Қалқандарыңды дайындаңдар! деп айқайлады. Барлығы қалқандарын төбесіне қойып, қарсыластарының шабуылын күтті.
Ерұлан қалқанының астынан оларға қарап келе жатты, сол сәтте оған «Атыңдар» деген дауыс естілді.
Дайындалыңдар! деп Ерұлан бұйрық берді. Суылдай ұшқан оқтар олардың қалқандарына тарсылдай тиді, кейбір оқтар жылқыларға тиіп, олар жерге домалай құлады, ал кейбір жолы болмаған сарбаздарға оқ тиіп, олар ажал құшты.
Қазір екінші толқыны келеді, босаңсымаңдар! деді Батыра.
Олар қақпаға жақындай берді, бірақ оларға қайта оқ атылған жоқ, құдды қарсыластары оларды ұмытып кеткендей, Ерұлан қалқанының астынан қақпаға қараған сәтте қақпа алдындағы сарбаздардың бір-бірімен шайқасып жатқандығы көрінді, ал ең қызығы, жабық қақпалар ашыла бастады.
Ерұлан қалқанын түсіріп, өз көзіне өзі сенбей, қақпаға анықтап қарады. Жоқ, олар шынында шайқасып жатыр, қақпа шынында ашылуда, ал біреу оларға «сыртқа шығыңдар» дегендей қолын былғады.
Ерұлан бір сәтке оларға күмәндана қарады, бірақ Қамшат қаласында болған сарбаздар арасындағы қақтығыс есіне түсіп, «олар да сол қақтығысқа қатысқан жауынгерлермен бір байланысы болар» деп іштей ойлап, сарбаздарымен қақпадан шығып, қала алдына күймені қоршай тоқтады.
Қақпа қайта жабыла, оларға қарай жүзге жуық сарбаз келді, олардың бірнешеуі Ерұланға қарай жақындады, үстеріне қаланың әскери киімін киген, жүздері суық, құдды олар баланы тартып алуға келе жатқандай.
Бала сендерде ме? деп сұрады.
Оны қайтесің? деп Батыра жауап қатып еді.
Бала сендерде ме? деп қайта сұрады.
Иә, оны қайтейін деп едіңдер? деді Ерұлан, әлгі адам артық сөз айтпастан:
Оны бізге беріңдер, бізбен ол қауіпсіздікте болады, оны қайда апару керектігін білеміз, деді Ерұланға суық жүзімен қарай.
Сендер кімсіңдер? деп олардың әңгімесіне Батыра араласты.
Оны қайтесің, білгенмен, ол ештеңені өзгертпейді, уақытты созбай баланы беріңдер, қаладан шығып жатқан шуды естіп тұрған боларсыңдар, қазір мұнда одан да көп сарбаз келеді, деді әлгі.
Бала ешкімге берілмейді, егер сендер кім екендеріңді және бала сендерге неге керек екенін айтпайынша, деді Ерұлан.
Оны айтып отыратын уақыт жоқ, бермесеңдер күшпен аламыз, деп ол қылышын суырып Ерұланға бағыттады.
Бейтаныс сарбаздар оларға садақтарын тартып, атуға дайын тұр, Ерұланның да сарбаздары қылыштары мен садақтарын сайлап, оларға кезеді. Екі жақта да бір сәтке тыныштық орнады, тек қаланың ішінде қақпаға қарай шауып келе жатқан аттардың дыбысы мен жауынгерлердің айқай-шуы ғана естілді. Сосын аяқ астынан:
Ақымақтар! Не істеп тұрсыңдар? Қазір бір-бірімізге қару кезейтін уақыт емес, деп біреу оларға жақындады, мұнда кім басшы? деді әлгі адам. Сарбаздар мен Батыра барлығы Ерұланға қарады. Ерұлан кішкене алдыға жүріп:
Тыңдап тұрмын, деп салмақты түрде сөйледі.
Атың кім?
Ерұлан.
Ерұлан, баланы қайда алып барасыңдар?
Жент қаласына.
Онда сендерге көмектесетін кім бар?
Менің әкемнің інісі, қала сұлтаны Нариман, деген кезде.
Олар жақындап қалды, деп біреу қақпаның төбесінен айқайлады, шапқан жылқылардың шапқан дыбысы енді бүкіл қаладан естілді.
Қақпаға жақындатушы болмаңдар, қанша болса сонша ұстаңдар, берілмеңдер! деп айқайлады, сосын ол назарын Ерұланға қайта аударып: Менің есімім Әли, Ерұлан бауырым, тыңда, менің ойымша, мына жерден біз тірі шықпайтын сияқтымыз, қашатын болсақ, олар бізге жетіп, баланы қолға түсіреді, сондықтан баланы біреу алып қашсын, ал біз осында қалып оларды қолымыздан келгенше ұстаймыз дегені сол еді, қақпаның төбесінен төмен қарай оқтар атылып, қабырғаның арғы жағынан шу естілді, осы сәтте Ерұланның құлақтары шыңылдай көрген түсі елестеді, ол бір сәтке көзін барынша жұмып, қайта ашты.
Енді мені тыңда, Жент қаласына барған кезде әлгі Нариманға барушы болмаңдар, ол баланы ұстап береді, Жент қаласында біздің жолдастарымыз бар, олардың ішінен Еркін деген адамды тауып ал, ол саған ары қарай не істеу керектігін айтады дегені сол, қақпаның төбесінен қылыштардың бір-біріне соғылып, айқас басталғаны естілді, бірер сәттен кейін бірнеше адам қақпа төбесінен жерге құлады.
