247
zaliżby – czyżby. [przypis edytorski]
248
szczegółowie – dziś popr. forma: szczegółowo. [przypis edytorski]
249
jąć (daw.) – zacząć. [przypis edytorski]
250
letko (daw., gw.) – lekko. [przypis edytorski]
251
Manfred (1232–1266) – król Sycylii w latach 1258–1266, książę Benewentu i Neapolu, syn (z pozamałżeńskiego związku z Bianką Lancią) cesarza Fryderyka II, króla Sycylii. [przypis edytorski]
252
król Karol zwyciężył pod Benewentem Manfreda – mowa o bitwie pod Benewentem, która miała miejsce 26 lutego 1266 r.; w jej wyniku Karol Andegaweński przejął władzę nad Sycylią. [przypis edytorski]
253
przymknąć – tu: przystać; przyłączyć się. [przypis edytorski]
254
Lipari – sycylijska miejscowość w regionie Mesyna. [przypis edytorski]
255
Scacciato – dosł.: wygnany. [przypis edytorski]
256
aliści (daw.) – jednak, jednakże. [przypis edytorski]
257
jąć (daw.) – zacząć. [przypis edytorski]
258
tą modłą – tym sposobem; w ten sposób. [przypis edytorski]
259
zasię (daw.) – zaś, natomiast. [przypis edytorski]
260
cavriuola (wł.) – łania. [przypis edytorski]
261
siła (daw.) – wiele, mnóstwo. [przypis edytorski]
262
aliści (daw.) – jednak, jednakże. [przypis edytorski]
263
znachodzić się – znajdować się. [przypis edytorski]
264
jąć (daw.) – zacząć. [przypis edytorski]
265
zasię (daw.) – zaś, natomiast. [przypis edytorski]
266
nie móc przenieść czegoś – nie móc znieść czegoś; nie móc się z czymś pogodzić. [przypis edytorski]
267
niewczas (daw.) – niewygoda. [przypis edytorski]
268
Piotr Aragoński – znany również jako Piotr III Wielki, król Sycylii w latach 1282–1285, władzę zdobył w wyniku powszechnego powstania ludności przeciwko Andegawenom, znanemu jako nieszpory sycylijskie. [przypis edytorski]
269
gibelini – stronnicy władzy cesarskiej we Włoszech, przeciwnicy stronnictwa gwelfów. [przypis edytorski]
270
zaliż (daw.) – czyż. [przypis edytorski]
271
salwować się (z łac.) – ratować się. [przypis edytorski]
272
jeno (daw.) – tylko. [przypis edytorski]
273
szczegółowie – dziś popr. forma: szczegółowo. [przypis edytorski]
274
aliści (daw.) – jednak, jednakże. [przypis edytorski]
275
jeno (daw.) – tylko. [przypis edytorski]
276
nie mieszkając (daw.) – nie zwlekając. [przypis edytorski]
277
w przytomności (daw.) – w obecności. [przypis edytorski]
278
jąć (daw.) – zacząć. [przypis edytorski]
279
przytomność (daw.) – obecność. [przypis edytorski]
280
krom (daw.) – oprócz. [przypis edytorski]
281
nie mieszkając (daw.) – nie zwlekając, nie tracąc czasu. [przypis edytorski]
282
szczegółowie – dziś popr. forma: szczegółowo. [przypis edytorski]
283
Lerici – miejscowość w regionie Liguria w północnych Włoszech. [przypis edytorski]
284
przytomność (daw.) – obecność. [przypis edytorski]
285
nie zbywać na niczym – nie brakować niczego. [przypis edytorski]
286
dank (daw., z niem.) – podziękowanie, wyrazy wdzięczności. [przypis edytorski]
287
nie lza – nie można; tu: nie sposób. [przypis edytorski]
288
tedy (daw.) – więc, zatem. [przypis edytorski]
289
siła (daw.) – wiele, mnóstwo. [przypis edytorski]
290
szczegółowie – dziś popr. forma: szczegółowo. [przypis edytorski]
291
jeno (daw.) – tylko. [przypis edytorski]
292
niestatek – niestateczność, zmienność. [przypis edytorski]
293
