Асцявільна дзяржальна восцяў. Закалоў шчуку восцю, як асцявільна не зламалася.
Асыпка мука нізкага гатунку, ёй пасыпалі ахрапе, мешанку. Мех асыпкі ўдалося купіць, а ўсё ж парсюку нейкая закраса будзіць.
Аталпіць апанаваць, перапоўніць, наваліцца.
Аталпілі ўсю вуліцу не прайсці.
Атанець схуднець. Аментам атанела так спаліла яе хвароба.
Атвадзјць зрабіцца вадзяністым. Ежа, пакуль стаяла, гладка атвадзела.
Атлёт хват, зух. Такі атлёт, што х. ем прапаліць лёд.
Атлум ачмурэнне, аблуда. Усе гэты выбарывы́дуры толькі атлум галавы.
Атнімка анучка, якой атнімаюць, выцягваюць кацёл з печы. Кашуля, як атнімка, чорная.
Атожылле парасткі. Ад яблыны атожылля пашло. Бульба ўся атожылля пусціла, трэба скарэй садзіць.
Атопак стаптаны чаравік; яшчэ пра недалужнага хлопца. Якія атопкі ўссуніш на ногі, а ўсё ж ня босы. І ейны атопак нешта з сябе корчыць.
Атрусíцца прывесці трусянят. Яна, чараўніца, счаравала: труска атрусілася, а трусяняты памёрлі.
Атуросце парасткі. Маленькую яблыньку прынясла, пасадзіла, яна прыжыла, і столькі атуросця ў яе.
Ахапак гурма. Ідзем усім ахапкам дамоў. Ахмурэць апянець, ачмурэць. Ня так захварэў, як ахмурэў.
Ахопак бярэма, шмат. Яны там ахопкамі грошы палучаюць на шахтах. Ладны ахопак і сабе прынёс. Пітух як даў у нагу, кроў ахопкам ліецца.
Ахосал заляцанец, сюбар, хахаль. І ў яе ўжо свой ахосал завёўся. (З ідыш кавалер, жанішок.) Ахрапе ежа для свіней, ссечаная трава, бацвінне, дабаўляюць яшчэ бульбы, буракоў. Рана ўстала, ахрапя насекла.
Ахэлак ахапак, ахопак. Ладны ахэлак са стогу выскуб.
Аціхáцца суціхаць, сцішвацца. Вея аціхнецца, можна будзіць у лес паехаць.
Ацялћкаваць марудзіць, не спяшацца. Не спяшай, ды не ацялякавай. Зроб гэта не ацялякаваючы.
Ацяробкі, цяробкі лушпіны ад бульбы, буракоў. Ацяробак узялі на сушылцы, а ўсё ж парсюку прысмакі.
Ачалавечыцца, пачалавечыцца ажаніцца, узяць жонку; яшчэ зрабіцца чалавекам. Бугаяваўбугаяваў дый ачалавечыўся. Я думала яна пачалавечыцца нарэшці.
Ачопісты у каго шырокі азадак. Такая ачопістая, што ў дзверы не пралезіць.
Ачужэць адбіцца ад радні, забыцца на родных.
Ачужэла дачка, на бацькоў забылася.
Ашаколы труха, точыва, пасеі, шáшча. Шашаль так паточыць, што адны ашаколы астаюцца.
Ашљргаць скончыцца, перастаць. Дождж аціх, зараз ашургаіць.
Ашчыцíць шчыльна абабіць дошкамі, дранíцамі.
Ашчыціла пуню, каб кот куранят не цягаў.
Бабнік малы, што не хоча аставацца без бабулі. А гэнаму бабніку трэба, каб баба карміла, паіла, спаць клала й калыханку пяяла.
Бабовішча зямля, на якой раслі бабы.
Цвіцела макоўка на бабовішчы,
Спі, мая дурнішча, на саломішчы.
Бавіцца, забавіцца затрымлівацца. Схадзі, толькі доўга ня баўся. Дзе гэта наша мама бавіцца нешта. Як забавіцца ў гасцях, да начы дома німа.
Бавіць забаўляць, глядзець малога; яшчэ праводзіць час. Ён дзіцё бавіў. Ня робіць, а час бавіць.
Баган багун. Баган добра ад клапоў хату ратуіць. (Магчыма, ад багны.)
Багатырка багатая, багацейка.
Равуць валы, равуць,
Багатырачку вязуць.
Бадэка патарчака, нешта адрэчнае, няскладнае; яшчэ няўмека, бязручка. Прывалок з лесу нейкую бадэку, хочаць зробіць кій сабе. Кусок чалавека бадэка, у яго ўсё з рук валіцца.
Баёк удзельнік бойкі, задзіра; яшчэ маленькі бой, драчка. Свярбяць кулакі ў байка. Чым якая сварка, лепі маленькі баёк.
Байбáс пераростак, боўдзіла. Такі байбас і ў першы клас!
Балабок пустабрэх, балбатун. У балабока галава не баліць.
Балакі аблокі, аблачыны. Па небі ходзюць такія цяжкія балакі.
Баламут чмут, галавадур. Чмут-баламут, у чортавы лапці абут. (Мама тлумачыла: не баламут, а беламут, бо белае муціць.)
Балацюгі зарослыя балоты. У балацюгах жывець страх.
