Үлгі:
А.с. досың, көршің
І.с. досыңның, көршіңнің
Б.с. досыңа, көршіңе
Т.с. досыңды, көршіңді
Ж.с. досыңда, көршіңде
Ш.с. досыңнан, көршіңнен
К.с. досыңмен, көршіңмен
88 тапсырма
К существительным әке, ана, шеше, ата, апа, әже, аға, іні, қарындас, апай, әпке, сіңлі, қыз, ұл, бала, әйел, немере, жиен, күйеу, нағашы, қайын аға, қайын іні, қайын апа, қайын сіңлі, балдыз, абысын, бөле, күйеу бала, құда, құдағи, құдаша, ене, жеңге, келін добавить уважительные притяжательные окончания 2 лица.
Үлгі:
дос досыңыз
көрші көршіңіз
89 тапсырма
Просклонять существительные әке, ана, шеше, ата, апа, әже, аға, іні, қарындас, апай, әпке, сіңлі, қыз, ұл, бала, әйел, немере, жиен, күйеу, нағашы, қайын аға, қайын іні, қайын апа, қайын сіңлі, балдыз, абысын, бөле, күйеу бала, құда, құдағи, құдаша, ене, жеңге, келін с уважительными притяжательными окончаниями 2 лица.
Үлгі:
А.с. досыңыз, көршіңіз
І.с. досыңыздың, көршіңіздің
Б.с. досыңызға, көршіңізге
Т.с. досыңызды, көршіңізді
Ж.с. досыңызда, көршіңізде
Ш.с. досыңыздан, көршіңізден
К.с. досыңызбен, көршіңізбен
90 тапсырма
К существительным әке, ана, шеше, ата, апа, әже, аға, іні, қарындас, апай, әпке, сіңлі, қыз, ұл, бала, әйел, немере, жиен, күйеу, нағашы, қайын аға, қайын іні, қайын апа, қайын сіңлі, балдыз, абысын, бөле, күйеу бала, құда, құдағи, құдаша, ене, жеңге, келін добавить притяжательные окончания 3 лица.
Үлгі:
дос оның досы
көрші олардың көршісі
91 тапсырма
Просклонять существительные әке, ана, шеше, ата, апа, әже, аға, іні, қарындас, апай, әпке, сіңлі, қыз, ұл, бала, әйел, немере, жиен, күйеу, нағашы, қайын аға, қайын іні, қайын апа, қайын сіңлі, балдыз, абысын, бөле, күйеу бала, құда, құдағи, құдаша, ене, жеңге, келін с притяжательными окончаними 3 лица.
Үлгі:
А.с. досы, көршісі
І.с. досының, көршісінің
Б.с. досына, көршісіне
Т.с. досын, көршісін
Ж.с. досында, көршісінде
Ш.с. досынан, көршісінен
К.с. досымен, көршісімен
92 тапсырма
Қазақша айтыңыз.
Номер машины мужа сестры брата друга моего сына.
Обложка книги дочери соседа моего знакомого.
На крыше одного из многоэтажных домов центра города.
Как охарактеризовать своих родных и близких?
93 тапсырма
Сын есімдерді оқыңыз, мағынасын түсініңіз, есте сақтаңыз:
адал честный
ажарлы пригожий, миловидный, красивый,
ажарсыз некрасивый
азғын уродливый
айрықша особенный
айтулы известный
ақсары белолицый, блондин
аласа низкорослый
арық худой
ашуланшақ вспыльчивый
ашушаң злой
әдемі красивый
әділетті честный, справедливый
әлсіз слабый
бағалы ценный
бай богатый
байсалды спокойный, уравновешенный
бақытты счастливый
балтаңдай сладкоголосый
батыл смелый
беделді авторитетный
бейтаныс незнакомый
белгілі известный
белгісіз неизвестный
биік- высокий
бүкір сутулый
білімді образованный
білімсіз необразованный
ғашық влюбленный
дөрекі грубый
дүлей свирепый
егде пожилой
еңбекқор трудолюбивый
ерекше особенный
ересек взрослый
еріншек ленивый
жақсы хороший
жалқау ленивый
жалтақ боязливый, нерешительный
жаман плохой
жарлы бедный
жас молодой
жауапты ответственный
жеңілтек легкомысленный (человек)
жетік компетентный, сведущий, осведомленный
жомарт щедрый
жуан толстый
жүдеу худой, тощий
жігерлі энергичный, настойчивый, инициативный, неутомимый
кәрі старый (человек)
кедей бедный
көңілді веселый
көңілсіз невеселый
көңілсіз невеселый, грустный
көңілшек сердобольный, мягкосердечный, уступчивый
күншіл завистливый
күшті сильный
кішіпейіл скромный
қайырымды добрый
қара торы брюнет
қарапайым простой, обычный
