Па праўдзе сказаць, я вельмі прагаладаўся. Ці знойдзецца ў вас што-небудзь перакусіць? Вы, наколькі я памятаю, таксама нічога не елі ўжо вельмі даўно.
Так, гэта разумная думка, Гор націснуў схаваную кнопку ў стале. У тую ж секунду зявілася сцюардэса. Анна, калі ласка, не маглі б вы прынесці нам з доктарам абед?
Канешне, спадар Гор. Напоі?
Якуб, мы можам прапанаваць вам чай, каву, сокі, прахладжальныя напоі. Ці вы аддасце перавагу віскі?
А вы самі?
Па праўдзе кажучы, я не адмовіўся б ад бакала віскі.
У такім выпадку, я да вас далучуся.
Хочаце з ільдом?
Не, чысты.
Анна, прынясіце нам бутэльку віскі і лёд для мяне.
Сцюардэса пайшла. Гор праводзіў яе позіркам.
Выдатная дзяўчынка. Лепшай сцюардэсы не знайсці. Яна заўсёды працуе на апярэджанне, ведаючы, што ад яе спатрэбіцца: паслугі повара, афіцыянта, сакратара або медсястры для хворага. Але што яшчэ больш мне ў ёй падабаецца, яна не задае непатрэбных пытанняў.
Адкуль яна?
Амерыканка. Хоць яе продкі, калі не памыляюся, выхадцы з Літвы. Ёй дваццаць восем гадоў. Чатыры гады таму мы перавабілі яе з Дэльты, і з таго часу яна неадемная частка нашай паветранай сямі.
Анна вярнулася назад з падносам, на якім стаялі запацелая бутэлька віскі і невялікая вядзерца са лёдам.
Пляткарыце пра мяне, спадар Гор?
Як звычайна. Расхвальваю вашы якасці, мая дарагая.
Абед будзе гатовы праз пятнаццаць хвілін, доктар Глінскі. Спадзяюся, гэтая затрымка не моцна вас абцяжарыць?
Не, што вы. Вялікі дзякуй.
Дзяўчына, міла усміхнуўшыся, вярнулася ў кухонны блок. Гор кінуў абцугамі ў свой келіх два кавалачкі лёду, адкрыў бутэльку і наліў сабе і мне.
За вашу згоду, Якуб.
Я моўчкі глынуў.
Тамім, усё, што вы мне расказалі, выдатна, але ж патрэбна велізарная арганізацыйная праца, каб наладзіць працэс, патрэбны кіруючы орган, савет дырэктараў або ўрад як заўгодна. Як мы будзем кіраваць такой структурай, ды яшчэ і ва ўмовах сакрэтнасці?
Вы ж самі ўсё распісалі ў сваім праекце. Мы не хочам ламаць вашу схему. Для пачатку будзе нейкі каардынацыйны орган, які наладзіць жыццё выспы Роса і збярэ першапачатковую каманду. Сюды будзе ўваходзіць зусім няшмат людзей: вы і яшчэ тры-чатыры чалавекі, якія ўжо цяпер працуюць на востраве. Акрамя таго, сувязь з вамі будзе падтрымліваць мой гаспадар, апасродкавана ён будзе ўдзельнічаць у прыняцці рашэнняў. Вашай першараднай задачай зяўляецца пошук людзей, якія будуць працаваць над асноўнымі праектамі. Хтосьці з іх ужо супрацоўнічае з намі, у тым ліку некалькі выбітных спецыялістаў у галіне медыцыны, навукоўцы, занятыя ў распрацоўцы мадэлі энергазабеспячэння комплексу і сістэмы ачысткі вады. Астатніх трэба знайсці і ўгаварыць працаваць з намі менавіта вам. Калі асноўная каманда будзе сабраная, мы створым кіруючы орган па вялікім рахунку, тую ж Генеральную Асамблею, дзе кожны будзе мець права голасу. Там будзе свой сакратарыят, у які вы ўвойдзеце па праве заснавальніка праекта, хутчэй за ўсё, там будуць таксама ўдзельнічаць і іншыя людзі, якія пачыналі ўсё з нуля, уключаючы, зразумела, і майго гаспадара. Прашу заўважыць, што ў яго будзе такое ж права голасу, як у астатніх, права ўносіць прапановы на абмеркаванне і права здымаць іх. На гэтым яго паўнамоцтвы заканчваюцца.
Вы хітруеце. Яго права голасу абмяжоўваецца выключна жаданнем фінансаваць нас. Калі ён пажадае перастаць даваць нам грошы, усе галасы не пераважаць яго голас.
Вам давядзецца мне паверыць, Якуб, што гэтага не здарыцца ніколі. Такое магчыма толькі ў адным выпадку: калі праект адыдзе ад першапачатковых мэт і стане пагрозай, а не выратаваннем для чалавецтва.
У мяне ёсць яшчэ адно пытанне, Тамім. Пра якія сумы ідзе гаворка?
