Турецкий язык за 30 уроков - Мехмет Хенгирмен 5 стр.

Сегодня погода дождливая. Возьми свой зонтик (şemsiye).

Ольга: Havalar çok serinledi.

Погода стала очень прохладной.

Антон: Belki de kar yağacak.

Может быть, и снег пойдёт.

Ольга: О kadar da değil. Fazla soğuk yok.

Но, не сильно холодно (o kadar - до такой степени; fazla - избыток, чрезмерный).

Антон: Sen yine ceketini al.

Ты всё-таки возьми пиджак.

Ольга: Bugün sen ne yapacaksın?

Ты что будешь делать сегодня?

Антон: Evde dinleneceğim.

Я буду отдыхать дома.

17БКакая сегодня будет погода?

Bugün hava yağışlı olacak, İstanbul'da sıcaklık 11 °C. Doğudan soğuk hava dalgası geliyor. Bu nedenle bütün yurtta sıcaklık düşecek. Hava yarın da yağışlı olacak, iki gün sonra havalar yeniden ısınacak. Soğuk hava dalgası gidecek, yerine sıcak hava dalgası gelecek. Sıcaklık iki-üç derece artacak.

sıcaklık температура (sıcak - жаркий)

doğu восток

bu nedenle поэтому

bütün yurtta по всей стране

sıcaklık düşecek температура понизится (düşmek)

yeni новый

yeniden снова

ısınacak потеплеет (ısınmak)

yerine вместо

derece градус

artacak повысится (artmak)

Грамматика

Суффикс будущего времени: -acak (-ecek)

Суффиксы будущего времени показывают, что действие произойдет в будущем.

- Bugün ne yapacaksın?

- Bugün üniversiteye gideceğim.

- Bugün yağmur yağacak mı?

- Evet, bugün yağmur yağacak.

- Bugün ne yapacaksın?

- Bugün evde dinleneceğim.

Упражнения

1) Пожалуйста, ответьте на вопросы.

- Yarın hava nasıl olacak?

- Yarın hava bulutlu olacak. (облачная погода; bulut - облако, туча)

- Bugün hava nasıl olacak?

- Hafta sonu hava nasıl olacak? (в конце недели, на выходных)

- Yarın yağmur yağacak mı? (завтра)

- Bugün hava bulutlu mu? (bulut - облако)

- Bugün hava rüzgârlı mı? (rüzgâr - ветер)

- Hafta sonu hava güneşli olacak mı? (güneş - солнце)

- Yarın hava ısınacak mı?

- Bugün evde dinlenecek misin?

2) Пожалуйста, ответьте на вопросы.

- Soğuk hava dalgası nereden geliyor?

- Soğuk hava dalgası doğudan geliyor.

- Yarın İstanbul kaç derece olacak?

- Sıcak hava dalgası nereden gelecek?

- Bu hafta kar yağacak mı?

- Bugün paltonu giyecek misin? (наденешь)

- Hafta sonu sıcaklık artacak mı?

Урок 18. B банке

Антон: Döviz bozdurmak istiyorum.

Я хочу обменять валюту.

Служащая: Dolar mı, euro mu?

Доллары или евро?

Антон: Dolar bozdurmak istiyorum.

Я хочу обменять доллары.

Служащая: Kaç dolar?

Сколько долларов?

Антон: 1.000 Dolar. Bir dolar kaç lira?

1.000 долларов. 1 доллар сколько лир?

Служащая: Bir dolar 1,40 Türk lirası.

Антон: Tamam, 1.000 dolar bozduruyorum.

Хорошо, я хочу обменять 1.000 долларов.

Служащая: Bankada hesabınız var mı?

У вас есть счёт в банке?

Антон: Evet, bankada hesabım var.

Да, у меня есть счёт в банке.

Служащая: Hesap cüzdanınız yanınızda mı?

Банковская книжка у вас с собой?

Антон: Evet. Lütfen bu parayı hesabıma yatırın.

Да. Положите, пожалуйста, эти деньги на мой счёт.

18АСнятие денег со счёта

Ольга: Hesabımdan para çekmek istiyorum.

Я хочу снять деньги со счёта.

Служащая: Hesap cüzdanınızı verir misiniz?

Дайте, пожалуйста, вашу банковскую книжку.

Ольга: Buyurun, hesap cüzdanım.

Пожалуйста, моя банковская счётная книжка.

Служащая: Ne kadar çekmek istiyorsunuz?

Сколько вы хотите снять?

Ольга: 500 dolar çekmek istiyorum.

Я хочу снять со счёта 500 долларов.

