Kiam li detrancis la duan folion li liberigis la Vitran
Katon, kaj Fusulo tiom timis ke si forkuris fulme kaj baldau estis ce la ?anko de Ojo, kie si sidigis apud li anhelante kaj tremante. La lasta planto de la tuta vico estis la kaptinto de la Vuzo, kaj granda bulkoformo en la centro de la volvinta folio indikis klare kie li estas. Per sia akra trancilo la Vililo detrancis la tigon de la folio kaj dum gi falis kaj malvolvigis eltrotis la Vuzo kaj eskapis preter la atingpovon de ciuj aliaj el la dangeraj plantoj.
Capitro 11. Bona amiko
BALDAU la tuta grupo estis kune sur la vojo el ?avaj brikoj, tute preter la atingpovo de la belaj sed per ?daj plantoj. La Vilulo, gapinte unu kaj poste la alian, sajnis tre placita kaj interesata.
“Mi jam vidis kuriozajojn ekde mia alveno al la Lando Oz,” diris li, “sed neniam ion pli kuriozan ol ci tiun bandon de aventurantoj.
Ni sidigu iom, kaj konversaciu kaj interkonatigu.”
“Cu vi do ne de ciam logas en la Lando Oz?” demandis la Mangtula knabo.
“Nu efektive, mi antaue logis en la granda ekstera mondo. Sed foje mi venis ci tien kun Doroteo, kaj Ozma permesis ke mi restu.”
“Cu al vi placas Oz?”demandis Cifoneroj. “La lando kaj la klimato estas grandiozaj, cu ne?”
“Gi estas la plej bela lando en la tuta mondo, ec kvankam gi estas felando, kaj mi felicas ciun minuton dum mi logas en gi,”diris la Vilulo. “Sed diru al mi ion pri vi mem.”
Do Ojo rakontis pri sia vizito al la domo de la Kurbiginta
Magiisto, kaj kiel li renkontis tie la Vitran Katon, kaj kiel la Mikscifona Knabino vivigis, kaj pri la terura akcidento kiun spertis Oncjo Noncjo kaj Margolete. Poste li rakontis pri sia entrepreno trovi la kvin diversajn objektojn kiujn la Magiisto bezonas por fari sorcon kiu revivigos la marmorajn ?gurojn, unu el ili estas tri haroj el la vosto de Vuzo.
“Ni trovis la Vuzon,”klarigis la knabo, “kaj li konsentis doni al ni la tri harojn;sed ni ne povis eltiri ilin. Do ni devis kunvenigi la Vuzon kun ni.”
“Mi komprenas,”respondis la Vilulo, kiu auskultis interesate la rakonton. “Sed eble mi, kiu estas granda kaj forta, povos tiri tiujn tri harojn el la vosto de la Vuzo.”
“Provu, se vi deziras,”diris la Vuzo.
Do la Vilulo provis, sed negrave kiom forte li tiris li ne povis eltiri la harojn el la vosto de la Vuzo. Do li residigis kaj visis sian vilan vizagon per vila silka postuko kaj diris:
“Ne gravas. Se vi povos gardi la Vuzon gis vi akiros la aliajn bezonatajn objektojn, vi povos konduki la beston kaj liajn tri harojn al la Kurbiginta Magiisto kaj lasi lin trovi metodon eligi ilin. Kiujn aliajn objektojn vi bezonas trovi?”
“Unu,”diris Ojo, “estas sesfolio.”
“Vi versajne trovos tion en la kampoj cirkau la Smeralda Urbo,”diris la Vilulo. “Lego malpermesas la plukon de sesfolioj, sed mi kredas ke mi povos konvinki Ozman permesi tion al vi.”
“Dankon,”respondis Ojo. “La sekva objekto estas la maldekstra ?ugilo de ?ava papilio.”
“Por tio vi devos iri al la Palpbruma Lando,”la Vilulo deklaris. “Mi neniam rimarkis papiliojn tie, sed tiu estas la ?ava lando de Oz kaj gin regas bona amiko mia, la Stana Lignohakisto.”
