Апавяданні - Моэм Уильям Сомерсет 13 стр.


Яна канчаткова страціла самавалоданне, не выслабаніла рукі. А ён стараўся яе суцешыць:

- Неверагодна, праўда? Гэта так не падобна на Эдварда. Не, тут, я думаю, нейкае непаразуменне.

Нейкі час яна маўчала, а калі загаварыла, голас яе гучаў няўпэўнена.

- Вам не здалося, што ў яго апошніх лістах ёсць нешта дзіўнае? - спыталася яна, вочы яе зноў напоўніліся слязьмі.

Бэйтмэн адказаў не адразу.

- Я заўважыў у іх змену, - прызнаўся ён нарэшце. - Мне здаецца, Эдвард страціў развагу і сур'ёзнасць, рысы, якія мяне вабілі. Можна падумаць, што самыя важныя рэчы... што яны для яго ўжо не маюць значэння.

Ізабэла маўчала. Смутак і трывога апанавалі яе.

- Мабыць, ён напіша вам, калі ўсё ж надумае вярнуцца. Нам толькі застаецца чакаць яго адказу.

Зноў абое атрымалі па лісту ад Эдварда, але, як і раней, ён не пісаў ні слова пра свае планы. Праўда, калі ён пісаў гэты ліст, ён не мог яшчэ атрымаць апошняе пісьмо ад Бэйтмэна. Адказу можна чакаць толькі з наступнай поштай. Атрымаўшы другое пісьмо, Бэйтмэн, разгублены і засмучаны, пайшоў да Ізабэлы. Ізабэла ўважліва прачытала ліст з пачатку да канца, губы яе задрыжэлі, яна перачытала зноў.

- Вельмі дзіўнае пісьмо, - сказала яна. - Нічога не разумею.

- Можна падумаць, што ён смяецца з мяне, - загарэўся чырванню Бэйтмэн.

- І сапраўды, але, я думаю, гэта не наўмысна. Гэта так не падобна на Эдварда.

- І зноў ні слова, вернецца ён ці не.

- Калі б я не была ўпэўнена, што ён кахае мяне, я б падумала... Нават не ведаю, што б я падумала.

Вось тады Бэйтмэн і расказаў ёй пра свой план. Фірма яго бацькі, кампаньёнам якой ён цяпер з'яўляўся, гандлявала аўтамабілямі ўсіх марак і якраз збіралася адкрыць аддзяленне ў Ганалулу, Сіднеі і Велінгтоне. Замест таго каб паслаць туды ўпраўляючага, Бэйтмэн збіраўся паехаць сам. Па дарозе з Велінгтона ён спыніцца на Таіці, вострава так ці іначай не абмінеш, і там пабачыцца з Эдвардам.

- Тут, на маю думку, нейкая загадка, і я яе абавязкова разгадаю. Гэта адзінае выйсце.

- Які вы велікадушны, Бэйтмэн! - усклікнула Ізабэла.

- Вы ж ведаеце, Ізабэла, больш за ўсё на свеце я хачу, каб вы абое былі шчаслівыя.

Яна даверліва зірнула на яго і падала абедзве рукі.

- Вы дзіўны, Бэйтмэн. Другога такога на свеце няма. Як мне вам аддзякаваць?

- Нічога не трэба. Толькі дазвольце вам дапамагчы.

Яна апусціла вочы і пачырванела. Яна даўно так прывыкла да яго, што забылася, які ён прыгожы: высокі, як Эдвард, атлетычнага складу, толькі валасы ў яго цёмныя, а твар не румяны, як у Эдварда, а матава-бледны. Яна, бясспрэчна, ведала, што ён кахае яе. Яна адчувала павагу да яго і вялікую пяшчоту.

Вось з гэтага падарожжа цяпер і вярнуўся Бэйтмэн Хантэр.