Служащая: Dolar olarak mı ödeyelim?

Выплатить вам в долларах?

Ольга: Türk lirası da olabilir.

Можно и в турецких лирах.

Служащая: Bir dolar 1,2 Türk lirası.

Один доллар 1,2 турецких лир.

Ольга: 500 dolar ne kadar yapıyor?

Сколько составляет 500 долларов?

Служащая: 600 YTL. yapıyor. (YTL = Yeni Türk Lira)

Это составляет 600 лир.

Ольга: Tamam, Türk lirası olarak istiyorum. (olarak - как, в качестве)

Хорошо, я возьму в турецких лирах.

18БДенежный перевод

Антон: Bana bir havale var mı?

Служащая: Havale nereden gelecek?

Антон: Londra'dan gelecek.

Служащая: Ne kadarlık bir havale bekliyorsunuz?

Антон: 1500 Dolar.

Служащая: Size 1500 dolarlık bir havale var.

Антон: 500 dolar alayım.

Служащая: Paranın gerisini ne yapalım?

Антон: Gerisini lütfen hesabıma geçin.

havale денежный перевод

havale beklemek ждать денежный перевод

paranın gerisi остальная сумма

ne yapalım что мы cделаем

hesaba kaydetmek положить на счёт

Грамматика

Суффикс желательного наклонения: -а (-е)

Обычно используеся в первом лице единственного и множественного числа. На русский можно перевести как давай (те) ... или я хочу .... , мы хотим ...

Bu akşam sana geleyim.

Ben bir kahve içeyim.

Ben bir kuru fasulye yiyeyim.

Bu akşam sinemaya gidelim.

Bu yaz tatile çıkalım. (этим летом двайте поедем на отдых)

Bu parayı hesaba yatıralım.

Упражнения

1) Пожалуйста, ответьте на вопросы.

- Ne bozdurmak istiyorsun?

- Döviz bozdurmak istiyorum.

- Dolar mı, euro mu bozdurmak istiyorsunuz?

- Bir dolar kaç lira?

- Bir euro kaç lira?

2) Пожалуйста, ответьте на вопросы

- Kaç dolar bozdurmak istiyorsun?

- Ne kadar para çekmek istiyorsunuz?

- Bankada hesabınız var mı?

- Parayı döviz olarak mı istiyorsunuz?

- Hesap cüzdanınız yanınızda mı?

- Parayı Türk lirası olarak mı istiyorsunuz?

- Parayı hesabınıza yatıralım mı?

- Vadeli hesap istiyor musunuz?

- Vadeli hesap ister mısınız? (vade - срок)

- Fon hesabından yararlanmak istiyor musunuz?

Анталья

Antalya, Akdeniz'dedir. Türkiye'nin en büyük turizm merkezlerinden biridir. Antalya'ya her yıl ortalama sekiz milyon turist gelir.

Antalya'nın çevresi yemyeşil dağlar ve ormanlıkla çevrilidir. Denizi çok temizdir. Dereler, ırmaklar, şelâleler Antalya'ya bambaşka bir güzellik verir.

Antalya'nın çevresinde yüz kadar antik kent vardır. Bu antik kentlerin içerisinde en önemlileri Perge, Aspendos, Side ve Myra'dir.

Antalya, bir açık hava müzesi ve bir doğa cennetidir.

Akdeniz - Средиземное ("белое") море, merkez - центр, her - каждый, yemyeşil - зеленый-зеленый, очень зеленый (yeşil - зеленый), dağ - гора, orman - лес, ormanlık - лес, лесистая местность, temiz - чистый, ırmak - река, şelâle - водопад, bambaşka - совершенно другой, güzellik - красота, прелесть, içerisinde - среди них (içeri - внутрь, внутренняя часть), açık - открытый, hava - воздух, doğa - природа, cennet - рай.

Урок 19. На отдых

Эрол: Bu yaz tatile nereye gidiyorsun?

Куда ты поедешь на отдых летом?

Ольга: Bu yaz Bodrum'a gitmek istiyorum.

Я хочу поехать летом в Бодрум.

Эрол: Bodrum'a daha önce gittin mi?

Ты ездила раньше в Бодрум?

Ольга: Hayır, daha önce gitmedim.

Нет, я не ездила раньше.

Эрол: Ben gittim. Bodrum çok güzel bir yer.

Я ездил Бодрум. Бодрум очень красивое место.

Ольга: İstersen birlikte gideriz.

Если хочешь, можем вместе поехать.

Эрол: Çok iyi. Memnun olurum.

Очень хорошо. Буду рад.

