CAPITRO XII
S-ro M. P Sancel-Insekto, P E
Nu, Generalo Zingibra —kiu, memoru, komandis laRevolucian Armeon —tre malkvietigis pro la eskapo dela Birdotimigilo for de la Smeralda Urbo. Si timis, nesenkauze, ke se lia Mosto kaj la Stana Lignohakistokunigos, ekzistos dangero por si kaj sia tuta armeo; carla popolo de Oz ankorau ne forgesis la agojn de tiujfamaj herooj, kiuj sukcesis dum tiom da mirigajaventuroj.
Do Zingibra tuj sendis komunikajon al maljunaMombi, kaj promesis al si grandan pagon se si venoshelpi la Revolucian Armeon.
Mombi furiozis pro la petolo farita de Tip kajankau pro lia eskapo kaj lia stelo de la valoregaVivopulvoro; do ne necesis multe urgi sin veturi al laSmeralda Urbo por helpi Zingibran venki laBirdotimigilon kaj la Stanan Lignohakiston, la novajamikoj de Tip.
Tuj kiam Mombi atingis la regan palacon si trovis, per sia sekreta magio, ke la aventurantoj komencassian veturon al la Smeralda Urbo; do si fermis sinen malgrandan cambron alte en turo kaj slosis lapordon dum si uzis siajn magiajn artojn pormalebligi la revenon de la Birdotimigilo kaj de liajakompanantoj.
Pro tio la Stana Lignohakisto baldau haltis kajdiris:
“Io tre kurioza okazis. Mi parkere konas ciunpason de ci tiu vojo, sed iel ni perdigis. ”
“Tute neeble! ”protestis la Birdotimigilo. “Kial, miakara amiko, vi kredas ke ni perdigis? ”
“Nu, jen antau ni granda kampo de sun ?oroj —kajmi neniam antaue vidis ci tiun kampon, ne dum miatuta vivo. ”
Kiam li diris tion ili cirkaurigardis kaj trovis keilin ja cirkauas kampo de altaj tigoj, kaj ce la suprode ciu tigo estis giganta sun ?oro. Kaj la ?oroj ne nurpreskau blindigis per siaj helegaj koloroj ruga kaj ora, ciu ?oro rapidege cirkauturnigadis sur sia tigo kvazaueta ventmuelilo, tute konfuzante la okulojn de larigardantoj kaj misti ?kante ilin tiel ke ili ne sciis kienturni la kapon.
“Sorcajo! ”kriis Tip.
Dum ili pauzis, hezitante kaj mirante, la StanaLignohakisto senpacience kriis kaj antauenirissvingante sian hakilon por dehaki la tigojn. Sed nunla sun ?oroj ekcesis rapide cirkauturnigadi, kaj laveturantoj klare vidis la vizagon de knabino en lacentro de ciu ?oro. Tiuj belaj vizagoj rigardis lamirantan grupon kun mokaj ridetoj, kaj koruse gajeekridis pro la cagrenigo kiun ili kauzis.
“Haltu! haltu! ”kriis Tip, ekprenante la brakon dela Stana Lignohakisto; “ili vivas! ili estas knabinoj! ”Tiumomente la ?oroj rekomencis turnigadi, kaj lavizagoj komencis malaperadi kaj ne estis plu videblajen la rapida cirkauturnigado.
La Stana Lignohakisto faligis sian hakilon kajsidigis sur la teron.
“Estus senkore, dehaki tiujn belulinojn, ”diris li, malgaje; “tamen mi ne scias alian rimedon, por ke nipovu pluiri. ”
“Al mi ili aspektis strange similaj al la vizagoj dela Revolucia Armeo, ”diris la Birdotimigilo penseme. “Sed mi ne povas kompreni kiel la knabinoj sekvisnin ci tien tiom rapide. ”
“Mi kredas ke ci tio estas magiajo, ”diris Tipcerteme, “kaj ke iu trompas nin. Mi scias keMombaco faris tiajojn antau nun. Versajne gi estasnur iluzio, kaj tute ne estas sun ?oroj tie. ”
“Do ni fermu niajn okulojn kaj antauenpasu, ”proponis la Lignohakisto.
