Inciderunt autem tempora, quibus Porcellus desiderabat Cangam nequisse. Saepe longum iter usque ad domum per silvam percurrens desideraverat se avem esse. Nunc autem saltitans in imo Cangae marsupio secum cogitavit:
'Si est nunquam volatus
id volare mihi placebit!
Sursum volans 'UUU, dixit, deorsum autem 'au'. Totum per iter usque ad domum Cangae U — au — U - au — U - au dictitabat. .
Canga marsupium aperiens primo adspectu quid accidisset, intellexit. Paulisper cogitabat pavere, mox autem sensit se nihil timere: pro certo enim habebat Cristophorum Robinum nunquam ulli Rum laedere permisisse. Itaque secum dixit: 'Si illi me ludibrio habere volunt, etiam ego illos ludibrio habebo.
'Age, veni Ru carissime, dixit Porcellum ex marsupio trahens. 'Somni tempus est.
'Eheu! dixit Porcellus quemadmodum port iactationes potuit. Sed non erat 'eheu' praeclarum et Canga evidenter quid significaret non intellexit.
'Imprimis balneum, dixit Canga alacriter.
'Eheu! dixit iterum Porcellus, socios timide oculis vestigans. Sed ceteri aberant. Lepus cum Ruo in domo sua ludebat et se eum sensim plusplusque diligere sensit, et Pu, dum esse voluit similis Cangae, tunc quoque arenoso loco silvae saliendo se exercebat.
'Anceps haereo et dubito, dixit Canga voce meditabunda, 'an sapiens propositum non sit, balneo hodie frigido uti. Amasne balnea frigida, Ru carissime?
Porcellus, qui nunquam fuerat amator balnearum, horribiliter animo horruit et quam potuit fortissime dixit:
'Canga, intellego tempus instare sincera fide loquendi.
'Rucule ridicule, dixit Canga aquam balnei parans.
'Non sum Ru, dixit Porcellus magna voce. 'Porcellus sum.
'Ita est, corcule, ita, Canga sedato corde dixit. 'Etiam vocem Porcelli imitaris? Rucule subtilissime! perrexit, saponem flavum permagnum ex armario sumens. 'Quid nunc mihi exhibiturus est?
'Nonne vides? exclamavit Porcellus. 'Num caligas? Adspice!
'Video te Ru; carissime, Canga valde severe dixit. 'Et scis, quod heri tibi de sannis dixi! Porcellum imitans adultus porcellus videberis — et mente finge, quantum id te pigebit! Age, in balneum, cave facias me idem saepius iterum dicere!
Antequam ubi esset sciret, Porcellus in balneo erat et Canga eum panno ex lana coacta crasso et saponato quasi loreo vehementer fricabat.
'Ai! clamavit Porcellus 'Sine me abire! Porcellus sum!
'Noli os aperire, carissime, aut sapo intrabit! dixit Canga. 'Ecce! Quod erat demonstrandum!
'Tu. . tu. . consulto id fecisti, Porcellus simul ac loqui potuit ore titubante dixit. . deinde casu iterum pannum quasi loreum et saponatum ore recepit.
'Optime carissime, mitte loqui, dixit Canga et post punctum temporis Porcellus lotus linteo tersus est.
'Age, dixit Canga, 'sume remedium, postea autem cubitum ibis.
'Qu. . qu. . quale remedium? dixit Porcellus.
'Ad te corroborandum et firmandum, carissime! Num habes voluntatem parvulum et debilem sicut Porcellus manendi? Accede istoc!
Tum vero ostium pulsatum est.
'Veni intro, dixit Canga et Christophorus Robinus ingressus est.
'Christophore Robine, Christophore Robine! exclamavit Porcellus. 'Dic Cangae qui sim! Non desinit dicere me Rum esse! Ego non sum Ru, nonne?
Christophorus Robinus eum accurate inspexit et abnuit.
'Non potes Ru esse, dixit, 'quia modo Rum ludentem in domo Leporis vidi.
'Heu! dixit Canga. 'Mentibus fingite! Quantum me opinio fefellit!
Christophorus denuo abnuit.
'Minime. Porcellus non es, dixit. 'Porcellum intus et in cute novi et colorem diversissimum habet.