Справы затрымалі яго крыху даўжэй, чым ён разлічваў, і ў яго было багата часу, каб паразважаць пра сваіх сяброў. Ён прыйшоў да думкі, што Эдвард не меў ніякай сур'ёзнай прычыны, якая перашкаджала яму вярнуцца дадому. Толькі Эдвардава гордасць магла не дазволіць яму прыехаць да каханай, пакуль ён не разбагацеў. Але, калі гэтак, трэба яго пераканаць. Ізабэла сумуе. Эдварду неабходна зараз жа вярнуцца ў Чыкага і ажаніцца з ёю. А на заводзе аўтамабільнай кампаніі Хантэра яму знойдзецца прыдатнае месца. Сэрца Бэйтмэна аблівалася крывёю, але ён быў задаволены, што цаною ўласнага шчасця наладзіць шчасце сваіх самых дарагіх людзей. Ён сам ніколі не ажэніцца. Стане хросным бацькам іх дзецям, і праз многа год, калі Ізабэлы і Эдварда ўжо не будзе, ён раскажа іх дачцэ, што даўным-даўно кахаў яе маці. Бэйтмэн маляваў сабе гэтую сцэну, і вочы яго напоўніліся слязьмі.

Ён хацеў прыехаць знянацку, таму не тэлеграфаваў Эдварду, і з парахода паехаў адразу ў «Гатэль дэ ля флэр», які яму дапамог знайсці нейкі юнак, быццам бы сын гаспадара гатэля.

- Дарэчы, - спытаўся Бэйтмэн па дарозе туды, - вы не падкажаце мне, дзе шукаць містэра Эдварда Барнарда?

- Барнарда? - перапытаў юнак. - Я нібыта чуў гэтае імя.

- Амерыканец. Высокі, светла-каштанавыя валасы, блакітныя вочы. Ён тут ужо трэці год.

- Так, так. Цяпер я ведаю, пра каго вы пытаецеся. Гэта пляменнік містэра Джэксана.

- Чый пляменнік?

- Містэра Арнольда Джэксана.

- Не, мы, відаць, гаворым пра розных людзей, - холадна сказаў Бэйтмэн.

Ён нічога не разумеў. Дзіўна, што ўсе тут ведаюць Арнольда Джэксана, які нават не змяніў сваё зняслаўленае імя. Але пра якога пляменніка ідзе гаворка? Місіс Лонгстаф - яго адзіная сястра, братоў у яго ніколі не было. Юнак шмат пра што распавядаў Бэйтмэну, але гаварыў ён з акцэнтам, і Бэйтмэн, уважліва паглядзеўшы на яго, прыкмеціў, што ў жылах хлопца нямала тутэйшай крыві. Міжволі Бэйтмэн пачаў гаварыць з пагардай. Неўзабаве прыйшлі ў гатэль. Бэйтмэн паставіў рэчы ў нумар і папрасіў растлумачыць яму, дзе знаходзіцца кантора Браўншміта. Аказваецца, на беразе, каля лагуны. Бэйтмэн павольна накіраваўся туды па залітай паўднёвым сонцам дарозе. Хутка ён знайшоў патрэбны яму будынак, адаслаў упраўляючаму сваю візітную картку, і неўзабаве яго павялі праз пакой з высокай столлю, - ці то краму, ці склад, - у кантору да ўпраўляючага, дзе сядзеў поўны лысы чалавек у акулярах.

- Вы не падкажаце, дзе я магу знайсці Эдварда Барнарда? Я ведаю, што ён тут некалі працаваў.

- Працаваў. Але дзе ён цяпер, сказаць, на жаль, не магу.

- Ён жа быццам прыехаў сюды па рэкамендацыі містэра Браўншміта. Я добра ведаю містэра Браўншміта.

Таўстун уважліва і з недаверам зірнуў на Бэйтмэна.

- Слухай, Генры, - паклікаў ён некага з работнікаў, - ты не ведаеш, дзе цяпер Барнард?

- Ён быццам працуе ў Кэмерана, - адказаў той.

Таўстун растлумачыў:

- Ад нашай канторы налева, і хвіліны праз тры будзеце ў Кэмерана.

Бэйтмэн вагаўся.

- Справа ў тым... Эдвард Барнард - мой лепшы сябра, я вельмі здзівіўся, калі даведаўся, што ён пайшоў з фірмы Браўншміта.

Таўстун прыжмурыўся і калючымі вачыма паглядзеў на Бэйтмэна. Пад гэтым пранізлівым позіркам Бэйтмэну зрабілася не па сабе, ён нават пачырванеў.

Назад Дальше