“Pardonu, ”respondis la Birdotimigilo. “Miajpentritaj okuloj ne povas fermigi. Vi mem havasstanajn palpebrojn, sed ne supozu ke ciu el nikonstruigis kiel vi. ”
“Kaj la okuloj de la Seg-Cevalo estas tro plenajpor fermigi, car ili estas tub-eroj, ”diris Jocjo, klinantesin por ekzameni ilin.
“Tamen nepre necesas rapidi antauen, ”ordonisTip, “kaj ni sekvos vin kaj tiel ni klopodos eskapi. Miaj okuloj jam tiom blindigis ke mi preskau nepovas vidi. ”
Do la Kukurbokapo rajdis kurage antauen, kaj Tiptenis la stumpan voston de la Seg-Cevalo kaj sekviskun fermitaj okuloj. La Birdotimigilo kaj la StanaLignohakisto estis lastaj, kaj antau ol ili kuris multajnmetrojn gojoplena krio de Jocjo anoncis ke la vojoantau ili nun estas neokupata.
Ili ciuj pauzis por retrenrigardi, sed neniu spurorestis de la kampo de sun ?oroj.
Pli felice ili nun veturadis; sed maljuna Mombitiom sangis la aspekton de la pejzago ke ili nepreperdigus se la Birdotimigilo ne decidus direkti ilin laula suno. Car neniom da sorcado povus sangi lapozicion de la suno, do gi estis ?dinda gvidilo.
Tamen aliaj problemoj kusis antau ili. La Seg-Cevalo pasis en kuniklotruon kaj falis surteren. LaKukurbokapo jetigis enaeren, kaj lia historio versajnecesus je tiu preciza momento se la Stana Ligno-hakisto ne lerte kaptus la kukurbon dum gi falis kajsavis gin.
Tip rapide re ?ksis gin al la kolo kaj restarigisJocjon. Sed la Seg-Cevalo ne egalbone fartis. Carkiam ili tiris lian kruron el la kuniklotruo montrigiske gi estis rompita kaj estis anstatauigenda auriparenda antau ol li povus denove pasi.
“Severa problemo, ”diris la Stana Lignohakisto. “Setrovigus arboj proksime, mi povus rapide fari aliankruron por tiu besto. Sed mi vidas ec ne arbuston, tute nenion. ”
“Nek trovigas bariloj nek domoj en ci parto de la Lando Oz, ”diris la Birdotimigilo, malgoje. “Do kion ni faru? ”demandis la knabo.
“Mi supozas ke mi devos funkciigi mian cerbon, ”respondis lia Mosta Birdotimigilo; “car spertoj instruisal mi ke mi povas fari kion ajn, se mi nur su ?cezorge pripensas la metodon. ”
“Ni ciuj pensu, ”diris Tip; “eble ni elpensosmetodon ripari la Seg-Cevalon. ”
Do ili sidis vice sur la herbaro kaj komencis pensi, dum la Seg-Cevalo okupis sin per scivola rigardadoal sia rompita kruro.
“Cu doloras? ”demandis la Stana Lignohakisto permilda, simpatiplena voco.
“Neniom, ”respondis la Seg-Cevalo; “sed vundigismia ?ero pro la trovo ke mia anatomio estas tiommalfortika. ”
Dum iom da tempo la grupeto plu pensadissilente. Baldau la Stana Lignohakisto levis sian kaponkaj transrigardis la kampojn.
“Kia ulo nun venas? ”li demandis miroplene.
La aliaj sekvis la direkton de lia rigardo kaj vidiske venas io pli eksterordinara ol ili iam antaue vidis. Gi antaueniris rapide kaj senbrue sur la molaherbaro kaj post kelkaj minutoj gi staris antau laaventurantoj kaj rigardadis ilin tiom mire kiom ilimiris pro gi.
La Birdotimigilo ciam estis trankvila.
“Bonan matenon! ”li diris, gentile.
La fremdulo forprenis sian capelon elegante, malalten klinis sin, kaj respondis:
“Bonan matenon al vi ciuj. Mi esperas ke vi, kungregiginte, guas eksterordinaran bonfarton. Permesu ke mi montru al vi mian karton. ”
Post tiu gentilega parolo gi etendis malgrandankarton al la Birdotimigilo, kiu akceptis gin, plurfojeturnis gin, kaj transdonis gin al Tipo, skuetante siankapon.