Енді мені тыңда, Жент қаласына барған кезде әлгі Нариманға барушы болмаңдар, ол баланы ұстап береді, Жент қаласында біздің жолдастарымыз бар, олардың ішінен Еркін деген адамды тауып ал, ол саған ары қарай не істеу керектігін айтады дегені сол, қақпаның төбесінен қылыштардың бір-біріне соғылып, айқас басталғаны естілді, бірер сәттен кейін бірнеше адам қақпа төбесінен жерге құлады.
Ей, тездетіңдер, олар қазір қақпаны бұзып өтеді! деп біреу қақпаның үстінен айқай салғаны сол, оның арқасынан оқ тиіп, ол да жерге құлады.
Міне, мынаны ал, деп Әли Ерұланға Саһтирдің бойтұмарын берді, Ерұлан әлгіге көзі шарасынан шығып кететіндей қарап.
Мұны қайдан алдың? деді ол Әлиге жылдам басын көтере.
Тірі қалсақ, мен саған бәрін айтып беремін, ал енді сәттілік, мен саған сенем, Ерұлан, айтпақшы мынаны Еркінге көрсеткен кезде, Әли беріп жіберді деп айтсаң болғаны, деп артқа қарай бұрылып, кәне жігіттер, көрсетейік оларға кім екенімізді және мұнда не үшін келгенімізді, деп қақпаға атылды. Жылдам онда барып, барлығы қақпаны ұстауға кірісті.
Ерұлан Батыраға бұрылып, оған бойтұмарды ұсынып:
Сен бала мен Сұлуды алып кет, Жентке жет те, Еркінді тап! Мынаны ал, Әли берді деп айтасың! деді ол бойтұмарды ұсына.
Ерұлан, жоқ, өзің бала мен Сұлуды алып кете бер, менің қолымнан бұл келмейді, деп бас тартып еді.
Көріп тұрсың ғой бізде уақыт жоқ, деп оның қолына бойтұмарды ұстатып, алақанын қысты.
Ерұлан, бірақ
Ешқандай бірақ емес, деп атынан секіріп түсті. Бала мен Сұлуды Батыс орманға қарай алып кет, тек орман арқылы ғана Жентке тез жетуге болады, жолмен жүретін болсаң, қолға түсуің анық.
Ерұлан, ол жақтың қауіпті екенін білесің ғой
Бізде басқа таңдау жоқ, себебі қазір мұнда ханның он мыңдаған сарбазы келеді, сол себепті сен ашық жерде жүре алмайсың, менің айтқанымды тыңда.
Жарайды, түсінікті, деді ол басын жылдам изей. Бұл уақытта қала ішіндегі сарбаздар, қақпаны бұзғышпен соғып, қиратуға кірісті, қақпаны сырттағы сарбаздар жібермей ұстады.
Ерұлан жылдам күймеге жақындай бере одан аққан қанды байқады, оның зәресі қалмай, жүгіріп есікті ашты, күйме ішінде баласын құшақтап Сұлудың қансырап жатқан денесін көрді. Күймені тесіп өткен садақ оғы оны оң жақ көкірегіне тиген. Бұл көріністі көрген Ерұланның кеудесіне тістері бар қанжар қадап, оны ақырын қайта суырғандай күй кешті. Оның бойынан бір сәтке бар әлі кетіп қалғандай оның тізесі бүгіліп, жерге отыра жаздады, ол келген жасын ұстай алмай, ыстық тамшы көзінен ақты.
Жо-жо-жоқ, Сұлу, жоқ! деп ішіне кірді де, Сұлудың иығынан ұстап, оның жүзіне қарады. Ерұланға Сұлудың қиналып тыныс алып жатқандығы естілді.
Ерұлан деп сыбырлады, баланы ал деп оған сәбиді созды, оған қамқорлық жаса, өкінішке орай мен сендермен бірге бола алмайтын сияқтымын, деді ол.
Сұлу дірілдеген қолын созып, оның жүзіне қойды. Ерұланға оның қолының суықтығы сезілді.
Жылама, саған жылаған жараспайды деді, Ерұланның ыстық жасы Сұлудың жүзіне тамды, ол барынша тістеніп, дыбыс шығармауға тырысқанымен, еріксіз қайғырған үні естілді, берік бол сен бәрін еңсересің бастысы баланы аман алып қал, ол сенің қолыңнан келеді, мен саған сенемін сол сәтте Сұлудың қолы жерге құлап, тынысы тоқтады бұл Сұлудың ең соңғы сөзі болатын.
Жо-жоқ, Сұлу! деп Ерұлан оны құшағына басып, қайта жіберді де, анасының қанына малынған баласын оның жансыз қолдарынан ақырын алып, сыртқа шықты.
Не болып жатыр? деп келген Батыра күйменің ішіндегі көріністі көріп жерге тізерлей отырды, ол да көзіне келген еріксіз жасты ұстай алған жоқ, тіпті ұстауға да тырыспады.
Батыра, енді баланың әкесі де, шешесі де сенсің, оған жақсылап қара, сен маған жақсы дос болдың, енді балама жақсы әке болады деген ойдамын, оны өзің сияқты батыл етіп өсір, деп баланы созды, жоқ деп айтушы болма, Батыра мен мұндай ауыртпалықпен өмір сүре алмаймын, мына жайт мені ішімнен өлтіріп барады, сен менің қазір қандай жағдайда екенімді елестете алмайсың деп кішкене кідірді, оның көздерінен жас шығуын доғарар емес, сондықтан сенен өтінемін баланы алып кет, сенен басқа ешкімнің қолынан келмейді, деді басын шайқай.
Батыра баланы ақырын қолына алып, оның жүзіне қарады, тыныш ұйықтап жатқан баланың бетінде қан тамшылары қатты. Ерұлан да бір сәтке баласына үңіліп, белбауындағы қанжарын, оның үстіне қойды: