Ёнимдаги ғанимни дўст деб билибман.
***
Мен бой эмасман деб коинмагин сен,
Ўксинма деб, Мансабга эга эмасмен.
Гар ҳалол пуқма еб, тоза бўлсанг сен,
Икки дунё аро улардин юқорида сен.
***
Бир кун оллоҳга ибодат қилиб,
Олти кун гуноҳда яшаб утасан,
Иблисларни шунда кулдириб,
Бил Тангрининг ғазабида сан.
***
Менга яратмадингиз,-дема ота онанга,
Улар борини бергадир фарзандларига.
Жонини ҳам тайёр улар сенга беришга,
Бил сен улардан абадий қарздорликда.
***
Сурамаслар у дунёда сени бойлигинг,
Ахамиятсиз ҳамда бўлган мансабинг,
Эътиборда ҳаётингда сен тозалигинг,
Ҳамда саналар қилган эзгу ишларинг.
***
Табассум ҳал қилади муаммоларни,
Сукут сақлаш олади унинг олдини.
Одат қил доим юмшоқ сўзликнгни,
Гапирганда унутма сен доноликни.
***
Тақдирни билмайсан не битган сенга,
Тангри бир нарсани сендан олганда,
Бошқа берганини қўлингдан қўйма,
Фақат ўзинга ишон оғир кўнингда.
***
Душманига доим яхшилик қилди,
Ғанимларига ҳам мехр курсатди,
Бегонадан ҳам ёрдамини у аямади,
Одий одамийликни бажариб юрди.
***
Бирига йўл берди, у ўзини юқори тўтди,
Юмшоқ гапирди, бошин эгди деб билди.
Инсонийликни билганлар уни тушунди,
У эса бажариб юрди доим одамийликни.
***
Ҳурмат қилди, бошқача бири тушунди,
Садоқатли бўлди, бири қадрин билмади,
Касбини бажарди, Бурчи, дегани бўлди,
У бажариб юрарди оддий одамийликни.
***
Поклигига қараб шогирд танладим,
Одам ажратадилар, деган таъна эшитдим.
Кўзи тўқ, қалби пок, зиёли бўлсин дегандим,
Одий одамийликни мен талаб қилгандим.
***
Шогирдларга фарзандимдек мехр кўрсатдим,
Ҳаётлари чиройли, мазмунли бўлсин дегандим. Нурмуҳаммад, Саттор, Хуршид, Бўронга, иним,
Одамийлик билан ҳар ишни бажаринг дердим.
***
Ҳар бир буюк одам ортида,
Турар доим икки фаришта.
Бири волидаю муҳтарамаси,
Бири эса оқила умр йўдоши.
***
Ҳар бир хонадонда бўлсин тиб қонунлари,
Буюк Ибн Синодан қолган олтин хазина,
Ўн ёшдан ўқишсин хар уй фарзандлари,
Бир олам билим дир, тўрт томли жилтда.
Амал қилиб юз қирқга кирингиз шунда.
***
Меъйорида харакатда доим бўлганлар,
Тўқсон ёшдан ошиб ўтганларлар.
Кам ҳаракатда доим юрганлар,
Саксонга аранг яқин келганлар.
***
Тангри деркан, сенга барака бергум,
Қариндош уруғингни доим сийласанг.
Мен сенга қарамай тескари бўлгум,
Сабаб қидириб улардан юзинг ўгирсанг.
***
Турт овлон кўп йиллар қалин дўст эди,
Бир лагандан ҳар кун ош ейишарди,
Лаганни ғанимлари ўғирлашганди,
Дўстлик тарк этди шу он дўстларни.
***
Аҳмоқ билан ақлни таққослаганда,
Аҳмоқ бўш, акл ухшар тўлиқ челакка,
Бўш челакни чертсанг шовқини оламни бузар,
Тўлиқ челак маъноли, сокин товуш чиқазар.
***
Ҳаётни қачон тоза қиламиз?
