— Раз-два-тры-чатыры-пяць, выйшаў рыцар пагуляць, — палічыў насмешліва Генадзь, але было відаць, што ён напружана ловіць кожны рух у класе. — Ну, усе летуценнікі?
Ніхто не варушыўся.
— Дык ідзіце! Слаўныя зброяносцы дурного рыцара з адзінаццатага класа!
Пяцёра выйшлі.
— Цяпер — за справу! — Генадзь пляснуў рукой па сталу. — Давай, Аляксей, твой план!
— А як рыцар сярод нас? Тыя ж на рыцараў не падобны?..
— Чакайце, — узняўся Додзік. — Застаюцца: Генадзь, Лёшка, Косця, і Толік вось, — тыцнуў ён на свайго сябра побач. — Хопіць, Лёшка?
— Пакуль хопіць.
— Выдатна! — Генадзь прадоўжыў камандаванне. — Значыць, усе астатнія няхай не крыўдзяцца. На заключную частку мы іх запросім. Так?
— Так, запросім, — пацвердзіў Лёшка.
З гулам клас апусцеў, засталіся толькі пералічаныя Додзікам.
— А нас не падслухоўваюць?
Праверылі, ніхто каля дзвярэй не стаяў.
14
Ад лёшкавага плана прыйшлі ў захапленне. Тое-сёе ўдакладнілі, вырашылі ў гэты ж дзень праверыць усё на месцы, рушылі ў гай. Паўгадзіны лазілі па кустах, на якіх ўжо з’явіліся кволыя лісткі, варушылі сапрэлую лістоту і траву на доле.Додзік яшчэ раней паслаў Толіка ў краму, і той якраз вярнуўся з дзвюма бутэлькамі віна.
— За ўдалае паляванне на рыцара!
Генадзь пакруціў трохі носам, але не адмовіўся. Хаця, калі б яму хто ў пачатку года сказаў, што ён будзе піць віно разам з Додзікам і Толікам, ён бы толькі пасмяяўся. А вось жа і давялося, і адмаўляцца магчымасці не было — не зразумелі б астатнія, пакрыўдзіліся. Разам справу рабіць, разам і піць…
У якасці прынады выбралі Галінку — у яе бабуля якраз у Зарэччы, і Косцю з Галінкай будзе лёгка дамовіцца — яны, лічы, выраслі разам, іх хаты стаяць па суседству.
Назаўтра гарэза-Галінка спуджана шчабятала на перапынках. Расказвала, як яе, калі несла малако да бабулі праз гай, перастрэў нейкі валацуга. І як чуць вырвалася, і які ён страшэнны. Дзяўчаты губляліся ў здагадках.
Падказаў Додзік:
— У Зарэччы шабашнікі кароўнік ладзяць. “Зэкі” былыя. Мабыць, з іх хто.
— Ой, мне ж у нядзелю да бабулі зноў малако несці! Як жа я праз гай прайду? Ён жа зноў стрэне, крычаў жа ўслед...
— А ты рыцара папрасі, каб цябе правёў... — з’едліва прапанаваў Додзік.
— Ат, рыцар толькі цішком нешта зрабіць можа, — адмахнулася Галінка.
Да апошняга званка заставаўся тыдзень.
Лёшка на перапынку аж ускочыў на стол, каб паведаміць сваю навіну.
— Прашу ўвагі! Ў гэтую нядзелю я запрашаю ўсіх адзначыць дзень майго нараджэння. Чакаю ўсіх у пяць гадзін. Форма адзення — паходная, бо ўсё мерапрыемства пройдзе на беражку возера. Усё. Хто не жадае ці не можа — прашу папярэдзіць адразу.
Назаўтра, у нядзелю, большая частка класа сабралася каля дома Лёшкі. Ён быў зусім не радасна ўзбуджаны, востраносы яго твар ззяў рашучасцю, аж рабацінкі пахаваліся.
— Так, сябры мае! Мы абяцалі вам усім удзел у паляванні на нашага невядомага рыцара. Пастка сёння захлопнецца, план ужо пачаў дзейнічаць. Гэта будзе цудоўны спектакль. У нас гадзіна, каб падрыхтавацца.
— Чакайце, чакайце! — Грышка нервова зняў акуляры. — Не рабіце гэтага. Я вам скажу яго імя.
— Позна, філосаф! — ступіў да яго Генадзь. — Цябе прасілі аб гэтым раней. А сёння мы абыдземся без цябе.
— У вас нічога не атрымаецца.
— Ты перашкодзіш?
— Я!
— Ну, не. Мы прадугледзелі і гэта. Ты ў нас на час палявання пасядзіш у лазні. Пад арыштам!
— Што вы прыдумалі? Вы права на гэта не маеце! — ступіў наперад з паўкола аднакласнікаў стараста Юрась.
— І ты пасядзіш! Вядзіце іх!
Дужы Додзік, Толік і яшчэ некалькі хлопцаў акружылі Юрася з Грышкам. Яны разгублена азіраліся вакол. Моўчкі, уражаныя застылі астатнія аднакласнікі — ніхто не чакаў, што справа прыме такі сур’ёзны характар.
— Прыйшоў час даведацца, хто ўвесь год таптаў нас у бруд, хто ўзяў на сябе абавязак вучыць нас жыць, хто палічыў сябе самым лепшым і самым разумным, — амаль урачыста загаварыў Генадзь. — Успомніце тыя хвіліны, калі класная стала нам дзякаваць. Вам не хацелася праваліцца скрозь зямлю? То скажыце “дзякуй” рыцару за тыя хвіліны. Асабіста я вельмі хачу гэта зрабіць. І ніхто нам не перашкодзіць. Уперад, у лес! А гэтыя двое няхай пакуль папарацца ў лазні. Вядзіце іх!
Праз паўгадзіны ўсе былі на месцы. Лёшка энергічна стаў расстаўляць хлопцаў каля вяровак, якія яны з Додзікам, Толікам і Косцем прывязвалі тут днём.
— Як толькі дам каманду — нацягвайце і завязвайце на ўзроўні грудзей. Астатнія — вунь там яміна, хавайцеся ў ёй. Усім сядзець ціха, не высоўвацца! Што б ні здарылася на дарозе — пакуль не крыкну, не вылазіць.
Яшчэ праз дзесяць хвілін у лесе каля дарогі стала ціха, бязлюдна, быццам нікога і не было.
Лёшка ляжаў пад ялінкай разам з Косцем. Адсюль быў відаць кавалак дарогі з мастком, шэры клін ельніку. Хілілася сонца да захаду, несла халадком з нізіны, ад мастка.
Паказаўся на дарозе Додзік — у старой ватоўцы, у глыбока насунутай на вочы шапцы. Падышоў да мастка, прысеў каля бярозы. Запаліў цыгарэту...