Ольга: Bana Bodrum'da rehberlik edersin.

Будешь моим гидом в Бодруме. (rehber - гид; rehberlik - сопровождение)

19АМесто отдыха

Ольга: Bu yaz tatil için nereye gideceksin?

Куда ты поедешь на отдых летом?

Антон: Bilmiyorum. Henüz karar vermedim.

Не знаю. Ещё не решил ("решения не дал").

Ольга: Bu yaz Bodrum'da tatil yapmak ister misin?

Ты хочешь поехать в Бодрум летом?

Антон: Bodrum nasıl bir yer?

Бодрум - что это за место?

Ольга: Türkiye'nin güney batısında güzel bir yer. Biz Erol'la Bodrum'a gitmek istiyoruz.

Красивое место на юго-западе Турции. Мы хотим поехать с Эролом в Бодрум.

Антон: Ben daha çok tarihî yerleri seviyorum.

Я больше люблю исторические места.

Ольга: Bodrum'da tarihî yerler de var.

В Бодруме есть и исторические места.

Антон: Ben Truva, Bergama gibi yerleri seviyorum.

Мне нравятся такие места, как Троя, Бергама.

19БЗарезервировать

Эрол: Alo! Olga!

Ольга: Merhaba Erol!

Эрол: Bodrum'a gitmek için karar verdin mi?

Ольга: Karar verdim. Anton ile de konuştum.

Эрол: Anton de Bodrum'a geliyor mu?

Ольга: Hayır, gelmiyor.

Эрол: Bodrum'da yer ayırtayım mı?

Ольга: Bence iyi olur.

Эрол: Bodrum'da kaç gün kalmak istiyorsun?

Ольга: Bir hafta yeterli değil mi?

Эрол: Tamam, bir haftalık yer ayırtıyorum.

karar vermek решить

konuşmak говорить

bence по-моему

kalmak оставаться

yeterli достаточно

yer ayırtmak зарезервировать

Грамматика

Имя прилагательное

Ставится перед существительным:

güzel + kadın - güzel kadın (красивая женщина)

büyük paket (большой сверток), küçük çocuk (маленький ребенок), kırmızı gül (красная роза), sarı çiçek (желтый цветок)

Прилагательные образуются также из имен существительных с помощью суффиксов -lı, -li, -lu, -lü

akıl + lı: akıllı - akıllı çocuk (умный ребенок; akıl - ум)

şapka + lı: şapkalı - şapkalı kadın (женщина в шляпке)

palto + lu: paltolu - paltolu adam (мужчина в пальто)

Отрицательная форма прилагательных образуется из имен существительных с помощью суффиксов

-sız, -siz, -süz, -süz

akılsız çocuk, şapkasız kadın, paltosuz adam

Упражнения

1) Пожалуйста, ответьте на вопросы.

- Bu yıl tatile nereye gidiyorsun?

- Bu yıl tatile İzmir'e gidiyorum.

- Bu kış tatile nereye gidiyorsun?

- Bodrum'a daha önce gittin mi?

- Bodrum güzel bir yer mi?

- Olga Bodrum'a kiminle gidiyor?

- Anton Bodrum'a gelmek istiyor mu?

- Bodrum Türkiye'nin neresinde?

- Bodrum'da tarihî yerler var mı?

- Anton nereleri gezmek istiyor?

2) Пожалуйста, ответьте на вопросы.

- Erol kime telefon ediyor?

- Olga Bodrum'da ne kadar kalmak istiyor?

- Bodrum'dan kim yer ayırtıyor?

- Erol Bodrum'u daha önce gördü mü?

2) Заполните пропущенные места с помощью суффикса "lı"

akıllı çocuk

akıl... kız, şapka... kadın, palto... kadın, bulut... hava, güneş... hava

Урок 20. Как пройти ...?

Катя: Affedersiniz, postane nerede?

Извините, где находится почта?

Мурат: Biraz ilerleyin, sonra sağa dönün.

Пройдите немного вперёд, потом поверните направо.

Катя: Buraya çok uzak mı?

Это далеко отсюда (туда очень далеко ли)?

Мурат: Hayır, çok yakın.

Нет, очень близко.

Катя: Ne kadar uzaklıkta?

Какое расстояние?

Мурат: Beş yüz metre uzaklıkta.

Пятьсот метров.

Катя: Çok yakın. Yürüyerek gidebilirim.

Очень близко. Я могу пойти пешком.

Мурат: Yürüyerek gidin, ileriden sağa dönün.

Идите пешком. Впереди поверните направо.

Postane tam köşede.

Почта находится как раз на углу (tam - полный, целый; как раз).