“Ho, mi audis pri li!”kriis Ojo. “Li devas esti grandioza viro.”
“Tia li estas, kaj lia koro estas grandioze afabla. Mi estas certa ke la Stana Lignohakisto faros cion eblan por helpi vin savi vian Oncjon Noncjon kaj kompatindan Margoleten.”
“Post tio mi devos trovi,”diris la Mangtula knabo, “142 mililitrojn da akvo el obskura puto.”
“Cu!Nu, tio estas pli malfacila,”diris la Vilulo, gratante sian maldekstran orelon perplekse. “Mi neniam audis pri obskura puto, cu vi?”
“Ne,”diris Ojo.
“Cu vi scias kie ia tio troveblas?”demandis la Vilulo.
“Mi ne povas imagi,”diris Ojo.
“Do ni devos demandi la Birdotimigilon.”
“La Birdotimigilon!Sed certe, sinjoro, birdotimigilo ne povas scii ion.”
“Ne la plejmultaj birdotimigiloj, mi agnoskas,”respondis la Vilulo. “Sed ci tiu Birdotimigilo pri kiu mi parolas estas tre inteligenta. Li pretendas havi la plej bonan cerbon en la tuta Oz.”
“Pli bonan ol mia?”demandis Cifoneroj.
“Pli bonan ol mia?”ehis la Vitra Kato. “Mia estas palruga, kaj oni povas vidi gin funkcii.”
“Nu, oni ne povas vidi la cerbon de la Birdotimigilo funkcii, sed gi tre lerte pensas,”asertis la Vilulo. “Se iu scias kie trovigas obskura puto, tion scias mia amiko la Birdotimigilo.”
“Kie li logas?”demandis Ojo.
“Li havas grandiozan kastelon en la Palpbruma Lando, proksime al la palaco de sia amiko la Stana Lignohakisto, kaj li ofte trovigas en la Smeralda Urbo, kie li vizitas Doroteon en la rega palaco.”
“Do ni demandos lin pri la obskura puto,”diris Ojo.
“Sed kion alian tiu Kurbiginta Magiisto volas?”demandis la Vilulo.
“Guton da oleo el vivanta homo.”
“Ho;sed tio ne ekzistas.”
“Tion mi pensis,”respondis Ojo;“sed la Kurbiginta
Magiisto diris ke la recepto ne postulus tion se gi estus netrovebla, kaj tial mi devos serci gis trovi gin.”
“Bonan fortunon,”diris la Vilulo, dubeme skuante sian kapon;“sed mi imagas ke vi trovos malfacilon akiri guton da oleo el la korpo de vivanta homo. Estas sango en korpo, sed ne oleo.”
“Estas katuno en mia,”diris Cifoneroj, dancante malgrandan jigon.
“Mi ne dubas tion,”respondis la Vilulo admire. “Vi estas vera komfortilo kaj tiom dolca kiom povas esti mikscifonajo. Mankas al vi nur digno.”
“Mi malamas dignon,”kriis Cifoneroj, piedbatante stoneron alten en la aero kaj poste provante kapti gin dum gia falo. “Duono de la malsaguloj kaj ciuj saguloj estas dignaj, kaj mi estas nek tio nek ci tio.”
“Si estas nur frenezulo,”klarigis la Vitra Kato.
La Vilulo ridis.
“Si estas gojiga, siamaniere,”li diris. “Mi estas certa ke si multe placos al Doroteo, kaj la Birdotimigilo amegos sin.
Cu vi diris ke vi veturas cele la Smeraldan Urbon?”
“Jes,”respondis Ojo. “Mi opiniis ke plej bone estos iri tien unue, car la sesfolio troveblas tie.”
“Mi akompanos vin,”diris la Vilulo, “kaj montros al vi la vojon.”
“Dankon,”kriis Ojo. “Mi esperas ke tio ne genos vin.”
