— ?ar Ro?ero Baskervilo, la juna frato de kavaliro Karlo, mortis senedzine, la postlasa?o irus al Desmondoj, kiuj estas forparencaj kuzoj. Jakobo Desmondo estas maljuneta pastro el Vestmorlando.
— Dankon. ?iuj ?i detaloj estas tre interesaj. ?u vi renkontis sinjoron Desmondo?
— Jes. Li venis foje por viziti kavaliron Karlo. Li estas homo aspekte respekteginda kaj vivas sanktulece. Mi memoras, ke li rifuzis akcepti ajnan dispona?on de kavaliro Karlo, kvankam tiu firme proponis ?in.
— Kaj tiu homo simplagusta estus la heredinto de la milaroj de kavaliro Karlo, ?u?
— Li heredus la bienon, ?ar ?i estas majorata. Li heredus anka? la monon, krom se ?i estus testamentita alimaniere per la nuna posedanto, kiu kompreneble rajtas disponigi ?in la?vole.
— Kaj ?u vi jam pretigis testamenton, kavaliro Henriko?
— Ne, sinjoro Holmso, tion mi ne faris, ?ar nur hiera? mi eksciis, kiel statas la aferoj. Sed ?iuokaze mi opinias, ke la mono devus akompani la titolon kaj la bienon. Tio estis la koncepto de mia povra onklo. Kiel la posedanto restarigu la glora?ojn de la Baskerviloj, ne havante sufi?e da mono por prizorgi la poseda?on? Domo, tero kaj dolaroj devas iri kune.
— En ordo. Nu, kavaliro Henriko, mi same opinias kiel vi, ke konsilindas iri al Devono senprokraste. Nur unu provizon ni devas aran?i. Vi nepre ne iru sola.
— Doktoro Mortimero reiros kun mi.
— Sed doktoro Mortimero devos prizorgi sian praktikon, kaj lia domo foras multajn mejlojn de la via. Malgra? la plejebla bonvolo, li eble ne povos helpi vin. Ne, kavaliro Henriko, nepras, ke vin akompanu iu viro fidinda, kiu estos ?iam ?e via flanko.
— ?u eblas, ke vi mem venu, sinjoro Holmso?
— Se la aferoj atingus krizpunkton mi klopodus persone ?eesti; sed vi povas kompreni, ke pro mia vasta konsultpraktiko kaj pro konstantaj alvokoj, kiuj atingas min el multaj lokoj, estas neeble, ke mi forestu el Londono dum nedifinita periodo. ?uste ?i-momente unu el la plej respektataj nomoj en Anglujo estas makulata de ?anta?isto, kaj nur mi povas malhelpi drastan skandalon. Vi komprenas, kiel neeble estas ke mi iru al Erikejo Darta.
— Kiun vi rekomendas, do?
Holmso metis manon sur mian brakon.
— Se mia amiko konsentos, ne ekzistos viro pli valora ol li ?e via flanko, se vi trovi?us en kriza situacio. Neniu rajtas diri tion pli senhezite ol mi.
Tiu propono komplete surprizis min, sed anta? ol mi povis respondi, Baskervilo kaptis mian manon kaj tutkore premis ?in.
— Nu, vidu, tio estas vere afabla viaflanke, doktoro Vatsono, — li diris. — Vi konas mian situacion, kaj vi scias tiom pri la afero kiom mi. Se vi venos al Baskervila Halo kaj gardos min, mi neniam tion forgesos.
Promeso pri aventuro ?iam fascinis min, kaj min komplimentis la vortoj de Holmso kaj la entuziasmo la? kiu la kavaliro salutis min kiel akompanonton.
— Mi venos kun plezuro, — mi diris. — Mi ne scias, kiel mi povus pasigi mian tempon pli avanta?e.
— Kaj vi raportos tre atente al mi, — diris Holmso. — Kiam okazos krizo, kiel certe estos, mi informos kiel vi agu. Supozeble ?is sabato ?io povos esti preta, ?u?
— ?u tio konvenas al doktoro Vatsono?
— Perfekte.
— Do sabate, krom se vi a?dos la malon, ni renkonti?os ?e la vagonaro je la 10a 30 en la Padingtona stacidomo.
