- Нiкчэмнасць i ўбоства думкi, - сказаў Раман.
- Па-мойму, што ўбоства думкi, што яе празмернасць - усё бязглуздзiца, розумам чынiць - розуму не трэба, - сказаў блазан. Падышоў да доўгага стала, пералiў з адной шклянкi ў другую - пайшоў едкi дым.
Раман адмахнуўся, зморшчыўся. Жылiсты мужчына адступiў да печы.
- Ты што, - абурыўся Ранан. - Атравiць нас хочаш?
- А можа, так i трэба? Ты дзяўчыну пакахаў, а табе не дазволена, я шклянку пералiў, а мне не дазволена, князь епiскапу пярэчыць, а яму не дазволена. Вось бы вас усiх i адправiць на той свет?
- Маўчы, дурань, - сказаў Раман стомлена, - лепш бы прываротнага зелля накапаў, чым лайдачыць.
- Не, - крыкнуў блазан, падбягаючы да стала i задзiраючы галаву, каб зблiзку паглядзець на Рамана. - Не разумею цябе, дзядзечка, i разумны ты ў нас, i слаўны на ўсю Эўропу - навошта табе князёўна? Наша справа - берагчы горад, золата здабываць, месца знаць.
- Маўчы, смерд, - сказаў Раман. - Маё месца сярод каралёў i князёў. I паводле роду, i па ўладзе, i па розуме!
Хлопец глядзеў на Рамана.
- Зробленае, перадуманае не магу кiнуць. Ува мне вялiкiя тайны жывуць недагавораныя, недакончаныя. - Раман шырокiм жэстам абвёў сутарэнне.
- Значыць, так, - сказаў блазан, падскочыўшы, пасмейваючыся i размахваючы бутэлечкай, бессаромны i нахабны, - значыць, ты ад дзяўчыны адмаўляешся, дзядзечка, дзеля гэтых бутэлечак? Будзем дома сядзець, чарапкi берагчы. Пакуль ландмайстар з мячом не прыйдзе.
- Але як усё зберагчы, - прашаптаў Раман, абапёршыся кулаком на стол. Скажы, як выратаваць? Як адцягнуць час?
- Не атрымаецца, дзядзечка. Адзiн асёл хацеў з дзвюх кармушак жэрцi, як элiны казалi, ды з голаду здох, не прыдумаў, з якой пачаць.
Раман дастаў з палiчкi бутэлечку.
- Ты ўсё памятаеш?
- Калi дзяўчыне даць выпiць тры каплi, на край свету пойдзе. Дай сам адап'ю. Рамана палюблю, ногi яму цалаваць буду, замуж за яго пайду...
Хлопец зарагатаў i тут жа збянтэжыўся пад Раманавым позiркам.
- Хопiць, чортава насенне! - выбухнуў чарадзей. - Забыўся, што я цябе з гнiлой ямы выкупiў?
- Памятаю, дзядзечка, - сказаў блазан. - Ой як памятаю!
- Усё-такi ён падобны на малпу, - сказала Ганна. - На злосную малпу. У iм ёсць штосьцi здраднiцкае.
- Баярын! - сказаў жылiсты мужчына. - А што з вогненным гаршком рабiць?
- Гэта цяпер не патрэбна, Мажэй, - адказаў Раман.
- Ты казаў, што мяне пашлеш, - вымавiў Мажэй. - Божыя дваране ўвесь мой род выразалi. Не магу забыць. Ты абяцаў.
- Божа! - Раман сеў на лаву, стукнуўся локцямi аб стальнiцу, абхапiў галаву рукамi. - Глупства гэта ўсё, нiкчэмнасць!
- Шаноўны, - сказаў Мажэй з тупой настойлiвасцю, - ты абяцаў мне. Я пайду i заб'ю епiскапа.
- Няўжо не разумееш, - амаль крычаў Раман, - нiчым мы горад не выратуем! Не спалохаюцца яны, не адступяць, iх у пяць разоў больш, у iх сiла, ордэн. Эўропа, Магдэбург, папа... Конрад Мазавецкi iм войска дасць, дацкi кароль чакае не дачакаецца. Вы ж цёмныя, вам здаецца, што ўвесь свет вакол нашага гарадка сышоўся! Я i вежу палiць не хацеў... Вячка мяне прыцiснуў. Лепш змiрыцца, ордэну кроў не патрэбна, ордэн бы князю горад пакiнуў... Хiба вам крывi мала!
