Яны вылучаюцца з няхай і разнаколернага агулу. Іх можна параўнаць з людзьмі. Самастойнымі асобамі, якія думаюць, жывуць так, як лічаць патрэбным, не звяртаючы ўвагі ні на што, ні на кога. Са свабоднымі людзьмі. З сапраўды вартымі асобамі. А такіх, на вялікі жаль, вельмі мала. Можна пазайздросціць гэтым лісцікам. Яны ўмеюць вылучыцца. А людзі Яны ўсе такія аднолькавыя. Чалавек павінен прайсці пэўны шлях, дзеля станаўлення сваёй асобы. Свабоднай і незалежнай. Непадобнай ні на кога. Ісціннай. Адзінаю. Кожны чалавек павінен мысліць самастойна. Няхай яго думка і няправільная, часам, нікому не зразумелая, але ж яна яго, уласная, індывідуальная, ні на чыю не падобная.
Пачало змяркацца. Вершаліны дрэў апынуліся ў змроку. Іх не відаць. Падняўшыся з прыступак, я пайшла і пачула лёгкі шоргат лісця пад нагамі. Дрэвы моўчкі праводзілі мяне дзяўчыну ў чорнай кофтачцы, з зялёнымі вачыма і самотным позіркам.
Восень у душы маёй
Восень сышла. Нечакана і прыгожа. Я шкадую, што не паспела сфатаграфаваць гэтую восень, тое лісце, дрэвы, якія стаяць ужо голыя, страціўшы сваё рознакаляровае ўбранне. Больш такой восені не будзе. Бо хутка, ужо вельмі хутка, яе зменіць зіма, якая цягнецца за ёй па пятах і перашкаджае дапаліць апошнія восеньскія ліхтарыкі, што засталіся б у памяці кожнага. Але ж Усё ў прыродзе адбываецца своечасова. Зіма ўжо можа браць уладу ў свае магутныя, ледзяныя рукі. Мабыць, некаторыя чакалі зімовага марознага паветра і снегу! Хутка будзе, не спяшайцеся, бо не паспеем мы і азірнуцца, як неба пачне сыпаць белыя зорачкі, і яны будуць кружыцца ў паветры і падаць нам на далоні. Зіма знойдзе ў шаліках нашы твары і пакіне нам у сэрцы агеньчык, які начніком будзе асвятляць нашы сны.
А цяпер восень развітваецца з намі, махаючы апошнімі лісточкамі, як далонямі. Здаецца, без яе і горад апусцее, апусцее без святочнага дывана, без яркіх фарбаў, без рознакаляровых лістоў, якія кружацца вакол вежаў нашага замку, нібыта абуджаючы іх ад векавога сну. Не чуваць ужо спеваў птушак. І гэта не дзіўна. Людзі і тыя пахаваліся па сваіх «норках». А восень Восень адыходзіць. Мне будзе яе вельмі не хапаць, яе красак, кветак, лісточкаў, і асабліва сапраўднай восеньскай казкі, дзе дрэвы ў прыгожым убранні стаяць нерухомыя, а лісцікі, як чараўнікі, варожаць вакол, вецер падхоплівае іх і нясе далёка-далёка, туды, дзе яны знаходзяць сабе прытулак і чакаюць, калі мы зноў пазавем іх, калі ў нашай душы зноў зявіцца месца для гэтых маленькіх лісцікаў
А пакуль яшчэ у паветры кружацца, нібы ў танцы, лісцікі гэтыя маленькія кавалачкі шчасця. Чаму кавалачкі шчасця? А я адкажу: у свае 15 гадоў я ўжо такая багатая! Дрэвы, кусты, будынкі, паркі, скверы, нарэшце, горад, краіна гэта ўсё маё. А што чалавеку патрэбна для шчасця? Лічу, толькі адно: ісці па родным горадзе, адчуваць, што ён твой, неадрыўны кавалачак тваёй душы, які напаўняе сэрца сапраўднай любоўю да Бацькаўшчыны, да роднага краю, слухаць шоргат лісця пад нагамі і марыць, марыць..
Югася Каляда
Замалёўкі з вясковага жыцця
Навела
Ёў! Я еду ў вёску!