Мы ўклалі ў будаўніцтва комплекса дзевятнаццаць мільярдаў. Яшчэ сорак мільярдаў мы хочам інвеставаць у ваш праект на працягу бліжэйшых пяці гадоў.
Божа, але ж на зямлі няма ніводнага чалавека, хто валодаў бы свабоднымі пяццюдзесяццю дзевяццю мільярдамі, не укладзенымі ў актывы, якія ён мог бы ўзяць і так проста інвеставаць у новы праект, які не пачаў даваў прыбытку!
Вы судзіце па спісе мільярдэраў «Форбс»? Расчарую вас: гэта казка для бедных. На самой справе спіс найбагацейшых людзей планеты выглядае інакш. Тое, чым аперуюць журналісты, не больш чым паверхня айсберга, ацэнка актываў, пра якія ведаюць усе. Аднак у свеце ёсць досыць вялікая колькасць чалавек, багацце якіх фарміравалася дзесяцігоддзямі, а ў некаторых выпадках і стагоддзямі. Актывы гэтых людзей і іх фінансавыя рэзервы далёка не заўсёды фігуруюць у зводках, таму аб іх праўдзівым памеры не вядома шырокаму колу асоб. Зрэшты, вы маеце рацыю, мой гаспадар сапраўды не настолькі багаты, каб ахвяраваць такія грошы. Агульны памер яго багацця, уключаючы ацэненыя актывы, перавышае лічбу, якую я агучыў вам, аднак яму давялося б спустошыць сябе і свае кампаніі, каб цалкам прафінансаваць праект. Гэта не патрэбна ні яму, ні вам, бо ў такім выпадку ў вас не стане фінансавага падсілкоўвання, якім ён забяспечвае вас і будзе забяспечваць яшчэ некалькі гадоў наперад. Разавая буйная інвестыцыя не прынесла б столькі карысці, колькі прынясе стабільны ўклад на працягу пяці гадоў. У нас былі і іншыя донары. Потым я агучу вам некалькі імёнаў. Яны ахвяравалі не толькі грошы, але спецыялістаў, матэрыяльную базу, распрацоўкі і многае іншае. Аднак яны не будуць мець права голасу пры прыняцці рашэнняў.
Вы судзіце па спісе мільярдэраў «Форбс»? Расчарую вас: гэта казка для бедных. На самой справе спіс найбагацейшых людзей планеты выглядае інакш. Тое, чым аперуюць журналісты, не больш чым паверхня айсберга, ацэнка актываў, пра якія ведаюць усе. Аднак у свеце ёсць досыць вялікая колькасць чалавек, багацце якіх фарміравалася дзесяцігоддзямі, а ў некаторых выпадках і стагоддзямі. Актывы гэтых людзей і іх фінансавыя рэзервы далёка не заўсёды фігуруюць у зводках, таму аб іх праўдзівым памеры не вядома шырокаму колу асоб. Зрэшты, вы маеце рацыю, мой гаспадар сапраўды не настолькі багаты, каб ахвяраваць такія грошы. Агульны памер яго багацця, уключаючы ацэненыя актывы, перавышае лічбу, якую я агучыў вам, аднак яму давялося б спустошыць сябе і свае кампаніі, каб цалкам прафінансаваць праект. Гэта не патрэбна ні яму, ні вам, бо ў такім выпадку ў вас не стане фінансавага падсілкоўвання, якім ён забяспечвае вас і будзе забяспечваць яшчэ некалькі гадоў наперад. Разавая буйная інвестыцыя не прынесла б столькі карысці, колькі прынясе стабільны ўклад на працягу пяці гадоў. У нас былі і іншыя донары. Потым я агучу вам некалькі імёнаў. Яны ахвяравалі не толькі грошы, але спецыялістаў, матэрыяльную базу, распрацоўкі і многае іншае. Аднак яны не будуць мець права голасу пры прыняцці рашэнняў.
Чаму?
Іх ўклад не перавышаў дзесяці працэнтаў ад агульнай сумы ў рэальных грошах. Такое рашэнне было прынята на перамовах з маім гаспадаром, і ўсе яны пагадзіліся з гэтай умовай, паколькі цалкам давяраюць яму.
Наколькі я разумею, аб праекце ўжо ведае дастаткова вялікая колькасць людзей?
Мы ў любым выпадку не змаглі б гэта схаваць. Зараз ва ўсе дэталі прысвечана парадку пяцідзесяці чалавек, яшчэ каля ста валодаюць абмежаванай інфармацыяй.
Якую колькасць вы плануеце прыцягнуць?
Сотні, Якуб. А затым тысячы. Аднойчы членамі нашага праекта стануць дзясяткі тысяч разумнейшых людзей планеты, і гэта наша мэта.
Рэжым сакрэтнасці, кажаце? я хмыкнуў.