қаһарлы гневный, яростный
қорқақ трусливый
құрметті почетный, уважаемый
мақтаншақ хвастливый, хвастун
мейірімді добрый, милосердный
момын кроткий
мырза щедрый, господин
өкпелегіш, өкпешіл обидчивый
пысық шустрый, живой, подвижный, деловой, практичный
сабырлы спокойный
сараң жадный
семіз жирный
сенімді надежный
сұлу красивый
сүйкімді симпатичный
сымбатты статный, стройный
таныс знакомый
тәжірибелі опытный
тәртіпті дисциплинированный
тентек непослушный, избалованный
тоқмейілді человек, довольствующий тем, что имеет
толық полный
тынымсыз беспокойный
ұқыпсыз небрежный, несобранный, неаккуратный
ұқыпты аккуратный
шыдамды терпеливый
шыншыл правдивый искренний
94 тапсырма
К существительным әке, ана, шеше, ата, апа, әже, аға, іні, қарындас, апай, әпке, сіңлі, қыз, ұл, бала, әйел, немере, жиен, күйеу, нағашы, қайын аға, қайын іні, қайын апа, қайын сіңлі, балдыз, абысын, бөле, күйеу бала, құда, құдағи, құдаша, ене, жеңге, келін с притяжательными окончаниями 1 лица подобрать подходящие по смыслу прилагательные адал, ажарсыз, арық, ашушаң, әдемі, әділетті, әлсіз, бай, батыл, байсалды, бақытты, бейтаныс, беделді, белгілі, белгісіз, білімді, білімсіз, дүлей, еңбекқор, ерекше, еріншек, жақсы, жалқау, жалтақ, жаман, жарлы, жас, жауапты, жетік, көңілді, көңілсіз, күшті, қайырымды, қорқақ, құрметті, момын, мырза, сабырлы, сараң, сенімді, таныс, тәжірибелі, тәртіпті, толық, тынымсыз, шыншыл.
Үлгі:
бауырым (қандай?) сабырлы
бауырым (қандай?) тынымсыз
95 тапсырма
С существительными әке, ана, шеше, ата, апа, әже, аға, іні, қарындас, апай, әпке, сіңлі, қыз, ұл, бала, әйел, немере, жиен, күйеу, нағашы, қайын аға, қайын іні, қайын апа, қайын сіңлі, балдыз, абысын, бөле, күйеу бала, құда, құдағи, құдаша, ене во 2 лице притяжательной формы подобрать подходящие по смыслу прилагательные адал, ажарсыз, арық, ашушаң, әдемі, әділетті, әлсіз, бай, батыл, байсалды, бақытты, бейтаныс, беделді, белгілі, белгісіз, білімді, білімсіз, дүлей, еңбекқор, ерекше, еріншек, жақсы, жалқау, жалтақ, жаман, жарлы, жас, жауапты, жетік, көңілді, көңілсіз, күшті, қайырымды, қорқақ, құрметті, момын, мырза, сабырлы, сараң, сенімді, таныс, тәжірибелі, тәртіпті, толық, тынымсыз, шыншыл, образовать с этими словосочетаниями вопросительные предложения.
Үлгі:
бауырым сабырлы бауырың сабырлы Сенің бауырың сабырлы ма?
96 тапсырма
Образовать множественное число существительных әке, ана, шеше, ата, апа, әже, аға, іні, қарындас, апай, әпке, сіңлі, қыз, ұл, бала, әйел, немере, жиен, күйеу, нағашы, қайын аға, қайын іні, қайын апа, қайын сіңлі, балдыз, абысын, бөле, күйеу бала, құда, құдағи, құдаша, ене.
Үлгі:
құдаша құдашалар
97 тапсырма
Существительные әке, ана, шеше, ата, апа, әже, аға, іні, қарындас, апай, әпке, сіңлі, қыз, ұл, бала, әйел, немере, жиен, күйеу, нағашы, қайын аға, қайын іні, қайын апа, қайын сіңлі, балдыз, абысын, бөле, күйеу бала, құда, құдағи, құдаша, ене проспрягать во множественном числе притяжательной формы.
Үлгі:
I. менің бауырларым
II. сенің бауырларың
Сіздің бауырларыңыз
III. оның бауырлары
I. біздің бауырларымыз
II. сендердің бауырларың
Сіздердің бауырларыңыз
III. олардың бауырлары
98 тапсырма
Просклонять существительные әке, ана, шеше, ата, апа, әже, аға, іні, қарындас, апай, әпке, сіңлі, қыз, ұл, бала, әйел, немере, жиен, күйеу, нағашы, қайын аға, қайын іні, қайын апа, қайын сіңлі, балдыз, абысын, бөле, күйеу бала, құда, құдағи, құдаша, ене, жеңге, келін по падежам в единственном числе притяжательной формы.
