Муну жазыш үчүн көптөгөн санжыра китепти окуп чыктык. Баса үч китепти тең эчак эле тее илгери жазбадым беле андан бери канча замандар өттү. Андагы төрөлгөн балдар отузга чукулдап баратат.
Эми сөздү узарта бербейин калганын кийин сүйлөшө жатаарбыз. Баса бул китептеги жана өткөн китептеги кемчиликтерди айтып, же жазып берсеңер дурус болгон турат. Себеби ал кийинки чыккан чыгармада кайталанбаса болду.
Мен дагы эмнени айтайын дедим эле, мен улгайдым чачым ак чалды. Айлым үчүн Беккулу атанын тукуму үчүн колдон келе турган санжыраны жазып бердим. Алар ата-тегин билип, туулган жерин сүйүп, жашасын дедим. Колуман келген китептерди жазып бердим. Аларды көп китеп кылып чыгарыш өздөрүнүн эрки. Мен эч нерсе айта албайм. Санжырадан башка дагы менин көп иштерим бар: ырларым, жомокторум, поэмаларым, сатираларым, учкул сөздөрүм, мугалимдик чыгармаларым, достук тамашалар жана башка толуп-толуп жаткан эмгектерим. Кээ бир жерде мындай чыгармачыл кишилиерди эли колдойт экен бирок менин ага көзүм жетпейт. Анан тигил санжыраны чыгартып алыш алардын өз эрки. Ал болбосо, мен жазып берген машинка менен басылган кол китепти окуп жүрө беришсин. Менин тилегим ата-тегин билсе болду, андан башка нерсени деле каалабайм. Ал эми рухий маданиятын, байлыгын жогорулатуу ар бир адамдын өз иши.
Беккулу атанын урпактарына арналат
АК БАТА САПТАРЫ
Артыбызда калдайып
Тескей бийик тоо турат.
Алдыбызда бет жайып,
Атактуу күнгөй бу турат.
Үстүбүздө көрүнүп,
Төбөсү бийик көк турат.
Аяк жагы көшүлүп,
Төшү түктүү жер турат.
Эки тоонун ортосу,
Элетте пейпил жашаган,
Берешен жана бай келген,
Бек атадан тараган,
Көп учурду турактап,
«Көнөчөк» айлы бу турат.
Ата баба арбагы,
Айдыңдуу элин коргосун!
Элинин пейли ток болуп,
Эгем өзү жылоолосун!
Маанайын бай жараткан,
Мал жаны бар болсун!
Кыртыштуу жерден чогулткан,
Кырманына дан толсун.
Сапырылтып бышканда,
Сабасында кымыз болсун.
Сайроонунда жарышып,
Сабалаган суу аксын.
Очок эне алоолонтуп,
Коломтодон от кетпесин.
Жолдошубуз кыдыр болуп,
Жолубуз ичкербесин.
Байгамбардын батасы,
Бай менен жалчыга,
Байымы болуп бир тийсин.
Чогултуп баккан койлорун,
Чолпон ата колдосун.
Камбар ата карышкырды,
Кабалаңда жолотпосун.
Баба дыйкан, Жер Эне,
Ата турган таңды тоссун.
Ага- тууган арыздашпай,
Ар дайыма бар болсун.
Кыйын күндө оомат келип,
Кырсык капшап жолобосун.
Куу турмушка бир келдик,
Курсагыбыз ток болсун.
Кыдырып жүргөн көңдөйдү,
Кыдыр Алей Салам бар.
Жаралгандан ак үмүт,
Жар болуп жалгашаар.
Жаман ойлуу жоголсун,
Жакшылары көп болсун.
Урмат күтүп ата-эне,
Уул үйлөп, кыз чыгарсын.
Улууларын кадырлап,
Уул-кыздары сыйласын.
Эчен кылым келаткан,
Элинен бак тайбасын.
Айдыңдуу элде аты бар,
Арбактар тынч уктасын.