La knabo lautlegis:
“S-RO M. P. SANCEL–INSEKTO P. E. ”
“Je Dio! ”krietis la Kukurbokapo, rigardante iomintense.
“Eksterordinare! ”diris la Stana Lignohakisto. La okuloj de Tip rondigis kaj li miregis, kaj laSeg-Cevalo gemis kaj forturnis sian kapon.
“Cu vi vere estas Sancel-Insekto? ”demandis laBirdotimigilo.
“Tute certe, sinjoro! ”respondis la fremdulo, bruske. “Cu mia nomo ne trovigas sur la karto? ”
“Gi ja estas tie, ”diris la Birdotimigilo. “Sedbonvolu, kion signifas ‘M. P. ’? ”
“‘M. P. ’signifas Multe Pligrandigita, ”respondis laSancel-Insekto, ?ere.
“Ho, mi komprenas. ”La Birdotimigilo rigardis lafremdulon kritikeme. “Kaj cu vi estas vere multepligrandigita? ”
“Sinjoro, ”diris la Sancel-Insekto, “klare vi estasinteligenta kaj sagaca persono. Cu ne estas evidenteal vi ke mi estas plurmiloble pli granda ol ciu aliaSancel-Insekto kiun vi gis nun vidis? Sekve estasplene evidente ke mi estas Multe Pligrandigita, kaj vitute ne povas pravigi dubon pri tio. ”
“Pardonu min, ”respondis la Birdotimigilo. “Miacerbo iomete konfuzigis kiam oni lastafoje lavis min. Cu estus maldece ankau demandi kion signifas la‘P. E. ’ce la ?no de via nomo? ”
“Tiuj literoj indikas mian diplomon, ”respondis laSancel-Insekto, kompateme ridetante. “Mi precizigos. Ili signifas ke mi estas Plene Edukita. ”
“Ho! ”diris la Birdotimigilo, multe pli trankviligita. Tip ankorau ne cesis miroplene rigardadi tiunnovulon. Li vidis grandan, rondan, insektaspektankorpon sur du maldikaj kruroj ce kies ?no estisd e l i k a t a j piedoj —la pied ?ngroj e s t i s iomsuprenturnitaj. La korpo de la Sancel-Insekto estis iomplata, kaj lau kion li povis vidi, gi estis briletemalhelbruna dorse, dum la antauo surhavishelbrunajn kaj blankajn striojn, kiuj kuntusigis ce larandoj. Giaj brakoj estis egale maldikaj kiel la kruroj, kaj sur iom longa kolo sidis gia kapo —ne malsimilaal homa kapo, krom ke gia nazo ?nigis per buklaanteno, “sentilo, ”kaj giaj oreloj ce sia supro portisantenojn kiuj ornamis la ?ankojn de gia kapo kvazaudu etaj buklaj plektajoj. Estas agnoskende ke la rondaj, nigraj okuloj estis iom svelaspektaj; sed la esprimo surla vizago de la Sancel-Insekto tute ne estis malplaca. Rilate al vestoj, la insekto surportis malhelbluanhirundovostan jakon kun ?ava silka interna tegajo kaj ?oro en la butontruo; veston el blanka tiko etendita strikte trans la largan korpon; kuloton el ?avbrunapluso, kun orkoloraj bukoj ce la genuoj; kaj, supre de giamalgranda kapo, estis gaje poziciigita alta silka capelo. Starante etendita antau niaj mirantaj amikoj laSancel-Insekto aspektis egale alta kiel la StanaLignohakisto; kaj certe neniu insekto en la tutaLando Oz iam antaue estis tiom giganta.
“Mi agnoskas, ”diris la Birdotimigilo, “ke viaabrupta alveno surprizis min, kaj sendube ankaumiajn akompanantojn. Mi tamen esperas ke tio necagrenas vin. Ni versajne kutimigos al vi dum laforpaso de tempo. ”
“Bonvolu nepre ne pardonpeti! ”respondis laSancel-Insekto, sincere. “Multe plezurigas minsurprizi homojn; car certe mi ne estas el la samaklaso kiel ordinaraj insektoj kaj mi meritas kaj lascivolemon kaj la admiron de miaj renkontatoj. ”
“Tute prave, ”akordis lia Mosto.
