На секунду кінуў погляд на бацьку, а той бязвыхадна паглядзеў на яго.
Таццяна Андрэеўна здрыганулася, для яе гэта было ўдарам, чуць пра вяселле і пра дзіця.
Як жа яна цябе змяніла І што далей? Вы ж яшчэ дзеці! Няўжо ты не разумееш, што цяжарнасць, гэта падстава на ёй ажаніцца!? Яна гуляе табою, тваімі пачуццямі! Гэтая твая Кацяхітрушчая! Я ведаю такіх як яна, карыслівых людзей. Госпадзі, навошта ж нам усё гэта? Навошта ж так
А я думаў, ты парадуешся за мяне. сказаў сын ледзь гучным словам.
Яго вочы пацішэлі, у іх паступова выпараўся ўвесь запал да шчасця.
І праўда, што тут такога, сын ажэніццаможа парадуемся за яго. ціха прамовіў бацька.
Пётр Васільевіч устаў і хутка накіраваўся далей ад погляду жонкі, хаваючыся ад яе супярэчнасцяў.
Ну вось, па крайняй меры тата за мяне рады! сказаў Толя.
Таццяна Андрэеўна змоўкла і кінула спалоханы погляд на мужа, як бы просячы падтрымкі да сабе, але той, таропка працягваў крочыць у бок дзвярэй, павярнуўшыся спіной да жонкі. Яна была раздражнёная ўчынкам мужа і старалася не паказваць гэтае пачуццё пры сыне.
Ну на самай справе?! Так, сынок, ты шчаслівы заразале я не магу спакойна радавацца за цябе, адчуваю сэрцам, што Каця не тая выдатная дзяўчынка, якой яна здаецца! падхапілася і больш цвёрда сказала Таццяна Андрэеўна.
Ледзь пазней, Таццяна Андрэеўна падумала: А што ж людзі скажуць?..
Я спадзявалася, што не так хутка прыйдзе гэты час! сказала звонкім голасам маці Толі. Так, зразумела, ты павінен ажаніцца.
Яна хацела сказаць інакш, але наводзіць сварку з сынам яна не хацела. Яна і так аддалілася ад яго, а пайсці супраць сына ў гэты раз было б не занадта разумна. Магчыма, калі б не цяжарнасць Каці, усё склалася б па-іншаму.
Таццяна Андрэеўна была занадта ўсхваляваная, яна з нянавісцю ставілася да Каці, але ў гэты раз ёй давялося сабраць усю нянавісць у кулак і трымаць пры сабе, не праяўляць яе пры сыне. Яна вельмі моцна любіла яго і часам больш, чым ён таго заслугоўваў. Толя шмат разоў ішоў насуперак маці. Таму замест таго, каб мець добрую прафесію, на яе думку, якую імкнулася даць Таццяна Андрэеўна сыну, ён працуе ў дэпо слесарам. Не жадаючы добра вучыцца ў мінулым, як бы бацькі не выхоўвалі яго.
Толя чакаў, што мама будзе казаць нешта непрыемнае пра Кацю, супярэчыць яму, але ён быў уражаны, як нечакана хутка яна змянілася і падтрымала яго жаданне ажаніцца.
Пару гадзін Толя правёў у бацькоўскай хаце. За вакном па-ранейшаму ішоў дождж. Толя зірнуў на гадзіннік, трэба было ўжо сыходзіць. Бацькі правялі свайго адзінага сына да парога. Толя стаў няспешна сыходзіць да машыны. Таццяна Андрэеўна незадаволена пазірала яму ў след. Яна нахмурыла бровы, пасля зірнула на мужа, потым моўчкі павярнулася і сышла з парогу.
Толя выйшаў з хаты ў глыбокім роздуме. Ён адчуваў сябе не так лёгка, як заходзіў. У словах мамы хавалася нешта нядобрае. Але галоўнае для яго было тое, што яна яго падтрымала і з вялікай упэўненасцю яна дакладна будзе на свяце.