Ni stari?is por foriri, kiam Baskervilo eligis triumfan krion, kaj saltinte ?is ?ambroangulo li eltiris brunan ?uon el sub ?ranko.
— Mia mankinta ?uo! — li kriis.
— Ke ?iuj niaj problemoj malaperu same facile! — diris ?erloko Holmso.
— Sed temas pri tre stranga afero, — doktoro Mortimero komentis. — Mi traser?is tiun ?i ?ambron tre atente anta? la tagman?o.
— Anka? mi, — diris Baskervilo. — Tra ?iu colo da ?i.
— Nepre trovi?is neniu ?uo tiam.
— Tiuokaze la servisto ver?ajne metis ?in tien, dum ni man?adis.
La germano estis alvokita, sed li deklaris, ke li scias nenion pri la afero, kiel anka? neniu enketo klarigis ?in. Alia ero estis aldonita al tiu konstanta kaj ?ajne sencela serio da etaj misteroj, kiuj sekvis unu alian tiom rapide. Formetante la tutan gravan historion pri la morto de kavaliro Karlo, ni havis vicon da okaza?oj ne klarigeblaj, ?iuj inter la limoj de du tagoj, kiuj inkluzivis ricevon de la presita letero, la nigrabarban spionon en la fiakro, la perdon de la nova bruna ?uo, la perdon de la malnova nigra ?uo, kaj nun la retrovon de la nova bruna ?uo. Holmso sidis silente en la fiakro, dum ni reveturis al Bakerstrato, kaj mi sciis pro liaj kuntiritaj brovoj kaj avida viza?o, ke lia menso samkiel la mia, provadis konstrui iun kadron, en kiu povus trovi lokon ?iuj ?i strangaj kaj ?ajne senligaj epizodoj. La tutan posttagmezon kaj ?is malfruvespere li sidis mergita en tabako kaj pensado.
?uste anta? la vesperman?o oni liveris du telegramojn. La unua legi?is:
?US A?DIS KE BARIMORO ESTAS ?E LA HALO. — BASKERVILO.
La dua:
VIZITIS DUDEK TRI HOTELOJN LA? INSTRUKCIOJ, SED BEDA?RAS RAPORTI NEEBLE RETROVI TONDITAN FOLION EL TEMPO. — KARTRAJTO.
— Jen ?iri?is du el niaj fadenoj, Vatsono. Nenio pli stimulas ol esploro en kiu ?io estas kontra?a. Ni devas ?irka?ser?i novan odoron.
— Ankora? restas al ni la fiakristo, kiu veturigis la spionon.
— ?uste. Mi telegramis por ricevi de la Oficiala Registrejo liajn nomon kaj adreson. Ne surprizus min, se tiu ?i respondus mian demandon.
Tamen tiu porda sonoro pruvi?is esti io e? pli kontentiga ol respondo, ?ar la pordo malfermi?is kaj envenis krudaspekta viro, evidente la fiakristo.
— Mi ricevis mesa?on de la ?efoficejo, ke iu sinjoro ?e tiu ?i adreso enketas pri 2704, — li diris. — Mi ko?eras mian fiakron jam de sep jaroj, kaj neniam a?di?is plendo. Mi venis rekte ?i tien el la fiakrejo por demandi inter kvar okuloj, kion vi havas kontra? min.
— Nenion en la mondo mi havas kontra? vin, bonulo, — diris Holmso. — Male, mi havas por vi duonpundon, se vi havigos al mi klaran respondon al miaj demandoj.
— Nu, mi travivis belan tagon, senblage, — diris la fiakristo rikane. — Kion vi deziras demandi, sinjoro?
— Unue viajn nomon kaj adreson, por la okazo, se mi ser?os vin denove.
— Johano Klejtono, Turpestrato 3, la Municipo. Mia fiakro eliras de la ?iplea fiakrejo, apud la stacidomo Vaterloa.
?erloko Holmso notis tion.
— Nun, Klejtono, rakontu al mi pri la kliento, kiu venis kaj gvatis tiun ?i domon je la deka hodia? matene kaj poste sekvis la du sinjorojn tra Regentostrato.
La viro aspektis surprizita kaj iom embarasita.
— Vidu, nenecesas, ke mi sciigu al vi aferojn, ?ar vi ?ajnas jam scii tiom, kiom mi, — li diris. — La vero estas, ke tiu sinjoro sciigis min, ke li estas detektivo, kaj ke mi diru nenion pri li al iu ajn.