“Se vi permesos sidigi min en via augusta grupo, ”pludiris la fremdulo, “mi volonte rakontos mianhistorion, por ke vi povu pli bone kompreni miannekutiman —cu mi rajtas diri rimarkindan? — aspekton. ”
“Diru kion ajn vi volas, ”respondis la StanaLignohakisto, bruske.
Do la Sancel-Insekto sidis sur la herbaro, antau lagrupeto de vagantoj, kaj rakontis al ili ci tiel:
CAPITRO XIII
Multe Pligrandigita Rakonto
“Mi devas honeste agnoski jam je la komenco demia rakonto ke mi naskigis ordinara Sancel-Insekto, ”komencis la besto, malkase kaj amikeme. “Car mineniun alian kutimon konis, mi marsis per miaj brakojkaj ne nur per miaj kruroj, kaj mi rampadis sub larandoj de stonoj au kasadis min inter la radikoj deherboj, celante nenion pli ol trovi kelkaj insektojnmalpli grandajn ol mi por mangi ilin.
“La malvarmaj noktoj rigidigis kaj senmovigis min, car mi ne surportis vestojn, sed ciumatene la varmajsunradioj donis al mi novan vivon kaj revigligis min. Aca ekzistado estis tio, sed memoru ke tia estas lanormala ekzisto de Sancel-Insektoj, kaj ankau demultaj aliaj bestetoj logantaj sur la tero.
“Sed la Destino decidis doni al mi, kvankam humilami estis, multe pli grandan sorton! Unu tagon mirampis proksime al kampara lernejo, kaj la monotonazuma sono de la studentoj en gi ekscitis min, do miaudacis eniri kaj rampi lau libera spaco inter du trabojgis mi atingis la ?non, kie, antau kameno kun ardantajcindroj, sidis la instruisto ce sia tablo.
“Neniu rimarkis min, nur etan Sancel-Insekton, kajkiam mi trovis ke la kameno estas ec pli varma kajkomforta ol la sunlumo, mi decidis establi mian estontanhejmon apud gi. Do mi trovis carman neston inter dubrikoj kaj kasis min en gi dum multaj, multaj monatoj. “Profesoro Cionsciul estas, sendube, la plej famaklerulo en la Lando Oz, kaj post kelkaj tagoj mikomencis auskultadi la lekciojn kaj prelegojn kiujn lifaris por siaj lernantoj. Neniu el ili estis pli atentemaol la humila, ne rimarkita Sancel-Insekto, kaj tiel miakiris sciaron kiu, lau mia propra agnosko, estas veremirinda. Tial mi skribis ‘P. E. ’—Plene Edukita —surmian kartojn; car plej ?erigas min ke la mondo neposedas alian Sancel-Insekton kun ec dekono da miajpropraj kulturo kaj erudicio. ”
“Vi prave ?eras, ”diris la Birdotimigilo. “Edukigoestas pri ?erinda. Mi mem estas edukita. La cerbarodonita al mi de la Granda Sorcisto estas, lau miajamikoj, nesuperebla. ”
“Tamen, ”interrompis la Stana Lignohakisto, “bonakoro estas, lau mia opinio, multe pli dezirinda oledukigo au cerbo. ”
“Lau mi, ”diris la Seg-Cevalo, “bona kruro estaspli dezirinda ol ambau. ”
“Cu semoj estas speco de cerbo? ”demandis laKukurbokapo, abrupte.
“Silentu! ”ordonis Tip, severe.
“Jes, kara Pacjo, ”respondis obeeme Jocjo. La Sancel-Insekto auskultis pacience —ecrespekteme —tiujn komentojn, kaj poste plu rakontis.
