Што ты хочаш гэтым сказаць, Каш? спытаў плантатар.
Я хачу сказаць, дзядзька, што гэты малойчык падмануў нас. Я не магу яшчэ гэтага сцвярджаць, але, здаецца, справа дрэнь. Мы праехалі ўжо больш за пяць міль каля шасці, па-мойму, а дзе ж кіпарыс, аб якім ён гаварыў? Думаю, у мяне зрок не горшы, чым у іншых, аднак, як я ні ўглядаўся ў далячынь, я не ўбачыў ніякага дрэва.
Але ж навошта яму падманваць нас?
Ах, «навошта»! У тым і справа, што ў яго для гэтага можа быць шмат прычын.
Назаві нам хаця б адну з іх, пачуўся серабрысты голас з карэты, мы з цікавасцю паслухаем.
Вядома: ты будзеш слухаць з асаблівай цікавасцю ўсё, што датычыць гэтага субекта, іранічна сказаў Калхаўн, а калі я выкажу свае меркаванні, ты з уласцівай табе паблажлівасцю назавеш гэта дарэмнай трывогай!
Гэта будзе залежаць ад таго, што ты скажаш, майстар Касій. Мне здаецца, што табе варта выпрабаваць вас. He можам жа мы думаць, што ты, ваенны і такі спрактыкаваны падарожнік, паддаўся беспадстаўнай трывозе!
Калхаўн зразумеў злую насмешку і, магчыма, устрымаўся б ад далейшай размовы, калі б на гэтым не настаяў Пойндэкстэр.
Паслухай, Касій, растлумач жа, у чым справа? сурёзна спытаў плантатар. Тое, што ты вам сказаў, выклікае больш чым звычайную дапытлівасць. Якой мэтай мог кіравацца гэты малады чалавек, падманваючы вас?
Ну што ж, дзядзька, сказаў Калхаўн не так ганарыста, як раней, я ж не сцвярджаю гэтага, я толькі выказваю свае меркаванні.
Якія ж?
Ну ці мала што можа здарыцца! У гэтых прэрыях нярэдка нападаюць на караваны і не толькі на такія, як наш, але і на больш моцныя рабуюць і забіваюць.
Барані Божа! з прытворным спалохам усклікнула Луіза.
Індзейцы? сказаў Пойндэкстэр.
Часам бывае, што і індзейцы, але часцей за індзейцаў выдаюць сябе белыя, і яе толькі мексіканцы. Для гэтага дастаткова карычневай фарбы, парыка з конскага хваста, некалькіх пёраў для галаўнога ўбора і пабольш нахабства. Калі нас абрабуе банда «белых» індзейцаў а гэта не раз здаралася, то вінаваціць нам будзе некага, акрамя саміх сябе: мы будзем толькі пакараны за сваю даверлівасць да першага сустрэчнага.
Божа мой, Касій! Гэта ж сурёзнае абвінавачванне. Няўжо ты хочаш сказаць, што гэты курер калі ён сапраўды курер заманьвае нас у пастку?
He, дзядзька, я гэтага не кажу. Я толькі кажу, што такое здаралася; можа, ён нас і заманьвае
Магчыма, але малаверагодна, пачуўся з карэты голас, поўны зедлівай насмешкі.
He, усклікнуў Генры, які хоць і ехаў крыху наперадзе, але чуў усю размову, твае падазрэнні несправядлівыя, Касій! Гэта паклёп. I я магу гэта табе даказаць. Глянь сюды.
Юнак стрымаў каня і паказаў на прадмет ля краю сцежкі, які ён да гэтага ўважліва разглядаў. Гэта быў калонападобны кактус; яго зялёны сакавіты ствол уцалеў ад агню.
Але Генры Пойндэкстэр звяртаў увагу сваіх падарожнікаў не на саму расліну, а на невялікую белую картку, што была наколата на адну з яе калючак. Той, хто знаёмы са звычаямі цывілізаванага грамадства, адразу здагадаўся б, што гэта візітная картка.