“Ne,”diris la alia, “mi ne celis iun specifan lokon. Dum mia tuta vivo mi estas vagisto, kaj kvankam Ozma donis al mi aron da belaj cambroj en sia palaco min ankorau trafas la vagfebro kelkfoje kaj mi ekvagas tra la tuta lando. Mi jam forestis de la Smeralda Urbo plurajn semajnojn, cifoje, kaj nun renkontinte vin kaj viajn amikojn mi estas certa ke interesos min akompani vin al la granda urbo de Oz kaj konigi vin al miaj amikoj.”
“Tio estos tre agrabla,”diris la knabo, danke.
“Mi esperas ke viaj amikoj ne estas dignaj,”komentis Cifoneroj.
“Kelkaj jes, kaj kelkaj ne,”li respondis;“sed mi neniam kritikas miajn amikojn. Se ili efektive estas miaj veraj amikoj, ili povas esti kiaj ajn, kiel ili volas, lau mi.”
“Estas iom da senco en tio,”diris Cifoneroj, aprobe skuetante sian kuriozan kapon. “Venu, ni iru al la Smeralda Urbo kiel eble plej baldau.”Dirinte tion si kuris lau la pado, saltetante kaj dancante, kaj poste si turnis sin por atendi ilin.
“Estas tre longa distanco inter ci tie kaj la Smeralda Urbo,”komentis la Vilulo, “do ni ne alvenos tien hodiau, nek morgau. Tial ni ne tro strece marsu. Mi estas sperta veturisto kaj mi trovis ke mi neniam gajnas per hasto. ‘Iru trankvile’estas mia devizo. Se oni ne povas iri tute trankvile, do oni iru laueble trankvileme.”
Marsinte iom longe lau la vojo el ?avaj brikoj Ojo diris ke li malsatas kaj ke li haltos por mangi iom da pano kaj fromago. Li proponis porcion da mangajo al la Vilulo, kiu dankis lin sed rifuzis gin.
“Kiam mi ekveturas,”diris li, “mi kunportas su ?cajn plenmangojn por pluraj semajnoj. Mi emas indulgi min per tia nun, car ni ja haltas.”
Dirinte tion, li prenis botelon el sia poso kaj skuis el gi pilolon proksimume tiel grandan kiel unu el la ?ngrungoj de Ojo.
“Tio,”anoncis la Vilulo, “estas plena mango, en kondensita formo. Inventajo de la granda Profesoro Sancel-Insekto, de la Rega Kolegio de Atletiko. Gi enhavas supon, ?sojn, rostitan viandon, salaton, pomajn pastobuletojn, glaciajon kaj cokoladajetojn, kune boligitajn por formi tiun unu objekteton, tiel ke oni povas facile porti gin kaj gluti gin kiam oni malsatas kaj bezonas plenan mangon.”
“Mi volas enan mangon,”diris la Vuzo. “Donu al mi pilolon, mi petas.”
Do la Vilulo donis al la Vuzo pilolon el sia botelo kaj la besto mangis gin tujtuje.
“Vi nun englutis sespartan cefmangon,”deklaris la Vilulo.
“Psa!”diris la Vuzo, nedankeme. “Mi volas gusti ion. Ne donas guon tia mangado.”
“Oni mangu nur por subteni la vivon,”respondis la Vilulo, “kaj tiu pilolo egalas al kilogramo da aliaj mangajoj.”
“Gi ne placas al mi. Mi volas ion maceblan kaj gustumeblan,”grumblis la Vuzo.
“Vi tute eraras, mia povra besto,”diris la Vilulo per kompatema tono. “Pensu pri kiom lacigus viaj makzeloj macante plenan mangon ci tian, se gi ne estus kondensita al la dimensio de malgranda pilolo —kiun vi povas tuje gluti.”
“Mangado ne estas laciga;gi estas bonsentiga,”insistis la Vuzo. “Mi ciam macas la mielabelojn kiam mi kaptas ilin.
Donu al mi iom da pano kaj fromago, Ojo.”
“Ne, ne!Vi jam mangis grandan cefmangon!”protestis la Vilulo.
“Eble,”respondis la Vuzo;“sed mi deziras trompi min per mango de iom da pano kaj fromago. Eble mi ne estas malsata manginte tiujn multajn mangajojn kiujn vi donis al mi, sed mi opinias ci tiun mangaferon persona prefero, kaj mi preferas rekoni tion kio eniras min.”
