кітаец спытаўся, ці не вып'юць госці чаю. Кросбі адмовіўся. Кітайцы зашапталіся паміж сабой, Кросбі і містэр Джойс сядзелі моўчкі. Потым за сцяной пачуўся голас: нехта ціха пастукаў у дзверы. Кітаец адчыніў, і ў пакой увайшла жанчына. Містэр Джойс уважліва паглядзеў на яе. Пасля смерці Хэманда яму давялося шмат чуць пра гэту жанчыну, але ён яе ні разу не бачыў. Гэта была даволі поўная кабета, не маладая, з шырокім флегматычным тварам, напудраным і нарумяненым, на якім рэзка вызначаліся тонкія чорныя бровы; адчувалася, што чалавек яна далёка не мяккай натуры. На ёй быў блакітны жакет і белая спадніца - касцюм напаўэўрапейскі, напаўкітайскі, на нагах - маленькія кітайскія шаўковыя туфлі. Шыю ўпрыгожвалі цяжкія залатыя ланцужкі, на руках залатыя бранзалеткі, у вушах - залатыя завушніцы, прыгожыя залатыя шпількі ў чорных валасах. Яна ўвайшла ўпэўнена і нетаропка і села на ложак побач з Ван Цысэнам. Ён сказаў ёй нешта, і яна амаль абыякава паглядзела на эўрапейцаў.

- цыдулка ў яе? - спытаўся містэр Джойс.

- У яе, сэр.

Кросбі моўчкі выцягнуў з кішэні пачак пяцісотдаляравых банкнотаў. Ён адлічыў дваццаць паперак і даў іх Ван Цысэну.

- Пералічыце.

Клерк пералічыў і аддаў грошы тоўстаму кітайцу.

- Усё правільна, сэр.

Кітаец яшчэ раз пералічыў грошы і паклаў іх у кішэню. Ён зноў нешта сказаў жанчыне, і тая выцягнула з-за пазухі цыдулку. Ван Цысэн прачытаў яе.

- Гэта сапраўдны дакумент, сэр, - сказаў ён і памкнуўся быў перадаць паперку містэру Джойсу, але Кросбі апярэдзіў.

- Дазвольце зірнуць, - сказаў ён.

Містэр Джойс назіраў за Кросбі, пакуль той не скончыў чытаць, і працягнуў руку да цыдулкі.

- Давайце.

Але Кросбі акуратна склаў аркуш і схаваў у кішэню.

- Не, хай цыдулка лепш будзе ў мяне. Не танна яна мне абышлася.

Містэр Джойс згадзіўся. Трое кітайцаў чулі гэтую кароткую размову, але што яны падумалі, ці падумалі што-небудзь наогул - сказаць было цяжка, - вельмі ўжо з абыякавымі тварамі яны сядзелі.

- На сёння я свабодны, сэр? - спытаўся Ван Цысэн.

- Свабодны. - Містэр Джойс ведаў, што клерку трэба застацца, каб атрымаць сваю долю, і звярнуўся да Кросбі:

- Вы гатовы?

Кросбі моўчкі падняўся. Кітаец адчыніў дзверы. Цысэн узяў агарак свечкі, каб пасвяціць на лесвіцы, абодва кітайцы праводзілі іх на вуліцу. Жанчына тым часам спакойна сядзела на ложку і паліла. На вуліцы кітайцы развіталіся і вярнуліся ў дом.

- Што вы думаеце рабіць з цыдулкай? - спытаўся містэр Джойс.

- Захоўваць.

Назад Дальше