“Kompreneble. Je kvarono post la unua, se mi ne eraras, mi estis parolanta al la juna usonano – la sekretario de la mortinto.”
“Ĉu vi estis en lia kupeo, aŭ ĉu li estis en la via?”
“Mi estis en lia kupeo.”
“Tiu estas la junulo kun la nomo MacQueen?”
“Jes.”
“Li estis amiko aŭ konato via?”
“Ne, mi neniam vidis lin antaŭ la nuna vojaĝo. Ni komencis okazan konversacion hieraŭ kaj ambaŭ ekinteresiĝis. Kutime mi ne ŝatas usonanojn”
Poirot ridetis, pro la memoro de la rimarkoj de MacQueen pri britoj.
“…Sed mi ŝatis tiun junulon. Li estis aŭdinta stultajn ideojn pri la situacio en Hindujo; la malbona flanko de usonanoj estas la fakto ke ili estas tiel sentimentalaj kaj idealistaj. Li interesiĝis pri tio, kion mi povis diri al li. Mi estis en la lando dum preskaŭ tridek jaroj. Kaj mi interesiĝis pri tio, kion li povis diri al mi rilate al la financa situacio en Usono. Tiam ni parolis pri la ĝenerala mond-politiko. Mi tute surpriziĝis kiam mi rigardis mian poŝhorloĝon, kaj rimarkis ke estas jam kvarono antaŭ la dua.”
“Je tiu horo vi ĉesigis la konversacion?”
“Jes.”
“Kion vi tiam faris?”
”Marŝis al mia propra kupeo kaj enlitiĝis.”
“Via lito estis jam preta?”
”Jes.”
“Tio estas la kupeo N-ro 15 – tiu estas la antaŭ-lasta kiam oni iras de la manĝ-vagono?”
“Jes.”
“Kie estas la konduktoro kiam vi iris al via kupeo?”
“Li sidis je la fino ĉe tableto. Efektive, MacQueen alvokis lin jus kiam mi iris al mia kupeo.”
“Kial li alvokis lin?”
“Supozeble por pretigi lian liton. La kupeo ne estis preta por la nokto.”
“Nu, Kolonelo Arbuthnot, mi deziras ke vi zorge pensu. Dum la tempo kiam vi parolis kun MacQueen ĉu iu pasis tra la koridoro ekster la pordo?”
“Multaj personoj, mi opinias. Mi ne atentis tion.”
“Jes, sed mi pensas pri – ni diru, la lasta horo kaj duono de via konversacio. Vi eliris ĉe Vincovci, ĉu ne?”
“Jes, sed nur por minuto. Okazis ventego. Estis terure malvarme. Oni estis tre danka reeniri la pezan varmon de la trajno, kvankam mi opinias ke kutime oni multe tro varmigas la trajnojn.”
S-ro Bouc suspiris. “Estas malfacile kontentigi ĉiun,” li diris. “La angloj, ili malfermas ĉion, poste venas aliaj, kiuj fermas ĉion. Estas tre malfacile.”
Nek Poirot nek Kolonelo Arbuthnot atentis lin.
“Nu, sinjoro, pripensu,” diris Poirot. “Estis malvarme ekstere. Vi revenis en la trajnon. Vi sidiĝas, vi fumas – eble cigaredon, eble pipon – ” Li paŭzis dum sekundo.
“Pipon por mi. MacQueen fumis cigaredojn.”
“La trajno ekveturas. Vi fumas vian pipon. Vi parolas pri la stato de Eŭropo – de la mondo. Estas nun malfrue. La plimulto jam enlitiĝis. Ĉu iu pasas la pordon – pensu?”
Provante memori Arbuthnot sulkigis la brovojn.
“Estas malfacile diri,” li diris. “Mi ne atentis la aferon.”
“Sed vi havas la kutiman detal-rimarkadon de la soldato. Vi senkonscie rimarkas, oni povas diri.”
