“Cu placas al vi la oreloj? ’
“Ili estas nerektaj, ’respondis la aliulo.
“Ne gravas, ’diris la kultivisto; ‘ili tamen estas oreloj, ’kio ja estis vera.
“Nun mi faros la okulojn, ’diris la kultivisto. Do li pentris mian dekstran okulon, kaj tuj kiam gi estis ?nita mi trovis ke mi rigardas lin, kaj cion cirkau mi, tre interesate, car tiu estis la unua fojo kiam mi ekvidis la mondon.
‘Jen iom bela okulo, ’komentis la Mangtulo kiu estis rigardanta la kultiviston; ‘blua farbo bone taugas por okuloj. ’
“Mi pentros la alian pli granda, ’diris la kultivisto. Kaj kiam la dua okulo estis ?nita mi povis multe pli bone vidi ol antaue. Post tio li faris miajn nazon kaj buson. Sed mi ne parolis, car tiutempe mi ne sciis por kio buso utilas. Min amuzis rigardi dum ili pretigis mian korpon kaj miajn brakojn kaj krurojn; kaj kiam ili ?ne sur ?ksis mian kapon, mi estis tre ?era, car mi opiniis ke mi estas egale bona kiel ciu alia persono.
“Ci tiu ulo rapide timigos la korvojn, ’diris la kultivisto. ‘Li aspektas vera homo. ’
“Nu, li ja estas homo, ’diris la aliulo, kaj mi plene konsentis kun li. La kultivisto portis min sub sia brako al la maizkampo, kaj metis min sur altan stangon, kie vi trovis min. Li kaj lia amiko baldau foriris kaj lasis min sola.
“Al mi ne placis esti tiel forlasita; do mi strebis sekvi ilin, sed miaj piedoj ne povis tusi la teron, kaj mi devis resti sur tiu stango. Mia vivo estis tre solsenta, car mi konis nenion pripenseblan, mi ja antau nur kelkaj momentoj konstruigis. Multaj korvoj kaj aliaj birdoj ?ugis en la maizkampon, sed tuj kiam ili ekvidis min ili for ?ugis, kredante min Mangtulo; kaj tio placis al mi kaj kredigis min ke mi estas tre grava persono. Post iom da tempo maljuna korvo ?ugis apud min, kaj zorge rigardinte min li sidigis sin sur mian sultron kaj diris,
“Cu tiu kultivisto kredis povi trompi min tiel mallerte? Ciu inteligenta korvo vidus ke vi estas nur plenigita per pajlo. ’Post tio li saltis sur la teron kaj mangis maizon lauvole. La aliaj birdoj, vidinte ke li ne estis damagita de mi, venis por ankau mangi la maizon, do post nelonge ili estis amase cirkau mi.
“Min malgojigis tio, car gi pruvis ke mi efektive ne estas e ?ka Birdotimigilo; sed la maljuna korvo konsolis min, dirante:‘Se vi nur havus cerbon en la kapo vi estus egale bona homo kiel ciu el ili, kaj pli bona homo ol kelkaj el ili. Nur cerbohavo valoras en ci tiu mondo, negrave cu oni estas korvo cu homo. ’
“Post la foriro de la korvoj mi pripen sis tion, kaj decidis ke mi strebos akiri cerbon. Bonsorte, vi alvenis kaj detiris min de la stango, kaj lau via parolo mi certas ke la Potenca Oz donos al mi cerbon tuj kiam ni atingos la Smeraldan Urbon. ”
“Tion mi esperas, ”diris Doroteo fervore, “car sajne vi volegas posedi tion. ”
“Jes, mi volegas, ”respondis la Birdotimigilo. “Estas tre malkomfortige scii ke oni estas stultulo. ”
“Nu, ”diris la knabino, “ni ekiru. ”Kaj si transdonis la korbon al la Birdotimigilo. Tute ne estis bariloj ce la vojo ?ankoj nun, kaj la tero estis kruda kaj nekultivita. Kiam komencis vesperigi ili venis al granda arbaro, kie la arboj estis kreskintaj tiel altaj kaj proksimaj unu al la alia ke iliaj brancoj renkontigis super la vojo el ?avaj brikoj. Estis preskau senlume sub la arboj, car la brancoj fortenis la taglumon; sed la marsantoj ne haltis, kaj pluiris en la arbaron.
“Se ci tiu vojo eniras, gi nepre eliros, ”diris la Birdotimigilo, “kaj car la Smeralda Urbo estas ce la alia ?najo de la vojo, ni devas sekvi kien ajn gi kondukas. ”
“Ciu scias tion, ”diris Doroteo.
