- Вось, значыцца, чаму Ты так ашалеў, калі ўбачыў мяне на парозе…
- Так, Гэнры, менавіта таму.
- Ну, выбачай. Кажу Табе, у мяне і ў думках не было…
- Не ўставай, Гэнры. Сядзі, калі прыйшоў.
- Але ўлічваючы абставіны…
- Усё нармалёва. Я ў парадку. Нават улічваючы абставіны, Ты застаешся маім лепшым сябрам, і мне, не пабаюся гэтага слова, радасна Цябе бачыць.
- Дзіўна. Я таксама не зьлякаўся, калі Цябе ўбачыў.
- Гэта розныя рэчы, Гэнры. Гэта значыць у нейкім сэньсе…
- Ты жывы, а я – зусім наадварот, так? Зразумела. Вітаю, мне трэба ісьці.
- Як Ты сказаў?
- У Граўча Маркса была песьня з такой назвай.
- Ах, так. Памятаю.
- Цудоўны актор. Сапраўдны комік. Ён яшчэ выступае? Альбо таксама памёр?
- Баюся, што памёр.
- А Ты не палохайся. Я, напрыклад, нічога не баюся. Сам ня ведаю чаму. Ну ладна. – Гэнры Гросбак распрастаў плечы. – Давай бліжэй да справы.
- Хіба ў Цябе ёсьць да мяне справа?
- Я адразу папярэдзіў. Справа важная. Абмінуць яе маўчаньнем нельга. Я вельмі ўзрушаны.
- Спачатку я таксама быў узрушаны, але спіртное робіць цуд. Не цягні, Гэнры, распавядай.
- Тут якая справа… – пачаў казаць Гэнры Гросбак, пасьпешна скончыўшы другую шклянку. – Жонка ад мяне аддалілася.
- Гэта натуральна, Гэнры. У Яе…
- Не перапыняй. Спачатку Яна прыходзіла штодня. То кветкі прынясе, то кніжку побач пакладзе, то пасядзіць-парумзае. І так дзень на дзень. Потым праз дзень. А зараз і ўвогуле не з’яўляецца. Як гэта разумець? Дадай-ка.
Стыў Ральфс нахіліў бытэльку.
- Гэнры, чатыры гады – доўгі тэрмін…
- Не спрачаюся. Але гэта нішто ў параўнаньні зь вечнасьцю. Вечнасьць – вось сапраўдная камэдыя.
- Няўжо Ты сур’ёзна разьлічваў, што Цябе будуць забаўляць вечна?
- Чаму б і не? З Эвелінай сумаваць не прыходзілася. Мяняла сукенкі, калі я пажадаю, па два-тры разы на дзень. Не прапускала ніводнае кніжнае крамы, купляла для мяне апошнія навінкі, чытала ўголас добрую старую клясыку, сама выбірала мне гальштукі, нават чысьціла чаравікі – а як эмансіпіраваныя сяброўкі зьдзекаваліся з-за гэтага! Карацей кажучы, расьпесьціла мяне. Не хаваю: жадаю, каб і надалей дбала пра мяне.
- Так не бывае, Гэнры.
Паразважаўшы, Гэнры Гросбак змрочна кіўнуў і зрабіў пару глыткоў.
- Няхай, Ты мае рацыю. Але гэта яшчэ ня самая вялікая непрыемнасьць.
- Што яшчэ?
- Яна ўсьцешылася. Раней плакала днём і ноччу: за сьняданкам – абавязкова, потым па два разы да абеда, потым перад вячэрай. Кладзецца спаць, вымкне сьвятло – і зноўку румзае.
- Безь Цябе Ёй было самотна, Гэнры.
- А зараз туга зьнікла?
- Як кажуць, час лякуе старыя раны.
- Не, прабач, я не прасіў лекаваць гэтыя раны. Мне ўсё падабалася. Хай бы ўволю рыдала на сьвітанку, потым – можна ўпаўсілы – гадзіне а пятай, і яшчэ надосталь – бліжэй да ночы. Толькі сёньня і гэтае дробязі не дачакаешся. На мяне не зьвяртае ўвагі.
- Гэта можна параўнаць зь мядовым месяцам. Ён жа ў Вас з Эвелінай таксама скончыўся ў належны тэрмін.
- Не кажы. Іскрынкі ўспыхвалі ўсе сорак гадоў.
- Але Ты разумееш, аб чым я кажу?
- Мядовы месяц скончыўся. Жыцьцё скончана. Тое, што засталося – ужо не для мяне. – Тут Гэнры Гросбак ахінуўся. Ён раптам паставіў шклянку. – Пачакай, ці не ўблытаны тут хтосьці іншы?
- Хтосьці…
- …іншы! Ці няма ў Яе?...
- Няхай і ёсьць?
- Як Яна пасьмела?!
- Прайшло чатыры гады, Гэнры, цэлых чатыры гады. Але Яна… павер, у Яе нікога няма. Яна да канца сваіх дзён застанецца ўдавой.