Аксана даела гурок, выкінула хвосцік у сметніцу каля кіёска. Тады, скоса пазіраючы на незнаёмца, дастала з кішэні талер і, каб паказаць, што яна ніколькі нікога не баіцца і таму можа рабіць тое, што рабіла б, калі была б адна, пачала драпаць рубцом талера па драўляным, пафарбаваным у чырвоны колер прылаўку кіёска. На прылаўку хтосьці паспеў пакінуць ўжо след — славянскімі літарамі было надрапана «ай лав ю».
— Дзяўчынка, ты што хуліганіш?! — прыкрыкнуў на яе кіяскёр.— Ану, адыдзі!
Аксана неахвотна паслухалася, адступіла, заціснула манету ў кулак.
У машыне між тым апусцілася бакавое шкло, высунулася лысая галава ў цёмных акулярах, і голас крыкнуў, звяртаючыся да незнаёмца:
— Сева, колькі цябе можна чакаць!
Але Сева, убачыўшы манету, застыў як акамянелы. Ён не павярнуўся на вокліч і нават забыў выплюнуць вішнёвую костачку, а калі сабраўся ўрэшце загаварыць, падавіўся і пачаў адплёўвацца.
— Адкуль... гэта ў цябе?! — неяк спалохана спытаў ён, калі адкашляўся, падступаючы да дзяўчынкі.
— Адтуль,— дзёрзка адказала Аксана.
Сева аблізаў вусны.
— Прадай мне гэтую штуку... Ці хоць бы пакажы. Я табе вось... пяць даляраў дам! — і ён пачаў шнырыць па кішэнях, не зводзячы з дзяўчынкі вачэй.— Хочаш пяць даляраў?
— Не хачу.
— А дзесяць? — і сапраўды, у яго руцэ з'явілася дзесяцідаляравая купюра.
— Не хачу.
— А дваццаць? Дваццаць сапраўдных амерыканскіх «баксаў»!
— Не хачу.
Сева прамаўчаў, тады прыжмурыўся, выціснуў праз зубы:
— Ты, я гляджу, хочаш дужа многа...
— Сева!
Лысы, не дачакаўшыся сябра, вылез з машыны і падышоў да кіёска. Быў ён нізкі, тоўсты, у цёмных круглых акулярах і лысы, як бубен.
— Ну, што такое тут?
Сева моўчкі адвёў яго ўбок, за кіёск. Аксане ўдалося расчуць:
— Клянуся... яна з сабою... талер!..
— Быць не можа! — гучна сказаў лысы.— Адкуль? І як ты мог разгледзець? Ты трымаў яго ў руках?
— ...На зрок не скарджуся...
Аксана, у сваю чаргу, не скардзілася ні на слых, ні на зрок, але Сева гаварыў так ціха, ледзь не шаптаў. Затым перайшоў на шэпт і лысы. Але і таго, што дзяўчынка пачула і зразумела, было дастаткова.
Вось дык гісторыя!.. Ясна, гэта няпростая манета... Як яны ўскінуліся! Даваць дваццаць даляраў... А калі б яна запатрабавала больш, далі б, відаць, і больш... Навошта ім гэтая манета? Калекцыянеры? Але ж тата сказаў, што гэта падробка... А калі ён памыліўся? І талер гэты сапраўдны, адзін з тых васьмі, што захаваліся на Беларусі?
Усхваляваная загадкаю, Аксана цяпер пашкадавала, што не захацела даслухаць бацьку. Нічога, яшчэ цэлую гадзіну ехаць, і зараз яна распытае пра ўсё.
Дзяўчынка павярнулася і пайшла да аўтобуса. На паўдарозе азірнулася — незнаёмцы моўчкі, з рашучымі тварамі даганялі яе. Яна нават крыху спалохалася. Але да аўтобуса было зусім блізка. Каля аўтобуса таптаўся бацька з бутэлькаю «Пепсіколы» і з нейкім пакункам у руках. Ён разгублена круціў галавою, выглядаючы дачку.
У той час, калі Сева збіраўся ўжо схапіць дзяўчынку за плячо, бацька заўважыў яе:
— Дзе ты бадзяешся?! Аўтобус ад'язджае!
Сева з лысым застылі. Дзяўчынка, аказваецца, зусім не бяздомная... І не мясцовая.
Аксана прымасцілася на сваім месцы каля акна. Запіваючы гарачы піражок з капустаю халоднай, смачнай «Пепсіколай», адчуваючы тут сябе ў поўнай бяспецы, дзяўчынка незаўважна ад бацькі паказала сваім дзіўным «знаёмцам» язык. Яны стаялі насупраць акна, штосьці ўзбуджана адзін аднаму даказвалі і на яе дзіцячую праяву пагарды да іх не звярнулі ўвагі.
Калі аўтобус крануўся, Аксана ўбачыла, як Сева з лысым подбегам кінуліся да сваёй цёмнасіняй «Аўдзі».
Раздзел 6. КРЬІХУ ГІСТОРЫІ
Ізноў паплылі за акном аўтобуса зялёныя малюнкі веснавой прыроды. Сонца то хавалася ў рэдкіх светлашэрых хмарах, то весела выглядала зза іх, бы гуляла ў хованкі. Манатонна гурчэў матор. І зноў бацька, які і не здагадваўся пра гісторыю з Аксанаю на вакзале, сабраўся падрамаць.
Але цяпер Аксана цвёрда вырашыла даведацца ад яго пра манету ўсё, што можна.
«Расказаць яму пра тых, на вакзале? — падумала яна.— Не, лепш пазней... Бо пачнуцца роспыты — што, ды як, ды чаму... Тады давядзецца расказаць і пра «сірату», і пра гурок, і пра тую нядобрую цікавасць да яе Севы пасля слова «сірата»...
— Тата, не драмі, калі ласкаі — Аксана тузанула яго за рукаво.— Ты недагаварыў!
— А, пра манету? Ну, дай яе.
Дзяўчынка падала яму талер. Бацька паклаў манету на далонь, нібы ўзважваючы.
— Што ж, мне прыемна, калі ты так раптоўна пачала цікавіцца гісторыяй,— сказаў ён.— Можа, менш часу застанецца на розныя глупствы.
Аксана апусціла вочы. На гэты раз яна і не падумала апраўдвацца або крыўдаваць.
— Ты ж ведаеш,— сказаў бацька,— што мая справа найперш — старадаўняя архітэктура, у манетах я невялікі знаўца. Але гэтая гісторыя амаль хрэстаматыйная, яе ведае кожны, хто цікавіцца даўніною. Дарэчы,— прыпомніў бацька,— ты ж можаш звярнуцца да Кацінага бацькі, Ігара Валянцінавіча! Папытайся ў яго, калі вернемся ў Мінск.
— Ён даўно не цікавіцца манетамі,— сказала Аксана.— Аддаў Каці ўсю калекцыю.