Арсыз бала жаралып,
Атага наалат кетпесин.
Кары-картаң чалдардын,
Каргышынан алыс кылсын.
Атадан жалгыз туяк бар,
Андан тукум улансын.
Энеден ырыс кетпесин,
Эңсеген ойго тез жетсин.
Атадан ыйман кетпесин,
Арбакты дайым эскерсин.
Жамандын капшабы,
Жаамы журтка тийбесин.
Жакшыны кудай колдосун,
Жашоодо аман бар болсун.
Арып ачуу жоголсун,
Ачка пенде болбосун.
Ак эмгек менен жашайлы,
Бирөөнү кор кылбайлы.
Карынын баркын сактайлы,
Жаштардан ыйбаа кылалы.
Бөтөн эл тынчты албасын,
Жергеме сук артпасын.
Бугу эненин арбагы,
Уул -кызына жол ачсын.
Торгой ата айдыңы,
Тополоңдо сактасын.
Беккулу ата арбагы,
Бекемиреек чеп болсун.
Үч атадан жаралган,
Көгөртүп бак сайган,
Көңдөйүбүз бар болсун!
Көөнөрбөй аман жашасын,
«Көнөчөк» эли дагы аман!
Түйшүккө салбай бу элди ,
Түбөлүккө бар болсун,
Түбү түктүү жер аман!
Жылдыздуу бу элди,
Жылган булут колдосун.
Көп үмүттү бул элди,
Көкө теңир коргосун!
Айлыбыз менен бир болуп,
Айдан аман чыгалы!
Жылдыздуу ойду жылоолоп,
Жылдан аман чыгалы!
Жараткан Кудайым,
Жалгамак сизден!
Кааданы күтүп,
Кабыл алмак бизден.
Оомийин!!!
***
Өмүр чиркин кыйма-чийме жол болот
Далай издер буйткаларда жоголот.
Жашоо безет, аны менен жол оошот,
Кеткен убак кайра бизге жолобойт.
Өмүр кайык толкундарга кезигип,
Бөтөн эл тынчты албасын,
Жергеме сук артпасын.
Бугу эненин арбагы,
Уул -кызына жол ачсын.
Торгой ата айдыңы,
Тополоңдо сактасын.
Беккулу ата арбагы,
Бекемиреек чеп болсун.
Үч атадан жаралган,
Көгөртүп бак сайган,
Көңдөйүбүз бар болсун!
Көөнөрбөй аман жашасын,
«Көнөчөк» эли дагы аман!
Түйшүккө салбай бу элди ,
Түбөлүккө бар болсун,
Түбү түктүү жер аман!
Жылдыздуу бу элди,
Жылган булут колдосун.
Көп үмүттү бул элди,
Көкө теңир коргосун!
Айлыбыз менен бир болуп,
Айдан аман чыгалы!
Жылдыздуу ойду жылоолоп,
Жылдан аман чыгалы!
Жараткан Кудайым,
Жалгамак сизден!
Кааданы күтүп,
Кабыл алмак бизден.
Оомийин!!!
***
Өмүр чиркин кыйма-чийме жол болот
Далай издер буйткаларда жоголот.
Жашоо безет, аны менен жол оошот,
Кеткен убак кайра бизге жолобойт.
Өмүр кайык толкундарга кезигип,
Өткөндөрдү эскергенге кез келип
Баяндаган баскан жолун бабанын,
Бул китебим болуп калаар эстелик.
***
Сапар келип нени таптым жолумда,
Чирик дүйнө жыйыш үчүн келдимби.
Же болбосо бок курсакты тойгузуп,
Алкымды ачып күчтү үрөй бердимби.
Эмне кылдым, нени бердим өмүргө?
Өткөндү эстеп мурункуга кайрылам.
Аткардымбы калчу ишти көңүлгө,
Ал суроого жооп айта албай айбыгам.
