Апавяданні - Моэм Уильям Сомерсет 14 стр.


- Відаць, фірма Браўншміта і Эдвард Барнард не знайшлі агульнай мовы, - дыпламатычна сказаў упраўляючы.

Бэйтмэну не вельмі спадабаўся гэты тон, ён з пачуццём уласнай годнасці падняўся, папрасіў прабачэння і пайшоў. Ён адчуваў, што чалавек, з якім ён толькі што гутарыў, мог шмат чаго расказаць яму, але не захацеў.

Неўзабаве Бэйтмэн апынуўся каля Кэмерана. Гэта была самая звычайная крама, па дарозе сюды ён мінуў ужо не адну такую. Самы першы чалавек, якога ён там убачыў, быў Эдвард: у кашулі з падкасанымі рукавамі ён гандляваў таннай мануфактурай. Бэйтмэн нават здрыгануўся ад нечаканасці, калі ўбачыў занятак свайго сябра. Але толькі ён пераступіў парог, Эдвард заўважыў яго і радасна сказаў:

- Бэйтмэн! Якім чынам?!

Ён моцна паціснуў Бэйтмэну руку. Здавалася, ён зусім не збянтэжыўся, сумеўся якраз толькі Бэйтмэн.

- Я зараз, толькі аддам пакунак.

Ён упэўнена і жвава адрэзаў патрэбны кавалак матэрыі, склаў, запакаваў і аддаў пакупніку.

- Заплаціце, калі ласка, у касу.

І з вясёлай усмешкай на твары павярнуўся да Бэйтмэна.

- Адкуль ты? Як я рады цябе бачыць. Сядай, будзь як дома.

- Не можам жа мы гутарыць тут. Пойдзем да мяне ў гатэль. Спадзяюся, ты можаш пайсці? - нерашуча дадаў Бэйтмэн.

- Ну, вядома, магу. Не такія ўжо мы тут на Таіці дзелавыя людзі. А-лінь, - сказаў ён кітайцу, што стаяў за прылаўкам насупраць, - калі вернецца гаспадар, скажы яму, да мяне з Амерыкі прыехаў сябра і я пайшоў з ім выпіць чарку.

- Скажу, - шырока ўсміхаючыся, адказаў кітаец.

Эдвард надзеў пінжак і капялюш, і разам з Бэйтмэнам яны рушылі з крамы. Бэйтмэн пажартаваў:

- Вось ужо не чакаў убачыць, як ты адмерваеш тры з паловай ярды таннага паркалю брыдкаму мурыну.

- Ведаеш, Браўншміт выгнаў мяне, і я падумаў, што з такім жа поспехам магу гандляваць паркалем.

Бэйтмэн не чакаў такога шчырага прызнання, таму палічыў недалікатным працягваць далей гаворку ў такім тоне.

- Упэўнены, у такой краме ты наўрад ці разбагацееш, - сказаў ён суха.

- Згодны. Але на хлеб мне хапае. А што яшчэ чалавеку трэба?

- Два гады таму назад ты б гэтым не задаволіўся.

- З цягам часу разумнееш, - весела запярэчыў Эдвард.

Бэйтмэн уважліва паглядзеў на яго. На Эдвардзе быў зношаны, не першай свежасці белы палатняны гарнітур і шыракаполы саламяны капялюш тутэйшай работы. Схуднелы, дачарна загарэлы і, здавалася, прыгажэйшы. Але ў яго паводзінах адчувалася трывога. З'явіліся расхлябанасць у хадзе, бестурботнасць, беспрычынная вясёласць. У гэтым не было, бадай, нічога заганнага, але тым не менш гэта вельмі здзівіла Бэйтмэна. «Ліха яго ведае, чаму ён радуецца», - думаў Бэйтмэн.