La kolonelo ree pensis, sed kapneis. “Mi ne povas diri. Mi ne memoras, ke iu pasis krom la konduktoro. Atendu momenton – estis ankaŭ virino, mi pensas.”
“Vi vidis ŝin? Ĉu ŝi estis maljuna-juna?”
“Mi ne vidis ŝin. Mi ne rigardis en tiu direkto. Nur susuro kaj la odoro de parfumo.”
“Parfumo? Bona parfumo?”
“Nu, iom forta. Parfumo flarebla cent metrojn malproksime. Sed,” rapide daŭrigis la kolonelo, “tio povis esti pli frue en la vespero. Kiel vi diris antaŭ nelonge, ĝi estis unu el tiuj aferoj, kiujn oni senkonscie rimarkas. Iam dum la vespero mi diris al mi ‘Virino-parfumo-tro multe da ĝi.’ Sed kiam ĝi estis, mi ne povas esti certa, krom ke ĝi devis esti post Vincovci.”
“Kial?”
“Ĉar mi memoras, ke mi flaris la odoron en la momento kiam mi parolis pri la malsukceso de la Kvinjara Plano de Stalin, kaj la pasado de la virino igis min pensi pri la situacio de la virinoj en Rusujo. Kaj mi scias, ke ni ne parolis pri Rusujo ĝis preskaŭ la fino de nia interparolado.”
“Vi ne povas diri pli precize ol tio?”
“Ne. Ĝi devis esti proksimume en la lasta duonhoro.”
“Ĝi okazis post la halto de la trajno?”
La alia kapjesis. “Jes, mi estas preskaŭ certa, ke jes.”
“Nu, ni forlasos tion. Ĉu vi iam estis en Usono, Kolonelo Arbuthnot?”
“Neniam. Mi ne deziras iri.”
“Ĉu vi iam konis Kolonelon Armstrong?”
“Armstrong – Armstrong – Mi konis du tri kun tiu nomo. Estis Tommy Armstrong en la 6oa regimento – vi ne parolas pri li? Kaj Selby Armstrong – li estis mortigita ĉe la Somme batalo.”
“Mi parolas pri la Kolonelo Armstrong kiu edziĝis kun usonanino, kaj kies solan infaneton oni ŝtelis kaj mortigis.”
“Ha! jes, mi memoras, ke mi legis pri tio – terura afero. Mi opinias, ke mi neniam renkontis lin, kvankam kompreneble, mi sciis pri li. Tony Armstrong. Bonegulo. Ĉiu ŝatis lin. Li havis elstaran karieron. Li gajnis la V.C.”
“La viro murdita hieraŭ nokte estis la viro respondeca pri la murdo de la infaneto de Kolonelo Armstrong.”
La vizaĝo de Arbuthnot severiĝis “Tiuokaze, miaopinie, la porko meritis tion, kion li ricevis. Kvankam mi preferus vidi lin laŭleĝe pendigita – aŭ en Usono elektro-mortigita, mi supozas.”
“Efektive, Kolonelo Arbuthnot, vi preferas la leĝon kaj ordon ol privatan venĝon?”
“Nu, vi ne povas havi sangan venĝadon kiel la korsikanoj aŭ la mafio ,” diris la kolonelo. “Diru kion vi volas, sed juĝo per juĝantaro estas bona sistemo.”
Poirot pense rigardis lin dum minuto. “Jes,” li diris, “Mi estas certa, ke tio estas via vidpunkto. Nu, Kolonelo Arbuthnot, mi opinias, ke mi ne bezonas demandi al vi ion alian. Vi povas memori nenion pri hieraŭ nokte, kio ŝajnas al vi iamaniere suspektinda?”
Arbuthnot konsideris dum unu du momentoj. “Nenion,” li diris. “Absolute nenion. Krom, se…,” li hezitis.
“Sed daŭrigu, mi petas vin.”