— Bonulo mia, tiu ?i afero estas tre grava, kaj vi eble trovos vin en sufi?e malagrabla situacio, se vi provos ka?i ion anta? mi. Vi diris, ?u, ke via kliento nomis sin detektivo?
— Jes, tion li diris.
— Kiam li diris tion?
— Kiam li forlasis min.
— ?u li diris ion plian?
— Li menciis sian nomon.
Holmso ?etis al mi rapidan rigardon triumfan.
— Ho, li menciis sian nomon, ?u? Tio estis malprudenta. Kiun nomon li menciis?
— Lia nomo, — diris la fiakristo, — estas sinjoro ?erloko Holmso.
Neniam mi vidis mian amikon pli konsternita ol pro la respondo de la fiakristo. Momente li sidis silente mirigita. Poste li kore rideksplodis:
— Tu?ite, Vatsono — nenegeble tu?ite! Mi sentas rapiron tiel rapidan kaj flekseblan kiel la mia. Li tre bele trafis min tiufoje. Do lia nomo estis ?erloko Holmso ?u?
— Jes, sinjoro, tiel nomi?is tiu sinjoro.
— Bonege! Sciigu al mi, kie vi akceptis lin, kaj ?ion, kio okazis.
— Li alvokis min je la na?a kaj duono en la Placo Trafalgara. Li diris, ke li estas detektivo, kaj li proponis al mi du gineojn kondi?e ke mi faru precize kion li postulos dum la tuta tago kaj starigos neniujn demandojn. Mi volonte konsentis. Unue ni veturis ?is la Nordhumberlanda hotelo kaj atendis tie, ?is du sinjoroj elvenis kaj luis fiakron el la vico. Ni sekvis ilian fiakron, ?is tiu haltis ie proksime al ?i tie.
— Je tiu ?i pordo mem, — diris Holmso.
— Nu, pri tio mi ne povis esti certa, sed ver?ajne mia kliento bone sciis tion. Ni haltis duonvoje tra la strato kaj atendis dum unu horo kaj duono. Poste la du sinjoroj preterpasis nin mar?ante, kaj ni sekvis tra Bakerstrato kaj la?…
— Mi scias, — diris Holmso.
— ?is ni pasis trikvarone la? Regentostrato. Tiam mia sinjoro malfermegis la klapon, kaj li kriis, ke mi veturu senprokraste al la stacidomo Vaterloa kiel eble plej rapide. Mi vipis la ?evalinon, kaj ni venis dum malpli ol dek minutoj. Tiam li pagis siajn du gineojn, kiel honestulo, kaj foriris en la stacidomon. Sed ?uste kiam li foriris, li alturnis sin kaj diris: “Eble interesos vin, ke vi veturigis sinjoron ?erloko Holmso”. Tiamaniere mi eksciis lian nomon.
— Komprenite. Kaj vi ne plu vidis lin, ?u?
— Ne post kiam li eniris la stacidomon.
— Kaj kiel vi priskribus sinjoron ?erloko Holmso?
La fiakristo gratis sian kapon.
— Nu, li ne estis homo tute facile priskribebla. Mi taksus lin kvardekjara, kaj li estis mezalta, du-tri colojn pli malalta ol vi, sinjoro. Li estis vestita ri?ule, kaj li havis nigran barbon, orte tran?itan malsupre, kaj palan viza?on. Al mi ?ajnas, ke pli ol tion mi ne povas diri.
— Koloron de l' okuloj?
— Ne, tion mi ne povas diri.
— Nenion plian vi memoras, ?u?
— Ne, sinjoro, nenion.
— Do, jen via duonpundo. Alia atendas vin, se vi povos havigi pliajn informojn. Bonan nokton!
— Bonan nokton, sinjoro, kaj dankon!
Johano Klejtono foriris ridante, kaj Holmso turnis sin al mi ?ultrotire kaj ridetante malgaje.