Ojo donis al la besto kion li volas, sed la Vilulo skuis sian vilan kapon riproce kaj diris ke neniu besto estas tiom obstina kaj malfacile konvinkebla kiel Vuzo.
Tiumomente la sono de pasoj audeblis, kaj supren rigardante ili vidis la vivantan fonografon staranta antau ili.
Sajne gi traspertis multajn aventurojn depost kiam Ojo kaj liaj kamaradoj lastafoje vidis la masinon, car la verniso de gia ligna ujo estis tute makulita kaj fendita kaj gratita tiel ke gi ekhavis malnovan kaj nerespektindan aspekton.
“Ve!”kriis Ojo, rigardegante. “Kio okazis al vi?”
“Ne multo,”respondis la fonografo per malfelica kaj deprimita voco. “Oni jetis su ?cajn objektojn kontrau min, post mia foriro de vi, por stokigi magazenon kaj krome seson da kontoroj.”
“Cu vi estas tiel rompita ke vi ne povas ludi?”demandis Cifoneroj.
“Ne;mi ankorau povas elversi bongustan muzikon. Guste nun mi havas diskon sur mi kiu estas vere superba,”diris la fonografo, plifelicigante.
“Domage,”komentis Ojo. “Ni ne malbonemas kontrau vi kiel masino, sciu;sed kiel muzikilon ni malamas vin.”
“Do kial oni inventis min?”demandis la masino, per tono de indigna protesto.
Necertaj, ili rigardis unu la alian, sed neniu povis respondi tiun perpleksigan demandon. Fine la Vilulo diris:
“Mi deziras audi la fonografon ludi.”
Ojo gemis. “Gis nun ni estis tre felicaj, renkontinte vin, sinjoro,”li diris.
“Mi scias. Sed iom da mizero, kelkfoje, instigas ke ni plialte taksu felicon. Diru al mi, Focjo, kia estas tiu disko, kiu lau vi estas gustumebla?”
“Gi estas populara kanto, sinjoro. En ciuj civilizitaj landoj la ordinara popolo frenezigis pri gi.”
“Gi sovagigas civilizitajn personojn, cu?Do gi estas dangera.”
“Plenegaj de gojo, mi celas diri,”klarigis la fonografo.
“Auskultu. Ci tiu kanto trovigos nekutima delico por vi, mi scias. Gi ricigis la autoron —kiom eblas por autoro. Gi nomigas ‘Mia Lulu. ’”
La fonografo komencis ludi. Serion de strangaj, malglataj sonoj sekvis ci tiuj vortoj, kantitaj tra la nazo de viro kun tre vigla esprimado:
“M’volas mi-Lulun, mi’karbnigran Lulun; M’volas mi-lu-lun, lu-lun, lu-lun, Lu!
M’amas mi-Lulun, mi’karbnigran Lulun, Neni-alia ’mas lu-lun, Lu!”
“Jen —cesigu tion!”kriis la Vilulo, ekstarigante. “Kion vi celas per tia impertinenteco?”
“Gi estas la plej nova populara kanto,”deklaris la fonografo, parolante per pauta voctono.
“Populara kanto?”
“Jes. Kanto kies vortojn la feblamensuloj povas memori kaj kiun la muzikanalfabetoj povas faj ? au kanti. Tio popularigas popularan kanton, kaj la tempo venos kiam gi anstatauos ciujn aliajn kantojn.”
“Tiu tempo ankorau ne venis al ni,”diris la Vilulo severe. “Mi mem estas ia kantisto, kaj mi ne intencas sufokigi per iaj Luluoj kia via karbnigra Lulu. Mi dispecigos vin, Sinjoro Focjo, kaj dissutos viajn pecojn tra la tuta lando, kompleze al la homoj kiujn vi eble renkontus se mi permesus ke vi libere diskuradu. Farinte tiun dolorigan taskon mi —”
Sed antau ol li povis diri pli la fonografo turnis sin kaj kuregis lau la vojo tiel rapide kiel giaj kvar tablokruroj povis porti gin, kaj baldau gi estis tute ne plu videbla.