“Nu, vere ĝi estas nenio,” diris la kolonelo malrapide.
“Sed vi diris io .”
“Jes, jes. Daŭrigu.”
“Ĝi estas nenio. Nur bagatelo. Sed kiam mi atingis
mian kupeon, mi rimarkis, ke la pordo de tiu post la mia
– la lasta, vi scias – ”
“Jes, n-ro 16.”
“Nu, ĝia pordo ne estis tute fermita. La persono en ĝi elrigardis laŭ kaŝa maniero. Poste li rapide fermis ĝin. Kompreneble, mi scias ke tio ne gravas, sed ĝi ŝajnis al mi iom nekutima. Estas tute kutime malfermi pordon kaj elrigardi se vi volas vidi ion, sed estis la kaŝa maniero kiu altiris mian atenton.”
“Je-es,” diris Poirot dube.
“Mi diris al vi, ke ĝi ne estas grava,” diris Arbuthnot pardonpeteme. “Sed vi scias, kio ĝi estas – frumatene – ĉio tute trankvila – la afero ŝajnis iom minaca – kiel detektiva romano. Vere sensencaĵo.”
Li leviĝis. “Do, se vi ne plu bezonas min…”
“Dankon, Kolonelo Arbuthnot, estas nenio plu.”
La soldato hezitis momenton. Lia unua malŝato pri demandado de “fremduloj” jam malaperis.
“Pri Fraŭlino Debenham,” li diris iom embarasite. “Vi povas akcepti mian diron, ke ŝi estas senkulpa. Ŝi estas pukka sahib .” Iom ruĝiĝante, li foriris.
“Kion signifas pukka sahib ?” demandis D-ro Constantine.
“Ĝi signifas, ke ŝiaj patro kaj fratoj ĉeestis samspecan lernejon kiel tiu de Kolonelo Arbuthnot,” diris Poirot.
“Ho!” diris D-ro Constantine, malkontente. “Do, ĝi neniel koncernas la krimon.”
“Precize,” diris Poirot. Li enpensiĝis, frapante la tablon per la fingroj. Tiam li levis la okulojn.
“Kolonelo Arbuthnot fumas pipon,” li diris. “En la kupeo de S-ro Ratchett mi trovis pip-purigilon. S-ro Ratchett fumis nur cigarojn.”
“Vi opinias…?”
“Li estas la sola viro ĝis nun kiu diris, ke li fumas pipon. Kaj li sciis pri Kolonelo Armstrong – eble eĉ konis lin, kvankam li ne allasas tion.”
“Do, vi opinias, ke estas eble…?”
Poirot forte kapneis. “Jen la problemo – estas neeble – tute neeble – ke honorinda, iomete stulta, honesta anglo piku malamikon dekfoje per tranĉilo. Ĉu vi ne sentas, miaj amikoj, ke tio ne estas ebla?”
“Tio estas la psikologio,” diris S-ro Bouc.
“Kaj oni devas respekti la psikologion. Tiu krimo havas subskribon, kaj ĝi certe ne estas la subskribo de Kolonelo Arbuthnot. Kaj nun al la venonta intervjuo.”
Ĉi tiun fojon S-ro Bouc ne parolis pri la italo, sed li pensis pri li.
ĈAPITRO 9 – LA ATESTO DE S-RO HARDMAN
La lasta el la unua-klasaj pasaĝeroj esti intervjuota – S-ro Hardman – estis la granda usonano, kiu manĝis ĉe la sama tablo kiel la italo kaj la servisto de S-ro Ratchett.
Li portis iom brilaĉan kompleton, roz-koloran ĉemizon, brilegan kravat-pinglon, kaj maĉis gumon kiam li eniris la manĝ-vagonon. Li havis dikan maldelikatan vizaĝon, kun bonhumora esprimo.
“Bonan matenon, sinjoroj,” li diris. “Kiel mi povas helpi vin?”
