Яңа гасыр тавышы / Голос нового века (на татарском языке) - Антология 3 стр.

Юк, башларын имәгәннәр
Алман имәннәре.
Шушы микән көчле, горур
Халык дигәннәре?..

Адым саен, һәр чат саен
Имән агачлары.
Кайгы, сагыш, борчу белән
Катмаган башлары.
Бар дөньяны кочып алган
Юан ботаклары.
Үзе эре, үзе яшел
Имән яфраклары.

Иркен сулап, көлеп тора
Алман имәннәре.
Юк аларның дилбегәсе,
Тәртә, йөгәннәре

Шуңа микән яфрак саен
Бишәр чикләвеге.
Унау, унбиш Монда яшәү,
Түгел чикләү иле.

Болытларга тиеп тора
Алман имәннәре! 
Бездә генә имәннәрнең
Башын игәннәре.

Кала теле түгелсең син 
Сала теле.
И бүленмәс һәм сер бирмәс
Ана телем.

Авыл саклый синең тирән
Тамырыңны.
Ә шәһәрдә «Явыз Иван»
Ябырылды.

Сабыйларың урыс теле
Кочагында.
Кара бөркет үз нотыгын
Куша монда.

Ялгыз калган Робинзондай
Бүген хәлең.
Кая синең горурлыгың
Һәм мөнбәрең?..

Кая синең күкрәк киереп
Йөргән чагың?..
Кая синең төркилегең?..
Кая чаңың?..

«Әннә»,  диеп ачылмаса
Сабый теле,
Киләчәктә кем аңлар соң,
Телем, сине?..

Кеше, еллар үткән саен,
Акыл туплый, яхшыра.
Күңелемдә начарлык юк,
Уем һәрчак яхшыда.

Көнләшү юк, хөсетлек юк,
Юк хәтта бер тамчы кер.
Минем мондый яшәешем
Кем өчендер барыбер.

Кем өчендер, киресенчә,
Кулайдыр усаллану,
Тормыштан һәм яшәештән
Адым саен зарлану.

Көнчеллектән шартлый-шартлый
Кызышу кемдер өчен
Мондый үрләрне яуларга
Җиталмас минем көчем.

Шундый уйлар яктырттылар
Баш очымны кинәттән.
Мин дә кеше, мин дә татар,
Мин дә сезнең милләттән!

Ага базар, ага базар,
Гүя утлы таба базар
Әби-карчык күп йон язар,
Оек бәйләр, ак шәл бәйләр,
Үтәр язлар, үтәр җәйләр
Ә хатыннар ак май язар,
Сөт өстедән әйрән сыгар 
Ап-ак икмәк, кымыз чыгар!..
Карт бабайлар тәнен язар,
Арба ясар, чана ясар,
Итек тегәр, ката басар
Ә ир-атлар канын язар,
Тимер чүкер, кылыч ясар 
Мичен ябар, мичен ачар
Япь-яшь кызлар сөю язар, 
Мендәр эшләр, чигү чигәр 
Аһ, уңганнар!.. Нинди чибәр!..
Яшь егетләр сөяк язар,
Ат чаптырыр, колын карар,
Ары чабар, бире чабар
Сәүдәгәргә бәхет язар,
Бәрхет ситсы, ефәк кенә,
Гүя йомшак түшәк кенә
Пешкән җимеш, кипкән җимеш,
Аша юып, шушы килеш.
Яңа күлмәк, яңа ыштан 
Кисәң, яза күрмә һуштан.

Ага базар, ага базар
Иске базар, яңа базар.
Алыш-биреш, сату-алу,
Учка алтын, көмеш салу.
 Бер алтынга
 Унбиш көмеш
 Ярый, алам шушы килеш 
Ыгы-зыгы, сатулашу,
Шау-шу гына, татулашу

Һәр көн саен ага базар
Тарихчылар тарих язар
Киләчәккә соң ни язар?..
Ага базар, ага базар

Мин Сәйдәшне тыңлыйм кабат-кабат,
Мин Сәйдәштә күрәм үткәнне.
Җаным белән тоям:
нигә халкым
Йөрәгендә аны йөрткәнне.

