— Ты пра мой розум ня вельмi языком мялi. Я была разумнай i буду, а ты быў дурань, дурнем i застанешся.
Тут ужо i воўк пакрыўдзiўся, аж узлаваўся:
— Паглядзiм яшчэ, хто з нас разумнейшы!
— Не хвалiся загадзя, — кажа лiсiца, — лепш паглядзiш, як зараз зь цябе скуру зьнiмуць.
— Хто зьнiме? — ляснуў зубамi воўк.
— Гаспадар гэтага каня.
— Ня можа быць! — ня верыць воўк.
— Пабачыш. На чым жарабец навязаны? — пытаецца лiсiца.
— На вяроўцы.
Лiсiца засьмяялася:
— Вось i вiдаць, што дурань!
— Чаму? — падскочыў воўк.
— Жарабец на калу навязаны.
— Ня можа быць! — залыпаў воўк вачыма.
— Хадзем пакажу.
Прывяла лiсiца яго да калка, за якi быў прывязаны канец вяроўкi, зьняла вяроўку, зрабiла пятлю i закiнула ваўку на шьпо. Воўк i азiрнуцца не пасьпеў, як у пятлi апынуўся. Тады лiсiца падбегла да жарабца, замахала хвастом. Той спужаўся ды як драпнуў дахаты, толькi падковы заблiшчэлi.
Так i прыцягнуў у пятлi ваўка да свайго гаспадара. Ну, а там зь яго i скуру зьнялi.
Вярнулася лiсiца ў лес, закапала авечак у мох на запас, адны толькi мазгi на абед пакiнула. Села пад елкаю i есьць.
Iдзе мядзьведзь — той, што бычка зьеў.
— Што гэта ты, кума, жуеш? — пытаецца.
— Мазгi. Сьляпы ты, цi што?
— А дзе-ж ты iх дастала?
— З галавы. I ты можаш дастаць, калi хочаш.
— Як?
— Вельмi проста: разганiся ды стукнiся галавою аб дуб — мазгi i выскачаць.
— Дзякую-ж табе, кума, за добрую параду. Так я i зраблю. А то есьцi даўно хочацца.
Знайшоў ён самы тоўсты дуб, разагнаўся з усяе сiлы ды i грымнуўся ў яго лобам.
Тут яму i канец.
А хiтрая лiсiця наелася мазгоў ды пайшла запiваць крынiчнаю вадою.
Быў у ваднаго гаспадара сабака. Шчыра служыў ён гаспадару, ды не агледзеўся, як пастарэў. Горш сталi бачыць яго вочы, i цяжэй яму стала вартаваць гаспадарава дабро. Тады скупая гаспадыня перастала кармiць яго, а потым i зусiм пачала з двара праганяць.
«Чым так жыць, — думае сабака, — лепш няхай мяне воўк зьесьць».
Надумаўся ён i пайшоў у лес шукаць ваўка. Iдзе ён лесам, а тут насустрач i воўк бяжыць.
— Куды, сабака, iдзеш? — пытаецца воўк.
— Да цябе.
— Чаго?
— Зьеш ты мяне, воўча…
I расказаў ён ваўку пра сваю бяду.
Бачыць воўк, што сабака надта худы — яшчэ зубы паломiць, i кажа:
— Не, цяпер я цябе есьцi ня буду. Трэба, каб ты трохi патлусьцеў.
— Як-жа я патлусьцею, — кажа сабака, — калi мяне гаспадыня зусiм ня кормiць?
— Нiчога. Мы зробiм так, што яна цябе з ахвотаю будзе кармiць.
— Дзе там! — пакруцiў хвастом сабака. — Гаспадыня мая вельмi скупая.
— Слухай ты мяне, — кажа воўк. — Iдзi дадому i сядзi там на агародзе. Адвячоркам, як пачне цямнець, я прыбягу i ўхаплю лепшага гаспадаровага падсьвiнака. Ты наробiш брэху, пабяжыш за мною, i я табе аддам падсьвiнака. Гаспадар убачыць гэта i загадае гаспадынi добра кармiць цябе. А празь месяц, як патлусьцееш, — прыходзь да мяне, тады я цябе зьем.
Сабака падумаў i згадзiўся.