Үлгі:
А.с. бауырым
І.с. бауырымның
Б.с. бауырыма
Т.с. бауырымды
Ж.с. бауырымда
Ш.с. бауырымнан
К.с. бауырыммен
99 тапсырма
Просклонять существительные әке, ана, шеше, ата, апа, әже, аға, іні, қарындас, апай, әпке, сіңлі, қыз, ұл, бала, әйел, немере, жиен, күйеу, нағашы, қайын аға, қайын іні, қайын апа, қайын сіңлі, балдыз, абысын, бөле, күйеу бала, құда, құдағи, құдаша, ене, жеңге, келін жеңге, келін по падежам во множественном числе притяжательной формы.
Үлгі:
А.с. бауырларым
І.с. бауырларымның
Б.с. бауырларыма
Т.с. бауырларымды
Ж.с. бауырларымда
Ш.с. бауырларымнан
К.с. бауырларыммен
100 тапсырма
С существительными әке, ана, шеше, ата, апа, әже, аға, іні, қарындас, апай, әпке, сіңлі, қыз, ұл, бала, әйел, немере, жиен, күйеу, нағашы, қайын аға, қайын іні, қайын апа, қайын сіңлі, балдыз, абысын, бөле, күйеу бала, құда, құдағи, құдаша, ене, жеңге, келін с притяжательными окончаниями в Табыс септік и глаголами көру, бағу, сыйлау, құрметтеу, қадірлеу, жақсы көру, сағыну, тәрбиелеу, аяу, жек көру в Жедел өткен шақ (очевидное прошедшее время) образовать словосочетания.
I. мен (кімді? нені?) бауырымды (не істедім?) оқыттым
II. сен (кімді? нені?) бауырыңды (не істедің?) оқыттың
Сіз (кімді? нені?) бауырыңызды (не істедіңіз?) оқыттыңыз
III. ол (кімді? нені?) бауырын (не істеді?) оқытты
I. біз (кімді? нені?) бауырымызда (не істедік?) оқыттық
II. сендер (кімді? нені?) бауырларыңды (не істедіңдер?) оқыттыңдар
сіздер (кімді? нені?) бауырларыңызды (не істедіңіздер?) оқыттыңыздар
III. олар (кімді? нені?) бауырларын (не істеді?) оқытты
Могут ли прилагательные (сын есім) быть отрицательными?
101 тапсырма
Попробуйте образовать прилагательные с отрицательным признаком
от данных адал, ажарлы, азғын, айрықша, айтулы, ақсары, аласа, арық, ашуланшақ, ашушаң, әдемі, әділетті, әлсіз бағалы, бай, байсалды, бақытты, балтаңдай, батыл, беделді, бейтаныс, белгілі, белгісіз, биік, бүкір, білімді, білімсіз, ғашық, дөрекі, дүлей, егде, еңбекқор, ерекше, ересек, еріншек, жақсы, жалқау, жалтақ, жаман, жарлы, жас, жауапты, жеңілтек, жетік, жомарт, жуан, жүдеу, жігерлі, кәрі, кедей, көңілді, көңілсіз, көңілшек, күншіл, күшті, кішіпейіл, қайырымды, қара, торықарапайым, қаһарлы, қорқақ, құрметті, мақтаншақ, мейірімді, момын, мырза, өкпелегіш, өкпешіл, пысық, сабырлы, сараң, семіз, сенімді, сұлу, сүйкімді, сымбатты, таныс, тәжірибелі, тәртіпті, тентек, тоқмейілді, толық, тынымсыз, ұқыпсыз, ұқыпты, шыдамды, шыншыл
үлгі:
адал адал емес
ажарлы ажарсыз
102 тапсырма
У каких из данных прилагательных есть антонимы?
адал, ажарлы, азғын, айрықша, айтулы, ақсары, аласа, арық, ашуланшақ, ашушаң, әдемі, әділетті, әлсіз бағалы, бай, байсалды, бақытты, балтаңдай, батыл, беделді, бейтаныс, белгілі, белгісіз, биік, бүкір, білімді, білімсіз, ғашық, дөрекі, дүлей, егде, еңбекқор, ерекше, ересек, еріншек, жақсы, жалқау, жалтақ, жаман, жарлы, жас, жауапты, жеңілтек, жетік, жомарт, жуан, жүдеу, жігерлі, кәрі, кедей, көңілді, көңілсіз, көңілшек, күншіл, күшті, кішіпейіл, қайырымды, қара, торықарапайым, қаһарлы, қорқақ, құрметті, мақтаншақ, мейірімді, момын, мырза, өкпелегіш, өкпешіл, пысық, сабырлы, сараң, семіз, сенімді, сұлу, сүйкімді, сымбатты, таныс, тәжірибелі, тәртіпті, тентек, тоқмейілді, толық, тынымсыз, ұқыпсыз, ұқыпты, шыдамды, шыншыл
Үлгі:
шыншыл өтірікші (правдивый лжец)
Порядок присоединения аффиксов к корню:
Есть форма настоящего времени, обозначающая беспрерывное действие, долгий процесс. Как она образуется?