Ул татарның бер бәгыре булып
Килеп чыга минем каршыма.
Аның көе язгы ләйсән яңгыр,
Талгын гына яуган кар сыман.

Аның моңы якты кояш кебек
Нурландыра җанны, күңелне.
Менә тагын мин Сәйдәшне тыңлыйм 
Бар халәтем нурга күмелде.

Сәйдәш бит ул халкым күңеленең
Чыңлап торган моңлы бер кылы.
Мин татарның яшәешен күрәм
Сәйдәш язган көйләр аркылы.

Нурлы көйләр киләчәккә әйди
Күз яшьләрем тама. Елмаям
Аны тыңлый-тыңлый үсә татар,
Сәйдәш белән бергә олгая.

Ул татарга озын гомер юрый,
Юраулары, шөкер, юш килә.
Мин Сәйдәшне тыңлыйм кабат-кабат,
Күңелемә Сәйдәш хуш килә!

Әй Кырым,
Карама миңа кырын,
Гамьле еллар аша таныш
Синең кайгылы җырың!

Әй Кырымым, Кырымым!..
Казанда кыбырсып яткан
Мин синең бер җырыңмын!

Кайгылар уртак булган шул,
Борчулар уртак булган.
Тәхет кенә очкан-киткән,
Әйтерсең юртак булган.

Гүяки аргамак булган
Гасырлар чабып үткән.
Татарлар Казан, Кырымда
Кан түккән дә яшь түккән

Кимсетелгән, җәберләнгән,
Кагылган һәм сугылган,
Көчләп чукындырылган да
Ватаныннан куылган.

Куылган шул, кусалар да
Китәргә теләмәгән.
Тәре таккан хуҗаларны
Ул бер дә өнәмәгән.

Рәхәтләнеп яшәр идең
Динеңне кысмасалар,
Туган телең, тарихың бел,
Дип һаман кыстасалар

Гасырлар буе изелеп
Яшәгән кеше генә
Җаны белән якын тора
Чал тарих ишегенә.
Кеше нәрсә? Монда милләт
Юкка хөкем ителгән.
Кара җирне тырный-тырный,
Соңгы чиккә җителгән.

Әй Кырымым, Кырымым!..
Казанда кыбырсып яткан
Мин синең бер җырыңмын!

Пайтәхетләр очкан-беткән,
Бар ирек ярты карыш.
Елларда югалып калган
Юртакны эзләп барыш.

Төнге Берлин буйлап йөргәндә, очраклы рәвештә Моабит төрмәсенә юлыктым

Германия. Берлин. Төн караңгы.
Урамнарда утлар яна бит!..
Үзем сизми генә янәшәңнән
Узып барам икән, Моабит.

Син һаман да төрмә.
Заманасы
Үзгәрде дип йөрим эчемнән.
Дөньясында барган сугышларны
Туктатырга килми көчемнән!..

Әй Моабит! Җәлил Моабиты!
Күңелемдә йөргән Моабит!..
Ак кар көтәм. Ак кар урынына
Никтер кызыллары ява бит!..

Без очраштык. Җәлил шигырьләре
Соры диварларның исендә.
Харап булды татар егетләре
Плётцензее төрмә мичендә.
Хәтерлисең. Әле онытмадың.
Мөмкин түгел хәтер яңарту!..
Аң артса да, хыял үзгәрешсез 
Бер шартлаган шарны кабарту.

Бу кешелек сабак ала белми,
Сугыш арты сугыш уенда.
Җәлил дәфтәрләре йөри кебек
Йөрәк тирәсендә куенда

Германия. Берлин. Төн караңгы.
Болытлардан яшьләр тама бит!..
Уйларыма чумып, янәшәңнән
Узып барам икән, Моабит

Мәскәү йөзе төрле Мәскәү йөзе 
Кара һәм ак, соры, кызыл, сары
Белә микән моны Мәскәү үзе?..
Күптән эреп беткән инде кары.

Эреп беткән, бәлки, яумаган да,
Яңгыр гына коеп узганмыни?
Җир өстендә атлар аунаганда,
Шәһәр өстен каплар тузанмыни?

Мәскәү эше хутта Мәскәү эше 
Ак һәм кара учның өсләрендә.
Тышы бердер аның, эче, эче
Күргән кебек тирән төшләремдә.