“Certe; tial mi scias, ”respondis la Birdotimigilo. “Se necesus havi cerbon por scii gin, mi ja ne dirus gin. ” Post eble horo la lumo malaperis, kaj ili trovis sin stumblantaj en la mallumo. Doroteo tute ne povis vidi, sed Toto vidis, car kelkaj hundoj tre bone vidas en la mallumo; kaj la Birdotimigilo deklaris sin egale kapabla vidi kiel dum la tago. Do si prenis lian brakon, kaj sukcesis marsadi su ?ce bone.
“Se vi vidos domon, au iun ajn lokon kie ni povos tradormi la nokton, ”si diris, “nepre informu min; car estas tre malkomforte marsadi en la mallumo. ” Baldau la Birdotimigilo haltis.
“Mi vidas dometon dekstre de ni, ”li diris, “konstruitan el stipoj kaj brancoj. Cu ni iru tien? ”
“Jes, ja; ”respondis la infano. “Mi plene lacigis. ” Do la Birdotimigilo gvidis sin inter la arboj gis ili aringis la dometon, kaj Doroteo eniris kaj trovis liton de sekaj folioj en unu angulo. Si tuj kusigis, kaj kun Toto apud si si baldau profunde endormigis. La Birdotimigilo, kiu neniam lacigis, staris en alia angulo kaj pacience atendis la matenigon.
“Mi farigis nur hierau, ’diris la Birdotimigilo.
Capitro V
Ili savas lan Stanan Lignohakiston
Doroteo vekigis, la suno jam briladis tra la arboj kaj Toto estis jam delonge ekster la domo casante birdojn kaj sciurojn. Si sidigis kaj cirkaurigardis. Jen la Birdotimigilo, ankorau staranta pacence en sia angulo, atendande sin.
“Ni nepre devas serci akvon, ”si diris al li.
“Por kio vi volas akvon? ”li demandis.
“Por purigi mian vizagon post la polvo de la vojo, kaj por trinki, tiel ke la seka pano ne gluigos al mia gorgo. ”
“Certe estas gene konsisti el karno, ”diris la Birdotimigilo, penseme, “car vi devas dormi, kaj mangi kaj trinki.
Tamen, vi havas cerbon, kaj la kapablo pensadi valoras multajn genojn. ” Ili eliris el la dometo kaj promenis inter la arboj gis ili trovis malgrandan fonton de klara akvo, kie Doroteo trinkis kaj banis sin kaj matenmangis. Si vidis ke ne restas multa pano en la korbo, kaj la knabino estis dankema ke la Birdotimigilo ne bezonas mangi, car apenau estis su ?ce por si kaj por Toto por tiu tago. Kiam si estis ?ninta sian mangon, kaj estis preta reiri al la vojo el ?avaj brikoj, sin alarmetis proksima sono de profunda gemo.
“Kio sonis? ”si demandis, time.
“Mi tute ne povas konjekti, ”respondis la Birdotimigilo; “sed ni povas aliri kaj vidi. ” Guste tiam la sono de nova gemo atingis iliajn orelojn, kaj la sono sajne venis el malantau ili. Ili turnis sin kaj marsis kelkajn pasojn tra la arbaro, kaj tiam Doroteo ekvidis ion brilantan en sunradio kiu falis inter la arbojn. Si kuris al tiu loko, kaj poste si ekhaltis, kun krio pro surprizigo. Unu el la grandaj arboj estis parte trahakita, kaj staranta apud gi, tenante hakilon levitan en liaj manoj, estis viro konsistanta plene el stano. Liaj kapo kaj brakoj kaj kruroj estis artikigitaj al lia korpo, sed li staris tute senmove, kvazau tute ne kapabla sin movi. Doroteo rigardis lin mirege, ankau la Birdotimigilo, dum Toto akre bojadis kaj provis mordi la stanajn krurojn, kio dolorigis liajn dentojn.
“Cu vi gemis? ”demandis Doroteo.
“Jes, ”respondis la stanulo, “jes. Mi gemadas jam de pli ol jaro, kaj antau nun neniu audis min nek venis por helpi min. ”
“Kiel mi povos helpi vin? ”si demandis dolce, car sin malgajigis la malfelica voco de la viro.
“Alportu oleujon kaj oleu miajn artikojn, ”li respondis. “Ili rustigis tiom ke mi tute ne povas movi ilin; se mi estos bone oleita, mi estos denove bonfarta. Vi trovos oleujon sur breto en mia dometo. ” Doroteo tuj rekuris al la dometo kaj trovis la oleujon, kaj poste si reiris al la Stana Lignohakisto kaj demandis, maltrankvile, “Kie estas viaj artikoj? ”
“Unue, oleu mian kolon, ”respondis la Stana Lignohakisto. Do si oleis gin, kaj car gi estis tre rusta la Birdotimigilo prenis la stanan kapon kaj movis gin delikate de ?anko al ?anko gis gi movigis libere, kaj tiam la viro povis me, turni gin.