Saraceni – jedno z daw. plemion arabskich; w średniowieczu nazwa odnosiła się do wszystkich muzułmanów, a w szczególności do tych, którzy walczyli z chrześcijanami. [przypis edytorski]
294
Babilon – największe miasto staroż. Mezopotamii; dzięki wzmiance o mieście pod panowaniem islamskim, możemy datować czas akcji na między VII. a X w. n.e. [przypis edytorski]
295
Algarbia – dziś Algarvia, płd.-wsch. część Portugalii. [przypis edytorski]
296
jąć (daw.) – zacząć. [przypis edytorski]
297
z burzliwymi żywioły – dziś popr. forma N.lm: z burzliwymi żywiołami. [przypis edytorski]
298
respons (z łac., daw.) – odpowiedź. [przypis edytorski]
299
aliści (daw.) – jednak, jednakże. [przypis edytorski]
300
trafunkiem – przypadkiem. [przypis edytorski]
301
wczas (daw.) – odpoczynek. [przypis edytorski]
302
tedy (daw.) – więc, zatem. [przypis edytorski]
303
jeno (daw.) – tylko. [przypis edytorski]
304
w przytomności (daw.) – w obecności. [przypis edytorski]
305
nie mieszkając (daw.) – nie zwlekając, nie tracąc czasu. [przypis edytorski]
306
jąć (daw.) – zacząć. [przypis edytorski]
307
krom (daw.) – oprócz. [przypis edytorski]
308
Chiarenza a. Glarentza – średniowieczne miasto w zach. części Peloponezu, założone w XIII w. przez krzyżowców, którzy zawładnęli Księstwem Achai; było prężnym ośrodkiem handlu, utrzymując ożywione kontakty z Wenecją, Genuą i in. miastami włoskimi. [przypis edytorski]
309
Romania – tu: wschodnie obszary cesarstwa. [przypis edytorski]
310
przebrać się – tu: przedostać się. [przypis edytorski]
311
nie mieszkając (daw.) – nie zwlekając. [przypis edytorski]
312
aliści (daw.) – jednak, jednakże. [przypis edytorski]
313
zasię (daw.) – zaś, natomiast. [przypis edytorski]
314
jeno (daw.) – tylko. [przypis edytorski]
315
szczegółowie – dziś popr. forma: szczegółowo. [przypis edytorski]
316
jeno (daw.) – tylko. [przypis edytorski]
317
jąć (daw.) – zacząć. [przypis edytorski]
318
tedy (daw.) – więc, zatem. [przypis edytorski]
319
k’niemu (daw.) – do niego. [przypis edytorski]
320
jąć (daw.) – zacząć. [przypis edytorski]
321
wraży – obcy. [przypis edytorski]
322
jeno (daw.) – tylko. [przypis edytorski]
323
Egina – gr. wyspa na Morzu Egejskim, w Zatoce Sarońskiej. [przypis edytorski]
324
aliści (daw.) – jednak, jednakże. [przypis edytorski]
325
Smyrna – duże miasto portowe u wsch. wybrzeży Morza Egejskiego; dziś: Izmir w zach. Turcji nad Zatoką Izmirską. [przypis edytorski]
326
zasię (daw.) – zaś, natomiast. [przypis edytorski]
327
jeno (daw.) – tylko. [przypis edytorski]
328
jąć (daw.) – zacząć. [przypis edytorski]
329
Rodos – wyspa na Morzu Egejskim, położona na granicy dwóch kontynentów: Europy i Azji, największa w archipelagu Dodekanezu (Sporadów Południowych). [przypis edytorski]
330
aliści (daw.) – jednak, jednakże. [przypis edytorski]
331
jeno (daw.) – tylko. [przypis edytorski]
332
wierę (daw.) – doprawdy, zaprawdę. [przypis edytorski]
333
szczegółowie – dziś popr. forma: szczegółowo. [przypis edytorski]
334
zasię (daw.) – zaś, natomiast. [przypis edytorski]
335
nie mieszkając (daw.) – nie zwlekając, nie tracąc czasu. [przypis edytorski]
336
nie lza – nie można; tu: nie sposób. [przypis edytorski]
337
wczas (daw.) – odpoczynek. [przypis edytorski]
338
szerzyć się – tu: rozwodzić się; szeroko omawiać. [przypis edytorski]
339
jeno (daw.) – tylko. [przypis edytorski]
340