Прыйшоўшы дадому, у кватэру, Толя не хаваў сваёй усмешкі. Каця сустрэла яго каля парога, яна вельмі хвалявалася, яе тэмперамент быў мяккім і няўстойлівым да перажыванняў. Каця тут жа паспяшалася дапамагчы зняць мокрую куртку з Толі і з хвалюючым страхам пацікавілася.
Ну як усё прайшло?
Зразумела добра! Ніякіх пагроз і расчараванняў. адказаў ён. Дарэчы, мама сказала мне, што я абавязаны ажаніцца. Неяк так сказала
Ты не памыліўся? перапыніла яго Каця і зірнула прама яму ў вочы.
Ну-ну, каханая, вядома, гэта праўда. адказаў ён.
Раскажы падрабязней.
Каця сумнявалася, што сустрэча прайшла гладка і без выхадак Таццяны Андрэеўны. Толя распавядаў роўна тое, што хацела б пачуць ад яго Каця. Ён размахваў рукамі паказваючы ўсе дзеянні і знаходжанне той размовы. Ён пазбягаў толькі таго, з якім тонам і выразам казала яму мама.
Каця ўяўляла гэта ўсё ў розуме. Па яе выгляду, можна было зразумець, што для яе гэта было важна. Яна круціла аловак у руках і задавала занадта шмат пытанняў, пакуль не супакоілася.
Дні да вяселля былі часам вясёлымі, але больш нервовымі і клапатлівымі. У такіх выпадках, як цяжарнасць, роспіс маладых пераносілася на раннія лікі.
Назапашаныя грошы і бацькоўская дапамога, трацілася на падрыхтоўку важнага дня. Каціны і Толіны бацькі падзяліліся сваімі грашыма на вясельнае застолле.
"Няўжо яна толькі для гэтага створаная?" падлічваючы ўсе расходы, думала Таццяна Андрэеўна. Яна нервавалася і пастаянна была не задаволеная. Яна разумела, калі б не дзіця, ніякага б вяселля яна не дапусціла. Што яна магла цяпер зрабіць!? У злосці суцяшаць сябе тым, што яе сын сёння шчаслівы.
"Няўжо яна толькі для гэтага створаная?" падлічваючы ўсе расходы, думала Таццяна Андрэеўна. Яна нервавалася і пастаянна была не задаволеная. Яна разумела, калі б не дзіця, ніякага б вяселля яна не дапусціла. Што яна магла цяпер зрабіць!? У злосці суцяшаць сябе тым, што яе сын сёння шчаслівы.
Гэта раніца прыносіла па-сапраўднаму іншы настрой маладым. Яны адчувалі душэўнае хваляванне. Іх лёс змяняўся. Іх вяселле мяняла іх саміх.
Наступіў момант, калі Каця з'явілася ў вясельнай сукенцы. Толя ўбачыў перад сабой прынцэсу. Погляд яго свяціўся гледзячы на яе.
Ты чароўная! сказаў ён.
Каця цудоўна глядзелася ў белай сукенцы, яна была абаяльная.
Толя быў мяккі і спакойны, чорны касцюм на ім сядзеў выдатна.
Галавакружна, з хвалюючай радасцю, праходзіў гэты дзень. Гасцей сабралася няшмат, многія з якіх прыйшлі прыемна правесці час. Таццяна Андрэеўна таксама не магла прапусціць такі дзень, яна была на вяселлі з мужам. Яна аплаціла нейкую частку вяселля, гэта была адна з прычын яе прысутнасці тут. У момант віншаванняў, Таццяна Андрэеўна прыціснулася да сына, яна баялася адпускаць яго. Яна выдатна прыкідвалася, шчасліва прамаўляла шмат пахвальных слоў і пажаданняў. Яна не хацела выглядаць недарэчна і крывадушна ў вачах гасцей. Пётр Васільевіч з пазітывам глядзеў на сына і нявестку, ён быў шчаслівы, таксама, як і бацькі нявесты.
