ОДАМИЙЛИК СЎҚМОҚЛАРИДА - НЕЪМАТУЛЛО ТУРСУНОВ 7 стр.


Минбардан туриб важ келтиради,

Қариб шу майдонда Японияда,

Юз ўттиз миллион одам яшайди.

Аҳоли кўп деб, гапиришмайди.

***


Билмоқчи бўлсанг дўстинг дўстлигин,

Қарз сўра, бир юмуш илтимос қилгин,

Шунда сенга нисбатан билгин кимлигин,

Арзиса, керак бўлса, жонингни бергин.


***

Асраб юрмасанг танинг соғлигин,

Кексайганда кўрасан кўп асоратин.

Кўп ейиш, ё кам ейиш бўлса одатинг,

Олтмишдан кегин билдирар ўз оқибатин.

***


Базилар юрар тақиб инсон ниқобин,

Диққат билан кузатиб турсанг,

Ниқобин ечади, очади юзин,

Шунда биласан унинг асли кимлигин.

***


Дейдилар, -бузуқи қариса беҳалпа бўлмиш,

Ўғри, муттаҳам, порахўр, -мулла бўлармиш,

Аслида бўларни барига йўл қуйиб берган,

Халқнинг ори ғурури паймол бўлармиш.

***


Дўст демагин, юзинга кукка кўтариб,

Ортингдан сени ғийбатинг қилса,

Сени боринга кўз олайтириб,

Доим сендан бир фойдани кутса.


***

Дўстингни дўстлигин билиш истасанг,

Бошқа дўстларига дўстлигин билгин.

Кўнглининг уларга аслини билсанг,

Шундоқ сенга хам қилар дўстлигин.

***


Она доно бўлса,

Боласи ҳушфел булур,

Она нодон бўлса,

Авлоди бадфел булур.


***

Баъзи одамларнинг тили заҳарли,

Илонникидан ун карра кучли,

Улар заҳарлаб инсон қалбини,

Қилар юзта илон қилмаган ишни.


***

Дейдилар, -босиб тур битни оёғ остига,

Устига қўйсанг шу он чиқар бошинга,

Баъзи нусҳаларни ҳурматин қилсанг,

Дарҳол тутар ўзини сендан баландда.


***

Ёмон кўришади беш сўмлик молни,

Халқни алдаб ўн сўм сотганни.

Ёмон кўришади ниқобин тоқиб инсонни,

Иблис ишини қилиб юрганни.

***


Заҳар солмоқ эмиш касби илонниг

Яхшиям яратиб тангри инсоннинг,

Бермади заҳарли унга тишларни.

Заҳарларди шунда бутун оламни.


***

Бир муттахам устоз ўрнини олиш ниятида,

Етмиш минг берди Ғайрат деганга,

Мен кўрдим инсонинг шунда пастлгин.

Устоз деди,  Тангридан баттарин кўргин.


***

Чўрига мансаб текса мабодо,

Ўзидан юқоридагини оёғин ўпиб,

Қўл остидагиларни доимо,

Оёк учи билан турар кўрсатиб.

***


Баъзилар билиб қилар пастлигин,

Яхшиларни тўкмоқ бўлар обруйин,

Қайдан билсин аҳмоқ ўз нодонлигин,

Пастликни тўлови кўп қимматлигин.

***


Инсоннинг пастлиги, порахўрлиги,

Аслида унинг наслида бўлғай,

Авлоди ким бўлса ҳам, бу такрорлангай.

Бу иллатдан уларни қабр тўхтатгай.


***

Али бобо, қирқ қароқчи, -қадимий эртак,

Ибн Хасан кунда ҳоким, тунда қароқчи.

Хеч қачон эскирмайдиган экан бу эртак,

Баъзи ҳоким тундан қўрқиб, кунда порачи.

***


Сохта мақтовларни душман қилади,

Дўст эса камчиликни тўлиқ очади,

Уларни топиб шунда бартараф қилса,

Ҳаёт чиройли, келажак ҳам тоза бўлади.

***


Бизнес дея, -виждон, имонни сотманг,

Мехр оқибат, инсонни сотманг,

Пароканда қилманг қадриятларни,

Четлаб ҳам ўтманг қонун қоидани.

***


Олийгоҳга пўл олиб бахо қўйилса,

Кимни тарбиялаяпти ўқитувчилар?

Ўзига ўхшаган порахурними?

Ёки ўз халқига душманларними.

***


Насафдан Кешга ўтказмоқ бўлдим ишимни,

Назад