103 тапсырма
Образовать простую форму настоящего времени с суффиксами уда/-уде от глаголов кездесу, қатынасу, сөйлесу, жүздесу, келісу, қыдыру, көмектесу, бару, алу, айту, болу, келу, проспрягать
104 тапсырма
Прочитать глаголы, запомнить их значение:
әзірле (у) готовить
біт (у) заканчиваться
дамыт (у) развивать
есепте (у) считать
жырла (у) воспевать
зертте (у) изучать
кеңес (у) советоваться
марапатта (у) награждать
ойлан (у) задуматься, обдумывать
өзгерт (у) изменять, изменить
пайдалан (у) пользоваться
рахаттан (у) наслаждаться
өткіз (у) проводить
ретте (у) упорядочить
тамашала (у) любоваться
ұйымдастыр (у) организовать
шұғылдан (у) заниматься
105 тапсырма
Образовать отрицательную форму настоящего времени на уда/ -уде данных глаголов:
әзірлеу, біту, дамыту, есептеу, жырлау, зерттеу, кеңесу, марапаттау, ойлану, өзгерту, пайдалану, рахаттану, өткізу, реттеу, тамашалау, ұйымдастыру, шұғылдану
үлгі:
айту айтуда-айтпауда
Көсемше
106 тапсырма
Мына етістіктерді дауыстап оқыңыз, мағынасын түсініңіз, есте сақтаңыз:
апар (у) отнести, отвезти
асық (асығу) торопиться
әкел (у) принести
бағыну (у) подчиниться
бар (у) пойти, поехать
бат (у) погрузиться, утонуть
бер (у) дать, отдать
беріл (у) посвятить себя, отдаться
ер (у) последовать за
ерегіс (у) разозлиться, затаить злобу
еркеле (у) ждать от старшего особенно ласкового, участливого
отношения к себе
жағын (у) подлизываться, льстить, угодничать
жаз (у) писать
жақ (жағу) намазывать (на что-то), угодить (кому-либо)
жалын (у) умолять, взмолиться
жапсыр (у) прилепить
жарас (у) подходить, соответствовать, быть к лицу
жет (у) добраться, доехать, долететь
жинал (у) собираться
жұмса (у) отправить с поручением
жүгір (у) бежать
жүз (у) плыть
жүкте (у) поручить, грузить
жылжы (жылжу) двигаться
зекі (зеку) прикрикнуть
зырла (у) мчаться
кел (у) прийти
кет (у) уйти
көшір (у) простить
кір (у) войти
қайт (у) вернуться
қара (у) смотреть
қатыс (у) участвовать
қой (қою) поставить, перестать
қуыр (у) жарить
құла (у) упасть
мін (у) подняться, залезть
отыр (у) сесть, сидеть
сал (у) положить, класть
тапсыр (у) поручить
тарат (у) раздать
төле (у) заплатить
түс (у) спуститься, слезть
ұрыс (у) ругать
ұсын (у) протянуть
ұш (у) лететь, летать
үйрет (у) учить, научить
үлгер (у) успеть
хабарла (у) сообщить
шақыр (у) звать, приглашать
шаш (у) разбрасывать, ронять
шық (шығу) выходить
ызылан (у) сердиться, рассердиться
ымда (у) показать знаками
іл (у) повесить (вещь, предмет), навесить
107 тапсырма
От данных глаголов образовать варианты деепричастных форм:
апару, асығу, әкелу, бағыну, бару, бату, беру, берілу, еру, ерегісу, еркелеу, жағыну, жазу, жағужалыну, жапсыру, жарасу, жету, жиналу, жұмсау, жүгіру, жүзу, жүктеу, жылжу, зеку, зырлау, келу, кету, көшіру, кіру, қайту, қарау, қатысу, қою, қуыру, құлау, міну, отыру, салу, тапсыру, тарату, төлеу, түсу, ұрысу, ұсыну, ұшу, үйрету, үлгеру, хабарлау, шақыру, шашу, шығу, ызылану, ымдау, ілу
Үлгі:
апару-апарып-апара-апарғалы
Какими бывают сложные формы глагола?