Бáлмач бесклапотнасць, бяздуме, аблуда. Так і пражыў цэлы век балмаччу.
Бáлмач бесклапотнасць, бяздуме, аблуда. Так і пражыў цэлы век балмаччу.
Банды́кі, бэндзі несці малога заплјччу. Вазьмі сынка бандыкі хай расцець вялікі.
Банкарт байструк. Банкарты гуляюць у карты, а бацькавы дзеці ламаюць клеці.
Барабаніць брынкаць, іграць.
А на йскрыпку йграюць,
А на цымбалах барабаняць.
Барвічная баравіковая, дзе растуць баравікі.
Гэта самая барвічная мясціна.
Барлћцца вадзіць лыжкай ў варыве, квэцацца, вэдзгацца. Пабарляўся ў місі, а есці ня стаў. Не барляйся, а еш, што далі.
Барычнѓе насенне буракоў, морквы, капусты.
Пагодай паспелі барычное пасеіць.
Басоля басэтля. Цяпер бабі не да солі, як зайгралі ў басолі.
Басцí упарта казаць глупства. Што ты бадзеш адно й тое як бык?
Баўдљр, байдур дурань, ёлуп. З баўдурам гаварыць толькі язык студзіць. Урадзіўся такі байдур, што сорам бярэць.
Бáхар каханак, хахаль. У яе бахары невыводныя.
Бахмачы гронкі, кутасы. Хмель абвіўся каля алешыны, а з бахмачамі вецер дурэў.
Бацькоўшчына родны кут, родныя мясціны, сядзіба. Гэта бацькоўшчына, я тут вырасла.
Бацяны́ дзеці, сыны. Прыхаджу дамоў, а маіх бацяноў німа.
Бачына бок, бакавіна. За бачыну дзеўку пашчыпаіш.
Бачэнак маленькая бочка. Сёлета ажно пяць бачэнкаў грыбоў насаліла.
Беганіна бегатня, марныя клопаты. Беганіны на цэлы дзень, а заробку на цень. Ад беганіны ногі адбіў, а толку ніякага.
Безздароўе немач, хвароба. Маладому ні стому, ні злому не было, а старога безздароўя спасцігла.
Белата белізна. Такой белатой аддаець лайно.
Бјліна бель (гатунак яблыкаў). А яна беліна была, ад яблыкаў аж сукі трашчэлі.
Белле святочная апратка.
Надзявайся, бабка, у белае белля,
Павязу я цябе з сабой на вяселля.
Белюгá белая гарэлка. Дай якой белюгі пацягнљць, а то ад віна галава баліць.
Бјркавец дзесяць пудоў. Спраўнай карові на зіму беркаўцаў пад дваццаць сена трэба, ня мені.
Біць ісці напралом, уцэла. Куды мы бём у хмызы, дарога ж збоку.
Благаваты слабы, кепскаваты. Конь благаваты, а трэба дзёран уздзіраць.
Благатá дрэнны, дрэнь. Пашлі мы ў клуб, а там сабралася адна благата.
Блáжыць робіцца блага. Блажыць яму нешта пасля пачастунку.
Блот марнаванне. Піцаваў, працаваў, а ўсё ў блот пашло, як чорт зблоціў.
Блоціць марнаваць, псаваць. Нечага козамі сена блоціць, яны й лыка зядуць. Толькі сукно зблоціў, а паліта не пашыў.
Блыт блуд. Рана дзеўка ў блыт пашла, зблыталася з шантрапой.
Блытаўка баламутлівая, падкая на мужыкоў.
Зблытнуўся, сыйшоўся з нейкай блытаўкай.
Блэнда валацуга, гулёна. І гэна блэнда ўжо цягнецца.
Блэндзіць псаваць, блоціць. Ня блэндзі мурог такой касьбой.
Блядзець бляднець.
Зялёненькі вінаград Урадзіўся напагляд.
Як Рыгорка паглядзеў Вінаградзік паблядзеў.
Блядэра прасталытка. Надта ж заядлая блядэра, нічога ня скажаш.
Богамалельня малельня, малітоўны дом. Там была жыдоўская богамалельня.
Бой бойка. Ён пабіўся, дык за бой і адседзіў.
Боссю басанож. Нікіпаравы малыя й зімой боссю з хаты вылятаюць. Боссю пойдзем па расе.
Бось басата, галадранцы. Сабралася бось з усяго свету.
Боўтка боўдзіла, бязмозглік. І гэта боўтка тут пад нагамі блытаіцца.
Бражджэль сухая палка, кій, калі кінуць бражджыць; яшчэ усё высушанае. Ён ужо ўніз расцець, як бражджэль зробіўся. Бражджалёў напякла, німа чаго ўкусіць.
Брандзаваны у бронзавай аздобе. Конь маляваны, хамут брандзаваны, толькі ў сваты ехаць.
Братавіты дужа блізкі сябра. Ён мой сябра братавіты, як сабе, веру яму.
Брахлівы фрывольны. Ад ейных брахлівых песняў аж у пятках колка.
Брацца адыходзіць. Старыя па адным на той свет бяруцца.
Брацюлечка ласкавае найменне брата. Спраўляў брацюлечка пярсцёнкі ў горадзі.
Бруд гной пры нарыве. Скљліна прайшла, а стрыжэнь застаўся, бруд выйдзіць.