“Certe mi logis dum tri plenaj jaroj en tiu izolalerneja kameno, ”diris li, “soife trinkante el laciam ?ua fonto de kristala scio kusanta antau mi. ”
“Vera poeto, ”komentis la Birdotimigilo, aprobeskuetante sian kapon. “Sed unu tagon, ”pludirisl a Insekto, “mirindacirkonstanco okazis, sangantemian ekziston mem kajportante min al mia aktualaapogeo de grandeco. LaProfesoro trovis min dum mirampadis trans la kamenon, kaj antau ol mi poviseskapi, li kaptis min per siaj dik-kaj antau-?ngroj. “‘Karaj infanoj, ’diris li, ‘mi kaptis Sancel-Insekton —tre maloftan, interesan specimenon. Cu iuel vi scias kio estas Sancel-Insekto? ’
“‘Ne! ’koruse kriis la studentaro.
“‘Do, ’diris la Profesoro, ‘mi elprenos mian famanlupeaparaton kaj jetos la insekton sur ekranon enmulte pligrandigita formo, por ke vi ciuj zorge studugian nekutiman strukturon kaj ekkonu giajn kutimojnkaj vivmanieron. ’
“Dirinte tion, li prenis el sranko vere kuriozanilon, kaj antau ol mi komprenis kio okazas, mi trovismin jetita sur ekranon en multe pligrandigitaformo —tute tia kia vi nun vidas min.
“La studentoj ekstaris sur siaj segoj kaj pusis lakapon antauen por pli bone vidi min, kaj duknabinetoj saltis sur la breton de malfermita fenestrokie ili povis pli klare vidi. “‘Jen! ’kriis la Profesoro, lautavoce, ‘ci tiu multepligrandigita Sancel-Insekto; unu el la plej kuriozajekzistantaj insektoj! ’
“Car mi estis Plene Edukita, kaj sciis kion devasfari kulturoplena sinjoro, mi tiam ekstaris kaj metis mian manon sur mian bruston, kaj tre gentile klinismin. Mia neatendita ago sendube alarmis ilin, carunu el la knabinetoj starantaj sur la fenestrobretoekkriis kaj dorsenfalis el la fenestro, kuntirante sianakompanantinon dum si falis.
“La Profesoro kriis terurite kaj kuris tra lapordon por trovi cu la kompatindulinoj estisdamagitaj de la falo. La studentaro sekvis lin kaoze, kaj mi trovis min sola en la lernejcambro, ankorauen Multe Pligrandigita formo kaj libera fari kionajn mi volas.
“Tuj mi ekkonsciis ke jen bonega oportuno poreskapi. Mi ?eris pri mia grandeco, kaj mi kompreniske nun mi povos sendangere veturi tra la tutamondo, kaj mia superkulturo faros min indakunlaboranto de la plej erudicia persono kiun mirenkontos.
“Do, dum la Profesoro levis la knabinetojn —kiujestis timoplenaj sed ne damagitaj —de la tero, kaj lastudentoj amasigis cirkau ilin, mi trankvile marsis ella lernejo, cirkauiris angulon, kaj eskapis nerimarkiteal arbareto proksima. ”
“Mirinde! ”kriis la Kukurbokapo, admirante. “Jes, vere, ”akordis la Sancel-Insekto. “Mi ankoraugratulas min pro mia eskapo dum mi estis MultePligrandigita; car ec mia eksternatura sciego malmulteutilus al mi se mi restus eta, tute malgrava insekto. ”“Mi antau nun ne sciis, ”diris Tip, rigardante laSancel-Insekton dubkompreneme, “ke insektojsurportas vestojn. ”
“En la naturo, ne, ”respondis la fremdulo. “Seddum mia vagado mi bonsorte savis morteminacitannauafoje vivantan tajloron —vi versajne jam scias ketajloroj, same kiel katoj, vivas naufoje. Li estis treegedankema, car se li perdus tiun nauan vivon li tute?nigus; do li forte petis doni al mi ci tiun laumodanvestaron kiun mi nun surhavas. Gi bonege taugas almi, cu ne? ”kaj la Sancel-Insekto ekstaris kaj turnissin malrapide, por ke ili povu zorge rigardi lin.
“Nepre bona tajloro, ”diris la Birdotimigilo, iomenvie.
“Nu, certe bonkora tajloro, ”komentis NocjoHakisto.
“Sed kien vi celis, kiam vi renkontis nin? ”Tipdemandis la Sancel-Insekton.