Паглядзім, што там напісана, сказаў юнак, падязджаючы бліжэй; ён прачытаў услых: «Кіпарыс бачны».
Дзе? спытаў Пойндэкстэр.
Тут намалявана рука, адказаў Генры. Няма сумнення, што палец паказвае на кіпарыс.
Усе сталі глядзець у напрамку, пазначаным на картцы.
Калі б свяціла сонца, кіпарыс можна было б yбачыць з першага погляду. Але яшчэ нядаўна сіняе неба цяпер стала свінцова-шэрым, і колькі б падарожнікі ні напружвалі зрок, на гарызонце нельга было разгледзець нічога, што б нагадвала вершаліну дрэва.
Нічога там няма, упэўненым тонам заявіў Калхаўн. Я перакананы, што гэта толькі новая хітрасць гэтага бадзягі.
Ты памыляешся, адказаў голас, які так часта пярэчыў Касію. Паглядзі ў бінокль. Калі табе не здрадзіў твой цудоўны зрок, ты ўбачыш на гарызонце штосьці вельмі падобнае на дрэва, на высокае дрэва, напэўна, гэта кіпарыс. Я ж ніколі не бачыла кіпарыса на балотах Луізіяны.
Калхаўн не захацеў узяць бінокль з рук кузіны ён ведаў, што Луіза кажа праўду, і яму не патрэбны былі лішнія доказы.
Тады Пойндэкстэр узяў бінокль, наладзіў яго па сваіх блізарукіх вачах і выразна ўбачыў кіпарыс, які ўзвышаўся над прэрыяй.
Правільна, сказаў ён. Кіпарыс бачны. Незнаёмец аказаўся чэсным чалавекам. Ты быў да яго несправядлівы, Каш. Мне не верылася, што ён мог так злосна пажартаваць Слухайце, містэр Сансом! Аддайце распараджэнне вазніцам трэба рухацца далей.
Правільна, сказаў ён. Кіпарыс бачны. Незнаёмец аказаўся чэсным чалавекам. Ты быў да яго несправядлівы, Каш. Мне не верылася, што ён мог так злосна пажартаваць Слухайце, містэр Сансом! Аддайце распараджэнне вазніцам трэба рухацца далей.
Калхаўн злосна прышпорыў каня і паскакаў па прэрыі; яму больш не хацелася ні размаўляць, ні заставацца ў кампаніі сваіх спадарожнікаў.
Дай мне паглядзець на гэту картку, Генры, сказала Луіза. Мне хочацца ўбачыць стрэлку, якая так дапамагла нам. Знімі яе адтуль няма чаго пакідаць яе на кактусе, раз мы ўбачылі дрэва.
Генры выканаў просьбу сястры, ні на хвіліну не задумаўшыся над яе патаемным сэнсам.
4. Чорны норд
Ён зняў картку з кактуса і кінуў яе на калені Луізе.
Морыс Джэральд! прашаптала крэолка, убачыўшы на адваротным баку імя. Морыс Джэральд! паўтарыла яна ўсхвалявана, хаваючы картку на грудзях. Хто б ты ні быў, адкуль бы ты ні прыйшоў, куды б ні ляжаў твой шлях, з гэтай пары ў нас адзін лёс! Я адчуваю гэта я ведаю гэта так жа ясна, як бачу неба над сабой! О, якое грознае неба! Ці не будзе такім жа мой невядомы лёс?
Як зачараваная сядзела Луіза пад уладай сваіх летуценняў. Яна сціскала скроні тонкімі пальцамі, і, здавалася, усе сілы яе душы былі накіраваны на тое, каб зразумець мінулае і пранікнуць у будучыню.
Аднак яе мары хутка былі перарваны. Да яе даляцелі воклічы, у якіх чулася трывога.