— Klak?iri?is nia tria fadeno, kaj ni finas kie ni komencis, — li diris. — La ruza fripono! Li sciis nian numeron, sciis, ke kavaliro Henriko Baskervilo konsultis min, ekvidis kiu mi estas en Regentostrato, konjektis, ke mi notis la numeron de la fiakro kaj trovos la fiakriston, kaj tiel resendis tiun a?dacan mesa?on. Mi diru al vi, Vatsono, ke ?i-foje ni havas kontra?ulon, kiu meritas nian skermadon. Mi estas matigita en Londono. Mi povas nur deziri al vi plian bon?ancon en Devono. Sed mi ne estas mense trankvila pri tio.
— Pri kio?
— Pri tio, ke mi sendas vin. La afero estas malbela, Vatsono. Malbela, dan?era afero, kaj ju pli mi kontemplas ?in des malpli ?i pla?as al mi. Jes, kara homo, vi eble ridas, sed mi certigas vin, ke tre ?oje mi rehavos vin sekure en Bakerstrato denove.
?apitro 6
BASKERVILA HALO
Kavaliro Henriko Baskervilo kaj doktoro Mortimero estis pretaj je la tago difinita, kaj ni ekveturis al Devono la? la aran?o. Sinjoro ?erloko Holmso akompanis min al la stacidomo, kaj donis al mi siajn disi?ajn instrukciojn kaj konsilojn.
— Mi ne influos vian menson per sugestaj teorioj a? suspektoj, Vatsono. Mi volas, ke vi simple raportu faktojn al mi kiel eble plej komplete, kaj vi povas lasi al mi la teoriumon.
— Kiajn faktojn? — mi demandis.
— Ion ajn, kio ?ajnas rilati al la enketo, kiom ajn nerekte, kaj precipe la rilatojn inter la juna Baskervilo kaj liaj najbaroj, a? eventualajn pluajn detalojn pri la morto de kavaliro Karlo. Mi mem iom enketis dum la pasintaj kelkaj tagoj, sed la rezultoj estis beda?rinde negativaj. Nur unu afero ?ajnas certa, nome ke sinjoro Jakobo Desmondo, kiu estas la heredonto, estas maljuneta sinjoro tre afabla karaktere, tiel ke tiu ?i persekuto ne originas ?e li. Mi vere opinias, ke ni rajtas tute forstreki lin el niaj konjektoj. Restas tiuj homoj, kiuj efektive ?irka?os kavaliron Henriko Baskervilo sur la erikejo.
— ?u ne estus bone unuavice forigi tiun paron Barimoran?
— Neniel. Vi ne povus pli grave erari. Se ili estas senkulpaj, tio estus kruela maljusta?o; kaj se ili estas kulpaj, ni rezignus pri ?iu ebleco pruvi tion. Ne, ne, ni konservos ilin sur nia listo de suspektatoj. Anka? estas ?e la Halo grumo, se mi bone memoras. Ekzistas du erikejaj terkulturistoj. Trovi?as nia amiko doktoro Mortimero, kiun mi kredas tute honesta, kaj trovi?as lia edzino, pri kiu ni scias nenion. Trovi?as la naturesploristo Stepeltono, kaj trovi?as lia fratino, kiu estas la?dire alloga junulino. Trovi?as sinjoro Frenklendo en Laftera Halo, kiu estas alia nekonata faktoro, kaj trovi?as kelkaj aliaj najbaroj. Tiuj estas la homoj, kiujn vi devos speciale studi.
— Mi faros mian plejeblon.
— Vi havas armilon, supozeble?
— Jes, mi supozis, ke valoros kunporti ?in.
— Plej certe. Tenu apud vi vian revolveron tage kaj nokte, kaj neniam kompromitu vian singardemon.
Niaj amikoj jam akiris unuaklasan kupeon, kaj atendis nin sur la kajo.
— Ne, neniajn nova?ojn ni havas, — diris doktoro Mortimero, responde al demandoj de mia amiko. — Unu aferon mi povas ?uri, kaj tio estas, ke ni ne estis spionataj dum la pasintaj du tagoj. Ni neniam eliris sen akra observado, kaj neniu povis eviti nian rimarkemon.
— Supozeble vi ?iam restis kune, ?u?
— Krom hiera? posttagmeze. Mi kutime dedi?as unu tagon al pura amuzi?o, kiam mi venas al Londono, do mi pasigis ?in en la muzeo de la kolegio de ?irurgoj.
— Kaj mi iris rigardi la homojn en la parko, — diris Baskervilo. — Sed neniu ajn malagrabla?o trafis nin.