***
Тоолордо түн. Караңгынын койнунан,
Толкуп-ташып күүсү угулат комуздун.
Акун ата чоң комузчу өттү эле,
Анын тапкан шаңгыр күүсү болбосун.
Комузчубуз черте берсин комузун,
Кылым күүсү биздерди жылоолойт.
Күүлөр, күүлөр бийиктикке оболойт,
Беккулу уулу андан баян козголот.
***
Жалгыз атчан жолочу,
Тешик Көлдө келатат.
Тепчип өтүп кыяны,
Темине атын камчылайт.
Жабыгып ырдап үн созуп,
Жамагын төгүп баратат.
Бу өмүрдүн өзүндө-
Ар бирибиз жолочу.
Жолду улап сапарлап,
Жомок таштап кетебиз.
Жол жүрүү оор экенин,
Жол нугунда сезебиз.
Арымдуу ушул жашоодо,
Ар бирибиз обончу.
Обого чыгып кайкыган,
Обон таштап кетебиз.
Айдыңдуу өмүр жаркыган,
Ар бирибиз комузчу.
Күн нурундай калкыган,
Күүнү таштап кетебиз.
Кайран өмүр бир келип,
Карааны учат калкылдап.
Жашообуз майда нерседей,
Бош кетпесин аңгырап.
Салт атчан жолочу,
Жар кыяда баратат.
Алдындагы боз жоргосун,
Ашыга улам камчылайт.
***
Эң биринчи өз атаң,
Андан кийин чоң атаң.
Баба деген үчүнчү ата,
Бул жагын сүрүп тактасаң.
Буба деген төртүнчү ата,
Муңая кепти баштасаң.
Муштум деген бешинчи ата,
Кубарың болот алтынчы ата.
Кубанып кепти тактасаң.
Жогортон кепти таштасаң,
Жото болот жетинчи ата.
Себепсиз сөз козголбойт,
Сегизинчи ата жете болот.
Байыртадан келаткан,
Бабалар сөзүн барктап ал!
Жети атаңы билип кал!
***
Түпкү атабыз Беккулу,
Түгөл кыдыр даарыган.
Улууларды туурагам,
Улама кепти улагам.
***
Эл башчысы Элеман,
Эзелкиден сурагам.
Калк атасы Калкаман,
Карыдан баян улагам.
Эселкилер өтүп кетсе,
Эми кимден сөз сурайм?
Карылар небак жол кетти,
Кандай кылып сөздү улайм.
Акындын пири Сары кыз,
Сары кыздан сөз сурайм.
Сап-сапка тизип сүйлөмдү,
Саргара жортуп жол улайм.
Теректин пири Байтерек,
Бизден сизге ким керек.
Теректей бой бергенче,
Теменедей ой керек.
Сапар кеткен жолочу,
Саргара жортуп берилейт.
Сабалатып тарыхтан,
Санжыра айтып чал келет.
Малдын пири Малабай,
Байыркы Көңдөй малга бай.
Малын союп жебесе,
Көнөчөк эли жардыдай.
Жердин пири Жер Эне,
Жергебиз гүлдөп турса ээ.
Кылымга тынчтык уланып,
Кылкылдап бакыт консо ээ.
Элдин пири Элеман,
Элге бакыт консо ээ.
Той берип журт кубанып,
Токчулукка батса ээ.
Жылкы пири Камбар ата,
Жылкычы алып атакты,
Жылгага кабар таратты.
Жылдыздуу уулдар төрөлүп,
Жылдарга жышаан таратты.
Кийик пири Кайып Берген,
Кайып Берген сак мерген,
Жандыкты ата бербестен,
Жалпыга бакыт тилеген.
Жаамы журтка бакыт тилеген,
Жамаке мерген сак мерген.
Куштун пири Буудайык,
Курбудан атын желдирип,
Куш салган калаар кубанып.
Кищи пири Адам Ата,