Апынуўшыся дома, Толя з Кацяй адчулі стомленасць усіх гэтых святочных гадзін. Яны нібы палонныя, бяз сіл, паваліліся на ложак. Яны ляжалі на спіне і трымаліся за рукі, бесклапотна глядзелі ўверх.
Цяпер ты мая! горача прашаптаў Толя.
Праўда? ледзь чутна сказала Каця.
Цяпер ты мая жонка ласкава сказаў муж.
Каця павярнула галаву да мужа. З апошніх сілаў яна ўсміхнулася, вочы яе былі поўныя згоды.
Час ішоў, жывот Каці рос. Толя ўсё часцей наведваў маму. Кожны раз, калі ён да яе прыходзіў, яна пыталася: ці шчаслівы ён цяпер і як да яго ставіцца Каця. Паступова адказы Толі раслі, і Таццяна Андрэеўна ўсё больш унушала, і падлівала алей у раздражнёныя ноткі сына.
Першыя месяцы, муж і жонка цудоўна пырхалі. Але пазней, Толю стамляла і не давала спакою вялікая адказнасць, якая ляжа на яго плечы. На яго думку, Каця занадта часта ўяўляла ўсякія прычыны для крыўд і супярэчак да яго. Каця стала раздражняльная і няўрымслівая. Толя нібы не быў гатовы да таго, што стане бацькам, што неўзабаве ў доме з'явіцца маленькае дзіця. Толя стаў усё больш давяраць словам маці і выклікаць у сабе, што не хоча цяпер гэтай цяжарнасці. Менавіта ў гэты момант, ён яшчэ прагнуў бесклапотнага жыцця з каханай, а цяпер яму трэба будзе змяніць сваё жыццё. Паступова Толя нібы аддаляўся ад Каці і яе цяжарнасці, ён пераставаў надаваць ёй увагі. Адчувалася, як ён з раздражненнем ухіляўся ад сваіх абавязкаў, агрызаўся ў адказ на задаючыя пытанні жонкі, з нагоды яго паводзін. Паміж імі ўжо не было таго цудоўнага часу, дзіўнымі і жудаснымі станавіліся іх адносіны. Непаразуменні пачасціліся.
Маці Толі, як і раней, была супраць Каці. Цяпер жа, на фоне гэтага, яна часта прыдумляла гадасці і падбухторвала свайго сына супраць яго жонкі. Яна была незадаволеная тым, што Толя робіць усё для жонкі і будучага дзіцяці, а Каця, на яе думку, карыстаецца ўсім гэтым не па каханні і занадта шмат немагчымага патрабуе ад яе сына. Усё выглядала не так, але для Таццяны Андрэеўны не складала працы прыдумляць пра Кацю гнюсныя плёткі.
Каця мучылася, сумныя думкі лезлі ў яе галаву, яна баялася прадчуваць, што ж будзе далей.
У самым пачатку сакавіка, у чацвер, Каця нарадзіла дачку Насценьку. Маленькі цуд засланяў усё дрэннае, што атачала Кацю ў гэты дзень.
О божа, якая ж яна цудоўная! узіраючыся ў румяны твар дачкі, падумала Каця. Яе рукі не дрыжалі, у ёй не было ніякай нясмеласці, калі яна ўпершыню ўзяла Насценьку на рукі.
"Анёлачак мой!" працягвала захапляцца малышкай мама.
З бліскучай радасцю, Каця патэлефанавала Толе і паведаміла аб нараджэнні дачкі. Яна апісвала яму свае пачуцці, стан дзіцяці, яго рост і вагу. Толя не зусім захапляўся яе словамі, але ў глыбіні яго душы было настойлівае пачуццё добрай навіны. Цяпер жа, трохі зноў разгарэліся іх адносіны, узмацніліся іх пачуцці ў момант размовы. Толя адчуў у сабе пачуцці бацькі.
Неўзабаве, Толя паведаміў аб дачце сваім бацькам. Вядома, Таццяна Андрэеўна і казаць не хацела пра гэта, прыпамінаючы, кім яна лічыць Кацю. Яна выслухала сына, горка ўсміхаючыся гэтай навіне ў адказ.