Разумею вашу іронію. Калі сакрэт ведаюць трое будуць ведаць усе. Наша таямніца гэта сакрэт палішынеля. Прынамсі, яна стане такой ўжо хутка. Але мы не зможам вечна абмяжоўваць гэтую інфармацыю. Свет даведаецца аб нашым існаванні толькі тады, калі мы адкрыта заявім пра яго гэта значыць яшчэ вельмі не хутка. Аднак карпарацыі, урады, спецслужбы будуць ведаць, як толькі мы пачнём актыўную працу, і мы нічога з гэтым не зможам зрабіць.
Увайшла Анна з двума падносамі ў руках.
Доктар Глінскі, гэта вам.
Дзякуй вам.
А гэта вам, спадар Гор.
Дзякуй, мая дарагая. Усё як я казаў вам?
Усё ў адпаведнасці з вашымі пажаданнямі і пажаданнямі доктара.
Я здзіўлена паглядзеў на яе.
Маімі пажаданнямі?
Так, доктар, дзяўчына нахіліла галаву з усмешкай на вуснах, павярнулася і пайшла да сябе. Я перавёў позірк на Гора. У яго вачах зіхацелі гарэзныя іскрынкі.
Я ж казаў, Якуб, што мы шпіёнілі за вамі. Мы ведаем пра вас усё: які ваш распарадак дня, якім маркам электронікі вы аддаяце перавагу, якая музыка гучыць у вашай машыне і, зразумела, якія вашы гастранамічныя перавагі. Праверце, ці не памыліліся мы?
Я падняў клош, якім была накрыта адна са страў. Пад ім я ўбачыў бараніну ў журавінавай падліўцы з агароднінным гарнірам. Я хмыкнуў і падняў другі клош. Ён хаваў шарыкі далмы.
Ну як, мы стрэлілі трапна?
Я ўражаны.
Дазвольце наліць вам яшчэ віскі.
Дзякуй. Смачна есці, Тамім.
Смачна есці, Якуб.
Хвілін дзесяць мы былі занятыя абедам. Я быў не супраць працягнуць размову і падчас прыняцця ежы, аднак Гор, мяркуючы па ўсім, вельмі сурёзна ставіўся да гэтай працэдуры.
Нарэшце араб падняў позірк ад талеркі і выклікаў Анну. Тая моўчкі забрала посуд.
Я спадзяюся, што вы аднавілі сілы, Якуб, і мы можам вярнуцца да нашых пытанняў.
З вялікім задавальненнем.
Такім чынам, як я ўжо сказаў, інфармацыя аб нашай дзейнасці будзе вядомая ўсім і, у той жа час, нікому. Мы не чакаем сурёзных перашкод для нашай працы з боку дзяржаўных органаў розных краін і транснацыянальных карпарацый, аднак мы павінны быць гатовыя да таго, што нас будуць атачаць шпіёны. Магчыма, мы сутыкнёмся з процідзеяннем і нават агрэсіяй, хоць гэта і малаверагодна, і на гэты выпадак нам трэба мець сурёзную сістэму бяспекі. Мы абмежавалі магчымасці сувязі на архіпелагу з дапамогай эфектыўнай сістэмы радыёэлектроннай барацьбы. Усе сігналы з выспы і на яе будуць перадавацца пад нашым кантролем. Усе супрацоўнікі праекта будуць забяспечаныя адмысловымі сістэмамі сувязі, якія будуць працаваць у любым пункце зямнога шара. Для процідзеяння разведцы трэціх бакоў у нас будзе працаваць служба бяспекі, якая складаецца з вузкага кола найлепшых спецыялістаў з розных краін. Акрамя таго, мы не можам выключаць магчымасць узброенага ўварвання на архіпелаг. У нас ёсць сістэмы апавяшчэння, якія працуюць як у паветранай, так і ў падводнай прасторы, яны дазваляюць ідэнтыфікаваць нават самыя сучасныя «нябачныя» падводныя лодкі. Па зразумелых прычынах мы не можам трымаць вялікі ўзброены персанал на востраве Роса, аднак на архіпелагу пастаянна будуць прысутнічаць парадку пяцідзесяці прафесіяналаў, адданых майму гаспадару. Дзесяць з іх будуць несці службу на Роса. Усе яны падпарадкоўваюцца наўпрост мне, аднак вы будзеце для іх такім жа прамым камандзірам. Акрамя гэтага, мы можам у самыя кароткія тэрміны разгарнуць эшалонаваную сістэму абароны Роса, якая будзе ўключаць у сябе аўтаматычныя сістэмы кулямётных і тарпедных кропак, што дазваляюць весці агонь на адлегласці да некалькіх кіламетраў і трымаць у зоне паражэння прыбярэжныя воды на 360 градусаў вакол. Гэта максімальны ўзровень абароны, які мы можам сабе дазволіць, не прыцягваючы павышанай увагі да архіпелага. Аднак, я думаю, гэта нават больш чым нам можа спатрэбіцца, і я шчыра спадзяюся, што мае людзі будуць атрымліваць зарплату выключна за купанне ў акіяне, а турэлі будуць расчахляцца толькі для праверкі і чысткі.