Niebezpieczne związki - Pierre Choderlos de Laclos 14 стр.


8

Przedmowa Przedmowa nakładcy jest również pióra Laclosa i stanowi jedynie ironiczną mistyfikację czytelnika. [przypis tłumacza]

9

interes tu: zainteresowanie. [przypis edytorski]

10

uwiadomić zawiadomić, powiadomić. [przypis edytorski]

11

sypać bury ostro upominać. [przypis edytorski]

12

wicehrabia tytuł odnoszący się do rodziny hrabiowskiej, gdzie tytuł hrabiego przypadał najstarszemu członkowi rodu, zaś tytuł wicehrabiego jego synowi; funkcjonował także we Francji jako samodzielny tytuł arystokratyczny, nadawany rodzinom bez tytułu hrabiowskiego. [przypis edytorski]

13

przysiąż dziś popr.: przysięgnij. [przypis edytorski]

14

intendentowa żona intendenta; intendent: urząd administracyjny w prowincjach francuskich przed rewolucją. [przypis edytorski]

15

mam zostać kuzynką Gercourta? () aby zrozumieć ten ustęp, trzeba wiedzieć, że hrabia de Gercourt opuścił markizę de Merteuil dla intendentowej ***, która poświęciła dla niego wicehrabiego de Valmont i że wówczas markiza i wicehrabia zbliżyli się do siebie. Ponieważ zdarzenie to sięga znacznie wcześniej niż wypadki, o których mowa w niniejszych listach, przeto autor uważał za stosowne pominąć całą odnośną korespondencję. [przypis tłumacza]

16

przednio (daw.) znakomicie. [przypis edytorski]

17

zabawa tu: rozrywka, uciecha, żarty. [przypis edytorski]

18

różować się barwić sobie różem policzki. [przypis edytorski]

19

markiza żona markiza; markiz: tytuł arystokratyczny sytuujący w hierarchii społecznej między hrabią a księciem. [przypis edytorski]

20

imiony dziś N.lm: imionami. [przypis edytorski]

21

tedy (daw.) więc. [przypis edytorski]

22

ewangelia dosł. dobra nowina; tu: zestaw zasad a. nauka moralna. [przypis edytorski]

23

gotować się tu: przygotowywać się. [przypis edytorski]

24

mirt krzew o wonnych liściach, w judaizmie wykorzystywany jako element świątecznego bukietu. [przypis edytorski]

25

laur wieniec z liści wawrzynu w starożytnej Grecji i Rzymie służący do dekoracji zwycięzców. [przypis edytorski]

26

Oto, zaprawdę, mąż wedle serca mojego nawiązane do Dziejów apostolskich (Dz 13,22): Znalazłem Dawida, syna Jessego, męża wedle serca mego, który czynić będzie każdą wolę moją (przekład Jakuba Wujka). [przypis edytorski]

27

A jeśli chlubnej () spod pióra wielkiego poety La Fontainea. [przypis tłumacza]

28

Burgundia kraina historyczna w środkowej Francji. [przypis edytorski]

29

wisk wist, gra karciana, poprzedniczka brydża. [przypis edytorski]

30

tuszyć (daw.) spodziewać się czegoś, mieć nadzieję; por. otucha. [przypis edytorski]

31

korny pokorny. [przypis edytorski]

32

snadź (daw.) zapewne, prawdopodobnie, widocznie. [przypis edytorski]

33

robron suknia o sztywnej spódnicy, z przodu spłaszczonej, z tyłu wydłużonej. [przypis edytorski]

34

kumoszka wścibska, gadatliwa kobieta. [przypis edytorski]

35

unisono wykonywanie melodii przez różne głosy lub instrumenty w dźwiękach identycznej wysokości. [przypis edytorski]

36

kibić część tułowia od ramion do bioder; talia. [przypis edytorski]

37

muślin przezroczysta, cienka tkanina. [przypis edytorski]

38

Cecylia Volanges do Zofii Carnay aby nie nadużywać cierpliwości czytelnika, autor pomija wiele listów w tej codziennej korespondencji; podaje jedynie te, które wydały mu się potrzebne do zrozumienia biegu wypadków. Z tego samego powodu pomija również wszystkie listy Zofii Carnay i wiele listów innych osób biorących udział w tych wydarzeniach. [przypis tłumacza]

39

ani na jotę wcale, ani trochę. [przypis edytorski]

40

kawaler maltański członek Suwerennego Rycerskiego Zakonu Szpitalników Św. Jana, z Jerozolimy, z Rodos i z Malty, zwanego potocznie kawalerami maltańskimi lub joannitami. [przypis edytorski]

41

zamęście dziś popr.: zamążpójście [przypis edytorski]

42

etc. skrót od et caetera (łac.): dosł. i inne; i tak dalej. [przypis edytorski]

43

Jedyna markiza de Merteuil stanowi wyjątek () błąd, w jakim pozostaje pani de Volanges, świadczy nam, że podobnie jak inni zbrodniarze Valmont umiał nie wydawać swoich wspólników. [przypis tłumacza]

44

Korsyka wyspa na Morzu Śródziemnym, od 1768 w granicach Francji. [przypis edytorski]

45

migrena powtarzający się, najczęściej jednostronny, pulsujący, silny ból głowy. [przypis edytorski]

46

powiernica osoba obdarzana zaufaniem, której powierza się tajemnice. [przypis edytorski]

