W maju były dni różowe jak Egipt. Na rynku blask wylewał się ze wszystkich granic i falował. Na niebie spiętrzenia letnich obłoków klęczały skłębione pod szczelinami blasku, wulkaniczne, obrysowane jaskrawo, i Barbados, Labrador, Trinidad wszystko zachodziło w czerwień, jakby widziane przez rubinowe okulary, i przez te dwa, trzy pulsy, zmroczenia, przez to czerwone zaćmienie krwi, uderzającej do głowy, przepływała przez całe niebo wielka korweta Gujany, eksplodując wszystkimi żaglami. Sunęła wzdęta, prychając płótnem, holowana ciężko wśród wypiętych lin i krzyku holowników, przez wzburzenia mew i czerwony blask morza. Wtedy wyrastał na całe niebo i rozbudowywał się szeroko ogromny, pogmatwany takielunek152 sznurów, drabin i żerdzi, i grzmiąc wysoko rozpiętym płótnem, rozbijał się wielokrotny, wielopiętrowy spektakl napowietrzny żagli, rejów153 i brasów154, w którego lukach ukazywali się przez chwilę mali zwinni Murzynkowie i rozbiegali się w tym płóciennym labiryncie, gubiąc się wśród znaków i figur fantastycznego nieba zwrotników.
Potem sceneria zmienia się, na niebie, w masywach chmur kulminowały aż trzy na raz różowe zaćmienia, dymiła lśniąca lawa, obrysowując świetlistą linią groźne kontury obłoków, i Kuba, Haiti, Jamajka rdzeń świata szedł w głąb, dojrzewał coraz jaskrawiej, docierał do sedna i nagle wylewała się czysta esencja tych dni: szumiąca oceaniczność zwrotników, archipelagijskich lazurów, szczęśliwych roztoczy i wirów, ekwatorialnych155 i słonych monsunów156.
Z markownikiem w ręku czytałem tę wiosnę. Czyż nie był on wielkim komentarzem czasów, gramatyką ich dni i nocy. Ta wiosna deklinowała się157 przez wszystkie Kolumbie, Kostaryki i Wenezuele, bo czymże jest w istocie Meksyk i Ekwador, i Sierra Leone, jeśli nie jakimś wymyślnym specyfikiem, jakimś zaostrzeniem smaku świata, jakąś krańcową i wyszukaną ostatecznością, ślepą uliczką aromatu, w którą zapędza się świat w swych poszukiwaniach, próbując się i ćwicząc na wszystkich klawiszach.
Główna rzecz, ażeby nie zapomnieć jak Aleksander Wielki że żaden Meksyk nie jest ostateczny, że jest on punktem przejścia, który świat przekracza, że za każdym Meksykiem otwiera się nowy Meksyk, jeszcze jaskrawszy nadkolory i nadaromaty
27
transcendentalny przekraczający poznanie zmysłowe. [przypis edytorski]
28
imponderabilia rzeczy istotne, których jednak nie da się dokładnie zmierzyć. [przypis edytorski]
29
inkarnacja wcielenie. [przypis edytorski]
30
proweniencja pochodzenie. [przypis edytorski]
31
diminucyjny zapęd zapęd do umniejszania. [przypis edytorski]
32
transcendent sfera nadprzyrodzona. [przypis edytorski]
33
nanizany nawleczony. [przypis edytorski]
34
antecedens poprzednik, fakt poprzedzający. [przypis edytorski]
35
ażiotaż spekulacja na giełdzie opierająca się na sztucznym podwyższeniu lub zaniżeniu cen papierów wartościowych. [przypis edytorski]
36
kontrabanda przemyt. [przypis edytorski]
37
bohomaz kiepski obraz. [przypis edytorski]
38
konwulsja mimowolny, gwałtowny ruch. [przypis edytorski]
39
wotywny podarowany jako wotum na pamiątkę cudu, zazwyczaj uzdrowienia. [przypis edytorski]
40
cyferblat tarcza zegarowa. [przypis edytorski]
41
blanki osłony na szczycie muru obronnego. [przypis edytorski]
42
fortalicje (z łac.) umocnienia, fortyfikacje. [przypis edytorski]
43
skonsternowany zakłopotany. [przypis edytorski]
44
foliał (daw.) księga o dużym formacie. [przypis edytorski]
45
preludium (muz.) instrumentalny wstęp do dłuższego utworu muzycznego. [przypis edytorski]
46
idée fixe (fr.) natrętnie powracająca myśl. [przypis edytorski]
47
arabeska symetryczny, geometryczny ornament ze stylizowanych motywów roślinnych. [przypis edytorski]
48
spleen (z ang.) poczucie smutku i beznadziejności życia. [przypis edytorski]
49
sarkać wyrażać niezadowolenie, często w sposób nieuprzejmy. [przypis edytorski]
50
fular cienka jedwabna chustka. [przypis edytorski]
51
oleander wiecznie zielony krzew o skórzastych liściach. [przypis edytorski]
52
wici (daw.) wezwanie na wojnę w formie gałązek (witek). [przypis edytorski]
53
cyrulik fryzjer wykonujący również proste zabiegi medyczne. [przypis edytorski]
54
dystynkcja tu: dystyngowane zachowanie. [przypis edytorski]
55
koncha muszla. [przypis edytorski]
56
pilaster dekoracyjny płaski filar połączony ze ścianą. [przypis edytorski]
57
ryzalit wysunięta naprzód część fasady. [przypis edytorski]
58
framuga rama, do której przymocowane jest okno lub skrzydło drzwi. [przypis edytorski]
59
woluta ornament architektoniczny w formie zwoju lub spirali. [przypis edytorski]
60
archiwolta dekoracyjny łuk oparty na małym gzymsie. [przypis edytorski]
61
odwach posterunek. [przypis edytorski]
62
glosować umieszczać notatki lub dopiski na marginesie. [przypis edytorski]
63
zlenić zrzucić skórę. [przypis edytorski]
64
refleks błysk światła a. odbicie. [przypis edytorski]
65
camera obscura prototyp aparatu fotograficznego: światłoszczelna skrzynka z otworkiem, rzutująca obraz na jedną ze ścian. [przypis edytorski]
66
lak brązowoczerwona substancja, używana dawniej do pieczętowania listów. [przypis edytorski]
67
amarant czerwień o lekko fioletowym odcieniu. [przypis edytorski]
68
adekwat odpowiednik. [przypis edytorski]
69
inkantat właśc. inkantacja: zaśpiew, zaklęcie. [przypis edytorski]
70
Marsylianka pieśń z czasów Rewolucji Francuskiej, która stała się hymnem Francji. [przypis edytorski]
71
elipsa figura retoryczna polegająca na usunięciu ze zdania jakiegoś słowa. [przypis edytorski]
72
tużurek długi, ciemny surdut z przełomu XIX i XX w. [przypis edytorski]
73
imitatywny (daw.) naśladowczy. [przypis edytorski]
74
pod auspicjami pod opieką, pod wpływem. [przypis edytorski]
75
antycypować przewidywać, przeczuwać. [przypis edytorski]
76
cukry dziś: cukierki, słodycze. [przypis edytorski]
77
guwernantka prywatna, domowa nauczycielka. [przypis edytorski]
78
kontrapost pozycja, w której ciężar ciała opiera się głównie na jednej nodze. [przypis edytorski]