Кырдьык, туораттан көрдөххө, оннук да буолуо. Ол эрээри «притяжение противоположностей» диэн арааһа биһиги туспутунан буолуо. Мишкалыын биһиги сороҕор күҥҥэ сүүстэ этиһэбит уонна сүүстэ эйэлэһэбит. Суох, эйэлэспэппит даҕаны: туох да буолбатаҕын курдук салгыы кэпсэппитинэн барабыт.
Дьикти эбит. Холобур, мин кимниин эрэ кыыһырыстахпына, ол кэнниттэн ити киһиэхэ иккистээн эргиллэрим саарбах. Эһигини өйдүүр уустук.
Сөпкө эттиҥ, биһигини өйдүүр уустук. Ол эрээри биһиги Мишкалыын детсадтан быһа бииргэ сылдьабыт. Бэл, ороннорбут утарыта тураллара. Бэйэ-бэйэбитин көрсө сытан утуйарбыт. Өскөтүн хайабыт эмэ ыалдьан детсадка кэлбэтэҕинэ, ол күн иккиспит утуйбата. Оччо суохтаһарбыт. Убайдыы-бырааттыы курдукпут диэтэхпинэ сыыспатым буолуо. Көр, Миша биһиэхэ иһэр уонна тугу эрэ этиэн баҕарар.
Эн кини санаатын ыраахтан таайаҕын быһыылаах.
Үксүн таайабын.
Оттон билигин туох диэҕэй?
«Салгыы бардыбыт» диэҕэ.
Ник табаарыстара салгыы күүлэйдии ыҥыраллар, Миша санаатын таба таайар, истиэнэҕэ тоһоҕону саайбыт тэҥэ, судургу буолан биэрдэ.
Бэйэлэрэ бардыннар ээ, тоҕо биһиги ымсыырбыт дьон курдук барыларын батыһан иһиэхтээхпитий? Костя утарыласта эрээри, симиктик, Миша этиитэ быдан дохсун буолан биэрдэ:
Эс, хаалан хааллахпытына, Гришаня иннигэр табыгаһа суох балаһыанньаҕа киирэбит, кини биһиги туспутуттан манна кэлбитэ дии! Хайдах утуйар кэммит кэллэ диэн баран, кыра оҕолор курдук, туораан хаалыахпытый?
Туох да диэтиннэр! Биһиги манна күүлэйдээри кэлбэтэхпит! Ону умнума!
Мила, саатар эн мин диэки буол!!! уол бүтэһик абыраллаах арыытыгар үктэммитии, кыыс диэки көрдөһөр-ааттаһар харахтарынан көрдө. Анарааҥҥыта, арааһа, туох эрэ диэн утарылаһыан баҕарбыта буолуо эрээри, Миша ып-ырааһынан көрөрүн тулуйбакка, гипнозка киирбит киһилии саҥата суох турда. Уол обургута ама ити түгэни мүччү ыһыктыа баара дуо? Эчи, суох! Костяҕа туһаайан:
Көрөҕүн, Мила утарбат, онон эн буугунаан бүт! Хата, оҕолору, ыраата иликтэринэ, эккирэтиэххэйиҥ! диэт, саҥардар бокуой да биэрбэккэ, инники сүүрэ турда.
* * *
Музыка, бэл диэтэр, истиэнэ дьигиһийиэр диэри тыастаахтык иһиллэр. Онон дьон бэйэ-бэйэлэрин кытары хаһыытаһан кэпсэтэллэрин тэҥэ. Лолита ыллыыр: «Ориентация север»
Пахай! Отстой баҕайы миэстэҕэ кэллибит дии! Да вы только посмотрите, одни старики здесь собрались! Ой, как угарно они танцуют! Өссө эрийсэллэр ээ! муода сурунаалыттан түспүт курдук таҥныбыт уол сөбүлээбэтэҕин биллэрэн тыбыыра түстэ.
Ничего, для разогрева и это сойдет. Сирдэхпитинэ сотору атын сиргэ көһүөхпүт, онон аһара долгуйумаҥ, Ник ол аайы холку.
«Таах сибиэ манна кэлэн!», «мамбеттар точкалара эбит!», «көрөҕүт, ол киһи, хайдах курдук таҥна сылдьарын? В трениках, ха-ха-ха!» эдэрдэр, тугу гыныахтара баарай, «публиканы» ырытан бардылар.
