— Пракляты гарадскі трафік!
Тыя, у каго нервы былі слабейшыя, раз-пораз да тлуму ціснулі на клаксан. Сёй-той лаяўся. I ўсе стараліся прарвацца наперад.
— I ніхто не прапусціць «хуткую»! Пэўна такая ж спяшалася да Сьюзан!
Карэту «хуткай дапамогі» заціснулі паміж грузавіком, пазадарожнікам і седанам. Кіроўцы ігнаравалі пробліскавыя маячкі і сірэну.
О'Хара да хрусту ў пальцах сціснуў абаранак, змагаючыся са спакусай вылезці з машыны і навесці на дарозе парадак.
— Эгаізм стаў другім імем чалавека!
3 кожнай хвілінай думкі станавіліся ўсё цяжэйшымі. Раздражненне ўзмацнялася і патрабавала тэрміновага выхаду. О'Хара скасіў погляд на баул і аблізнуў перасохлыя вусны.
— Дэн, старайся страляць чэргамі па тры-чатыры патроны. I мацней прыціскай прыклад да пляча, тады вінтоўка не будзе так гуляць! — ад Сьюзан пахла маладой ігліцай. Пах перабіваў нават смурод пораху. — I не заплюшчвай вочы!
О'Хара кіўнуў і пацягнуў спускавы кручок. Вінтоўка некалькі разоў нямоцна тузанулася, выпусціўшы па пустой кансервавай банцы з дзясятак куль.
— Не, Дэн! Лічы сам сабе — дваццаць два!
«Дваццаць два!»
Чарга выйшла карацейшай.
— Ужо лепш! Праз месяц-другі трэніровак навучышся страляць, як профі!
О'Хары падабалася займацца з дачкой адстаўнога сяржанта марской пяхоты МакКалаха. Яна была так не падобная на аднагодкаў і большасць дарослых. О'Хара не раз лавіў сябе на думцы аб тым, што яму лёгка са Сьюзан.
— I не забывай лічыць патроны. Інакш у самы непадыходзячы момант застанешся з пустым магазінам!
Яны выбіраліся ў крэйдавы кар'ер кожныя тры тыдні. Дзень стрэльбаў О'Хара чакаў нібы свята. Бо ў іншы час ён мог пагутарыць са Сьюзан толькі па «асьцы». Пра тое, каб патэлефанаваць, не магло ісці гаворкі. Бацька, якога падбіваў Пол Адзінгтан, быў супраць таго, каб ён меў зносіны з «рэтраградамі».
На тое, каб выбрацца з затору, пайшло амаль паўгадзіны.
Каля закрытай некалькі гадоўтаму бібліятэкі рабочыя ўсталёўвалі новы білборд.
— Дазволь сабе шмат...
Паміж «м» i «т» О'Хара налічыў з тузін стылізаваных пад сімвал грошай літар «а». Не трэба быць геніем, каб зразумець, на што намякае рэклама. Спажывецкае грамадства не прызнавала межаў.
— Нарэшце закрыюць гэты рассаднік сексізму і фашызму! — запляскаў у ладкі Пол Адзінгтан, калі пачуў паведамленне дыктара службы навін. Бацька нумар два на дух не пераносіў усяго таго, што было звязана са «старым» светам. — I людзі ўздыхнуць з палёгкай!
— Але як жа без кніг? — здзівіўся Дэніэл.
— Вельмі добра! Людзям не патрэбны бруд! Яны павінны чытаць выключна новую літаратуру!
— Якую, містар Адзінгтан? — язык не паварочваўся назваць сужыцеля бацькі тэтам.
— Тую, што выхоўвае чалавека ў духу цярпімасці!
Дэніэл не стаў развіваць тэму. Пол Адзінгтан лічыў сваё меркаванне адзіна правільным. Спроба даказаць яму што-небудзь, нязменна канчалася істэрыкай бацькі нумар два і шматгадзіннай адседкай у каморы на галодны страўнік.
— Ведаў бы ты, тата, як крыўдна, калі самы блізкі чалавек ніколі не становіцца на твой бок!
Злосць асляпіла.
О'Хары каштавала немалых намаганняў узяць сябе ў рукі. Не хапала толькі ў што-небудзь урэзацца. Паліцэйскім відавочна не спадабаюцца два «ствалы» ў багажніку. Пешшу з цяжкім баулам да каледжа не дайсці — спыніць першы ж патруль.
О'Хара закурыў, незадаволена адзначыўшы дробны трэмар пальцаў. Тытунёвы дым уварваўся ў лёгкія і прасвятліў галаву. На жаль, справіцца з хваляваннем нікацін не дапамог. А О'Хару як ніколі патрабаваўся спакой. Прыцягнуць увагу грамадства да праблем адно, а трэба яшчэ будзе зрабіць заяву...
Ад рэкламы, якая ў большасці сваёй прапаноўвала зусім непатрэбныя рэчы, мітусілася ў вачах. Мэрыя старалася з максімальнай эфектыўнасцю выкарыстоўваць кожны гарадскі метр.
— 3 максімальнай эфектыўнасцю для сваёй кішэні! — прыйшлося прыкурваць другую цыгарэту. Калі салон зацягнула дымам, О'Хара ўспомніў пра тое, што неабходна адкрыць акно.
Цёплы вецер слізгануў у выраз кіцеля. Дотык быў мяккім, нібы скуру кранула рука маці.
Бацька даваў мала кішэнных грошай, так што Дэніэл не мог дазволіць сабе электронныя кнігі. Тыя рэдкія папяровыя, якія з вялікай цяжкасцю ўдавалася дастаць, прыходзілася ўвесь час хаваць. Балазе, дом у прыгарадзе дазваляў рабіць схованкі. Зрэшты, пазбегнуць прачуханца за чытанне не ўдалося. Як ужо Адзінгтан даведаўся пра тайнік, заставалася толькі здагадвацца.
Тое, што яго пакараюць, О'Хара зразумеў адразу, як толькі ўвайшоў у дом. Бацька нумар два ляжаў на канапе з мокрым ручніком на лбе. У холе пахла лекамі.
— Гэта не дзіця, а пакаранне! Замест таго, каб расці годным членам грамадства, ён ператвараецца ў таталітарнага монстра!.. Сёння чытае забароненыя кнігі, а што заўтра? Выйдзе на шабаш рэтраградаў? Заявіць, што талерантнасць — гэта зло?
Бацька маўчаў. На яго шчоках хадзілі жаўлакі.
— Я не магу спакойна працаваць побач з гэтым маленькім вырадкам! Дзе гарантыя, што ён не ўсадзіць мне ножу спіну, калі я буду спаць? Або не падсыпле атруты ў ежу?
Дэніэл хацеў запярэчыць, але па панурым поглядзе бацькі зразумеў, што не варта адкрываць рота. Будзе толькі горш.
— 3-за такога вось гадзяняці ў нас ніяк не атрымліваецца скінуць ярмо праклятага мінулага! Яны як путы не даюць нармальным людзям расправіць крылы! Баласт — гэта самае дакладнае вызначэнне сына гэтай!..
Пол Адзінгтан кожны раз называў маці «гэтай». Дэніэлу было крыўдна, што бацька нават не спрабаваў абараніць яго.
— Я хачу... не, я патрабую, каб ты як мага больш жорстка пакараў смаркача, мілы!
— Але містар Адзінгтан...
— Каморы будзе недастаткова! Дурасць трэба выбіваць, лепш — бізуном!