“Vi aŭdis pri ĉi tiu murdo, S-ro Hardman?”
“Certe.” Li lerte movis la maĉ-gumon.
“Laŭnecese ni intervjuas ĉiujn pasaĝerojn en la trajno.”
“Konsentite. Nur tiamaniere oni povas esplori la aferon.”
Poirot rigardis la pasporton antaŭ si.
“Vi estas Cyrus Bethman Hardman, usonano, kvardek-unu jara, vojaĝanta vendisto de rubandoj por skribmaŝinoj?”
“Vi pravas. Tio estas mi.”
“Vi vojaĝas de Istanbul al Parizo?”
“Tiel estas.”
“Kialo?”
“Komerco.”
“Ĉu vi ĉiam veturas unuaklase, S-ro Hardman?”
“Jes, sinjoro. Mia firmo pagas la vetur-elspezojn.” Li palpebrumis.
“Nu, S-ro Hardman, ni venas al la aferoj de hieraŭ nokte.”
La usonano kapjesis.
“Kion vi povas diri al ni pri la afero?”
“Precize nenion.”
“Estas bedaŭrinde. S-ro Hardman, bonvolu diri al ni precize kion vi faris hieraŭ post la vespermanĝo.”
Por la unua fojo la usonano ne ŝajnis havi respondon tute preta. Fine li diris: “Pardonu al mi sinjoroj, sed precize kiuj vi estas? Sciigu tion al mi.”
“Jen S-ro Bouc, direktoro de la Compagnie des Wagons Lits. Ĉi tiu sinjoro estas la kuracisto kiu ekzamenis la korpon.”
“Kaj vi?”
“Mi estis Hercule Poirot. La kompanio komisiis min esplori la aferon.”
“Mi aŭdis pri vi,” diris S-ro Hardman. Li pripensis dum ankoraŭ unu du minutoj. “Mi devas diri ĉion supozeble.”
“Certe estus bone, ke vi diru al ni ĉion, kion vi scias,” diris Poirot seke.
“Vi estus prave parolinta se estus io, kion mi scias . Mi scias nenion, kiel mi diris. Sed mi devus scii ion, kaj pro tio mi estas ĉagrenita. Vere, mi devus scii ion.”
“Bonvolu klarigi, S-ro Hardman.”
S-ro Hardman suspiris, forigis la maĉ-gumon, kaj metis manon en poŝon. Samtempe lia personeco ŝajnis ŝanĝiĝi. Li iĝis malpli simila al teatra rolulo kaj pli viva persono. La sonoraj nazaj voĉtonoj modifiĝis.
“Tiu pasporto estas blufaĵo,” li diris. “Jen kiu mi vere estas.”
Poirot legis la vizitkarton donita al li. S-ro Bouc rigardis super lian ŝultron.
S-RO CYRUS B. HARDMAN,
Detektiva Agentejo McNeill,
New York.
Poirot konis la nomon. Ĝi estis unu el la plej bone konataj kaj plej fidindaj detektivaj agentejoj en New York.
“Nu, S-ro Hardman,” li diris, “Permesu, ke mi aŭdu la signifon de ĉi tio.”
“Certe. Jen kiel la afero okazis. Mi venis al Eŭropo serĉante du trompulojn – nenio rilata al la nuna afero. La serĉo finiĝis en Istanbul. Mi telegrafis al mia estro, kaj ricevis ordonon reveni. Mi intencis reiri al New York, kiam mi ricevis ĉi tion.” Li transdonis leteron, kies papero surhavis la adreson de la Hotelo Tokatlian.
Kara sinjoro, – Oni indikis vin al mi kiel unu el la stabo de la Detektiva Agentejo McNeill. Bonvolu veni al mia ĉambro je la kvara hodiaŭ posttagmeze.
Ĝi estis subskribita “S. E. Ratchett.”
“Eh bien ?”
