19
snadź (daw.) widocznie, jak widać. [przypis edytorski]
20
kierat mechanizm pozwalający z pomocą konia wyciągać wodę ze studni. [przypis edytorski]
21
ośka tu: część kieratu. [przypis edytorski]
22
stropić się wpaść w zakłopotanie. [przypis edytorski]
23
jak Napoleon po wygranej bitwie Napoleon Bonaparte (17691821), wybitny francuski wódz (a następnie cesarz), zwycięzca wielu bitew. [przypis edytorski]
24
Ośmiu chłopców, którzy śpią przy oknach, będą dyżurnymi okien dziś. popr.: Ośmiu chłopców () będzie dyżurnymi okien. [przypis edytorski]
25
po łebku dziś popr.: po łebkach. [przypis edytorski]
26
szlaka dziś popr.: szlaku. [przypis edytorski]
27
we czwartek dziś popr.: w czwartek. [przypis edytorski]
28
palant bardzo niegdyś popularna gra drużynowa z użyciem piłki i kija. [przypis edytorski]
29
był sąd na chłopca dziś popr.: był sąd nad chłopcem. [przypis edytorski]
30
prawdziwy tu: grzyb prawdziwy, prawdziwek. [przypis edytorski]
31
dwa grosze zamieniły się na czterdzieści groszy dziś popr.: dwa grosze zamieniły się w czterdzieści groszy. [przypis edytorski]
32
taką popr.: takiej (nauczyłem się () i takiej). [przypis edytorski]
33
roztworzyć się (reg.) otworzyć się, rozsunąć się. [przypis edytorski]
34
serdeczny tu: szczery, prawdziwy. [przypis edytorski]
35
karmelki tu: cukierki. [przypis edytorski]
36
służyć tu: pracować. [przypis edytorski]
37
To nie cudzy, a Stefka brat dziś popr.: To nie cudzy, ale Stefka brat. [przypis edytorski]
38
Psar jedno z letnisk, gdzie Towarzystwo Kolonii Letnich organizowało wypoczynek dla dzieci. [przypis edytorski]
39
oddział (daw.) klasa w szkole podstawowej. [przypis edytorski]
40
kto tu dziś popr.: ktoś. [przypis edytorski]
41
ukrzywdzić (daw.) skrzywdzić, wyrządzić krzywdę. [przypis edytorski]
42
angielska choroba krzywica, choroba dotykająca dzieci, związana najczęściej z niedoborem witaminy D. [przypis edytorski]
43
spieka (daw.) spiekota, upał. [przypis edytorski]
44
czatownia (daw.) strażnica, punkt obserwacyjny. [przypis edytorski]
45
Pobórz wieś w województwie łódzkim. [przypis edytorski]
46
Zechcyg prawdopodobnie nawiązanie do dawnej gry karcianej o nazwie zechcyk (z niem. sechzig: sześćdziesiąt). [przypis edytorski]
47
ilość spraw dziś popr.: liczba spraw. [przypis edytorski]
48
P. starszy, S. i B. autor podaje nazwiska w skróceniu, nie chcąc robić chłopcom przykrości, gdyby opowiadanie wpadło im w ręce. [przypis autorski]
49
było w nim dziś popr.: były w nim. [przypis edytorski]
50
nie powróci dziś raczej: nie zwróci. [przypis edytorski]
51
nie kłamali, a dziś popr.: nie kłamali, ale. [przypis edytorski]
52
do zapisu tu: do biura Towarzystwa Kolonii Letnich, gdzie odbywały się zapisy na kolonie. [przypis edytorski]
53
do lekarskiego badania dziś popr.: na badanie lekarskie (a. pot.: do lekarza na badanie). [przypis edytorski]
54
wydalić się (daw.) oddalić się. [przypis edytorski]
55
ciamara (daw.) ciamajda, ślamazara. [przypis edytorski]
56
która tu dziś popr.: któraś. [przypis edytorski]