- Ты загаварыў iнакш, баярын, - сказаў Мажэй. - Я з табою заўсёды быў, таму што верыў. Можа, я iншых гарадоў не бачыў - нашыя жамойцкiя гарадкi па лясах раскiданы, але пакуль ордэн на нашай зямлi, мне не жыць. Мы ордэн не клiкалi.
- Змагацца таксама трэба з розумам, - стукнуў кулаком па стале Раман. Сёння ноччу яны на прыступ пойдуць. Возьмуць горад, могуць не злiтавацца. Калi мы паднiмем руку на Альберта - яны ўсiх нас выражуць. I дзяцей, i жанчын, i цябе, блазан, i мяне...
- Я заб'ю епiскапа, - сказаў Мажэй.
- А я, дзядзечка, - сказаў блазан, - з табою не згодны. Авечкi добрыя, а авечак ваўкi ядуць.
- Маўчы, раб! - узлаваўся Раман. - Я цябе дзесяты год кармлю i ратую ад бед. Калi б не я, цябе ўжо тройчы павесiлi б.
- Правiльна, дзядзечка, - раптам засмяяўся блазан. - Часам я глупства скажу, затое разумныя не здагадаюцца. Рабом я быў, рабом памру, затое сумленне мучыць не будзе.
- Чым балбатаць, лепей пайдзi да князёўны, - сказаў Раман жорстка. Дасi ёй прываротнага зелля. Так, каб старая не заўважыла.
- I гэта генiй, - уздыхнула Ганна.
- А што? - спытаўся Кiн.
- Верыць у прываротнае зелле...
- Чаму ж не? I ў дваццатым стагоддзi вераць.
- Iду, - сказаў блазан, - толькi ты да немцаў не збяжы.
- Заб'ю. Ты даўно гэтага заслугоўваеш.
- Заб'еш, ды не сёння. Сёння я яшчэ патрэбны. Толькi дарма ты епiскапа беражэш. Ён табе дзякуй не скажа.
Блазан падхапiў бутэлечку i лоўка ўскараскаўся наверх. Мажэй вярнуўся да печы, памяшаў там качаргою, доўга маўчаў. Раман прайшоўся па пакоi.
- Не, - сказаў ён сам сабе. - Усё не так. Як я змарыўся ад глупства чалавечага.
Хлопец прысеў каля сцяны на кукiшкi. Раман вярнуўся назад да стала.
- Можа, паглядзець за блазнам? - спыталася Ганна.
- Мне цяпер важней Раман, - сказаў Кiн.
- Падыдзi сюды, Глузд, - сказаў Раман, аглядаючыся.
Хлопец лёгка ўстаў, зрабiў крок i тут жа азiрнуўся.
Раман рэзка ўзняў галаву, паглядзеў туды ж. Ускочыў з-за стала. Мажэя ў пакоi не было. Раман тут жа кiнуўся за печку. Там былi нiзкiя масiўныя дзверы. Яны былi прачыненыя. - Глузд, куды глядзеў? Мажэй збег!
- Куды збег? - не зразумеў хлопец.
- Ён жа з гаршком збег. Ён жа епiскапа забiць хоча! - Раман штурхнуў дзверы, зазiрнуў усярэдзiну, ляпнуў сабе па баку, дзе вiсеў кароткi меч, выхапiў яго з ножнаў i знiк у праёме.
Хлопец застаўся звонку, заглянуў у ход, i Ганна ўбачыла, што яго спiна расце, запаўняе экран. Стала цёмна - шар працяў хлопца, пранёсся ў цемры, i яна здавалася бясконцай, як здаецца бясконцым чыгуначны тунель, а потым наступiў бэзавы дажджлiвы вечар. Яны былi на метраў сто ад крапаснога вала ў нiзiне, парослай хмызняком. Памiж нiзiнай i крэпасцю паволi ехалi верхам два нямецкiя ратнiкi, паглядваючы на гарадскую сцяну. На вуглавой вежы пагойдвалiся шлемы стражнiкаў.
