Śluby panieńskie czyli Magnetyzm serca - Fredro Aleksander 3 стр.

Ja tak kocham.

A ja nie.

Ja płaczę tak rzewnie.

Ja się śmieję.

Okrutna! Poznasz mnie po stracie.

Okrutna! sroga! niestety! o nieba!

Uchodźmy prędko, tu miłość na czacie,
Prędko, Anielo, dowierzać nie trzeba.

Tak babunia nam śpiewała,
Ja uciekam, pókim cała.

Zostań, okrutna, zostań! Uwolnię twe oczy
Od smutnego przedmiotu, co ich świetność mroczy.
Cieszy cię moja męka? Ciesz się więc do woli:
Żaden twój raz nie minął, każdy mocno boli.
Jedna tylko pociecha mej duszy zostaje,
Żem nie zasłużył wzgardy, której dziś doznaję.

Panie Albinie! któż tak ściśle bierze?
Zostań się z nami, wszak ci to są żarty.

Com powiedziała, powiedziałam szczerze.

A ja wszystkiemu co do słowa wierzę.

Godzien pochwały, kto nie jest uparty.

Godzien litości, kto pokochał Klarę,
Bo razem w litość stracił wszelką wiarę.

Tak drażnić, dręczyć, to się już nie godzi.

Cóż? Pójść za niego?

Ja tego nie mówię;
Lecz gorycz losu niech litość osłodzi,
Niech mu przynajmniej o przyczynie powie.

Na co? Niech kocha, płacze, jęczy, kona.

Ach, tego nie chcę, i ty nie tak sroga.

Gardzę miłością, jestem niewzruszona.

Wszak ci się znajdzie łagodniejsza droga:
I na cóż tam słów, gdzie dosyć na znaku.

Może mam przed nim, dygnąwszy trzy razy,
Kręcąc fartuszkiem, piekąc rak po raku,
Prosić lękliwie, aby bez urazy
Przyjął odpowiedź, wprawdzie niezbyt miłą,
Ale ogólną dla całej płci jego?

O, pewnie, pewnie, lepiej by tak było,
Niż wciąż powtarzać w obliczu biednego,
Że jego miłość, równie jak osoba,
Ani cię bawi, ani się podoba.

Wierz mi, Anielo, wszystko to za mało.
Nie wiesz, jak twarde jest serce mężczyzny,
Jak prędko rany umie ściągnąć w blizny,
Blizny, co potem stają mu się chwałą.
Nic ich próżności nie zbije, nie skarci,
Im więcej przeszkód, tem więcej uparci.
Łaj, gardź, nienawidź oni w nienawiści,
Gniewie i wzgardzie mają swe korzyści,
Tak, że nareszcie czasem z nas niejedna,
Tracąc cierpliwość, tracąc głowę, biedna,
Znudzona walką, ze wszech stron ściśnięta,
Musi pokochać, by pozbyć natręta.

Na cóż mi mówisz, co ja wiem dokładnie?
Znam dobrze mężczyzn, ten ród krokodyli,
Co się tak czai, tak układa snadnie,
By zyskać ufność i zdradzić po chwili.
Lecz że źli oni, mamyż być takiemi?

O, były, były kobiety dobremi,
I jakiż tego zwyczajny był skutek?
Radość dla mężczyzn, dla nas gorżki13 smutek,
Wspomnij tę książkę.

Nigdy nie zapomnę:
Męża Kloryndy życie wiarołomne.

I żal jednego twą zemstę zwycięża?
Żal, że chciał dopiąć i celu nie dopnie?
I my nasz zamiar: «nigdy nie mieć męża»
Mamy oznajmiać, głosić nieroztropnie?
Wszystkim do razu odebrać nadzieję?
I miłość własną każdego ocalić?
O nic, nic z tego, moi dobrodzieje!
Wy, co ze zwycięstw lubicie się chwalić,
U nóg, tu, każdy, niech kark zgina hardy,
Każdy z osobna dozna naszej wzgardy.

Wzdychaj więc każdy!

I kochaj się we mnie.

Dlaczegóż w tobie?

By jęczał daremnie.

I moje serce nie więcej im sprzyja.

Anielo! ręka! Powtórzmy tu śluby
Nam wiecznej chwały, a im wiecznej zguby.

Przyrzekam na kobiety stałość niewzruszoną,
Nienawidzieć ród męski, nigdy nie być żoną.

Nienawidzieć, tak, oprócz mego stryja.

I mego ojca.

I stryjecznych braci.

I pana Jana

I pana Karola.