Ким бўлса ҳам, нопок бўлганда,
Сен нопок деб айта олсангиз,
Давраларга қўшмай қўйсангиз,
Масжидга ҳам йўлатмасангиз.
***
Ишга олар, пора олиб баъзи муттаҳам,
Билади, замин яратди таъмагирликка,
Ўзининг қорни тўқ бўлганида ҳам,
Тонмайди юлишдан ночор одамдан.
***
Ҳинд қизлари керак бўлса совчи қўяди,
Европада севиб қолса, ўзи изхор қилади,
Ўзбек қизи гўзал, иффатли, унда не айб,
Палаҳмон тоши деб, уни юборсанг отиб.
***
Дангаса ишни эртага қолдирай дейди,
Доно эртангини бугун бажарай дейди,
Дангаса кексайганда афсус қилади,
Доно умр қисқа, улгурай дейди.
***
Оқ подшони ўлдирганни қоралайдилар,
Халқ ҳолини яхшила деб намойиш қилган,
Юзлаб инсонларни қийнаб, осиб ўлдирган,
Оқ подшони оқлаб, нечўн мақтамайдилар?
***
Яхши одам уйини сотмоқчи бўлди,
Бўлмасин деб, ямон, қўшниларига,
Бир доно, камтарин, тоза инсонга,
Сотди ҳовлисини, анча арзонга.
***
Хажга тенгдир, муҳтож булганда қўшнинг,
Сонига қараб тансиқ таом узатиб турсанг.
Кийим кечакдан мободо қийналиб юрса,
Тузук кийимлардан сен тақдим этсанг.
***
Тош ёғса, менга ҳам, қўшнимга ҳам ёғмасин,
Қўшнимга ёғса, бири келиб урар бошимга.
Олтин ёғса, менга ёғмаса, қўшнимга ёғсин,
Бир-иккитаси келиб, тушар қулимга.
Деган мақол бордир қрим халқида.
***
Асл-тоза инсон, хақиқий мусулмон бўлгин,
Иморатни қўшнингникидан баланд қурмагин,
Ичкарини керак бўлса, сен олтиндан қилгин,
Дарвозанг қўшнингникидан зиёд бўлмасин.
Томингдан ҳатто ёмғир суви, унга томмасин.
Одамийликни баланд тут, соянг тушмасин.
***
Жарроҳман, дардларин айтиб келар инсонлар,
Ҳар хил касалликдан шунда даво топарлар.
Халқим ичида бордир айрим иллатлар,
Истардим ўзлари улардан фориғ бўлсалар.
***
Йигитнинг кимлигин ва ким булишини,
Кимлар билан дўст бўлгандан билинг.
Келажаги ва болалари, ким бўлишини,
Танлаган ёридан, уни наслидан кўринг.
***
Пора олиб, иш ўрин сотган муттаҳам,
Жиноятку, десам, гувоҳ йўк, дейди
Қандоқ бош кўтариб юрибсан, десам,
Ҳамма ҳозир шундоқку, дейди.
***
Пул кетидан қувган қайси инсонни,
Четдан бир кузатиб эътибор беринг,
Миясида пул дарди бундай одамни,
Кўрмайсиз унда, билим, олимийликни,
Виждон, иймон, бурч ва одамийликни.
***
Келинни сепига қараб муомала қилган,
Молпараст қайнонадан тангри асрасин.
Ва шунда хотинини маъқуллаб турган,
Еталама эркакдан ҳам, оллоҳ асрасин.
***
Нолиб гапирар қайнона ўз келинини,
Қайтар дунё дейдилар аслида буни,
Эслаб кўр, келин бўлган даврингни,
Рози қилганмисан сен қайнонангни.
***
Ҳар бир яхши хонадонда яшар фаришта,
Қўриқлар бу уйдагиларни бало қазодан,
Аёлни қарғиши, ёмон сўзлардан,
Кириб келаётган ҳаром луқмадан,
Фаришталар учиб кетишар экан.