“Mi iris je la citita horo, kaj S-ro Ratchett klarigis la situacion al mi. Li montris al mi du leterojn, kiujn li ricevis.”
“Li estis timema?”
“Li ŝajnigis, ke li ne estas, sed estis nenia dubo, ke li estas. Li faris proponon al mi. Mi devus veturi al Parizo per la sama trajno, kaj zorgi, ke neniu forigu lin. Nu, sinjoroj, mi veturis per la sama trajno, kaj malgraŭ tio, iu sukcesis forigi lin. Tutcerte mi estas ĉagrenita pri la afero, kiu povas havi malbonajn por mi.”
“Ĉu li donis al vi ian indikon pri via agado?”
“Certe. Li havis ĉion jam pretan. Estis lia ideo, ke mi veturu en la kupeo apud lia, sed tio tute ne estis ebla. La sola loko havebla estis kupeo n-ro 16, kaj eĉ pri tiu estis malfacilaĵoj. Mi opinias, ke la konduktoro ŝatas teni tiun kupeon en rezervo. Sed tio ne gravas. Kiam mi zorge konsideris la aferon, ŝajnis al mi, ke n-ro 16 estas taŭga loko. Nur estis la manĝ-vagono antaŭ la Istanbul dorm-vagono, kaj la antaŭa pordo al la kajo estis ŝlosita por la noktoj. Murdonto povus veni nur tra la malantaŭa pordo al la kajo, aŭ tra la malantaŭa parto de la trajno – ĉiuokaze li devus preterpasi mian kupeon.”
“Mi supozas, ke vi havas nenian ideon pri la identeco de la ebla atakanto?”
“Nu, mi scias kiel li aspektas. S-ro Ratchett priskribis lin al mi.”
“Kio?” La tri viroj avide antaŭenklinis.
Hardman daŭrigis: “Malgranda viro, malhela, kun iom virina voĉo – tion diris al mi la maljunulo. Li diris ankaŭ, ke kredeble ĝi ne okazos dum la unua nokto, sed pli kredeble, la duan aŭ trian.”
“Li sciis ion,” diris S-ro Bouc.
“Li certe sciis pli ol li diris al sia sekretario,” pense diris Poirot. “Ĉu li diris ion al vi pri tiu malamiko? Ekzemple ĉu li diris kial oni minacas lian vivon.”
“Ne, li estis iom sekretema tiurilate. Li nur diris, ke la ulo deziras murdi lin kaj intencas tion fari.”
“Malgranda viro – malhela – kun virina voĉo,” diris Poirot pense. Tiam intense rigardante Hardman, li diris: “Kompreneble, vi sciis, kiu li vere estis?”
“Kiu, sinjoro?”
“Ratchett. Vi rekonis lin?”
“Mi ne komprenas vin.”
“Ratchett estis Cassetti, la Armstrong’a murdanto.”
S-ro Hardman fajfis. “Kia surprizo!” li diris. “Ne, mi ne rekonis lin. Mi estis en la okcidenta parto de la lando kiam la afero okazis. Kredeble mi vidis fotojn de li en la ĵurnaloj, sed mi certe ne rekonus mian propran patrinon post la laboro de ĵurnala fotografisto. Nu, mi ne dubas ke kelkaj personoj volis venĝi sin kontraŭ Cassetti.”
“Ĉu vi scias pri iu, kiu rilatis kun la afero Armstrong, kaj kiu similas tiun priskribon – malgranda, malhela, kaj virina voĉo?”
Hardman pripensis minuton, “Estas malfacile diri. Preskaŭ ĉiu iel koncernata jam mortis.”
“Memoru, ke estis tiu fraŭlino kiu ĵetis sin el la fenestro.”
“Certe. Jen interesa punkto. Ŝi estis ia fremdulino. Eble ŝi havis parencojn. Sed vi devas memori, ke estis aliaj aferoj krom tiu de Armstrong. Cassetti aranĝis pri infanŝtelado dum sufiĉe longa tempo. Vi ne povas pensi nur pri tio.”