Раптам у схiле нiзiны ўтварылася чорная дзiрка - адкiнулiся ўбок дзверы, укрытыя звонку дзёрнам. У дзвярах стаяў Раман. Ён уважлiва агледзеўся. Дождж памацнеў i мутнаю сеткаю засланяў яго твар. Нiкога не ўбачыўшы, Раман адступiў, зачынiўшы за сабою дзверы. Перад вачыма быў парослы хмызняком схiл. I нiякiх слядоў ад дзвярэй.
Кiн вярнуў шар у падвал, на iмгненне абагнаўшы Рамана.
Хлопец, якi так i стаяў у дзвярах падземнага хода, адляцеў убок - Раман адштурхнуў яго, кiнуўся да стала. Хлопец падышоў, спынiўся ззаду. Раман iрвануў да сябе лiст пергаменту i хутка пачаў пiсаць.
- Стукаюць, - сказаў Кiн. - Ганна, чуеш?
У дзверы стукалi.
Раман згарнуў лiст у трубку, падаў хлопцу.
Ганна зрабiла намаганне, каб вярнуцца ў дваццатае стагоддзе.
- Зачынi дзверы, - хуткiм шэптам сказаў Кiн. - I хоць памры, каб нiхто сюды не ўвайшоў. Мы не можам перапынiць працу. Праз паўгадзiны я адыходжу ў мiнулае.
- Ёсць, капiтан, - сказала Ганна таксама шэптам. Каля дзвярэй яна аглянулася. Кiн сачыў за шарам, Жуль - за прыборамi. Яны спадзявалiся на Ганну. Хлопец Глузд узяў трубку пергаменту, слухаў, што гаварыў яму Раман.
За дзвярыма стаяў дзед Генадзь. Гэтага Ганна i баялася.
- Ты чаго замыкаешся? - сказаў ён. - Па тэлевiзары французскi фiльм паказваюць пра сярэдневяковае жыццё. Я па цябе.
- Ой, у мяне галава балiць! - сказала Ганна. - Зусiм не магу з хаты выйсцi. Легла ўжо.
- Як легла, - здзiвiўся Генадзь. - Паветра ў нас свежае, ад яго i балiць. Хочаш, гарчычнiкi пастаўлю?
- Ды я ж не прастудзiлася. У мяне галава балiць, стамiлася.
- А можа, па чарачцы? - спытаўся дзед Генадзь.
Ганна не магла ўпусцiць дзеда ў сенi, дзе на падлозе былi вiдаць сляды Жулевай працы.
- Не, дзякуй, не хочацца.
- Ну тады я пайшоў, - сказаў дзед, не робячы нi кроку. - А то французскi фiльм пачынаецца. А гэтыя не вярталiся? Рэстаўратары?
- Не, яны ўжо на станцыю паехалi.
- А "газiка" такi спачатку не было, а потым узяўся. Дзiва. Тут хiба "газiк" пройдзе?
- Яны з пагорка прыехалi.
- Я i кажу, што не праедзе. Але людзi прыемныя,
адукаваныя. Вывучаюць нашае мiнулае.
- Я пайду лягу. Можна?
- Iдзi, вядома, хiба я трымаю, а то фiльм пачынаецца. Калi хочаш, то прыходзь, я глядзець буду.
Нарэшце дзед пайшоў. Ганна не стала чакаць, пакуль ён мiне веснiчкi, кiнулася назад у халодную святлiцу. За час яе адсутнасцi сцэна ў шары памянялася. Яна ўяўляла сабой верхнi паверх церама, у кутнiм пакоi была толькi польская князёўна Магда. Ганна не адразу ўбачыла, што на падлозе, склаўшы накрыж ногi, сядзiць блазан.
- Я чула шум, - сказала Магда. - Пачаўся прыступ?
- А што iм рабiць? Прыйшлi на абед, значыць, лыжку падавай. А калi талерка пустая ды яны галодныя...
- Ты дзе навучыўся польскай мове, дурань?
- Жыццё прымусiла. Сёння тут, а заўтра там, - ухмыльнуўся блазан.
- Гэта праўда, што твой гаспадар спалiў ордэнскую вежу?
- Ён i дзесяць вежаў спалiць можа. Было б што палiць.
- Ён чарадзей?
- А што вам, бабам, да чарадзеяў? Дзе горача - туды пальчыкi цягнеце. Апечацеся.
- Скрозь агонь, - сказала князёўна. Яна раптам падышла да блазна, села побач з iм на дыван. I Ганна зразумела, што князёўна вельмi маладая, ёй гадоў васемнаццаць.
