Апавяданні - Моэм Уильям Сомерсет 16 стр.


Бэйтмэн сцяў вусны, але нічога не сказаў. Праз якую хвіліну яна прыйшла з пакункам, які дала Эдварду. Па вузкай сцежцы праз какосавы гай мужчыны выйшлі на бераг. Яны раздзеліся, і Эдвард паказаў Бэйтмэну, як з доўгага чырвонага кавалка тканіны, што называлі парэа, зрабіць купальны касцюм. Неўзабаве яны ўжо плавалі ў цёплай неглыбокай вадзе. У Эдварда быў цудоўны настрой. Ён смяяўся, крычаў, спяваў. Зусім як пятнаццацігадовы хлопчык. Ніколі раней Бэйтмэн не бачыў яго такога вясёлага. А потым, калі яны ляжалі на беразе, палілі і пускалі дым у празрыстае паветра, Бэйтмэн шчыра здзівіўся, гледзячы на Эдвардаву бестурботнасць.

- Ты, я бачу, задаволены жыццём, - сказаў Бэйтмэн.

- Цалкам.

Яны пачулі нейкі шоргат, азірнуліся і ўбачылі Арнольда Джэксана, які ішоў ім насустрач.

- А я па вас, - сказаў ён. - Спадабалася вам тут, містэр Хантэр?

- Вельмі.

Арнольд Джэксан ужо паспеў зняць свой модны палатняны гарнітур і быў цяпер у парэа і басанож. Дзіўна глядзелася туземная парэа на гэтым чалавеку з беласнежнымі валасамі і аскетычным тварам. Трымаўся ён упэўнена і незалежна.

- Калі вы гатовы, хадзем у дом, - сказаў ён.

- Зараз апрануся толькі, - сказаў Бэйтмэн.

- Няўжо, Тэдзі, вы не ўзялі парэа свайму сябру?

- Ён, відаць, збіраецца надзець свой гарнітур, - усміхнуўся Эдвард.

- Ну, вядома, - панура сказаў Бэйтмэн, калі ўбачыў, што Эдвард збіраецца пайсці ў парэа, а ён яшчэ і кашулі не надзеў.

- А басанож не будзе калоцца? - спытаўся ён. - Здаецца, сцежка камяністая.

- Ну, мне не прывыкаць.

- Вельмі прыемна надзець парэа, калі вярнуўся з горада, - сказаў Джэксан. - Калі вы збіраецеся застацца на Таіці, я б вельмі параіў вам насіць парэа. Я, бадай, не бачыў зручнейшага адзення. Не горача і танна.

Яны падышлі да хаты, і Джэксан запрасіў іх у вялікі пакой з выбеленымі сценамі. Пасярэдзіне стаяў ужо сабраны стол. Бэйтмэн звярнуў увагу на пяць прыбораў.

- Ева, - паклікаў Джэксан, - заходзь, пакажыся Эдвардаваму сябру і зрабі нам кактэйлі.

Потым ён запрасіў Бэйтмэна да шырокага нізкага акна.

- Глядзіце, - поўным радасці голасам сказаў ён. - Уважліва глядзіце.

Какосавыя пальмы бязладным гуртам спускаліся па стромкім схіле да лагуны, якая ў вячэрнім святле пералівалася мяккімі фарбамі, быццам грудзі галубкі. Непадалёку на беразе ракі цесна стаялі туземныя хаціны, а каля рыфа добра вырысоўваўся сілуэт чоўна і ў ім - два рыбакі. Далей адкрываліся бязмежныя прасторы Ціхага акіяна, а за дваццаць міль, паветраны, бесцялесны, нібыта сатканы фантазіяй паэта, віднеўся незвычайнай прыгажосці востраў Мурэа. Цуд такі, што дух займае.

- Ніколі ў жыцці не бачыў такой прыгажосці, - урэшце вымавіў Бэйтмэн.

Арнольд Джэксан з асалодай глядзеў на гэтую карціну, позірк яго быў летуценны і мяккі. Тонкі, задуменны твар, засяроджаны і строгі, зноў здзівіў Бэйтмэна сваёй незвычайнай натхнёнасцю.

- Сапраўдная прыгажосць, - прашаптаў Арнольд Джэксан. - Не часта даводзіцца нам сустракаць яе твар у твар. Уважліва глядзіце, містэр Хантэр, такога вы ўжо не ўбачыце больш ніколі, бо імгненне мінаецца, а памяць будзе заўсёды жыць у вашым сэрцы. Вы дакрануліся да вечнасці.