Яны дайшлі да гатэля і селі на тэрасе. Слуга-кітаец прынёс ім кактэйлі. Эдвард вельмі хацеў пачуць усе чыкагскія навіны, таму ён проста засыпаў сябра пытаннямі. Гэта была шчырая і непадробленая цікавасць. Але дзіўна, што яму аднолькава цікава было пачуць пра самыя розныя рэчы: пра здароўе бацькі Бэйтмэна ён распытваў гэтак жа нецярпліва, як і пра жыццё Ізабэлы. Ён гаварыў пра яе так, быццам яна была яму сястра, а не нарачоная. І не паспеў Бэйтмэн як след расказаць пра яе, як гутарка ўжо пайшла пра яго занятак, пра новыя заводскія карпусы, што нядаўна пабудаваў яго бацька. Бэйтмэн зноў хацеў пагаварыць пра Ізабэлу і чакаў толькі зручнага моманту. Эдвард раптам ветліва замахаў некаму рукой. Нейкі чалавек ішоў да іх па тэрасе, але Бэйтмэн не бачыў яго, бо сядзеў спіной.

- Сядайце з намі, - весела запрасіў Эдвард.

Незнаёмы падышоў бліжэй. Высокі, худы, у белым палатняным гарнітуры. Твар таксама худы, доўгі, з арліным носам, прыгожы выразны рот і белыя як снег кучаравыя валасы.

- Гэта мой даўні сябра, Бэйтмэн Хантэр. Я вам пра яго расказваў, - сказаў Эдвард і зноў весела заўсміхаўся.

- Рады з вамі пазнаёміцца, містэр Хантэр. Я ведаў вашага бацьку.

Незнаёмы моцна, па-сяброўску паціснуў Бэйтмэну руку. І толькі тады Эдвард назваў яго:

- Містэр Арнольд Джэксан.

Бэйтмэн збялеў і адчуў, як у яго пахаладзелі пальцы. Гэта быў той самы ашуканец, катаржнік, гэта быў дзядзька Ізабэлы. Бэйтмэн не знаходзіў слоў. Ён хацеў неяк схаваць сваю збянтэжанасць.

Вочы Арнольда Джэксана весела засвяціліся.

- Бачу, маё імя вам вядома.

Бэйтмэн не мог ні пацвердзіць, ні адмовіць. Сітуацыя была надзвычай няёмкая. Тым больш што Бэйтмэнава разгубленасць, відавочна, забаўляла і Джэксана, і Эдварда. Яны не толькі навязалі яму гэта знаёмства, ад якога ён з задавальненнем ухіліўся б, але яшчэ з яго і здзекуюцца. Але ён з вывадам паспяшаўся, бо Джэксан зараз жа дадаў:

- Мне вядома, што вы сябруеце з Лонгстафамі. Мэры Лонгстаф - мая сястра.

«Няўжо ён лічыць, што я нічога не ведаю пра самы вялікі скандал у гісторыі Чыкага?» - падумаў Бэйтмэн. Але тут Джэксан паклаў руку на Эдвардава плячо.

- Я спяшаюся, Тэдзі, - сказаў ён. - Справы. А вы прыходзьце да мяне сёння абедаць.

- Вось і цудоўна, - пагадзіўся Эдвард.

- Дзякую, містэр Джэксан, - холадна сказаў Бэйтмэн, - але, бачыце, час мой тут абмежаваны, заўтра я адплываю. Не крыўдуйце, калі я не прыйду.

- Ніякіх адгаворак. Я пачастую вас сапраўдным таіцянскім абедам. Мая жонка выдатная гаспадыня. Тэдзі вас прывязе. Прыязджайце раней, пабачыце наш захад сонца. Калі пажадаеце, можаце ў мяне і заначаваць.

- Абавязкова будзем, - сказаў Эдвард. - У гатэлі заўсёды шумна, а ў вас мы зможам спакойна пагутарыць.

- Я не магу вас вось так адпусціць: вы павінны мне расказаць пра Чыкага і пра Мэры, - гаварыў Джэксан.

Ён развітаўся і пайшоў, перш чым Бэйтмэн паспеў вымавіць хоць слова.

- У нас на Таіці нельга адмаўляцца, - засмяяўся Эдвард. - Дый ніхто тут цябе так смачна не пачастуе.

- Чаму ён сказаў, што яго жонка выдатна гатуе. Я чуў, яна ў Жэневе.

Назад Дальше