Шлях да вёскі цяжкі ды складаны. Каб яго адолець, трэба прыкласці багата намаганняў.
Па-першае, трэба на гэта наважыцца. Падняцца з канапы гэта ўлетку, калі няма пільнае патрэбы адрывацца ад канапы з тэлевізарам ані сёння, ані заўтра, ані праз тыдзень дык вось, падхапіцца з канапы, папрасаваць спадніцу а мо, не трэба для сельскае мясцовасці?.. Зрабіць нешта прыстойнае з тварам ды валасамі, пакласці ў торбу зубную шчотку, перакрыць газ, ссунуць фіранкі, замкнуць кватэру, выклікаць ліфт, вярнуцца па парасон! Выйсці нарэшце з падезду, набыць у шапіку цыгарэты ды рушыць на аўтобусны прыпынак. Дачакацца аўтобуса нумар дваццаць сем ці дваццаць восем ды даехаць да вакзала. На вакзале набыць марозіва, потым квасу, потым пашкадаваць аб зробленым і доўга вырашаць: ехаць маршруткай або чакаць аўтобуса? Прапусціць маршрутку, потым з вялікім шкадаваннем чакаць аўтобуса нумар чатыры, дачакацца, з пагардаю прапусціць ашалелы натоўп, зайсці апошняй і хуценька! шмыгануць на месца ля акна, каб усю дарогу не саступаць месца ніводнай бабе з вялікімі клункамі ды не глядзець убок пяных мужыкоў.
Я гляджу ў акно ўсю дарогу. На мосце цераз Сож мне карціць крыкнуць: «Глядзіце, дэльфіны!», але ж я адна, няма каму падтрымаць майго жарціка.
На канцавым прыпынку я выходжу вёска!
На канцавым прыпынку я выходжу вёска!
Бабы з клункамі ды пяныя мужыкі кіруюць налева. Не. Я туды не пайду! Мне направа.
Уздоўж дарогі акуратны гаёк, а за ім дагледжаная вулка, абсаджаная паабапал туямі. За пятнаццаць гадоў яны выраслі нібыта ў Ялце. А вось, паміж туямі, мая брамка ледзь заўважная. Замест таго, каб адмыкаць яе ключом, я перакідваю цераз плот спачатку торбу, пасля зірнуўшы навокал ды задзершы спадніцу хуценька пераскокваю сама. Я заўжды лажу цераз плот каб сцвердзіць бабулі, што яе замок адна відочнасць.
Сабака брэхам абвяшчае пра маё зяўленне зноўку не атрымалася зрабіць сюрпрызу. Я цалую бабулю, праходжу ў залу, улучаю тэлевізар ды завальваюся на канапу. Цяпер можна спакойна жыць далей.
Я вельмі люблю свой вясковы побыт. Асабліва за тое, што вёскай ён амаль не пахне. Вёска гэта, збольшага ў тэрытарыяльным сэнсе, звычайны прыватны дом за горадам. Дом з цэнтральным ацяпленнем ды газам. Лазенка з акном, з чорнай кафляй, прыбіральня з блакітнай. Зала, кухня, спальня, другі паверх Усё, як у горадзе. Амаль. З негарадскога я люблю веранду суцэльныя вокны, драўляныя сцены ды паркет. Тут стаіць толькі пісьмовы стол ды швейная машынка «Зінгер». На верандзе я праводжу большую частку свайго вясковага жыцця я тут чытаю кніжкі, паклаўшы ногі ўзімку на батарэю, улетку на падаконне.
Вокны выходзяць у вялікі сад; яшчэ уласна вясковае ёсць агарод, лазня, дзве цяпліцы таксама з цэнтральным ацяпленнем, ну і розныя гаспадарчыя пабудовы. З усялякіх гаспадарчых я больш за ўсё люблю гараж на яго другім паверсе ёсць доўгі гаўбец, дзе я валяюся з ранку да вечара, чытаючы кніжкі ды раздражняючы суседзяў лайдацкім выглядам сярод кіпучае вясковае працы.
Ну нарэшце, нарэшце я ў вёсцы! Пачынаецца мой сапраўдны адпачынак.
