Казан – Мәскәү / Казань – Москва - Ленар Миннемохимович Шаех

Ленар Шәех

Казан Мәскәү

Озын сәфәр алдыннан

Мин тагын ерак сәфәргә кузгалам. Күңелем тулы аңлатып булмый торган тойгылар. Ни дисәң дә, әле күз күрмәгән җирләр, ят халыклар, чит тел Баштарак җанны биләгән ашкыну хисе, аэропортка килеп җиткәч, бераз сүрелә төшә. Кайда гына, кайчан гына булса да, күз ияләшкән, акыл күнеккән, күңел береккән җирдән китү җиңел түгел. Бигрәк тә берүзең алыс юлга чыкканда. Шунысы куаныч: якыннарың исән-имин әйләнеп кайтуыңны көтә, изге теләктә кала

Самолёт кузгала. Ул әкрен генә очу юлына чыга да, бар көченә куып, зәңгәр чиксезлеккә күтәрелә. Очкыч эчендәге шом, аның шау-шуы күңелгә дә үтеп керә шикелле. Догалар укып, Аллаһтан хәерле юл, исән-сау барып җитү һәм әйләнеп кайту насыйп итүен сорыйсың. Амин шулай булсын!

Очкыч җирдән аерылуга, күңелдәге иләс-миләслек кими төшеп, үзгә үлчәнешкә күчәсең, күккә якынаясың. Башыңа, дулкын-дулкын булып, яңа уйлар килеп бәрелә. Алар шигырьгә әверелә һәм каләм очыннан тама, хәтта тыйнак ташкындай агыла башлый.

Гадәттә, мин чит төбәкләргә, чит илләргә эш буенча барам. Әдәби фестивальләр, китап ярминкәләре, халыкара мәдәни бәйрәмнәр Юлым һәрвакыт Мәскәү аша уза. Казаннан Мәскәүгә, Мәскәүдән Лондонга, йә булмаса Стокгольмга, Брюссельгә, йә Әнкарага, Бишкәккә, Бакуга

Казан Мәскәү арасы Ун чакрым биеклектә, чиксез аклык булып җәелеп яткан болытлар өстенә күз ачкысыз яктылыгын сипкән кояш астында, галәмнән искән салкын җилләр камалышында гүяки җирдә тарихи вакыйгалар ярала кебек. Вакыт-вакыт ак томан эченнән тулы бер манзара пәйда була. Әйтерсең син вакыт буйлап, гасырлар-чорлар аша сәяхәт итәсең. Әнә болгар ханы, Алмыш ханның оныгы Мөэмин ибне Хәсән белән рус кенәзе Владимир, «ошбу солых судагы таш өскә калыкса, колмак суда батса гына бозылыр» дип, дуслык килешүен имзалый Әнә бөек Алтын Урда гаскәрләре Мәскәүгә якынлаша Әнә Явыз Иван чирүе Казан ханлыгына яу чаба Әнә Сөембикә, туган ягы белән хушлашып, Мәскәүгә китеп бара Әнә Мәскәү һәм Казан арасында вәкаләтләрне бүлешү турындагы килешүгә кул куела

Ике арада каршылыклар да күп булган, шул ук вакытта дуслыкның да тамыры тирән. Меңьеллыкларны алып карасаң, дөньяда кайсы гына халыклар бер-берсен яулап алырга тырышмады икән?! Милләтләр арасында төзелгән дуслык солыхларының да исәбе-саны юктырЧоры шундый булган шул. Кешелек туктаусыз үскән, камилләшкән, үзгәргән. Узганнар чабудан тартса да, бүгенге җәмгыятьтә татулык һәм бердәмлек беренче урында тора.

Хәер, озын сәфәр, дөнья күрү, әлегә кадәр ят булган мәдәният, бигрәк тә чит ил кешеләре белән аралашу, уйларыңны тәртипкә сала, рухыңны баета һәм тулыландыра, хәтта сине үзгәртә дә.

Әле тагын Мәскәүгә юл төшәргә тора. Мәскәү Казансыз яши алмаган кебек, Казан да Мәскәүдән башка алга бара алмый. Килер елларыбыз, барыр юлларыбыз хәерле булсын!