Porcellus dicere coepit id ita se habere, quia recens a balneo esset, deinde cogitabat hoc fortasse non dicere, et cum os, aliud quid dicturus aperiret, Canga cochlear remedii inseruit deinde tergum eius tutudit et affirmavit remedium iucunde sapere simul ac aliquis assuefactus esset.
'Non ignoravi eum Porcellum non esse, dixit Canga. 'Aveo scire qui sit.
'Forsitan unus ex stirpe Pui, dixit Christophorus Robinus. 'Filius aut patruus aut aliquis?
Canga assensa est, ut res credibiliter ita se haberet et dixit, eum appellatione signare necesse esse.
'Eum Putel vocabo, dixit Christophorus Robinus. 'Breviter: Henricum Putelum.
Sed simul ac id decretum fuit, Henricus Putelus se e complexu Cangae expedit et in terram saluit. Ingenti eius gaudio Christophorus Robinus fores apertas liquerat. Nunquam Henricus Putelus Porcellus tam velociter ac tunc cucurrerat neque prius a cursu destitit, quam ad fere domum suam pervenit. Sed cum centum ulnas a domo abesset constitit, et reliquum itineris per humum se volvit, ut colorem suum iucundum et assuetum restitueret.
Ideo Canga atque Ru in silva manebant. Et singulis Martis diebus Ru diem cum amico suo ex animo Lepore agebat, et singulis Martis diebus Canga diem cum amico ex animo Puo agebat eum saltus docens, et singulis Martis diebus Porcellus diem cum amico suo ex animo Christophoro Robino agebat.
Ita omnes denuo felices fuerunt.
VIII
Quo in capite Christophorus Robinus Expotitionem ad Palum Septentrionalem ducit
Ursuli verba cano!
Cum huc usque pervenit caput perfricuit et secum cogitavit: 'est optimum principium carminis, sed quid quod ad secundum versum pertinet? Conatus est bis aut ter 'Ho' canere, sed evidenter parum ei profuit. 'Forsitan satius sit, cogitavit, 'si
Ursuli herbas cano!
cantitem. . et cantitavit. . sed non fuit. 'Bene, praeclare, dixit, 'bis primum versum cantitabo et fortasse velociter cantando me tertium et quartum versum cantantem invenero antequam tempus habuissem eos excogitandi et Carmen Bonum eveniet. Age!
Ursuli verba cano
Ursuli verba cano
Non curo, cadetne nix an ros
Dum favum masticat meum os
Dum os meum mellis plenum est
Omne coelum amoenum est.
Carmen adeo ei placebat, ut totum per iter ad summam silvam hoc cantitaret, 'at si diutius cecinero, cogitavit, 'tempus erit aliquantulum pabuli sumendi et paenultimus versus mendax erit'; quam ob rem in locum eius susurrum substituit.
Christophorus Robinus magnas caligas induens ante portam sedebat. Quam simul caligas magnas aspexit Pu intellexit Inceptum imminentem esse, dorso ungulae mel naso abstersit et quam potentissime se erexit, ut ad omnem eventum pacatus adpareret.
'Salve Christophore Robine! exclamavit.
'Salve urse Pu. Nequeo istam caligam induere.
'Malum, dixit Pu.
'Existimas te sodes, te contra me applicare posse? quia tanta vi traho, ut retrorsum cadam.
Pu consedit, ungulas solo infixit, et quanta maxima vi potuit tergo tergum Christophori Robini pressit. Christophorus Robinus autem sese contra tergum eius applicavit, traxit traxitque caligam quoad induit.
'Expeditum est, dixit Pu. 'Proximo quid faciamus?
'Nos onmes in expeditionem exibimus, dixit Christophorus Robinus exsurgens et sese detergens. 'Gratias tibi ago, Pu.
'In expotitionem exibimus? dixit avide Pu. 'Non puto me iam expotitionis participem fuisse. Quo vadimus ea in expotitione?
'Expeditionem dixi, ursule stultule! Pedi non est poti!
'Profecto, dixit Pu. 'Id non ignoro. (Sed ignorabat.)
'Ad Polum Septentrionalem inveniendum eximus.
'Profecto, dixit iterum Pu. 'Quid est Polus Septentrionalis? rogavit.
'Est res ad inveniendum apta, dixit obiter Christophorus Robinus, ipse incertus.