“Nun oleu la artikojn de miaj brakoj, ”li diris. Kaj Doroteo oleis ilin kaj la Birdotimigilo zorge ?eksis ilin gis ili estis tute liberaj de rusto kaj bonaj kiel novaj. La Stana Lignohakisto kontente gemetis kaj mallevis sian hakilon, kiun li apogis per arbo.
“Tio multe komfortigas, ”li diris. “Mi tenadis tiun hakilon en la aero ekde kiam mi rustigis, kaj kontentigas min formeti gin ?n ?ne. Nun, se vi bonvolos olei la artikojn de miaj kruroj, mi denove estos normala. ” Do ili oleis liajn krurojn gis li povis libere movi ilin; kaj li multfoje dankis ilin pro sia liberigo, car li sajnis tre gentila, kaj tre dankema.
“Mi eble starus tie por ciam se vi ne estus alveninta, ”li diris; “do certe vi savis mian vivon. Kial vi hazarde venis ci tien? ”
“Ni estas survoje al la Smeralda Urbo, por renkonti la Grandan Ozon, ”si respondis, “kaj ni haltis ce via dometo por tie tradormi la nokton. ”
“Kial vi volas renkonti Ozon? ”li demandis.
“Mi volas ke li resendu min al Kansas, kaj la Birdotimigilo volas ke li metu iom da cerbo en lian kapon, ”si respondis. La Stana Lignohakisto sajnis profunde pensadi dum momento. Post tio li diris:
“Cu vi supozas ke Oz povus doni al mi koron? ”
“Nu, mi supozas ke jes, ”Doroteo respondis. “Estus egale facile kiel doni al la Birdotimigilo cerbon. ”
“Vere, ”la Stana Lignokahisto respondis, “Do, se vi permesos ke mi akompanu vin, ankau mi iros al la Smeralda Urbo por peti ke Oz helpu min. ”
“Kunvenu, ”diris la Birdotimigilo elkore, kaj Doroteo ankau diris ke si volonte akceptos lin kiel akompananton. Do la Stana Lignohakisto sursultrigis sian hakilon kaj ciuj marsis tra la arbaro gis ili atingis la vojon pavimitan per ?avaj brikoj. La Stana Lignohakisto jam petis ke Doroteo metu la oleujon en sian korbon. “Car, ”li diris, “se pluvos sur min kaj mi denove rustos, mi bezonegos la oleujon. ” Estis bonsorte ke la nova kamarado farigis parto de la grupo, car baldau post la rekomenco de marsado ili atingis lokon kie la arboj kaj brancoj tiom densis super la vojo ke ili ne povis tramarsi. Sed la Stana Lignohakisto eklaboris per sia hakilo kaj hakis tiom bone ke baldau li faris trairejon por la tuta grupo. Doroteo pensadis tiom profunde dum ili marsis ke si ne rimarkis kiam la Birdotimigilo stumblis en truon kaj ruligis al la ?anko de la vojo. Efektive li devis voki sin por ke si helpu lin restarigi.
“Kial vi ne cirkaumarsis la truon? ”demandis la Stana Lignohakisto.
“Mi ne scias tion fari, ”respondis la Birdotimigilo gaje. “Mia kapo plenigis per pajlo, komprenu, kaj tial mi iras al Oz por peti de li cerbon. ”
“Mi komprenas, ”diris la Stana Lignohakisto. “Sed, malgraue, cerbo ne estas la plej bona afero en la mondo. ”
“Cu vi havas cerbon? ”demandis la Birdotimigilo.
“Ne, mia kapo estas tute malplena, ”respondis la Hakisto. “Sed iam mi havis cerbon, kaj ankau koron; do, provinte ambau, mi multe preferus havi koron. ”
“Kial? ”demandis la Birdotimigilo.
“Mi rakontos al vi mian historion, kaj tiel vi scios. ” Do, dum ili marsadis tra la arbaro, la Stana Lignohakisto rakontis tion:
“Mi naskigis ?lo de hakisto kiu hakadis la arbojn en la arbaro kaj vendis la lignon por gajni sian vivmonon. Kiam mi plenkreskis ankau mi farigis lignohakisto, kaj post la morto de mia patro mi prizorgis mian maljunan patrinon dum sia cetera vivo. Post tio mi decidis ke anstatau logi sola mi edzigos, por ke min ne plenigu sento de soleco.