- Я ў Смаленск ехаць не хацела, - сказала яна. - У мяне дома кацяня засталося.
- Чорнае? - спытаўся блазан.
- Шэрае, такое пушыстае. I ласкавае. А потым нас леты захапiлi. Пана Тадэвуша забiлi. Чаму яны на нас напалi?
- Баярын кажа, што iх немцы паслалi.
- Мой бацька лiст епiскапу пiсаў. Мы ж не ў дзiкiх мясцiнах жывём. А ў Смаленску сцены моцныя?
- Смаленск нiхто не зачэпiць. Смаленск - вялiкi горад, - сказаў блазан. - Нас з баярынам Раманам адтуль так гналi, што мы нават паперы забраць не паспелi. I друкарскi варштат наш спалiлi.
- Якi варштат?
- Каб малiтвы друкаваць.
- Баярын Раман з д'яблам знаецца?
- Куды яму! Калi б д'ябал за яго быў, хiба ён дапусцiў бы, каб манахi нас у Смаленску папалiлi?
- Д'ябал хiтры, - сказала князёўна.
- Не без таго, - сказаў блазан. - Любы табе наш баярын?
- Так нельга казаць. Я ў Смаленск еду, там мяне замуж аддадуць. За князевага сына. Iзяслава Ўладзiмiравiча.
- Калi даедзеш, - сказаў блазан.
- Не кажы так. Мой бацька рыцарам сябар. Ён iм зямлю даў.
- А ноччу хто разбярэцца?
- Князь Вячка iх у горад не пусцiць. Ён смелы вiцязь.
- Дзiця ты, ну проста дзiця. - Блазан устаў i падышоў да стала. - Гэта квас у цябе?
- Мне таксама дай напiцца, - сказала, лёгка ўстаючы з дывана, дзяўчына.
Блазан раптам рэзка азiрнуўся, паглядзеў на дзверы.
- Пiць, кажаш, хочаш?
- Ану ж, - сказаў Кiн i скiраваў шар да дзвярэй, пранiзаў iх, i ў вузкiм калiдоры Ганна ўбачыла ссутуленага ў кутку Рамана.
- Ён яе кахае, - сказала Ганна.
- Гэтага нам яшчэ не хапала. - сказаў Жуль.
- А цётка на яе сварылася, што горнецца да князя, памятаеце?
- Памятаю, - сказаў Кiн, вяртаючы шар у пакой. Якраз у той момант, калi блазан, лоўка, як фокуснiк, лiнуў з бутэлечкi ў кубак прываротнага зелля. Падаў дзяўчыне.
- Дзякуй. Ты не iдзi, Акiплеша. Мне страшна адной.
- Усё, - сказаў Кiн. - Пара збiрацца.
19
- Як вы думаеце, - сказала Ганна, пакуль Кiн падбiраў з ложка кашулi i боты, - той жамойт заб'е епiскапа?
- Не, - сказаў Кiн. - Епiскап памрэ гадоў праз пятнаццаць. Жуль, правер, каб нiчога не заставалася ў сенцах.
- А вы не вернецеся? - раптам Ганна зразумела, што вiдовiшча канчаецца. Апошняя дзея - выкраданне чарадзея. I гледачы пакiдаюць залу. Акцёры загадзя сабралi рэквiзiт i пераязджаюць у iншы гарадок.
- Калi ўсё абыдзецца, - сказаў Кiн суха, - то не вярнуся. Жуль перакiне нас дамоў. Дзед Генадзь прыходзiў?
Ганна кiўнула.
- Згатаваць кавы?
- Толькi сабе i Жулю, - сказаў Кiн, - перад адпраўкаю лепш не есцi. Я заўтра ранiцай паснедаю. Дома...
- Усё-такi гэты шум мне непрыемны, - сказала Ганна. - Дзяўчына нiчога не падазрае...
- Ён яго раб, - сказаў Кiн. - Раман яго выратаваў ад смерцi. Але прываротнага зелля не iснуе. Гэта даказана навукай.
- Не ведаю, - сказала Ганна. - Вы ж самi гаворыце, што Раман унiверсальны генiй. Можа, прыдумаў. Былi ж раней розныя сакрэты.
- Я буду пераадзявацца, - сказаў Кiн. - I баюся вам перашкодзiць. Вы хацелi згатаваць кавы.