'Teneo, dixit Pu. 'Sunt ursi ad polum inveniendum idonei?
'Scilicet, sunt. Et etiam Lepus, Canga et quot estis omnes. Expeditio est. Id ipsum est quod appellatur expeditio. Ordo longus omnium. Iube dum potius omnes se parare dum ego sclopetum meum examino. Et nos omnes viatica adferre oportet.
'Adferre quae?
'Cibaria.
'Oh, dixit pu laetus. 'Credidi te «viatica» dixisse. Abeo et nuntio. Et presso gradu abiit.
Primus autem in quem incidit Lepus fuit.
'Heus Lepus, dixit, 'es tu?
'Putemus me non esse, dixit Lepus, 'et videamus, quorsum hoc evadat.
'Habeo aliquid tibi nuntiandum.
'Ei dabo.
'Nos omnes cum Christophoro Robino in expotitionem exibimus.
'Qua in re?
'In cymbae genere aliquo, censeo, dixit Pu.
'Teneo, in genere huiusmodi.’
'Sic, et polum inventuri sumus, aut aliquid. Aut pilam? Utique, inventuri sumus.
'Verumne? Itan'? dixit Lepus.
'Et via-tica ad comedendum nos adferre oportet. Si in tali casu manducare desiderabimus. Nunc ad domum Porcelli abeo. Dic Cangae, sodes!
Leporem linquens ad Porcelli domum festinavit.
Porcellus apud portam domus humi sedebat et semina taraxaci leontodontis laetus sufflabat, scire avens si qua res anno presente, anno subsequente, aliquando aut nec unquam eveniret. Modo invenerat rem nec unquam eventuram esse et recordari conatus est, quid 'res' fuisset, et nihil jucundi fuisse spem habuit, cum Pu advenit.
'O, Porcelle, dixit Pu animosus, 'nos omnes in expotitione eximus, nos omnes, cum cibis. Ad rem inveniendam.
'Inveniendam quid? dixit Porcellus timidus.
'Rem alicuius generis.
'Num ferocem?
'Christophorus Robinus nihil de ferocia dixit. Dixit rem pilum aut palum esse.
'Palus non est malus, dixit Porcellus graviter. 'Et Christophoro Robino presente nihil nocet.
Aliquanto post omnes summa in silva parati erant et coepit expeditio. Principes fuerunt Christophorus Robinus et Lepus, sequebantur Porcellus atque Pu; deinde Canga Rum in marsupio gerens et Bubo; deinde Ior et in agmine novissimo omnes Leporis amici et cognati.
'Invocatu meo, explicavit Lepus obiter, 'advenerunt. Semper ita agunt. Agmen claudere possunt, post Iorem.
'Enuntio, dixit Ior, 'his omnibus rebus taedio affici. Non erat desiderium meum participem esse expo — o rei illius, quam Pu nominavit. In beneficii causa veni. Sed me ecce — et si cauda expo — rei sum, cauda esse volo. Si autem, quandocumque consedere et interquiescere volui dimidium duodecadis amicorum et cognatorum Leporis cum cauda mea deverrere debeam, hoc non erit expo — utcumque sit — sed tumultus confusus. Ita censeo.
'Recte interpretor sententiam Ioris, dixit Bubo. 'Si me rogatis. .
'Minime rogo, dixit Ior. 'Omnibus enuntio. Per me, vel polum septentrionalem quaeramus, vel in extremitate cavernae formicarum "Hic collegimus Nuces et Maium" ludamus, licet. Mea nihil refert.
Vox sonavit e primo agmine.
'Venite! clamavit Christophorus Robinus.
'Venite! clamaverunt Pu ac Porcellus.
'Venite! clamavit Bubo.
'Incipit expeditio, dixit Lepus. 'Me abire oportet. Et una Christophoro Robino ad agmen ducendum festinavit.
'Euge, dixit Ior. 'Abimus. Sed nolite mihi aliquid objectare.
Omnes igitur ad polum inveniendum abierunt. Inter eundum omnes ab hoc et ab hac confabulaverunt, omnes excepto Puo, qui carmen elaborabat.
'Ecce pars prima, dixit Porcello, cum perfecta esset.
'Pars prima cuius rei?
'Carminis mei!
'Qualis carminis?
'Huius.
'Cuius?
'Si aurem praebes, Porcelle, audias.
