Грыжáнка бручка. Грыжанка маладая смачная, хрупаіш і хрупаіш.
Грымотнік зёлка. На лузе расцець грымотнік, рыхтык дзятлінка. Як гром грыміць, збіраюць, пасля свенцяць і кураць хату.
Гудзець калі свіння кнура хоча. Свіння гудзіць, да кнораза трэба весці.
Гукáць гутарыць, талкаваць. Хоць пагукала з добрым чалавекам.
Гулы́ водгулле, рэха. Хата пустая аж гулы йдуць. Пярун як ударыць гулы далёка йдуць.
Гумовікі гумовыя боты. У гумовіках і ў балота, і з балота і нага сухая.
Гумонны ганарысты, фанабэрысты. Гумонны куды там, нікога, апрыч сябе, і відам ня відзіць.
Гурунцавацца хвалявацца, халяраваць, кіпяціцца. Не гурунцуйся гэтак, усё ўладзіцца, пагурак (жывот) згладзіцца.
Гусíца гусь. Як гусіца тая ходзіць, валюхвалюх.
Густыш, гусцё, гусцёж, гусцяк, гусцяёк густое ў варыве. Увесь густыш з капусты выцягаў, а жыжку пакінуў. Ты яму гусцяйку чарэпай.
Гутатáлка гушкалка. Малы на гутаталцы й начаваць гатовы.
Гутатáць гушкаць. Пагутатай малога, каб ня роў.
Гэтазны гэткі вялікі. Во гэтазны гарбуз пуза сабе адлежаў, не падняць.
Дабрапсуй хто дабро псуе. Купіла б мужыку пінжак, ды гэны дабрапсуй яго ўсё роўна зблоціць.
Дабрацца пачаць, падрыхтавацца. Ой, дзеўка, глядзі, дабяруся я да цябе!
Дабрынá збажына. Сёлета дабрына надзіва ўрадзіла.
Дабурá дыбарам. Вецер пере ў верабя дабура становіць.
Дадушы далібог. Дадушы, ня помню, як гэта ўсё было, а маніць ня ўмею.
Дажаўтá падрудзіць, давесці да жоўтага колеру.
Бульбу неяк было дажаўта паджарыць.
Даладон упарты балбатун. Ад гэнага даладона галава забаліць, суціху яму німа.
Далбак дурань. Гультаю й далбаку ўсе клапоту пабаку.
Далізоўка прышчэпка. З лесу дзічку прыняслі, далізоўку зробілі, прыдалізавалі, цяпер яблычкі садовыя смачныя.
Даліктун, даліктуха пяшчотнік, спешчаны. Такі ўжо даліктун не дыхні на яго.
Далукáх на зямлі, падлозе, доле. Восы выядуць ігрушы, толькі шалупкі ляжаць далуках. Рабёнак далуках ходзіць.
Далячэй далей. Віцебск ад нас далячэй, чым Лепля.
Данавá чыста адмыць, адчысціць. Рачным пяском кацёл данава адшаравала.
Дапавáлу перабраць меру, паваліцца. Як пойдзіць да той сіўкі, дык яна напоіць яго дапавалу.
Дапакатљнку да ўпаду. Напіўся дапакатунку й крычыць ратунку.
Дапэўна пэўна, дакладна. Дапэўна ведаю яны вяселля згуляюць.
Дарагоўля, даражыннћ дарагавізна. Сёлета такая дарагоўля, нічога недакупіцца. Страх ісці на базар, даражыння такая!
Дардоха здаровая, дзябёлая. Дардоха дзеўка і ў кола і ў мяла.
Дармаватая ладная (бульба, свіння), нічога сабе. Сёлета, дзякаваць богу, бульба ўрадзілася дармаватая.
Дармавей танней, дзешавей. Яму дармавей былі работнікі.
Дармавізна дармовае, дадзенае, падоранае, набытае без платы. Хочуць усе дармавізны, дзе ўдасца, а дзе й не.
Дары́цца дзяліцца. Мы ўсім дорымся з ей.
Дасачыць дагледзець, дапілнаваць. А ўсё-ткі дасачыў, куды злодзя падаўся.
Дасвятком досвіткам, на світанку. Трэба паспець на аўтобус дасвятком. Дасвятком дамоў прышоў.
Даспанаваць дакладваць, казаць, паведамляць.
Яна яму ўсё даспануіць.
Дасухá ссушыць. Скваркі дасуха зжарыла. Дасэні узоры. Настольнік тканы, увесь у дасэнях.
Даўгалытая даўгалыгая, цыбатая, даўгацыбая. І Сцяпан, і жонка яго даўгалытая.
Даўгіла высокі, цыбаты. К ей даўгіла прыбіўся, на ім хоць сабак вешай.
Даўжом, даўжо даўгія дровы. Не парэзалі на кароткія, так даўжом і клалі.
Дахаладнá астудзіць, выстудзіць. Дахаладна астудзіў самагонку, пілася, аж душа смяялася.
Дашчанік будынінка, збітая з дошак, паветка, абабітая дошкамі. Па дашчаніку вецір гуляіць, як па вуліцы. Сена склалі ў дашчанік, дождж не дастаніць.
Дашчурка, достачка дошчачка. З дашчурак збіў шпакоўню, як вясна прышла.
Даяснá нагрэць да чырвані, да белаты. Нагрэў даясна, тады каваць пачаў.
Даяснá нагрэць да чырвані, да белаты. Нагрэў даясна, тады каваць пачаў.