- Безумоўна, - сказала Ганна, - хацела. Яна падпалiла ў плiце - добра, што ўзяла з сабою молатай кавы, - гэтыя прышэльцы, вядома, не падумалi, што будуць кармiцца тры днi. Дармаеды. Лайдакi. Ганна была страшэнна сярдзiтая. I зразумела чаму. Яе прысутнасць трывалi, як i прысутнасць дзеда Генадзя. А чаго ж ты чакала, галубка? Што цябе запросяць на экскурсiю ў будучыню? Лухта, ты проста нi пра што не думала, авырашыла, што бясплатныя забавы будуць цягнуцца вечна... Кiн за перагародкаю нечым грукнуў. Цiкава, цi бярэ ён з сабою зброю?
- Ну як? - спытаўся Кiн.
Ганна азiрнулася. У дзвярах на кухню стаяў з кароткаю барадою мужчына з трынаццатага стагоддзя, заможны, дужы, меч збоку, кальчуга пад накiдкаю, на шыi незвычайны абруч - накшталт сярэбранай змяi. Быў гэты мужчына нiжэйшы ростам, чым Кiн, шырэйшы ў плячах, доўгiя, выгаралыя месцам валасы былi сабраныя тасёмкай.
- Я б вас нiколi не пазнала, - сказала Ганна.
- Дзякуй, - адказаў Кiн.
- А чаму змяя?
- Гэта вуж. Я лiтоўскi воiн, з Раманавай аховы.
- Але яны ж адзiн аднаго ведаюць.
- Цяпер цёмна. Я не буду высоўвацца на пярэднi план.
- А я кавы згатавала, - сказала Ганна.
- Кавы? Будзьце ласкавы, налiце Жулю.
Жуль ужо сабраў адзiн з пультаў, зачынiў чамадан i вынес у сенцы. Сам вярнуўся да пульта сувязi.
- Жуль, - сказала Ганна, - выпi кавы.
- Дзякуй, - сказаў Жуль, - пастаў, калi ласка, на столiк.
Ганна паставiла кубачак пад выключаны шар. Калi не патрэбна, лепш не набiвацца. У сенцах яе дагнаў Жулеў голас.
- Мне шкада будзе, што я вас больш не пабачу, - сказаў ён. - Такая ў нас праца.
- Такая праца, - усмiхнулася Ганна, паварочваючыся да яго. Яна была яму ўдзячная за жывыя словы.
Кiн стаяў на кухнi, сёрбаў каву.
- Вам жа нельга! - не стрымалася Ганна.
- Вядома, лепш не пiць. Толькi вось вам не хапiла.
- Нiчога, я яшчэ сабе згатую.
- Правiльна, - сказаў Кiн.
20
Выхад у мiнулае ледзь быў не сарваўся. Яны ўсе стаялi ў сенцах над чамаданамi i скрынкамi. I зноў пачуўся стук у дзверы.
- Хто? - спыталася Ганна.
- У цябе ўсё ў парадку? - запытаў дзед Генадзь.
- А што?
- Галасы чую, - сказаў дзед.
Кiн кiнуўся ў кухню. Жуль зачынiўся ў тыльным пакоi. Ганна марудзiла з засаўкай.
- У мяне радыё, - сказала яна. - Радыё я слухала. Я ўжо зноў легла.
- Спаць легла, а святло не тушыш, - прабурчаў дзед. - Я табе анальгiну прынёс.
- Навошта мне анальгiн?
- Ад галавы, вядома. Хiба не скардзiлася?
Прыйшлося адчынiць. На вулiцы павяваў вiльготны вецярок. Яркi месяц асвятляў дзедаў капялюш. Дзед iмкнуўся заглянуць Ганне за спiну, але ў сенцах было цёмна. Пачак таблетак быў цёплы, нагрэўся ў дзедавай жменi.
- Турбуюся я за цябе, - сказаў ён. - Увогуле ў нас мясцiны цiiхя, бандытаў, зразумела, няма, чым iм цiкавiцца, але нейкае да цябе ёсць небяспечнае прыцяжэнне.
- Я не баюся. Дзякую за лекi. Дабранач.
Ганна хуценька зачынiла дзверы, падумаўшы, што, калi дзед пакрыўдзiўся, у яе будзе даволi часу з iм зладзiць... Дзед яшчэ пастаяў на ганку, паўздыхаў, потым зарыпелi прыступкi. Кi падышоў да акна ў сенцах - дзед пацiху iшоў па сцежцы.