cesarstwo rzymskie od Francuzów do Niemców przeszło – wraz z objęciem władzy w 962 r. przez Ottona I z dynastii saskiej. [przypis edytorski]
341
jąć (daw.) – zacząć. [przypis edytorski]
342
krom (daw.) – oprócz. [przypis edytorski]
343
pozór – tu: wygląd. [przypis edytorski]
344
aliści (daw.) – jednak, jednakże. [przypis edytorski]
345
tedy (daw.) – więc, zatem. [przypis edytorski]
346
jeno (daw.) – tylko. [przypis edytorski]
347
jąć (daw.) – zacząć. [przypis edytorski]
348
siła (daw.) – dużo, mnóstwo. [przypis edytorski]
349
krom (daw.) – oprócz. [przypis edytorski]
350
przebrać się – tu: przedostać się. [przypis edytorski]
351
trafunkiem – przypadkiem. [przypis edytorski]
352
zali (daw.) – czy. [przypis edytorski]
353
przyjmować udział (daw.) – brać udział. [przypis edytorski]
354
przebrać się – tu: przedostać się. [przypis edytorski]
355
niewczasy (daw.) – niewygody. [przypis edytorski]
356
aliści (daw.) – jednak, jednakże. [przypis edytorski]
357
otrok (daw.) – chłopiec, młokos. [przypis edytorski]
358
jąć (daw.) – zacząć. [przypis edytorski]
359
nie mieszkając (daw.) – nie zwlekając. [przypis edytorski]
360
zasię (daw.) – zaś, natomiast. [przypis edytorski]
361
jeno (daw.) – tylko. [przypis edytorski]
362
zali (daw.) – czy. [przypis edytorski]
363
krom (daw.) – oprócz. [przypis edytorski]
364
zaliżbyś (daw.) – czyżbyś. [przypis edytorski]
365
k’temu (daw.) – do tego. [przypis edytorski]
366
aliści (daw.) – jednak, jednakże. [przypis edytorski]
367
jąć (daw.) – zacząć. [przypis edytorski]
368
salwować się (z łac.) – ratować się. [przypis edytorski]
369
siła (daw.) – dużo, mnóstwo. [przypis edytorski]
370
krzepszy – silniejszy. [przypis edytorski]
371
wczas (daw.) – odpoczynek. [przypis edytorski]
372
tedy (daw.) – więc, zatem. [przypis edytorski]
373
aliści (daw.) – jednak, jednakże. [przypis edytorski]
374
eksperiencja – doświadczenie. [przypis edytorski]
375
zasię (daw.) – zaś, natomiast. [przypis edytorski]
376
z bogactwy – dziś popr. forma N.lm: z bogactwami. [przypis edytorski]
377
wierę (daw.) – doprawdy, zaprawdę. [przypis edytorski]
378
jeno (daw.) – tylko. [przypis edytorski]
379
tedy (daw.) – więc, zatem. [przypis edytorski]
380
przytomny – obecny (przy czymś). [przypis edytorski]
381
przyrodzenie (daw.) – tu: natura. [przypis edytorski]
382
zasię (daw.) – zaś, natomiast. [przypis edytorski]
383
szczegółowie – dziś popr. forma: szczegółowo. [przypis edytorski]
384
wierę (daw.) – doprawdy, zaprawdę. [przypis edytorski]
385
przymykać – tu: uciekać się. [przypis edytorski]
386
siła (daw.) – dużo, mnóstwo. [przypis edytorski]
387
zasię (daw.) – zaś, natomiast. [przypis edytorski]
388
azardując (daw.) – ryzykując. [przypis edytorski]
389
w przytomności (daw.) – w obecności. [przypis edytorski]
390
aliście a. aliści (daw.) – jednak, jednakże. [przypis edytorski]
391
pozór – tu: wygląd. [przypis edytorski]
392
jąć (daw.) – zacząć. [przypis edytorski]
393
Acri – miasto portowe, obecnie w Izraelu; także: wł. San Giovanni d’Acri, arab. Akka. [przypis edytorski]
394
jeno (daw.) – tylko. [przypis edytorski]
395
zasię (daw.) – zaś, natomiast. [przypis edytorski]
396
miast (daw.) – tu: zamiast. [przypis edytorski]
397
w przytomności (daw.) – w obecności. [przypis edytorski]
398
nie mieszkając (daw.) – nie zwlekając, nie tracąc czasu. [przypis edytorski]