“Jes, sed ni havas kialon pensi, ke la nuna krimo rilatas al la afero Armstrong.”
S-ro Hardman okule demandis. Poirot ne respondis. La usonano neante skuis la kapon.
“Mi ne povas memori iun, kiu similis tiun priskribon en la afero Armstrong,” li diris malrapide. “Sed kompreneble, ĝi koncernis min kaj mi ne multe sciis pri ĝi.”
“Do, daŭrigu vian rakonton, S-ro Hardman.”
“Estas malmulte direbla. Mi dormis dum la tagoj kaj restis sendorme kaj rigardante dum la noktoj. Nenio suspektinda okazis dum la unua nokto. Hieraŭ nokte estis same, laŭ mia sperto. Mia pordo estis iomete malfermita, kaj mi elrigardis. Neniu nekonato preterpasis.”
“Vi estas certa pri tio, S-ro Hardman?”
“Tute certa. Neniu eniris la trajnon de ekstere, kaj neniu envenis el la malantaŭaj vagonoj. Mi ĵuros pri tio.”
“Ĉu vi povis vidi la konduktoron de via loko?”
“Certe. Li sidas sur la seĝeto preskaŭ kontraŭ mia pordo.”
“Ĉu li forlasis tiun seĝeton post la halto ĉe Vincovci?”
“Tiu estis la lasta stacio? Nu, li respondis al du sonoriloj – tio estus preskaŭ tuj post la fina halto de la trajno. Poste li eniris en la malantaŭa vagono – estis tie ĉirkaŭ kvaronhoro. Sonorilo laŭte sonis, kaj li kurante revenis. Mi paŝis en la koridoron por vidi kio okazas, sed estis nur la usonanino. Ŝi grumblegis pri io. Mi ridetis. Tiam li iris en alian kupeon, kaj revenis por akiri botelon da sod-akvo por iu. Poste li restis sur sia seĝo ĝis li iris al la alia fino de la vagono por pretigi ies liton. Mi opinias, ke li poste restis sur sia seĝo ĝis ĉirkaŭ la kvina hodiaŭ matene.”
“Ĉu li iam ekdormis?”
“Tion mi ne povas diri. Povas esti.”
Poirot kapjesis. Liaj manoj aŭtomate ordigis la paperojn sur la tablo. Li prenis la oficialan karton, denove.
“Bonvolu meti vian parafon sur ĉi tion,” li diris.
La alia tion faris.
“Estas neniu, mi supozas, kiu povas konfirmi vian rakonton pri via identeco, S-ro Hardman?”
“En la trajno. Ne – kun la escepto de la junulo MacQueen. Mi konas lin sufiĉe bone – vidis lin en la oficejo de lia patro en New York – sed tio tute ne signifas ke li rekonus min el amaso. Ne, S-ro Poirot, vi devos atendi kaj telegrafi al New York kiam la neĝo liberigos nin. Sed ĝi estas vera. Mi ne mensogas. Do, ĝis la revido, sinjoroj. Mi estas kontenta, ke mi renkontis vin, S-ro Poirot.”
Poirot proponis cigaredujon. “Sed eble vi preferas pipon?”
“Certe ne.” Li prenis unu kaj foriris. La tri viroj rigardis unu la alian.
“Vi opinias, ke li estas sincera?” demandis D-ro Constantine.
“Jes, jes. Mi konas tiun specon. Krome, ĝi estas rakonto facile kontrolebla.”
“Li donis al ni tre interesan atestaĵon,” diris S-ro Bouc.
“Ja, jes.”
“Malgranda viro, malhela, kun alt-tona voĉo,” diris S-ro Bouc penseme.
“Priskribo, kiu taŭgas al neniu en la trajno,” diris Poirot.