Ник, сылайбыттыы, мас олоппоско лах гына олороот, тугу гыныа баарай, үҥкүүлүү сылдьар дьону үчүгэйдик сыныйан көрүтэлээтэ, онтон эмискэ сирэйдиин уларыйа түстэ:
Акаарылар, мээнэ-мээнэ тыллаһымаҥ! Ити трениктээх киһигит Моисеев илэ бэйэтинэн! Телевизоры көрбөккүт дуо? Субу-субу көстөөччү дии!
Оччо биллиилээх киһи эбит буоллаҕына, тоҕо тобуга тахса сылдьар ыстааны кэппитий? Позор! сурунаалтан түспүт уол саҥата иһилиннэ.
А ему на одежду, в отличие от тебя, глубоко начхать! Ник саба саҥарда.
Ну и хрен с ним! Мне то что?
Бээ, тохтоо, ити киһи баллайбыт дьүһүнүн көрүмэҥ, ол оннугар көсүлүөгэ халыҥ уонна кыаҕа баһаам. Биһиги кини таһымыгар хаһан эмэ тиийэрбит да саарбах, Ник Моисеевы көрүөҕүттэн уларыйан хаалла.
Оттон эн кинини хантан билэҕин? Миша дьиктиргээбиттии ыйытта.
Билэбин дьэ. Аймаҕым кинилиин билсэр, мин дядям, биллэн турар, ити Моисеев курдук крутой буолбатах эрээри, син туох эрэ уопсайдаахтар. Бырааһынньыктарга бэйэ-бэйэлэрин ыҥырсааччылар. Аһаҕастык эттэххэ, бүгүн маннык видоннанан сылдьарыттан бэйэм да в шоке. Уруккута ты что! Киниэхэ мээнэ чугаһаабаккын. Важнай бөҕө буолааччы. Чэ, уолаттар, кыргыттар, аһара сирбэккэ-талбакка, баран үҥкүүлээн иһиэххэ!
Миша арааһа ханнык баҕарар музыкаҕа табыллан үҥкүүлүүр кыахтаах быһыылаах, ким эрэ «пахай, бачча дьаабы музыкаҕа үҥкүүлээбэппин!» диэбитин истэ да барбата, хата, араастаан хамсана-хамсана «мамбеттарга» чугаһаата. Олор, эдэр ыччат элбээбититтэн үөрдүлэр быһыылаах, ытыстарын таһына-таһына, уһуутаһа түстүлэр. Онуоха эбии Ник:
«Дискотека 80-х»! диэн хаһыытаабытыгар өссө эбии эрчимирдилэр. Ник үҥкүүлүү киирээт, олох саҥардыы көрбүттүү:
Федор Иваныч!!! диэн саҥа аллайда.
Федор! Просто Федор! эр киһи биллэрдик холуочуйбута харахха тута быраҕыллар.
Федор, сэрэйдэххэ, айаҕын сыта дьаабы быһыылаах (санаан да көрдөххө, хайа аанньа буолуой?)
Ник киниттэн биллибэтинэн тэйэ сатаата да, анарааҥҥыта уолу ыкса кууһан, адьас чугас киһитин көрсүбүттүү, үөрүү бөҕө. Ник, хайыай, тэбис-тэҥҥэ эймэҥнэстэ. Музыка тохтообутугар эдэрдэр миэстэлэригэр дьулустулар. Федор бэйэтин хампаанньатын умнан, эдэрдэри батыста. Аттыгар сылдьар икки эр киһи кинини күөйэ сатаабыттарын, төттөрү садьыйда, силэ бырдаҥалыы-бырдаҥалыы, уордайбыттыы тугу эрэ саҥарда. Остуолга олороот, пиибэ сакаастаата, эмиэ күлсүү-салсыы саҕаланна.
Федор, мин эйигин манна эрэ көрсүөм дии санаабатаҕым, Ник таах олоруохтааҕар саҥарда.
Мин бэҕэһээҥҥиттэн уоппускаҕа бардым, онон кыратык расслабись гынан хааллым. Миигин көрөн соһуйдуҥ даа?
Ник кырдьык оннук диэбиттии тоҥхох гынна.
Ха-ха-ха!!! Мин бэйэм да манна халыйан кэлбиппиттэн соһуйабын, но кэмсиммэппин. Манна үчүгэй дии! Төһө баҕар көрүлээ, ким да эйиэхэ наадыйбат уонна норуоту кытта бииргэ сылдьар туох куһаҕаннааҕый?