- Дзякуй, Ганна, не ведаю, што б мы без цябе рабiлi, - сказаў Кiн.
- Не крывiце душой. Ён прыходзiць менавiта таму, што я тут. Не было б мяне, ён бы i не западозрыў.
- Ваша праўда, - сказаў Кiн.
Ён прайшоў, мякка ступаючы, у халодны пакой. Кiн уключыў шар i павёў яго з святлiцы польскай князёўны, цяпер цёмнай, на двор, цераз залiтую дажджом плошчу, мiнаючы конавязь, дзе перамiналiся мокрыя конi, мiнаючы калодзеж, у закутак, да Раманавай хаты. За плотам, у двары шар апусцiўся да зямлi i спынiўся. Кiн выпрастаў рукi са столiка, перайшоў у другi куток пакоя, дзе стаяла тонкая металiчная рама, пад ёю блiшчала платформачка, падобная на падлогавыя вагi. Паветра ў раме ледзь варушылася.
- Давай напругу, - сказаў Кiн.
- Адну хвiлiнку, - сказаў Жуль. - Дай я прыму рэчы, а то потым не будзе калi адхiнуцца.
За спiной у Ганны зашапацела, пстрыкнула. Яна павярнулася i ўбачыла, як знiк адзiн чамадан - з лiшняй вопраткай, потым другi, з пультам. Сенцы апусцелi. Кiн ступiў у раму. Жуль падсунуў табурэцiк блiжэй да шара i нацягнуў на левую руку пальчатку.
- Пачынаецца ювелiрная праца, - сказаў ён.
Кiн зiрнуў на Ганну, як ёй здалося, дзiўна - ён быццам не зразумеў, з кiм размаўляе Жуль.
- Увага, - сказаў ён.
Шар быў скiраваны ў пусты двор. Пад невялiкаю паветкай ля веснiчак скурчыўся, вiдаць, драмаў, стражнiк, падобны да Кiна.
- Крыху блiжэй пад хлеў, - сказаў Кiн.
- Асцярожна, - сказаў Жуль, - жадаю шчасця.
Кiн падняў руку. Пачулася моцнае гудзенне, нiбыта ў пакой заляцеў пчалiны рой. I Кiн знiк.
21
I тут жа Кiн апынуўся ў двары. Усвядомiць гэты пераход было няцяжка, таму што Кiн быў адзеты адпаведна таму часу i месцу.
Ён выйшаў з ценю хлява - на дварэ стаяла такая цемра, што можна было толькi ўгадваць постацi. Кволае святло прабiвалася з шчылiн дзвярэй у хляве. Кiн слiзгануў туды, ледзь адчынiў дзверы - лучына асвятляла нiзкае памяшканне, на нiзкiм палку гулялi ў косцi два стражнiкi. Кiн пайшоў да варотаў. Стражнiк каля iх стаяў нерухома. У той момант, калi Кiн быў зусiм побач са стражнiкам, тры разы стукнуў у дзверы - на той бок плота стаяў Раман, каля яго ног, як згорблены сабачка, - блазан Акiплеша. Стражнiк уздыхнуў, пацягнуўся ў сне. Кiн хутка накiраваўся да варотаў, выглянуў, пазнаў Рамана i адцягнуў засаўку.
- Нi халеры не вiдаць, - прамармытаў Раман.
- Я правяду да дзвярэй, - сказаў Кiн. - Iдзiце за мною.
- У такую цямрэчу можна выйсцi, - сказаў Раман блазну. - Мiж iншым, частку дабра б мы вынеслi.
- А далей што? - спытаўся блазан. - Будзеш, дзядзечка, па лесе чарапкi свае насiць, мядзведзяў кармiць?
- Не спяшайся, у гразь уступлю, - сказаў Раман Кiну. Ён iшоў па драўляных мастках, трымаючыся за крысо яго плашча.
Ганна раптам хмыкнула.
- Ты чаго? - спытаўся Жуль.
- Ведаў бы Раман, што калегу за крысо трымае.
- Лепш, каб не ведаў, - сур'ёзна адказаў Жуль.
- Ты чаго гэта падглядваў, дзядзечка? - спытаўся блазан. - Не паверыў, што дам каханай зелля?