ĈAPITRO 10 – LA ATESTO DE LA ITALO
“Kaj nun,” diris Poirot kun ekbrilo en la okulo, “ni kontentigos la deziron de S-ro Bouc kaj vidos la italon.”
Antonio Foscarelli envenis en la manĝ-vagonon per rapida katsimila paŝado. Lia vizaĝo brilis. Ĝi estis tipa itala vizaĝo, ridetanta kaj malpala. Li parolis la francan lingvon bone kaj flue kun nur eta fremda akcento.
“Via nomo estas Antonio Foscarelli?”
“Jes, sinjoro.”
“Mi vidas, ke vi estas nacianigita usonano?”
“Jes, sinjoro. Tio estas pli bona por mia komerco.”
“Vi estas agento por la aŭtomobiloj Ford?”
“Jes, sinjoro. Vi komprenos…” Fluparola klarigo sekvis. Post ĝia fino, io nekonata de la tri viroj pri Foscarelli, ŝajne ne estis grava. Li certe ne estis viro el kiu oni bezonis eltiri informon. Ĝi elŝprucis. Lia afabla infana vizaĝo brilis pro kontento kiam, post lasta elokventa gesto, li paŭzis kaj viŝis la frunton per poŝtuko.
“Vi do vidas,” li diris, “ke mi faras grandajn negocojn. Mi estas ĝisdata. Mi komprenas la arton de la vendado!”
“Vi estis en Usono dum la lastaj dek jaroj pli malpli?”
“Jes, sinjoro. Mi bone memoras la tagon en kiu mi trafis la ŝipon por iri al Usono – tiom malproksima! Mia patrino, mia fratineto…”
Poirot interrompis la amason da rememoroj.
“Dum via loĝado en Usono ĉu vi iam renkontis la murditon?”
“Neniam. Sed mi konas la specon. Ja, jes.” Li kraketis la fingrojn esprime. “Ĝi estas tre deca, tre bone vestita, sed sube ĝi estas tute malbona. Laŭ mia sperto mi dirus, ke li estis granda trompisto. Jen mia opinio.”
“Vi estas prava,” diris Poirot seke. “Rarchett estis Cassetti, la infanŝtelisro.”
“Kion mi diris al vi? Mi lernis legi la vizaĝon. Tio estas necesa. Nur en Usono oni instruas la ĝustan manieron vendi.”
“Vi memoras la aferon Armstrong?”
“Mi ne tute memoras. La nomo, jes? Ĝi estis knabino – infaneto – ĉu ne?”
“Jes, tre tragedia afero.”
La italo ŝajnis esti la unua persono heziti pri tiu vidpunkto.
“Nu, do, tiaj aferoj okazas,” li diris filozofe, “en granda civilizacio kia Usono…”
Poirot interrompis lin. “Ĉu vi iam renkontis anojn de la familio Armstrong?”
“Ne, mi pensas, ke ne. Estas malfacile diri. Mi donos al vi kelkajn ciferojn. Nur en la lasta jaro mi vendis…”
“Sinjoro, bonvolu resti ĉe la punkto priparolata.”
La manoj de la italo faris pardonpetan geston. “Mil pardonojn.”
“Diru al mi, mi petas, precize kion vi faris hieraŭ nokte post la manĝo.”
“Plezure. Mi restis ĉe la tablo kiel eble plej longe. Tio estas pli amuza. Mi parolis kun la usonano ĉe mia tablo. Li vendas rubandojn por skribmaŝinoj. Poste mi reiris al mia kupeo. Ĝi estis malplena. La malafabla brito kiu kunokupas ĝin estis for ĉe lia mastro. Fine li revenis kun longa vizaĝo kiel kutime. Li ne parolas – diras nur jes kaj ne. Malafabla raso, la angla – ne simpatia. Li sidis en la angulo, tre rekta, legante libton. Tiam venis la konduktoro por pretigi niajn litojn.”