111
wraży obcy, wrogi. [przypis edytorski]
112
Nie przyszedłem tu po krytykę i sąd mego ojca i moją narodowość powinno być raczej: () sąd nad moim ojcem i moją narodowością. [przypis edytorski]
113
frant osoba rozmiłowana w eleganckich strojach i hulaszczym życiu; birbant, hulaka; także: człowiek niepoważny, komediant. [przypis edytorski]
114
niesporo nieszybko, niełatwo. [przypis edytorski]
115
pan wygląda zmęczony dziś raczej: pan wygląda na zmęczonego. [przypis edytorski]
116
bonifratrzy zakon opiekujący się umysłowo chorymi. [przypis edytorski]
117
swoboda zdań tu: swoboda poglądów. [przypis edytorski]
118
ochronka daw. przedszkole; zakład dobroczynny zajmujący się wychowaniem ubogich dzieci. [przypis edytorski]
119
Bezirk powiat, okręg, rejon. [przypis edytorski]
120
ad infinitum (łac.) w nieskończoność. [przypis edytorski]
121
gotóweś skrócone od: gotów jesteś. [przypis edytorski]
122
świadczę się niebem inaczej: niebo mi świadkiem, biorę niebo na świadka. [przypis edytorski]
123
bawar tu: piwo bawarskie. [przypis edytorski]
124
credo (łac.) dosł. wierzę; przen. wyznanie wiary, suma poglądów. [przypis edytorski]
125
admonicja (z łac., daw.) przygana, upomnienie. [przypis edytorski]
126
iść w sukurs (daw.) iść na odsiecz; przybyć z pomocą. [przypis edytorski]
127
arkadyjski pasterz bohaterowie romansów sentymentalnych; platoniczni kochankowie. [przypis edytorski]
128
młodzi ludzie, młodzież daw. te określenia odnosiły się wyłącznie do płci męskiej, młode kobiety nie były tu zaliczane. [przypis edytorski]