— Tamen estis malprudente, malgra? tio, — diris Holmso, skuante sian kapon kaj aspektante serioza. — Mi petas, kavaliro Henriko, ke vi ne promenadu sola. Iu granda misfortuno trafos vin, se vi tion faros. ?u vi retrovis vian alian ?uon?
— Ne, sinjoro, ?i estas perdita por ?iam.
— ?u vere? Tio estas tre interesa. Nu, adia?, — li aldonis, kiam la vagonaro komencis forgliti la? la kajo. — ?iam memoru, kavaliro Henriko, unu el la frazoj de tiu stranga malnova legendo, kiun doktoro Mortimero vo?legis al ni, kaj evitu la erikejon dum tiuj horoj da mallumo, kiam la malicaj potencoj ekzalti?as.
Mi rerigardis al la kajo, kiam ni fore forlasis ?in, kaj vidis la altan a?steran figuron de Holmso staranta senmove kaj postrigardante nin.
La voja?o estis rapida kaj agrabla, kaj mi pasigis ?in pli intime konati?ante kun miaj du kunuloj, kaj ludante kun la spanielo de doktoro Mortimero. Post tre malmultaj horoj la bruna grundo i?is ru?eca, la brikojn anstata?is granito, kaj ru?aj bovinoj pa?tis sin sur belhe?aj kampoj, kie la ri?a herbo kaj pli abunda vegeta?o anoncis klimaton pli luksan, se pli humidan. Juna Baskervilo gapis entuziasme tra la fenestro, kaj ekkriis ?ojigite, kiam li rekonis konatajn aspektojn de la devona pejza?o.
— Mi trairis grandan parton de la mondo, de kiam mi forlasis ?in, doktoro Vatsono, — li diris, — tamen mi neniam vidis lokon kompareblan.
— Mi neniam vidis devonanon, kiu ne lojalus al sia tereno, — mi komentis.
— Tio dependas de la homspeco tiom, kiom de la pejza?o, — diris doktoro Mortimero. — Ekrigardo al nia amiko vidigas la rondan kapon de la keltoj, kiu portas interne la keltajn entuziasmon kaj kro?i?an povon. La kapo de la kompatinda kavaliro Karlo estis el speco tre rara, duone gaela, duone iberia la? la karakterizoj. Sed vi estis tre juna, kiam vi lastfoje vidis la Baskervilan Halon, ?u ne?
— Mi estis adoleskanto, kiam okazis la morto de mia patro, kaj neniam vidis la Halon, ?ar li lo?is en dometo sur la suda marbordo. De tie mi iris rekte al amiko en Usono. Mi certigas, ke por mi ?io estas tiel nova, kiel ?i estas al doktoro Vatsono, kaj mi la?eble avidas vidi la erikejon.
— ?u jes? Do via deziro estas tre facile realigebla, ?ar jen estas via unua ekvido de la erikejo, — diris doktoro Mortimero, indikante tra la kupea fenestro.
Super la verdaj kvadratoj de la kampoj kaj la malalta kurbi?o de arbareto levi?is en malproksimo monteto griza, melankolia, kun stranga akrangula supra?o, svaga kaj malpreciza en la foro, kvaza? iu fantasta pejza?o en son?o. Baskervilo sidis longe kun la okuloj fiksitaj al ?i, kaj mi legis sur lia entuziasma viza?o, kiom ?i signifis al li, tiu unua ekvido al tiu stranga loko, kie la homoj liasangaj regis tiom longe kaj lasis tiom profunde sian markon. Tie li sidis, en sia skotdrapa kostumo kaj kun sia amerika parolmaniero, en angulo de sendistinga fervoja kupeo, kaj tamen rigardante lian malhelan kaj esprimivan viza?on mi pli ol anta?e sentis, ke li estas vera posteulo de tiu longa linio da impulsaj, ardaj kaj mastremaj viroj. Vidi?is fiero, kura?o kaj forto je liaj densaj brovoj, liaj sentemaj naztruoj, kaj liaj grandaj avelkoloraj okuloj. Se sur tiu forpu?a erikejo atendus nin ser?o malfacila kaj dan?era, jen almena? estis kunulo, por kiu oni povus riski endan?eri?on, estante certa, ke li kura?e partoprenos ?in.