Луіза пазнала занепакоены голас брата.
Паглядзі, бацька! Хіба ты іх не бачыш?
Дзе, Генры, дзе?
Там, ззаду фургонаў Цяпер ты бачыш?
Так, я нешта бачу, але не магу зразумець, што гэта такое. Яны выглядаюць, як Пойндэкстэр на хвіліну спыніўся заклапочаны. Я, праўда, не разумею, што гэта такое
Вадзяныя смерчы? падказаў Калхаўн, які, убачыўшы дзіўную зяву, паблажліва далучыўся да кампаніі, што сабралася вакол карэты. Але гэтага не можа быць мы занадта далёка ад мора. Я ніколі не чуў, каб яны зяўляліся ў прэрыі.
Што б гэта ні было, але яны рухаюцца, сказаў Генры. Глядзіце! Яны набліжаюцца адзін да аднаго і зноў разыходзяцца. Калі б не гэта, можна было б прыняць іх за вялізныя абеліскі з чорнага мармуру.
Волаты ці чэрці! са смехам заўважыў Калхаўн. Казачныя страшыдлы, якім уздумалася прагуляцца па гэтай жудаснай прэрыі.
Адстаўны капітан з цяжкасцю прымушаў сябе жартаваць. Як і ўсіх астатніх, яго прыгнятала нядобрае прадчуванне.
I не дзіва.
З паўночнага боку над прэрыяй раптоўна зявілася некалькі калон. Яны не мелі акрэсленай формы і пастаянна мяняліся па велічыні і абрысах; то яны стаялі нерухома, то слізгалі па абвугленай зямлі, нібы волаты на канях, выгінаючыся і нахіляючыся адзін да аднаго, быццам у фантастычных фігурах нейкага дзіўнага танца. Уявіце сабе легендарных тытанаў, якія ажылі на прэрыі Тэхаса і скакалі ў шалёнай вакханаліі.
Было зусім натуральна, што падарожнікаў ахапіла трывога, калі яны заўважылі гэту нябачаную зяву, нікому з іх не вядомую. Усе былі ўпэўнены, што набліжаецца стыхійнае бедства.
Пры першым жа зяўленні гэтых загадкавых фігур абоз спыніўся; негры-пешаходы, таксама як і вазніцы, ускрыкнулі ад жаху; мулы пранізліва зараўлі.
З боку чорных вежаў даносіўся вейкі гул, падобны на шум вадаспада; час ад часу ён перабіваўся трэскам нібы ружэйнага стрэлу ці грукатам аддаленага грому.
Шум нарастаў, станавіўся больш выразным. Невядомая небяспека набліжалася.
Падарожнікі аслупянелі ад жаху, і Калхаўн не быў выключэннем ён ужо больш не спрабаваў жартаваць. Усе позіркі былі скіраваны на свінцовыя хмары, што завалаклі неба, і на чорныя гмахі, якія набліжаліся, здавалася, для таго, каб раздавіць вандроўнікаў.
У гэту прыгнятальную хвіліну раптам пачуўся крык з процілеглага боку, і хаця ў ім чулася трывога, ён усё ж нёс заспакаенне.
Азірнуўшыся, падарожнікі ўбачылі конніка, які імчаў стрымгалоў.
Конь быў чорны як сажа, такога ж колеру быў і коннік, не выключаючы твару. Але, нягледзячы на гэта, яго пазвалі: гэта быў той самы незнаёмец, па следу якога яны ехалі.
Дзяўчына ў карэце першай пазвала яго.
Наперад! усклікнуў незнаёмец, набліжаючыся да каравана. Наперад, наперад! Як мага хутчэй
Што гэта такое? разгублена запытаў плантатар, ахоплены страхам. Нам пагражае небяспека?
Так. Я не чакаў гэтага, калі пакінуў вас. Толькі даехаўшы да ракі, я ўбачыў грозныя прыметы.
Чаго, сэр?