47

Sofa romans Crébillona syna, treści niezmiernie swobodnej. [przypis tłumacza]

48

47

Sofa romans Crébillona syna, treści niezmiernie swobodnej. [przypis tłumacza]

48

Nowa Heloiza powieść w listach z 1761, autorstwa Jeana Jacquesa Rousseau, opisująca nieszczęśliwą miłość skromnego nauczyciela i jego arystokratycznej uczennicy, zaliczana do nurtu sentymentalizmu. [przypis edytorski]

49

Jean de La Fontaine (1621-1695) jeden z czołowych pisarzy klasycyzmu francuskiego, autor około 250 bajek. [przypis edytorski]

50

szwajcar portier; odźwierny. [przypis edytorski]

51

buduar pokój pani domu przeznaczony do odpoczynku. [przypis edytorski]

52

otomana rodzaj niskiej kanapy z wałkami po bokach zamiast poręczy i miękkim oparciem. [przypis edytorski]

53

seraj pałac władcy w krajach muzułmańskich; seraj w Istambule był siedzibą sułtanów tureckich. [przypis edytorski]

54

faworyta kochanka osoby wysoko postawionej. [przypis edytorski]

55

ustronie miejsce położone na uboczu, z dala od ludzkich siedzib. [przypis edytorski]

56

ofiarnik daw. kapłan składający ofiarę. [przypis edytorski]

57

rękojmia poręczenie, zagwarantowanie czegoś, zapewnienie o czymś. [przypis edytorski]

58

kokieteria zachowanie osoby starającej się wzbudzić zainteresowanie, zjednać sobie kogoś. [przypis edytorski]

59

światowiec człowiek obyty, potrafiący zachować w każdej sytuacji, obracający się w wyższych kręgach. [przypis edytorski]

60

lekkomyślnik (neol.) lekkoduch; osoba lekkomyślna. [przypis edytorski]

61

kawaler de Belleroche ten sam [kawaler], o którym mowa w listach pani de Merteuil. [przypis tłumacza]

62

pikieta gra karciana, pochodząca z Francji, znana od XIV w. [przypis edytorski]

63

następców Aleksandra, niezdolnych do zdzierżenia społem królestwa po śmierci Aleksandra Wielkiego w 323 r. p.n.e. najwyżsi dowódcy jego armii rozpoczęli tzw. wojny diadochów, które doprowadziły do podziału macedońskiego imperium między dowódców. [przypis edytorski]

64

przenieść (daw.) znieść, ścierpieć, przeboleć. [przypis edytorski]

65

() jak ci opowiadałam o przemiłym wieczorze () list, w którym mowa jest o tym wieczorze, nie odnalazł się. Można przypuszczać, że to ów wieczór, projektowany w bileciku pani de Merteuil, o którym jest również mowa w poprzedzającym liście panny de Volanges. [przypis tłumacza]

66

puzdro skrzynka lub pudełko z przegródkami, używane dawniej do przechowywania przedmiotów, zwłaszcza podczas podróży. [przypis edytorski]

67

wystawić sobie (daw.) wyobrazić sobie. [przypis edytorski]

68

sekretarzyk biurko z nadbudówką zawierającą szufladki. [przypis edytorski]

69

statek (daw.) stateczność. [przypis edytorski]

70

chrobry (daw.) odważny. [przypis edytorski]

71

odwłoka (daw.) zwłoka, odłożenie sprawy. [przypis edytorski]

72

żali (daw.) czy. [przypis edytorski]

73

najupartszy dziś tylko: najbardziej uparty. [przypis edytorski]

74

factotum (łac.) służący lub inna osoba wykonująca wiele różnych czynności. [przypis edytorski]

75

diatryba wypowiedź wyrażająca protest lub krytykę. [przypis edytorski]

76

zaczem (daw.) po czym, następnie. [przypis edytorski]

77

luidor złota moneta francuska, bita od 1640 do 1791 r. [przypis edytorski]

78

szczęściem (), któryś z moich ludzi szedł właśnie w tę samą stronę Czyżby pani de Tourvel nie śmiała wyznać, iż było to z jej rozkazu? [przypis autorski]

79

panegiryk utwór wysławiający osobę, czyn lub wydarzenie. [przypis edytorski]

80

raubszyc (daw.) kłusownik. [przypis edytorski]

81

myśliwiec dziś popr.: myśliwy. [przypis edytorski]

82

puls tu: miejsce na ciele (najczęściej na przegubie dłoni), w którym wyczuwane są drgania wywołane krążeniem krwi. [przypis edytorski]

83

epistoła daw. list, przen. długi, nudny list. [przypis edytorski]

84

brulion tekst napisany na brudno. [przypis edytorski]

85

taić ukrywać, zatajać. [przypis edytorski]

86

cena tu: waga, znaczenie, szacunek. [przypis edytorski]

87

doń skrócone: do niego. [przypis edytorski]

88

rezonować rozprawiać, przekonywać. [przypis edytorski]

89

Dijon miasto we Francji w rejonie Burgundii. [przypis edytorski]

90

czczy nic nieznaczący, nie mający potwierdzenia. [przypis edytorski]

91

fatalizm nieunikniony los. [przypis edytorski]

92

nie byłem mocen dziś: nie byłem w mocy; nie mogłem, nie byłem w stanie. [przypis edytorski]

Назад Дальше