“Nenien, precize, ”gi respondis; “kvankam miintencas baldau viziti la Smeraldan Urbon kaj arangiserion de lekcioj al speciale elektitaj auskultantoj prila ‘Avantagoj de Multpligrandigo’. ”
“Ni iras cele la Smeraldan Urbon nun, ”diris laStana Lignohakisto; “do, se vi deziras, ni volonteakceptos vin kiel nian akompananton. ”
La Sancel-Insekto riverencis tre gracie.
“Multe plezurigos min, ”diris li, “akcepti vianafablan inviton; car nenie en la Lando Oz mi povusrenkonti alian grupon egale amikeman. ”
“Jes, prave, ”agnoskis la Kukurbokapo. “Ni estastiom amikemaj kiom musoj kaj mielo. ”
“Sed —pardonu min se mi sajnas demandema —cuvi ne ciuj estas iom —ahem! — iom nekutimaj? ” demandis la Sancel-Insekto, rigardante de unu al aliakun malkasa scivolemo.
“Ne pli ol vi, ”respondis la Birdotimigilo. “Cio enla vivo estas nekutima gis kiam oni kutimigas al gi. ”
“Kia nekutima ?lozo ?o! ”krietis la Sancel-Insekto, admire.
“Jes, mia cerbo bone funkcias hodiau, ”agnoskis laBirdotimigilo, ?ere.
“Nu, se vi su ?ce ripozis kaj refresigis, ni ?eksuniajn genuojn pase al la Smeralda Urbo, ”proponis lapligrandigito.
“Ne eble, ”diris Tip. “La Seg-Cevalo havasrompitan kruron, do li ne povas ?eksi genuon. Kajne trovigas ligno el kiu fari novan kruron. Kaj ni nepovas lasi la cevalon ci tie car la artikoj de laKukurbokapo estas tro rigidaj kaj li devas rajdi. ”“Kia misfortuno! ”kriis la Sancel-Insekto. Li trezorge rigardis la grupon kaj diris:
“Se la Kukurbokapo rajdos, kial ne uzu kruronlian por fari kruron por la cevalo kiu portos lin? Lauaspekte, ambau estas el ligno. ”
“Nu, jen vera lerteco! ”diris la Birdotimigilo, aprobe. “Estas malfacile kompreni kial mia cerbo neelpensis tion antau longe! Ek, kara Nocjo, kaj ?ksula kruron de la Kukurbokapo al la Seg-Cevalo. ”
Al Jocjo ne multe placis tiu propono; sed li akceptiske lian kruron detrancu la Stana Lignohakisto kaj kegi estu cizita por utiligo kiel la maldekstra kruro de laSeg-Cevalo. Ankau al la Seg-Cevalo ne tre placis laoperacio; li grumblis multe pri la “bucado”, tiel linomis gin, kaj poste li deklaris ke la nova kruro estashontajo por respektinda Seg-Cevalo.
“Bonvolu pli zorge paroli, ”diris la Kukurbokapo, akre. “Bonvolu memori ke mian kruron vi kondamnas. ”
“Mi ne povas forgesi, ”kolere respondis la Seg-Cevalo, “car gi estas egale misfarita kiel ciu alia partovia. ”
“Misfarita! mi, misfarita! ”kriis Jocjo kolerege. “Vine rajtas nomi min misfarita! ”
“Vi estas egale absurde konstruita kiel saltpupeto, ”rikanis la cevalo, rulante siajn tuberajn okulojnmalice. “Ec via kapo ne estas ?ksita, kaj neniam oniscias cu vi rigardas antauen au retren! ”
“Amikoj, mi petegas, ne kverelu! ”pledis la StanaLignohakisto, maltrankvile. “Efektive, al neniu el nimankas kritikindajo; do ni toleru la mankojn unu dela alia. ”
“Bonega propono, ”diris la Sancel-Insekto, aprobe.
“Certe vi havas tre bonan koron, mia metala amiko. ”
“Jes ja, ”respondis Nocjo, tre placita. “Mia koroestas vere mia plej bona parto. Sed ni komencu nianveturon. ”
Ili sidigis la Kukurbokapon sur la Seg-Cevalon, kajligis lin al la cevalo per snuro, tiel ke li ne povosforfali.
Poste, kondukate de la Seg-Cevalo, ili ciujkomencis marsi al la Smeralda Urbo.