Двайнюкі двайняты. Двайнюкоў ёй салдат ўлупіў.
Дваћніцца дваіцца. Яму ўжо ў вачах дваяніцца.
Двойні вілы на два зубы. Двойнямі добра гной накладаваць, а сена лепі тройнямі.
Двухякі двух гатункаў. Абаранкі двухякія ў краме.
Джагнуцца стукнуцца, урэзацца. Джагнуўся ілбом у бярэзіну аж іскры з вачэй.
Джвых імгненна. Я крыкнула, а воўк джвых і знік у гушчарах.
Джгнуць лупянуць дубцом, крапівой, розгай.
Як джгнеш дубцом па ср. цы, дык будзіць старацца.
Дзелізнá агрэх. Што баразна, дык дзелізна. Дзеўчынёшка дзяўчо, падлетак. Ужо дзеўчынёшка, а ўсё яшчэ ў лялькі гуляіць. І Стахванава дзеўчынёшка ўжо выладнела.
Дзеўчыцца калі дзяўчо хоча пачуваць сябе дзеўчынаю, пераймаць дарослыя манеры. Ня вырасла да стала, а ўжо дзеўчыцца пачала.
Дзецяроб у каго багата дзяцей. Руплівага дзецяроба баіцца хвароба.
Дзівіць, дзіваваць здзіўляцца. Хто на яе дзівіць будзіць, на страхоцце такое?
Дзіклíвы дзікаваты, нелюдзімы. Малец дзіклівы, усіх дзічыцца, як у лесі вырас.
Дзічка бародаўка. А наша баба ўмеіць дзічкі зводзіць.
Дзічынá здзічэлы выпас, луг. Выпасу німа адна дзічына, калхоз усё абсеяў лубінам, луг заліло.
Дзюгнуць выпіць, глынуць. Добра дзюгнуў, чуць сябе нясець.
Дзюк дзёўб. Знайшоў пітух ягадзіну, дзюк і курам аддаў.
Дзялёнка папаска. Узяў дзялёнку сала ў дарогу. Дзяло клопат, справа. Вот маё дзяло якое. Дзяннјцца світаць, днець. Ужо дзяннецца стала, а яго ўсё німа.
Дзяннік двор, мясціна ў атачэнні хаты й гаспадарчых прыбудоў. З хлеву выйдзіш, і дзяннік загароджаны паміж хлевам і хатай, бываіць крыты.
Дзярноўе дзёран. Каб знаў, абклаў бы магілку дзярноўем.
Дзяўчур як бы паддзяўчына. Усё малая-малая, аж, глядзі ты, дзяўчур які.
Длінноцце цягамоціна. Ад яго длінноцця аж моташна зробілася.
Днішка, дэнца кавалак гладка абструганай дошкі, на якой крышаць сала, цыбулю; яшчэ донца. Што ты на стале крышыш, вазьмі днішка. У даёнцы дэнца замяніў.
Довеч давеку. Касцюм у яго быў довіч як новы. Дойкі цыцкі ў каровы, казы. Яна ў мяне аказіла двойню, дойкі па кружцы, яна ў мяне аддоіцца.
Дойніца дойная карова. У Грышчыхі добрая дойніца, малака ўсім хватаіць.
Досвіцце досвітак. Ад досвіцця каня шукаю. Досуг дападлівы паўсюль. Куды ні павярніся, досуг гэны тут як тут. (Чуецца дасягаць.)
Дохля худы, лядашчы, галодны. Гэта дохлі такія ходзюць каля столу (каты).
Драбнасюр дробязны, скупаваты. Ён і над запалкай трасецца, драбнасюр, адным словам.
Драбняк малыя дзеці. У Бурачыхі самы драбняк астаўся, а большыя павырасталі.
Драбязлівіцца раскідвацца па дробязях. Чаго ты драбязлівішся, лепш бы справу робіў.
Драміла, драмлюга сонны, снулы. Я такі драміла, што ўсе мяне абганяюць.
Драпачы́ць танчыць. А ён польку драпачыць, аж гараць падэшвы.
Дрљгацца грукацца. Лягла, толькі ўспалася другаіцца ў вакно.
Друзá друз. Адна друза ляжыць, каб што цэлага.
Дрљка нязграбная, нягеглая. Такая друка, дзе паверніцца, там і ўпер. ніцца.
Друкі азярод, пярэплат. На друках снапы высахнуць.
Дрыгбá топкая зыбістая мясціна, усё узбаўтанае. Узбіўся пацёмначы ў дрыгбу, як толькі ногі выцягнуў. Квашаніна не застываіць і дрыжыць, як дрыгба.
Дрыгі ногі. Ляжыць, задраўшы дрыгі. Дрыжáка дрыжыкі, зябікі. Змёрз на лядзень, без суціху дрыжака бець.
Дрыль рыдлёўка. Дрыль кругом жалезам абсаджана, а сама лапата дзеравянная, ёй добра й біцца й мірыцца.
Дрэнчыцца капрызіцца. Дамінічка не выспалася, вот яна й дрэнчыцца.
Дубíць біць, лупцаваць. Жонцы кішкі выпусціў, ён яе й дубіў!
Дубкí на дыбы. Конь стаў дубкі, як воз не абвярнуў.
Дуброва выган. А ўжо каровы на дуброві.
Дуддзё, дудкі дубцы, галлё, быллё. З быльніку венік звяжу, дык дуддзё каза паесь, а красную лазу ня любіць.