Җир өстендә, җирнең асларында
Көтү-көтү халык өерләре.
Мәскәүдән зур уйлар башларымда 
Хәтерләтә тынмас өермәне.

Мәскәү уе тирән Мәскәү уе
Бу уйларда безгә урын юкмы?
Ә узганда томан кара-куе,
Утлы таба анда, таба утлы.

Киләчәктән үткәннәргә таба
Бара юллар, бара, туктап тормый.
Кем ут йота, кем суык су каба 
Мәскәү колак салмый, муен бормый.

Йөз ел элек узганнарны таныйм 
Белә микән моны Мәскәү үзе?.. 
Меңәрләгән узгынчыга карыйм:
Күбесендә таныш татар йөзе!
Күбесендә безнең татар 100е!

Кышның юлын кемнәр кискән иде,
Кемнәр буган иде, нинди зарлар? 
Бурый-бурый карлар яуды бүген,
Ап-ак карлар, энҗе кебек карлар!

Язгы ташкын булып ташыды кыш,
Бар дөньяга аклык ургылды ла
Тышауларын салган атлар кебек,
Ак бөртекләр җиргә ыргылдылар.

Хисләр ярсыгандай, сөю килгәч,
Киртәләрне җимереп чапкан кебек,
Ак кар яуды бүген, ак кар яуды,
Дөньясына ак ут капкан кебек.

Кышның башы буран алып килде,
Ак сөенеч бүләк итте безгә.
Төрлелеккә өметләнгән күңел
Кала алмый хәзер соры көздә.

Аклык бүләк итте безгә Ходай,
Шыксызлыкны шулай капладымы?
Аллаһ мәрхәмәте кардай чиксез,
Кешелеккә таба һәр адымы.
Кыш юлына кем аркылы төшәр?
Барып чыкмас мәкер-хыяллары
Бурый-бурый карлар яуды бүген,
Сөенечләр тулы ак карлары!..

Бар нәрсә дә нокта гына булып,
Сызык кына булып күренә.
Өстән карыйм, биеклектән карыйм,
Кайчак сурәт парга күмелә.

Ак томанга урала да куя,
Югала да куя билгеләр.
Аклык кына, чиксез аклык кына
Җир җилләре монда килмиләр.

Монда дулый галәм давыллары,
Кояш бураннары котыра.
Янәшәдә генә кытай кызы
Коты очып, куркып утыра.

Кояш нуры белән ак болытлар
Очу сөенечен бизиләр.
Төчкерсәң, эндәшсәң дә хәтта,
Кычкырсаң да, аста сизмиләр.

Бер самолёт үзе белән үзе,
Мотор шавы гына колакта.
Ә иң аста сарык бәтиләре
Җыелышкан төсле улакка.

Аргамакка охшап, урман кала,
Яшел-сары төстә басулар.
Вак әйберләр моннан бик күренми,
Өтер булып ята күл-сулар.

Артык биек. Артык биектә шул.
Күз карашы аска үрелә.
Бар нәрсә дә сызык кына булып,
Кызык кына булып күренә.

Күңелләргә шом йөгерә бит, әй,
Табигатьтә давыл дулаганда
Йөрәкләрем әрнеп-әрнеп китә,
Халкым киләчәген уйлаганда.

Телем киләчәген уйлаганда,
Милләт киләчәген уйлаганда
Җаным өшеп-өшеп куя бит, әй,
Урамнарда карлар уйнаганда.

Нәрсә булыр? Кайда туктар татар?
Ахыргача ул соң баралырмы?
Меңәр еллар туплап килгән мирас
Берәр кайчан әллә таралырмы?

Сораулар күп. Без белмибез аны.
Ни буласын бары Алла белә.
Бүген тормыш дөрес, матур кебек,
Ак болытлар йөзә, кояш көлә.

Иңгә төшкән таудай авырлыкны
Без дә күтәрмәсәк, кем күтәрер?
Аркан төшсә кулдан, җеп ычкынса,
Бабайларның йөрәкләре әрнер.

Ак болытлар буйлап еллар чаба,
Җан түрендә давыл дулаганда.
Күңел кылы буйлап зар-моң йөри
Халкым киләчәген уйлаганда,
Халкым киләчәген уйлаганда