[*] Дзень Памінаньня - дзень памяці загінуўшых у грамадзянскай вайне ў ЗША 1861-1865 гг., у гішпанска-амэрыканскай і іншых войнах. Адзначаецца 30 траўня.
Бацька, нібыта прачытаўшы ягоныя думкі, сказаў:
– Мы тады як раз вярнуліся з царквы – справа была на Вялікдзень, 1927 год. Я апрануў касьцюм для гольфа. Маці ледзь не згубіла прытомнасьць.
– Аб чым вы тут балмочаце? – Маці палезла ў торбу, дастала люстэрка, праверыла як нафарбаваны вусны, і падправіла памаду мезенцам.
– Нічога асаблівага, Эліс-ма. – Бацька яшчэ раз напоўніў шклянку, але на гэты раз, пад пільным позіркам сына, піў віно павольней.
– Нядрэнна, калі звыкнешся. Гэта не такая складаная справа. Але віскі мне больш падабаецца. Дзе мэню? Чорт, вось жа яно. Давайце паглядзім.
Ягоны бацька доўга перачытваў мэню, вышукваючы там знаёмыя словы.
– Чаму тут усё на французкай? – Ён заплакаў. – Няўжо нельга пісаць на ангельскай? Кім яны сябе ўявілі?
– Мэню на ангельскай, тату. Глядзі сюды. – Сын правёў пазногцем па некалькіх назовах у мэню.
– Д’ябал, – фыркнуў бацька. – Чаму б ім не сказаць пра гэта?
– Та, – сказала маці, – прачытай мэню і абяры страву.
– Заўсёды былі праблемы з выбарам. А што ядуць іншыя? Што чалавеча можа тут з’есьці? – Бацька падаўся наперад, выцягнуў шыю і паглядзеў за столік на тым баку.
– Выглядае прыемна. Думаю, я замоўлю тое ж самае.
– Твой тата, – сказала маці, – заўсёды абіраў такі шлях. Калі б людзі за тым столікам грызлі цвікі або сьвіныя страўнікі, ён бы ўсё роўна замовіў тое ж самае.
– Памятаю, – ціха сказаў сын і дапіў віно. Ён затаіў дыханьне, пачакаў трохі, нарэшце выдыхнуў. – Што ты будзеш, мам?
– А ты, сынку?
– Стэйк па-гамбургску...
– І я таксама буду, – сказала маці, – каб не было лішніх праблем.
– Маці, – запярэчыў сын, – якія могуць быць праблемы? У мэню тры дзясяткі страваў.
– Не, – адрэзала маці і, перагарнуўшы мэню, накрыла яго сурвэткай, быццам маленькае нежывое цельца. – Размова скончаная. Густ майго сына – мой густ.
Пацягнуўшыся за бутэлькай віна, сын заўважыў, што там было пуста.
– Божухна, – сказаў ён, – няўжо мы ўсё выпілі?
– Хтосьці выпіў. Закажы яшчэ віна, сын. Пакуль чакаем, давай я з табой падзялюся. – Бацька даліў яму палову сваёй шклянкі. – Я мог бы выпіць міску такого віна.
Было прынесена яшчэ больш віна, якое адразу ж адчынілі, разьлілі па шклянках.
– Беражы печань. – Нагадала маці.
– Гэта што: пагроза ці тост? – Спытаў бацька.
Калі яны чарговым разам паднялі шклянкі, сын злавіў сябе на думцы, што вечар не задаўся: яны не размаўлялі аб тым, аб чым ён больш за ўсё жадаў паразмаўляць.
– Тваё здароўе, сынку!
– І тваё, Тату. Мам, за цябе!
І зноўку ён змоўк, каб падумаць, і раптам успомніў тое мейсца, адкуль сёньня з'явіліся бацькі – маўклівыя шэрагі цесных прыстанкаў з мармуровымі стрэхамі, на якіх высечаны вялікія імёны; такое мейсца, дзе зашмат крыжоў і амаль няма анёлаў.
– Вашае здароўе, – ціха паўтарыў сын.
Маці нарэшце падняла сваю шклянку і прыгубіла ня больш кроплі, нібы палявая мышка.
– Ой, – зморшчылася яна, – кіслае.
– Зусім не, мам, – сказаў сын. – Адчуваецца смак віннага склепу. Гэта нядрэннае віно, сапраўды...
– Калі яно такое добрае, – сказала маці, – чаму вы стараецеся яго хутчэй праглынуць?
– Ну, Маці! – Ня вытрымаў бацька. – Ты як скажаш! – Яго разабраў сьмех, ён пляснуў у ладкі, абапёрся на стол з выглядам, які паказваў “несапраўдную” шчырасьць. – Мяркую, Ты цікавішся, чаму мы тут?
– You didn't call, Father. He did. Your son.
– Гэта проста жарт, матуля.
– Ну, сынку, скажы, навошта ты гэта зрабіў? – Бацькі пільна сачылі за ім і чакалі адказу.
– Чаму я зрабіў што?
– Паклікаў нас сюды!
– Ах, вось яно што...
Сын зноў напоўніў апусьцелую шклянку. Ён пачаў пацець, і з-за гэтага працёр лоб і вусны сурвэткай.
– Чакайце, – сказаў ён, – мне трэба сабрацца з думкамі...