'Unde scis me aurem non praebere?
Pu respondere nequiens ita incepit cantare:
Bubo et Ior et Canga et Ru
Atque Porcellus et egomet Pu
Cuncti rogamus, non ego solus
Ubi sit pilus aut palus aut polus?
Heu pilus ubi? O polus qualis?
Polus septemtrionalis.
'Tace, dixit Puo cervices retorquens Christophoro Robino, 'nunc vero ad locum periculosum pervenimus.
'Tace, dixit Pu nunc velociter ad Porcellum se con vertens.
'Tace, dixit Porcellus Cangae.
'Tace, dixit Canga Buboni; dum Ru secum aliquoties 'tace' dixit tranquillissime.
'Tace, dixit Bubo Iori.
Perventum est ad flexibus riparum praeruptarum et saxosarum implicatum rivulum et Christophorus Robinus statim intellexit locum periculosum esse.
'Vepres huius loci insidiis nati sunt, explicavit.
'Quae sunt insidiae in vepribus? Pu Porcello susurravit.
'Pu dulcissime rerum, dixit Bubo modo suo dicendi superbo, 'num nescis quid insidiae sint?
'Bubo, dixit Porcellus caput retorquens, 'Pui susurrus omnino privatim dictus erat, neque oportuit. .
'Insidiae, dixit Bubo, 'est occulta exspectatio ad aliquem aggrediendum.
'Vepres etiam interdum ursos occulte aggrediuntur.
'Insidiae, dixit Porcellus, 'sicut in modo Puo explicaturus eram, est occulta exspectatio ad aliquem aggrediendum.
'Si quis in te repente impetum facit, insidiae sunt, dixit Bubo.
'Insidiae sunt Pu, si quis in te repente impetum facit, explicavit Porcellus.
Pu quid insidiae essent nunc certior factus dixit vepres contra se olim impetum fecisse, cum de arbore cecidsset et se per sex dies laboravisse ut spinas omnes ex corpore extraheret.
'De vepribus non loquimur, dixit Bubo haud ita multum iratus.
'Ego autem loquor, dixit Pu.
Nunc de saxo in saxum procedentes caute adverso flumine iter pergebant et aliquantulum post itineris ad locum pervenerunt, ubi ripae latiores erant, adeo ut utraque in parte aquae pratulum planus ad considendum et requiescendum aptus esset. Simul ac locum vidit Christophorus Robinus 'sistite gradum' iussit et omnes consederunt et requieverunt.
'Censeo, dixit Christophorus Robinus, 'nobis omnia viatica nunc edenda esse, ne tanta in humeris ferre debeamus.
'Edere omnia quae? dixit Pu.
'Omnia adlata, dixit Porcellus et operi accinxit.
'Bonum consilium, dixit Pu, et etiam accinxit operi.
'Omnesne aliquid habetis? rogavit ore pleno Christophorus Robinus.
'Omnes praeter me, dixit Ior. 'Usitato more. Et oculos suo modo melancholice circumtulit. 'Puto neminem vestrum coeco casu in carduo sedere. .
'Censeo me sedere, dixit Pu. 'Heus! Surrexit et retrospexit. 'Profecto, ita est. Recte existimavi.
'Gratias tibi ago, Pu. Si hoc tibi sufficit. Ad sedem Pui propius accedit et edere coepit.
'Insidere, sicut scitis, eis nihil confert, subjunxit, oculis inter masticandum sursum conversis. 'Vitalitatem tollit. Aliquantulum considerationis, aliquantulum respectus aliorum totam significant distinctionem.
Christophorus Robinus pransus statim aliquid Leporis in auriculam susurravit et Lepus dixit: 'Sane, optime, et conjunctim adverso flumine paululum ambulabant.
'Tibi dico, ceteris non item, dixit Christophorus Robinus.
'Ita est, dixit Lepus vultum adducens.
'Est — scire cupivi — est solum — Lepus, censeo te ignorare: qualis est adspectus poli septentrionalis?
'Sane, dixit Lepus barbam malis demissam perfricans. 'Nunc rogitas!
'Olim noveram sed aliquo modo oblitus sum, dixit obiter Christophorus Robinus.
'Ridiculum est, dixit Lepus, 'sed ego quoque aliquo modo oblitus sum, quamvis olim non ignoravissem.