«Казан дәфтәре»ннән

Татар яшьләре гимны

«Дала җиле килеп хәбәр бирә»

Яр буенда

(Мари Луиза Кашниц буенча)

Кайтыр!

Гамил Афзал истәлегенә

«Җан күбәләк»

«Чәчләрем дә әз-мәз агаралар»

Нокта яки өтер?

Сине күргән саен

Бары бер кат

Сала теле

«Башым тулы миллион идеяләр»

«Күзләреңә карарга да»

«Син якын-тирәдә»

Соңгы алма

«Йолдызларга сөйләр идем сөюемне»

«Күктән төшкән йолдыз-җаннар»

(Кызларга)

Яз җыры

«Синең күзләреңне күрсәм»

«Татлы сагышым»

Барыбыз да бер гамьле

Татар моңы

«Күңелләрем мөлдерәмә тулы»

Миңа үзең кирәк

Без карт идек

Без яшь идек

Лилия Гыйбадуллина

«Сагыш төргән гамьле кичләремдә»

Таң кызына

А-га

Үткәннән килгән өн

Суда йөзә бүрәнәләр,

Ялгыз бүрәнәләр

Имәнкискә кызына Такталачык егетеннән ачык хат

Вакыт

Синсез яшәү

Гашыйк

Кызыл алма

«Болай булмас чүлдә дә»

Шигърият!

Соңгы яфрак

(Көзге җыр)

«Әй көзкәем»

«Песнәк килгән тәрәз каршыма»

Мин бәхетнең өске катында

Салкын яңгыр

И Ходам, Мәхәббәт бир!

(Давид Самойловка ияреп)

«Карлар ява инде, ап-ак карлар»

«Тәрәзә төбендә песнәкләр»

«Керләнгән күңелне»

« Синең исемеңнең баш хәрефе»

Айсылуга

Илдар абый

Халык шагыйре,

остазым Илдар Юзеев истәлегенә

Җибәрмим

Хаос

Китәсең дә югаласың

Ярый, мине кызганма да

Чуен Гәрәй малае

Мәгъсүм Гәрәевкә

«Дәшкән идем, дәшкән идем»

«Агачтан төштем мин мәтәлеп»

«Кояш кунган күзләреңә»

Костюм кияргә микән?

Бу язларны сиңа бүләк итәм

«Табигатем минем кыр казыдай»

Мин сине сагынганмын!

Су ташый кыз

Иртә яздан мине эзлә син

«Мин җансыз яшәдем бугай»

Зәңгәр сирин

«Шыбыр-шыбыр яуган яңгырда»

«Чык суында юдым битемне»

Тупыл мамыгы

Якты тавыш

«Эсселе-суыклы»

Сине уйлап

(Тулай торак бүлмәсендәге уйлану)

Синең күзләр

Ул яз безнең өчен генә

Синсез төн

И Мостай

Мостай Кәрим истәлегенә

Пар яфрак

(Баллада)

«Дым астында басып торам»

Яратам!

Гасырда фасыллар буталган

МСЯ!..1

Скрипка

Җаннар ирекле!

Мохтар Мутинны уйлап

«Минем язмыш хата-ялгышлардан»

Дәү әниемне уйлап

Коңгырт күзләр

«Бозлар булып, карлар булып эри күңел»

Тукай кайта!

Югыйсә

Бәхетле ятимлек

(Сюлли-Прюдом мотивлары)

Өчәү

(Триптих)

Авылдашларыма

1

Мохтар Мутин

2

Гамил Афзал

3

Альберт Фәтхи

Һәр ай саен бәйрәм

«Көйләр көйләп көй әле бер»

«Кара көйгән асфальт»

«Үпкәләттем сине юкка»

Җылытасы килә дөньяны!..

(Триптих)

1

2

3

«Эх, бу хәзергене»

Постмодерн

«Кы»лашу

Туган авылына кайткач, шагыйрь Рифат Сәлах чормада утырырга ярата

1

Мин сине яратам!..

2

Иоганн Себастьян Бах.