Але, але. Шчыра кажучы, я сюды ўцякла. Я ўцякала з горада, як войска, пацярпеўшы паразу, уцякае з поля бітвы. Так мог Напалеон уцякаць нібыта адыходзіць з горда паднятай галавою з падпаленай Масквы. Так пацукі, першымі адчуўшы ваду, спешна пакідаюць карабель. Так птушкі адлятаюць у цёплыя краіны, не жадаючы прыстасоўвацца да новых умоў існавання.
Я ўцякла з горада ў вёску, каб выратаваць сваё лета. Маё адзінае, непарушна МАЁ лета яно так рэдка мне даецца, усяго толькі раз на год маё лета трэба было ратаваць.
Ад каго ці ад чаго не ведаю нават, як сфармуляваць, але лета пагражала папросту знікнуць.
Ператварыцца ў чаканне.
Безвыніковае чаканне. Змарнаваны час, бязлітасна забіты час. Час хвіліны, гадзіны, дні, тыдні, месяцы майго жыцця. Я не хацела марнаваць маё жыццё.
Бо мінулае лета, напрыклад, я змарнавала. Я правяла яго ў горадзе, чакаючы немаведама чаго. Трывала жахлівая спёка, гарэлі тарфянікі, у горадзе стаяў куродым, а кволы ветрык ледзь ганяў пыл. Усе газоны былі спаленыя, і гарадское дно, залітае чорным асфальтам, нагадвала пекла.
А я сядзела ў горадзе, у пустой кватэры, не рэагуючы на заклікі сямейства ехаць да іх на лецішча. І да бабулі ў вёску я таксама не ехала. Выразна памятаю, як я штодня мыла падлогу ў нашай немаленькай кватэры: амаль голая, у адных майтках ды абхінутая празрыстым фіялетавым парэа бо ніякае вопраткі ў такую спёку цела не трывала. І мяне па чарзе ахоплівалі розныя пачуцці: або экстатычная радасць, або пранізлівая журба. І яшчэ: раз на дзень, звычайна ўвечары я супакойвалася. Напэўна, мая нервовая сістэма была проста няздатная трываць такі пачуццёвы цэйтнот і форс-мажор. У адчыненыя вокны вецер нарэшце заносіў пахі блізкае ракі ды зёлак, фіранкі пяшчотна калыхаліся, і я сядзела за піяніна ды грала ўвесь свой рэпертуар. І нейкае прахалоднае падабенства гармоніі краналася майго ілба каб я магла заснуць.
І я чакала, чакала У тое лета я лічыла сябе закаханай нядоўга, але моцна: роўна два месяцы. Ну, тры, калі з нацяжкай, але жнівень ужо не лічыцца: так, рэцыдыў хваробы, рэшткавыя зявы А два першыя летнія месяцы я чакала, чакала, чакала Я сядала ў кухні на падаконні, брала цыгарэту ды глядзела ўніз: чакала, пакуль ён пройдзе пад маімі вокнамі. Ягонае ўрачыстае дэфіле па нашым двары было абавязковаю часткаю штовечаровага шпацыру. Ён жыў на іншым краі нашага мікрараёна праз чатыры дамы, амаль насупраць, і, калі напружыцца, выйсці на гаўбец бацькоўскае спальні, падысці да самага краю ды рызыкоўна высунуцца на руках я магла б пабачыць ягоныя вокны. І я напружвалася, і высоўвалася, і рызыкавала І чакала, чакала, чакала І нічога не дачакалася, натуральна. На пачатку жніўня ён пачаў маршыраваць пад маімі вокнамі ў абдымку з дзяўчынкай бясспрэчна, назло мне. Яна была такая ніякая, што я палічыла за абразу чакаць нечага ад чалавека, які выбраў не мяне, а нешта невыразнае. Злезла з акна, апранулася, замкнула кватэру ды зехала да бацькоў на лецішча, дзе валялася на канапе, перачытваючы «Дванаццаць крэслаў», ды была ўся закаханая ў Астапа Бэндэра. Тут якраз пачаліся жнівеньскія дажджы, якія абвяшчалі канец лета. І, у дадатак, у горад вярнулася гарачая вада, якая абвяшчала пачатак восені. І трэба было выходзіць на працу, і ніякага Сярожу я ўжо не кахала.