Голас яго гучаў глыбока і ўрачыста. Здавалася, што яму вядомы толькі ўзвышаныя думкі і пачуцці, але Бэйтмэн прымусіў сябе ўспомніць, што гэты чалавек - злачынец і ашуканец. Але раптам Эдвард быццам пачуў нешта і павярнуўся.

- Мая дачка, містэр Хантэр.

Бэйтмэн паціснуў ёй руку. У яе былі цудоўныя цёмныя вочы і прыгожыя пунсовыя вусны, але скура - смуглая і чорныя кучаравыя валасы рассыпаліся па плячах. На ёй быў толькі ружовы паркалёвы балахон, ногі босыя, на галаве вянок з белых духмяных кветак. Чароўнае стварэнне. Быццам багіня палінезійскай вясны.

Яна трохі збянтэжылася, але не больш за Бэйтмэна, які з самага пачатку адчуваў сябе не ў сваёй талерцы і сумеўся яшчэ больш, калі ўбачыў, як гэта маленькая сільфіда вопытнай рукой змешвала кактэйлі.

- Зрабі нам мацнейшага, дачка, - сказаў Джэксан.

Яна напоўніла келіхі і з чароўнай усмешкай падала іх мужчынам. Бэйтмэн заўсёды лічыў, што ён дасканала валодае мастацтвам змешваць кактэйлі, таму шчыра здзівіўся, што кактэйль Джэксанавай дачкі лепшы. Джэксан заўважыў міжвольнае зачараванне на твары госця і ганарліва ўсміхнуўся.

- Выдатна, га? Я сам навучыў дзяўчынку. Некалі ў Чыкага я мог даць фору кожнаму бармену. У турме, калі не было чаго рабіць, я прыдумваў розныя кактэйлі, але, шчыра кажучы, няма нічога лепшага за сухі марціні.

Бэйтмэн здрыгануўся, быццам яго хто ўдарыў, твар пайшоў чырвонымі плямамі, потым збялеў. У яго не было слоў, але тут раптам увайшоў туземец з вялікай міскай супу. Выпадковы ўспамін пра кактэйлі падахвоціў Арнольда Джэксана расказаць пра той час, што ён правёў у турме. Гаварыў ён лёгка, свабодна і незалежна, быццам распавядаў пра вучобу ва ўніверсітэце дзе-небудзь у чужой краіне. Звяртаўся ён галоўным чынам да Бэйтмэна, і Бэйтмэн спярша бянтэжыўся, а потым і зусім не ведаў, куды вочы падзець. Ён заўважыў, што Эдвард, хітра ўсміхаючыся, сочыць за ім. Бэйтмэн густа пачырванеў, бо падумаў, што Джэксан наўмысна здзекуецца з яго. Ён адчуваў сябе ў гэтай сітуацыі дурнем, хаця падстаў, шчыра кажучы, і не было. Нахабства нейкае! І цынізм гэтага Арнольда Джэксана - няважна, сапраўдны ці не, нахабства і ёсць. Абед быў як мае быць. Чаго толькі не падавалі: было шмат такога, чаго Бэйтмэн і назвы не ведаў. Ён каштаваў усё гэта толькі з-за далікатнасці як госць, але са здзіўленнем вымушаны быў адзначыць, што ўсё вельмі нават смачнае. А потым адбылося самае цяжкае для Бэйтмэна за гэты вечар выпрабаванне. Перад ім ляжаў невялікі вянок, і Бэйтмэн сказаў нешта пра прыгажосць кветак.

- Ева спляла яго менавіта вам, - сказаў Джэксан, - ды, мабыць, пасаромелася аддаць.

Бэйтмэн узяў вянок у рукі і далікатна падзякаваў.

- Вы павінны яго надзець, - сказала дзяўчына і пачырванела.

- Я?! Ды не, што вы!

- Гэта добры таіцянскі звычай, - сказаў Арнольд Джэксан.

Перад ім таксама ляжаў вянок, і ён грацыёзна надзеў яго сабе на галаву. Эдвард зрабіў тое самае.

- Здаецца, мой гарнітур не падыходзіць да вянка, - запярэчыў Бэйтмэн.

- Хочаце надзець парэа? - спыталася Ева. - Зараз прынясу.

- Не, не, не трэба! Мне і так добра.

- Дапамажыце яму надзець вянок, Ева, - параіў Эдвард.

У гэтую хвіліну Бэйтмэн ненавідзеў свайго сябра. Ева паднялася з-за стала і, весела ўсміхаючыся, надзела вянок на яго чорныя валасы.

- У вянку вы вельмі прыгожы, - сказала місіс Джэксан. - Праўда, Арнольд?

- Праўда, вельмі.

Назад Дальше