- Падобна да праўды. Добра, што спачатку я завітаў да Цябе. Ты мяне пераканаў. Значыцца, Яна як і раней адна і… не, пачакай. Чаму ж Яна больш ня плача – ні ўночы, ні раніцай?
- Толькі не рабі выгляд, быццам Ты разлічваў на невычэрпны фантан сьлёз.
- Каб яго, мне гэтага вельмі не стае. Мусіць жа чалавек мець нейкую аддуху!
- Хіба ў Цябе няма сяброў… сярод?.. – Стыў Ральфс зьбянтэжыўся, пачырванеў ды даліў віскі ў абедзьве шклянкі.
- Ты хацеў сказаць – “сярод нябожчыкаў”? Ад іх толку не даб’ешся. Зануды. Слова прамовіць няма зь кім.
- А Ты ж быў непараўнаным апавядальнікам, Гэнры.
- Чаму “быў”? Я такім і застаўся, хіба не? А Ты – самы ўдзячны слухач.
- Распавядай, Гэнры. Я Цябе слухаю.
- Здаецца мне, самае галоўнае ўжо было сказана. Яна перастала да мяне прыходзіць. Гэта дрэнна. Перастала плакаць. Гэта яшчэ горш. Сьлёзы – бальзам, які дае магчымасць… такім, як я… існаваць далей. Як Ты лічыш, калі я да Яе завітаю, Яна будзе па мне плакаць, як і раней?
- Навошта Табе да Яе хадзіць?
- Па-твойму, няма патрэбы?
- Ты Яе толькі напалохаеш. Гэта будзе неадпусна.
- Ад каго, скажы калі ласка, я павінен чакаць дараваньня?
- Ад мяне, Гэнры. Я Табе гэтага не дарую.
- Та-а-ак. Вось яно як. Ну-ну. Лепшая парада ад лепшага сябра.
- Менавіта так, ад лепшага сябра. – Стыў Ральфс падаўся наперад. – Ты, аднак, і сам не жадаеш, каб Яна адолела сваю бяду?
- Не! Так. Не. Цьфу ты, ня ведаю, што і сказаць. Так, напэўна, жадаю.
- Памятай: Яна па Табе смуткавала і плакала дзень пры дні амаль чатыры гады.
- Я памятаю. – Гэнры Гросбак пагайдаў у руцэ сваю шклянку. – Што змагла, яна зрабіла. Напэўна, час Яе адпусьціць.
- Гэта высакародны ўчынак.
- Няма ў мяне высокародзтва, не жадаю быць высакародным, але, відаць, прыйдзецца. Надта я Яе кахаю, маю Любую.
- Пагадзіся, Гэнры, у Яе наперадзе яшчэ доўгія гады жыцьця.
- І то слушна. Ат д’ябал. Мужчыны старэць не сьпяшаюцца, а паміраюць раней. Жанчыны старэюць раней, а паміраць не сьпяшаюцца. Цудоўна распарадзіўся Бог. Які ў гэтым сэнс?
- Вось Яго і спытай. Ты ж цяпер у Яго пад бокам.
- У каго? У Бога? Я, нікчэмны харахоня? Ну-ну. Скажаш яшчэ чаго. Ммм… – Гэнры прысёрбваў віскі. – Ладна, вырашана. Але чым Яна будзе займацца? Раз’язджаць зь кімсьці ў адчыненых лімузінах? Куды Ёй дзецца?
- Будзе браць урокі танцаў, Гэнры. Займецца разьбярствам. Мастацтвам.
- Яна заўсёды аб гэтым марыла, але неяк усё не атрымлівалася. У мяне то канцэрт, то вячэра са спонсарамі, то сольны выступ, то лекцыя, то гастролі. У Яе нават была прыказка: куды сьпяшацца, усяму свой час.
- І гэты час прыйшоў, Гэнры.
- А я і не заўважыў, вось яно як. Урокі танцаў, кажаш? Разьбярствам? Хіба ў Яе атрымаецца?
- Танцуе Яна пасрэдна. А скульптуры робіць проста выдатна.
- Пахвальнае захапленьне. Альбо лепей сказаць “правальнае”? Так альбо іначай. Ну што, можна толькі нарадавацца. Так-так, мяне гэта цешыць. Прынамсі, хоць які-небудзь занятак. А мне самому што застаецца? Вырашаць крыжаванкі.
- Чаму крыжаванкі?
- Каб яго! А што Ты прапануеш у маім-та выпадку? На шчасьце, я памятаю ўсе крыжаванкі, што былі надрукаваныя ў “Ню Ёрк Таймс” і “Сэтэрдэй Рэв’ю”, – і разумныя, і дурныя. Так, крыжаванкі. Егіпецкі фараон, знакаміты сваімі скарбамі, дзесяць літар. Тутанхамон. Адно зь вялікіх азёраў, тры літары. Эры! Ну, гэта лухта. А вось, напрыклад, пятнаццаць літар – старажытная сталіца ў Міжземнамор’і. Тут трэба паварушыць мазгамі! Канстантынопаль.
- Імя зь пяці літар. Свой у шчэнт, лепшы сябра, узорны муж, скрыпач-віртуёз.
- Гэнры?
- Адгадаў. Гэта Ты. – Стыў Ральфс, усьміхаючыся, паднес да вуснаў шклянку.
- У такім выпадку мне застаецца толькі апрануць капялюш і разьвітацца. Аднак, я прыйшоў без капелюша. Ну, не істотна.
У Стыва Ральфса вырваўся нейкі прыглушаны гук.
- Што гэта было? – захваляваўся Гэнры, нахіліўся да яго і прыслухаўся.
- Ня вытрымаў сьлёз, Гэнры.
- Малайчына! Мне ўжо лепей. Павер, гэта грэе маё зьнявечанае сэрца. Калі ласка…
- “… паўтарай гэтую спробу хаця б некалькі разоў на тыдзень цягам наступнага года”. Я не памыліўся?
- Мне, сапраўды, няёмка…
- Паспрабую, Гэнры. – У Стыва Ральфса зноў засеў ком у горле. Ён пасьпяшаўся заліць яго глытком віскі. – Ведаеш, што мне надумалася? Патэлефоню-ка я Эвеліне. Скажу, што пішу пра Цябе кнігу і жадаю атрымаць Твае дзёньнікі, нататкі, клюшкі для гольфа, акуляры і астатнюю дробязь, а сам буду раз на тыдзень і праглядваць ды скарбець па Табе. Ня супраць?