Наһаа мамбеттар сирдэрэ дии, Ник, тоҕо эбитэ буолла, аҕыйах мүнүүтэ анараа өттүгэр кимтэн эрэ истибит тылларын хатылаата.
Мамбеттар диэн кимнээхтэрий? Федор сымыйанан өйдөөбөтөҕө буолла.
Оттон деребастар.
Ол аата тыалар дуо?
А-һа, тыалар.
Һы, мин биир бэйэм тыаттан төрүттээхпин. Оттон эн ама куораккын дуо?
Ну, тыабын.
Ити баар дии, ол аата биһиги по адресу, сөпкө кэллэхпит дии. Онно туох кыбыстыыта баарый? Федор хатыһан барда.
Арааһа, уол сыыһа тылласпытын бэйэтэ да кэмсиннэ быһыылаах, мух-мах барда, музыканы истибитэ буола олордо.
Оттон эн, Ник, тоҕо каникулгар дойдулаабаккаҕын, манна тэйбэҥнии сылдьаҕын? Эбэтэр экзаменнаргын сатаан туттарбатыҥ дуу? Федор адьас собуоттаммыт курдук буолла.
Кырдьык, нэһиилэ сыһан-соһон туттардым. Онон хойутаан хааллым. Аһаҕастык эттэххэ, ити үөрэхтэн конкретно хал буоллум.
Аһара күүлэйдиириҥ буолуо, ол иһин кыайбаккын.
Сороҕор быраҕыахпын санаталыыбын. Туохха да наадата суох үөрэх. Только дядябар ити туһунан, баһаалыста, этээйэххиний!
Һы, үөрэххин быраҕан баран ханна бараҕын? Олбуор сиппийэ дуо?
Наһаа да оннук буолбатар! Ник өһүргэммитэ буолла.
Диплома суох ырааппатыҥ чуолкай, онон үчүгэйдик толкуйдан. Оттон бу аттыгар олорор уол кимий? Федор аны били моднай уолга хараҕа хатанна.
Дима Москваҕа үөрэнэр, каникулугар кэлэ сылдьар, Ник билиһиннэрдэ.
Мин эмиэ хаһан эрэ Москваҕа үөрэммитим, Плехановкаҕа, Федор тута сэргэхсийэ түстэ.
О-о, крутой вуз, Дима убаастаабыттыы саҥа аллайда.
Ол саҕана Москва үчүгэй да куорат этэ. Таах, көҥүллүк сылдьарбыт, билиҥҥи курдук буолбатах. Дима, оттон эн ханныкка үөрэнэҕин?
«Менеджер в сфере индустрии досуга» диэҥҥэ.
Ол аата тугуй?
Ну, оттон организатор культурно-массовых мероприятий диэххэ сөп.
Массовик-затейник дуо оччоҕуна? Федор күлэ-күлэ ыйытта.
Типа того, Дима эмиэ күлэ-күлэ хоруйдаата.
Пахай даҕаны! Федор кэлэйбиттии саҥа аллайда. Тоҕо атын, арыый да дьоһуннаах идэни талбатаххыный?
Математикаҕа мөлтөх этим, ол иһин сирэр-талар кыах суоҕа. Манна даҕаны билсиинэн киирбитим.
Билсиинэн! Ну, надо же! Ханнык эрэ туох да туһата суох культура үөрэҕэр! Федор улахан баҕайытык күлэн күһүгүрээбитигэр силэ бырдаҥалаата, Ник саҥата суох салфетканы ылан иэдэһин сотунна.
Культуралар бары дьап-дьадаҥылар, саамай тиийиммэт араҥалар. Миэхэ материальнай көмө көрдөөн паачыканан сурук ыыталлар, ханна кэлэрбин-барарбын адьас кэтии-маныы сылдьаллар.
Ону эн хайыыгын? Дима интэриэһиргээбиттии ыйытта.
Сороҕор көмөлөһөбүн, сороҕор аккаас биэрэбин. Чиэһинэ эттэххэ, хал оҥордулар. Тоҕо мин кинилэр кыһалҕаларын быһаарыахтаахпыный? Дьэ онон, Дима, эрэйдэнэ түһэриҥ буолуо.
Көрүллүө. Баҕар кимнээҕэр табыллыам. Билигин сынньалаҥ индустрията саамай барыстаах.