La Vilulo residigis kaj aspektis bone placita. “Iu alia sparos al mi la penon dispecigi tiun fonografon,”diris li; “car ne estas eble ke tia muzikilo dauros longe en la Lando Oz. Kiam vi estos ripozintaj, amikoj, ni pluiru nian vojon.”
Dum la posttagmezo la veturantoj trovis sin en soleca kaj nelogata parto de la lando. Ec la kampoj ne plu estis kultivitaj kaj la lando komencis simili dezerton. La vojo el ?avaj brikoj aspektis neglektita kaj farigis neglata kaj pli malfacile surmarsebla. Densa vepro kreskis ambau ?anke de la vojo, kaj gigantaj rokoj estis distroveblaj abunde.
Sed tio ne malinstigis Ojon kaj liajn amikojn plu pasadi, kaj ili distris sin per sercoj kaj gaja konversacio. Kiam proksimigis la vespero ili atingis kristalan fonton kiu sprucis el alta roko apud la vojo kaj proksime al tiu fonto staris dezerta kabano. Diris la Vilulo, haltante tie:
“Estos bone ke ni tranoktu ci tie, kie estas sirmejo por niaj kapoj kaj bona akvo trinkebla. Vojo preter ci tie estas tre malbona;ankorau pli malbonan ni devos trapasi;do ni atendu gis la mateno antau ol tra ? gin. ”
Ili konsentis pri tio kaj Ojo trovis iom da brulligno en la kabano kaj ardigis fajron en la kameno. La fajro gojigis Cifonerojn, kiu dancis antau gi antau ol Ojo avertis sin ke si eble ekbrulos. Post tio la Mikscifona Knabino tenis sin su ?ce distance de la lekantaj ?amoj, sed la Vuzo kusigis antau la fajro kvazau granda hundo kaj sajne guis gian varmon.
Kiel vespermangon la Vilulo mangis pilolon, sed Ojo plu mangis siajn panon kaj fromagon kiel la plej kontentigan mangajon. Li ankau donis porcion al la Vuzo.
Kiam senlumigis kaj ili sidis cirkle sur la planko de la kabano, frontante la fajrolumon —car tute ne estis mebloj en la loko —Ojo diris al la Vilulo:
“Bonvolu rakonti al ni.”
“Mi ne estas bona rakontisto,”estis la respondo;“sed mi kantas kvazau birdo.”
“Cu korako au korvo?”demandis la Vitra Kato.
“Kvazau kantobirdo. Mi pruvos tion. Mi kantos kanton kiun mi mem verkis. Diru al neniu ke mi estas poeto, car eble oni volus ke mi verku libron. Ne diru ke mi povas kanti, por ke oni ne volu ke mi faru diskojn por tiu aca fonografo. Ne havas tempon por esti publika bonfarulo, do mi nur kantos al vi ci tiun kanteton por distri vin.”
Ili tre volonte distrigis kaj auskultis interesate dum la Vilulo cantis la cisekvajn versojn lau melodio kiu ne estis malplaca:
“Mi kantos nun Ozlandon, hejmon de mirigaj bestoj Kaj fruktoj, ?oroj, ciaj gloroj kaj de belaj nestoj, La loko de magi’scienca kie ne surprizas
Ke mirigajoj trovas sin konstante kiam krizas.
Nin regas carma knabineto kiun feoj amas, Kun sorca sceptro, kies justaj legofaroj famas; Kaj felicigas la popolon sia koro pura, Dum ciun bezonulon helpas sia vol’ebura.
Kaj jen Princino Doroteo, dolca kiel rozo, Knabino el Kansaso, land’sen feoj lau supozo.
Kaj jen lerta ’Timigil’kun sia korpo pajla, Li diras vortojn sagajn tre per sia menso tajla.
Mi ne forgesu Nocjon Hakan, estas li el stano, Komplezon cian faras li per delikata mano.