20АГде находится музей?

Антон: Müzeye nasıl gidebilirim?

Как пройти к музею (смогу пройти)?

Йылмаз: Bu caddeden dosdoğru gidin. Sonra sola dönün.

По этой улице идите прямо (cadde - улица). Потом поверните налево.

Антон: Müze çok uzak mı?

Музей находится очень далеко?

Йылмаз: Biraz uzak.

Немного далеко.

Антон: Yürüyerek kaç dakika sürer?

За сколько минут можно дойти пешком (sürmek - продолжаться)?

Йылмаз: Yürüyerek yarım saat sürer.

Пешком идти полчаса.

Антон: Otobüsle nasıl gidebilirim?

Как я могу доехать на автобусе?

Йылмаз: Şu durakta otobüse binin.

На этой остановке садитесь на автобус.

Антон: Otobüsle ne kadar sürer?

За сколько времени доезжают на автобусе?

Йылмаз: En çok beş dakika sürer.

Самое большее за пять минут.

20ВКак пройти?

Дениз: Affedersiniz, müzeye nasıl gidebiliriz?

Полиция: Bu caddeden dosdoğru gidin, iki yüz metre ileriden sağa dönün. Yüz metre kadar ilerleyin. Sonra sola dönün. Biraz ilerledikten sonra müzeyi görürsünüz.

Пынар: Teşekkür ederiz. Müze buraya ne kadar uzaklıkta?

Полиция: En çok bir kilometre. Yürüyerek on beş-yirmi dakikada gidersiniz. Taksi ile beş dakikada orada olursunuz.

Дениз: Bugün hava çok güzel. Yürüyerek gitmek istiyoruz. Çok teşekkür ederiz, iyi günler.

Полиция: Bir şey değil. Size de iyi günler.

Упражнения

1) Пожалуйста, ответьте на вопросы.

- Affedersiniz, postane nerede?(почта)

- Biraz ileride, sağda.

- Postane buraya çok uzak mı?

- Postane buraya ne kadar uzaklıkta?

- Postane yakın mı?

- Postaneye otobüsle gidebilir miyim?

- Otobüs durağı nerede?

- Yakında başka postane var mı? (другая)

2) Пожалуйста, ответьте на вопросы.

- Müzeye nasıl gidebilirim?

- Müze çok uzak mı?

- Müze yürüyerek ne kadar sürer?

- Müzeye otobüsle gidebilir miyim?

- Müze otobüsle ne kadar sürer?

- Müze saat kaçta açılıyor? (в котором часу открывается)

- Müze saat kaçta kapanıyor? (закрывается)

- Müze her gün açık mı? (каждый ли день открыт)

Урок 21. B книжном магазине

Антон: Mektup zarfı var mı?

У вас есть почтовые конверты?

Продавец: Var, kaç tane istiyorsunuz?

Да, сколько штук вы хотите?

Антон: Üç tane istiyorum. Posta pulu var mı?

Три штуки. У вас есть почтовые марки (pul)?

Продавец: Posta pulu yok.

Нет, у нас нет почтовых марок.

Антон: Nerede bulabilirim?

Где я могу их найти?

Продавец: Postanede bulabilirsiniz.

Вы можете их купить на почте.

Антон: Kartpostallar kaç lira?

Сколько лир стоят открытки?

Продавец: Bir dolar. Kaç tane istiyorsunuz?

Один доллар. Сколько открыток вы хотите?

Антон: Altı tane istiyorum.

Я хочу купить шесть открыток.

21АУ газетного киоска

Катя: Rusça gazete var mı?

У вас есть газеты на русском языке?

Продавец: Evet, var.

Да, есть.

Катя: Hangi gazeteler var?

Какие русские газеты у вас есть?

Продавец: İzvestiya, Kamsamolskaya Pravda...

Известия, Комсомольская Правда...

Катя: Gazete kaç lira?

Сколько стоит газета?

Продавец: İki dolar.

Два доллара.

Катя: Rusça dergiler var mı?

У вас есть журналы на русском языке?

Продавец: Rusça dergiler var.

У нас есть журналы на русском языке.

Катя: Hangi dergiler var?

Какие русские журналы у вас есть?

Продавец: Hepsi şu köşede. Orada bakabilirsiniz.

Все журналы в этом углу. Вы можете посмотреть там.

21Б На почте

Антон: Posta pulu var mı?

Служащая: Var.

Антон: Üç tane posta pulu rica ediyorum.

Служащая: Yurt içi mi, yurt dışı mı?

Антон: Yurt dışı.

Служащая: Neresi?