***
Нолимагин тақдирдан, ёнингдагидан,
Нолигин эй инсон, фақат ўзингдан,
Дунё қарашинг, феъл атворингдан,
Сендаги бор бўлган иллатларингдан.
***
Эркак бўлиб сен жанга кирмасанг,
Халқ равнақи йўлида туриб бермасанг,
Адолатни, ҳакикатни қўллай олмасанг,
Ярашар румол боғлаб, лозими кийсанг.
***
Ё раб, инсон пастлиги шунча бўларму?
Отасин ёмонлайди аёл ўз боласига,
Оқ падарни яратар нокасд аёллар,
Наслидир аслида бундай иллатлар.
***
Қизиқ бу дунё, кам кўрган инсонни кўриб,
Ҳаёт ўтиб кетганини қолармиз сезиб.
Ундаги ажину оқ сочига эътибор бериб,
Кексайибмиз, деймиз, унда аксимиз кўриб.
***
Динлар, миллатлар, қариндошлар,
Дўстлар ва яқин инсон биродарлар,
Орасига бўлма заҳар солгувчи.
Илон ҳам қилмас бундай пастликни.
***
Пул, олтин, шайтон каби йўлдан уради,
Ақлни олиб инсонийликдан йироқ қилади.
Пулни севиб, қули бўлиб, кетидан қувсанг,
Ким бўлсанг ҳам етаклаб, жарга отади.
***
Тангри юборди инсонга қанча синовни,
Муҳтожлик, бойлик, илм, хасталикни,
Мансабни, имконни ва иложсизликни,
Айтгинчи, шу синовлардан ўта олдингми?
***
Тангри яратди дунёга онгли одамни,
Берди унга имконни ва фаросатни,
Қўйди инсон деганга ўз талабини,
Истисносиз бажаришни одамийликни.
***
Миллиард кетказиб қурғонни қурдинг,
Бировнинг хақини шунда ишлатдинг,
Балки бир мискинни қийдинг рисқини,
Кўрасан қурғонингни кул бўлганини.
***
Ҳар ким ҳар хил умр кечирар,
Ҳар хил ишлаб, пулни топишар,
Аммо йўқотмасин тозалигини,
Бажариб юрсин одамийликни.
***
Доно хотин оиласида жаннат яратур,
Ва эрини у вазир қиладур.
Аҳмоқ хотин атрофини дузах қиладур,
Ва эри унинг разил буладур. -
Деган мақол туркларда бордур.
***
Ресторандан чиқди бир туда аёл,
Кайфи бор барининг, бу нима аҳвол?
Қани иффат, номус, ҳае, эй аёл?
Бу юришинг етти наслинга завол!
***
Ҳар жойда ноўрин гапни гапирса,
Болаларини қарғаб, ғазабин сочса,
Эрига тик боқиб, қўпол сўзласа,
Аёл демангиз, у шайтондир асли.
***
Эркак сифат бўлиб, кўчада юрса,
Эридан ўзини у юқори тутса,
Аёл иффатидан у йироқ бўлса,
Аёл демангиз, у шайтон асли.
***
Миллат ғурурини у менсимаса,
Андиша ва ҳаё, недир билмаса,
Ғурурли отани, эрни бошини эгса,
Аёл демангиз, у шайтондир асли.
***
Оилада бола ё келин, бирор хатони қилса,
Аҳмоқ аёл шу баҳона жанжал қилади,
Ақллиги юмшоқ қилиб танбеҳ беради,
Доноси, маслаҳат билан, йўл кўрсатади.
***
Очиқ сочиқ кийниб юрса,
Баданига ёпиштириб у кийим кийса,
Ўзбек деган номни у ерга урса,
Аёл деманг уни, у шайтондир асли.
***
Паст наслдан асло ўйланма,
Ва тўғри йўлга соламан дема,
Ҳар кунингни заҳар қилади,