I Józia

Kazia, Stasia

Hola! hola!

Na ostrożności nikt nigdy nie straci.

Zatem już kochać nie wolno nam będzie?

Jedna dla drugiej kochankiem się stanie.

Jedna dla drugiej a tak to przykładnie
Lecz powiedz, Klaro, oświeć mnie w tym względzie:
Czy oni nigdy nie kochają szczerze?

Nigdy? hm? Pewnie.

Na cóż to udanie?

Na co i po co, nic nie wiem w tej mierze.
Lecz com czytała, pamiętam dokładnie:
«Że miłość gorsza nad wszelką przygodę,
Że masz się kochać, wolisz skoczyć w wodę».

Klaro! zmiłuj się, w wodę! to za wiele!

Tak, nie inaczej! tak było w tem dziele.

Taką więc sprawą rzecz wcale nieładna,
Że każda kocha, nie topi się żadna.

Bo do przyszłości duch każdy przykuty,
Żyje dla nieba, kocha dla pokuty.

O, wy mężczyźni!

Piekło was zrodziło!

Że nie ma kraju, gdzie by was nie było!

A nasz pan Gustaw, laleczka warszawska.

O, ten się nawet udawać nie trudzi.

Jeśli przemówi, to już wielka łaska.

Chce się ożenić, bo się czasem nudzi.
Przynajmniej uszy od jęków ocalę.

Mnie by ta pewność nie cieszyła wcale;
Niech każdy kocha i w tem ma swą karę.

Ach, gdyby można miłości dać wiarę,
Byłoby szczęście większe na tym świecie?

Było przed laty, wszak pamiętasz przecie,
Cośmy czytały?

Czy ja mam w pamięci?
Jak tylko wspomnę, w głowie mi się kręci.

Kocha się, kto się kłóci, dawne to przysłowie.

Czy się ciocia kłóciła?

Oj, zielono w głowie.

O, nie!

O, tak.

Dlaczego?

Klara, moja mamo,
Bywa bardzo rozsądna.

Aniela toż samo.

Zgadzamy się we wszystkiem.

Radzimy wzajemnie.

Kiedy dwie głowy radzą daremnie,
Rozsądna zatem Klara rozsądnej Anieli
Zapewne jej uwagi rozsądnej udzieli,
Że grzeczność, a szczególniej w swojej matki domu,
Najmniejszej przynieść krzywdy nie może nikomu;
A nawzajem Aniela poradziła Klarze,
Że obojętność szydzić niekoniecznie każe.

Panie Albinie, bardzo dziękujemy.

Trzebaż się starać o pana Gustawa?

Ale nie krzywić, nie dąsać się zawsze.

On nas nie widzi.

I ślepy, i niemy.

Mamże14 go błagać o względy łaskawsze?

Mówić, gdy milczy; gdy nudzi, zabawiać?

I jakaż na wsi może być zabawa!

I z wieśniaczkami o czemże rozmawiać!

O pięknym czasie15, albo słotnej porze.

Miejskim rozumem zaćmiłby nas może.

Przez litość, gęstą daje mu zasłonę.

Przez litość, drzemiąc, stara się o żonę.

Już to mnie przegadacie, moje piękne damy.

Ależ, mamo kochana! cóż my robić mamy?

Kiedy na sofie rozparty szeroko,
Półgębkiem gada, śpi na jedno oko,
Mamyż mu śpiewać arietkę wesołą?
Albo z girlandą tańcować wokoło?

Przebóg!

Cóż?

Krzesło.

Ach! Z panem prawdziwie
Nawet potknąć się nie można!

Niestety.

Bardzo rozsądnie.

Ja sama się dziwię.
Nie arietki, nie, ani też balety,
Lecz grzeczność, skromność, to wasze zalety.

Zresztą, jest Radost, jest Albin, jest Gustaw
Trzech mężczyzn! to sąd podług męskich ustaw;
Trzech! razem! ogrom! i czegóż im trzeba?
Cóż rozum kobiet, ten słaby twór nieba,
Co się im zbliżyć nawet praw nie rości,
Dałby za korzyść tym sędziom honoru,
Wszechwładcom świata, skarbonom mądrości?
Nasze uczucia, nie sięgając wzoru,
Na męskiej duszy twór zawsze wyniosły
Pęta by tylko albo skazę niosły.

Nie wszystko straszne, co czasem zastrasza.
Mają wady mężczyźni, ma także płeć nasza;
Zatem szalę rozsądku ta strona przeważa
Co swoje błędy karci, a cudzym pobłaża.