“Unu Mangtula knabino estis tiom bela ke mi baldau plenkore amis sin. Si, sia ?anke, promesis edzinigi kun mi tuj kiam mi gajnos su ?can monon por konstrui pli bonan domon por si; do mi eklaboradis pli forvore ol ciam. Sed la knabino logis kun maljunulino kiu ne volis ke si edzinigu kun iu ajn, car si estis tiom mallaborema ke si knabino restu kun si kaj kuiradu kaj mastrumadu. Do la maljunulino iris al la Fia Sorcistino de la Oriento, kaj promesis al si du safojn kaj bovinon se si malebligos la geedzigon. bovinon se si malebligos la geedzigon. Sekve la Fia Sorcistino sorcis mian hakilon, kaj unu tagon dum mi hakadis laueble plej forte, car mi fervoris akiri la novan domon kaj mian edzinon kiel eble plej baldau, la hakilo ekglitis kaj detrancis mian maldekstran kruron.
“Unuavide tio sajnis granda misfortuno, car mi sciis ke unukrurulo ne multe sukcesus kiel lignohakisto. Do mi iris al stanisto kaj mendis de li novan kruron el stano. La kruro funkciis tre bone, kiam mi kutimigis al gi; sed mia ago kolerigis la Fian Sorcistinon de la Oriento, car si promesis al la maljunulino ke mi ne edzigos kun la bela Mangtula knabino. Kiam mi rekomencis hakadi, mia hakilo ekglitis kaj detrancis mian dekstran kruron. Denove mi iris al la stanisto, kaj li denove faris por mi kruron el stano. Post tio la sorcita hakilo detrancis miajn brakojn, unu post la alia; sed, ne malkuragigite, mi anstatauigis ilin per stanaj. Post tio la Fia Sorcistino glitigis mian hakilon tiel ke gi detrancis mian kapon, kaj unue mi kredis ke tiel mi vere ?nigis. Sed hazarde la stanisto venis, kaj li faris por mi novan kapon el stano.
“Mi kredis ke mi ?ne venkis la Fian Sorcistinon tiam, kaj mi laboris ec pli fervore; sed mi ne sciis kiom kruela estas mia malamikino. Si elpensis novan metodon mortigi mian amon al la Mangtula knabino, kaj denove si glitigis mian hakilon, tiel ke gi hakis rekte tra mian korpon, duonigante min. Denove la stanisto venis por helpi kaj faris por mi korpon el stano, kaj ?ksis al gi miajn stanajn brakojn kaj krurojn kaj kapon, per artikoj, tiel ke mi povis movigadi sambone kiel en la komenco. Sed, ve! Mi nun ne havis koron, do mi perdis mian tutan amon al la Mangtula knabino, kaj ne gravis al mi cu au ne mi edzigos kun si. Mi supozas ke si plu logas kun la maljunulino, atendante ke mi venos preni sin.
“Mia korpo tiom brilis en la sunlumo ke mi multe ?eris pro gi, kaj nun ne gravis cu mia hakilo glitos, car gi ne povas tranci min. Ekzistis nur unu dangero —ke miaj artikoj rustos; sed mi gardis oleujon en mia dometo kaj zorgis olei min kiam ajn mi bezonis. Tamen unu tagon mi forgesis fari tion, kaj, estante en pluvego, antau ol mi konceptis la dangeron miaj artikoj jam rustis, kaj mi restis staranta en la arbaro gis vi venis por helpi min. La sperto estis terura, sed dum la jaro kiam mi staris tie mi havis su ?can tempon por kompreni ke mia plej granda perdo estis la perdigo de mia koro. Dum mi amis mi estis la plej felica persono sur la tero; sed neniu povas ami sen koro, do mi
?rme intencas iri al Oz por peti de li koron. Se li donos al mi, mi reiros al la Mangtula knabino kaj edzigos kun si. ” Kaj Doroteon kaj la Birdotimigilon multe interesis la rakonto de la Stana Lignohakisto, kaj nun ili komprenis kial li tiom fervoras akiri novan koron.
“Tamen, ”diris la Birdotimigilo, “mi petos cerbon, ne koron; car malsagulo ne scius kion fari per koro se li havus gin. ”
“Mi prenos koron, ”respondis la Stana Lignohakisto, “car cerbo ne felicigas, kaj felico estas la plej grava afero en la mondo. ” Doroteo nenion diris, car si ne povis decidi kiu el siaj du amikoj pravas, kaj si decidis ke se si nur sukcesos reiri al Kansas kaj Onklino Em, ne multe gravos cu la Stana Lignohakisto havas cerbon kaj la Birdotimigilo koron, au cu ciu el ili akiris sian dezirajon. Kio plej genis sin estis ke la pano estis preskau plene mangita, kaj nova mango por si kaj Toto malplenigos la korbon. Estis vere ke nek la Stana Lignohakisto nek la Birdotimigilo kapablis mangi, sed si ne konsistis el stano au pajlo, kaj ne povis vivi sen mango.