399
jąć (daw.) – zacząć. [przypis edytorski]
400
osobny (daw.) – tu: szczególny, osobliwy. [przypis edytorski]
401
tedy (daw.) – więc, zatem. [przypis edytorski]
402
k’temu (daw.) – do tego. [przypis edytorski]
403
przyrodzenie (daw.) – tu: natura. [przypis edytorski]
404
jąć (daw.) – zacząć. [przypis edytorski]
405
siła (daw.) – dużo, mnóstwo. [przypis edytorski]
406
wczas (daw.) – odpoczynek. [przypis edytorski]
407
tedy (daw.) – więc, zatem. [przypis edytorski]
408
łatwie – dziś popr. forma: łatwo. [przypis edytorski]
409
nie mieszkając (daw.) – nie zwlekając. [przypis edytorski]
410
wierę (daw.) – doprawdy, zaprawdę. [przypis edytorski]
411
aliście a. aliści (daw.) – jednak, jednakże. [przypis edytorski]
412
w przytomności (daw.) – w obecności. [przypis edytorski]
413
respons (z łac., daw.) – odpowiedź. [przypis edytorski]
414
wierę (daw.) – doprawdy, zaprawdę. [przypis edytorski]
415
tedy (daw.) – więc, zatem. [przypis edytorski]
416
zasię (daw.) – zaś, natomiast. [przypis edytorski]
417
jeno (daw.) – tylko. [przypis edytorski]
418
przytomny (daw.) – tu: obecny (przy czymś). [przypis edytorski]
419
wczas (daw.) – odpoczynek. [przypis edytorski]
420
pozór (daw.) – wygląd. [przypis edytorski]
421
nie lza – nie wolno; tu: nie można. [przypis edytorski]
422
przyrodzenie (daw.) – tu: natura. [przypis edytorski]
423
krom (daw.) – oprócz. [przypis edytorski]
424
aliści (daw.) – jednak, jednakże. [przypis edytorski]
425
zasię (daw.) – zaś, natomiast. [przypis edytorski]
426
łatwie – dziś popr. forma: łatwo. [przypis edytorski]
427
nie mieszkając (daw.) – nie zwlekając, nie tracąc czasu. [przypis edytorski]
428
jąć (daw.) – zacząć. [przypis edytorski]
429
zaliby (daw.) – czyby; czy też by. [przypis edytorski]
430
krom (daw.) – oprócz. [przypis edytorski]
431
tedy (daw.) – więc, zatem. [przypis edytorski]
432
godzina dziewiąta – tu: według daw. miary, gdy jako pierwszą oznaczano godzinę wschodu słońca (odprawiano też wówczas pierwsze nabożeństwo), więc dziewiąta godzina przypadała ok. drugiej po południu. [przypis edytorski]
433
niepomału (daw.) – niemało. [przypis edytorski]
434
jąć (daw.) – zacząć. [przypis edytorski]
435
tedy (daw.) – więc, zatem. [przypis edytorski]
436
zażegłszy – zapaliwszy. [przypis edytorski]
437
jąć (daw.) – zacząć. [przypis edytorski]
438
krom (daw.) – oprócz. [przypis edytorski]
439
zasię (daw.) – zaś, natomiast. [przypis edytorski]
440
azard (daw.) – niebezpieczeństwo, ryzyko; por.: hazard. [przypis edytorski]
441
dla tępości (daw.) – z powodu tępoty. [przypis edytorski]
442
tedy (daw.) – więc, zatem. [przypis edytorski]
443
łatwie – dziś popr. forma: łatwo. [przypis edytorski]
444
naganiać – tu: ganić. [przypis edytorski]
445
k’temu (daw.) – do tego. [przypis edytorski]
446
zasię (daw.) – zaś, natomiast. [przypis edytorski]
447
jąć (daw.) – zacząć. [przypis edytorski]
448
aliści (daw.) – jednak, jednakże. [przypis edytorski]
449
snadnie (daw.) – łatwo. [przypis edytorski]
450
zdzierżyć obietnicę – dotrzymać obietnicy. [przypis edytorski]
451
obierza (daw.) – sieć. [przypis edytorski]
452
tedy (daw.) – więc, zatem. [przypis edytorski]
453
nie lza (daw.) – tu: nie można. [przypis edytorski]
454
jeno (daw.) – tylko. [przypis edytorski]
455
przyrodzenie (daw.) – tu: natura. [przypis edytorski]