Яңа гасыр тавышы / Голос нового века (на татарском языке) - Антология 15 стр.


Татар булып

Яулар купса, атлар кирәк булган,
Җайдакларын көткән яу атлары.
Һәрбер заман үзе тарих яза,
Һәрбер чорның үзенең татарлары.
Безнең тарих тирән,
Тамырларын эзләп табыйм дисәң
Җире каты.
Кайчакларда бер арбада кайта
Батыр даны белән яманаты.
Шанлы тарих чәнечкеле гөлдәй
Чәнчеп ала үтеп йөрәкләргә.
Татар дигән кызуканлык гүя
Тумыштан ук безнең күкрәкләрдә.
Тумыштан ук тынгысызлык бездә,
Тумыштан ук бездә ярсу йөрәк.
Мөһим түгел нинди чорда туу,
Татар булып гомер итү кирәк.

Кыш бабайга дигән хат кайтты

Син язасың аңа,
Син көтәсең,
Өмет дигәннәре яндыра.
Ә беркөнне
Хат ташучы апай
Бер хат, килеп, сиңа тоттыра.
Яңа елга ерак әле ара
Хатка мөһер суккан
«Кайтарырга кире»,
Каһәр суккан иле,
Кыш бабайга дигән хат кайткан.
Ә мин аңа айлар буе яздым,
Кыска булды, диеп озынайттым
Озын булды, диеп кыскарттым,
Кыш бабайга дигән хат кайтты.
Әллә берәр хата киткән микән
Берәр хәреф төшеп калганмы?
«Әллә ниләр яза, юләр»,  диеп,
Укымаска диеп тапканмы.
Ә югыйсә елдагыча яздым,
Имин көннәр бәхет сорадым,
Илләр тыныч булсын,
Кешеләрдә
Кешелеклелек хисе сулмасын.
Ә югыйсә елдагыча яздым,
Елдагыча туган телемдә,
Нигә диеп хатым кире кайткан,
Нигә кайткан хатым белмим дә.
Ә югыйсә елдагыча яздым,
Котыпка дип, Кыш бабайга диеп
Ә, асылда,
Минем язган хатым
Барып җитмәгән дә бабайга,
Хатлар җибәрүче аңламаган
Нинди Кышка, нинди бабайга,
Нинди Котып?
Ни яза бу тиле,
Нинди телдә бу дип?
Хатка мөһер суккан
«Кайтарырга кире».
Ә югыйсә елдагыча яздым

«Тулай торак»

Тулай торак.
Аннан ерак түгел
Үзбәк ашханәсе тирәсендә
Сине көтеп йөрим.
Тулай торак.
«Гадел Кутуй» тукталышы.
Тапшырасы хатлар
Тапшырылды инде,
Әйтер сүзләр калды уйда,
Буталышып.
Тулай торак.
Аның тирәсендә
Тупыл коя яфрак,
Тукталышка карап
Озатып кала кызыл автобусны
Ә син хәзер ерак,
Мин дә синнән ерак.
Тулай торак тәрәзәсе
Карап тора елап.

Иртә әле атылырга

(Рәфикъ Юнысның «Корабыбыз батып барганда» дигән язмасын укыгач туган уйлар)

1.

Капитан!
Кораб комга бата,
Әйе, суга түгел, комга.
Түгел буын гына,
Халык бата.
Капитан,
Иртә әле атылырга.
Ач күселәр сибелделәр тирә-якка,
Чүлдән киталсалар,
Исән калыр алар.
Ә бетсәләр,
Аннан инде кире кайтмыйлар.

2.

Без диңгездә идек,
Аңа кадәр океанда
Мин хәтерлим елгаларны,
Саф чишмә суларын,
Мин хәтерлим горур экипажның
Бөек кыз-улларын.
Без батарга тиеш түгел әле,
Капитан! Бәлкем, язмыш ялгышкандыр,
Бәлкем, каргыш ябышкандыр безгә

3.

Нух көймәсе йөзә.
Капитан,
Ярдәм кирәк диеп сигнал бирик.
Бер кызыбыз белән бер улкайны
Пәйгамбәргә биреп җибәрик.

4.

Уңга борыл,
Уңга таулар үскән.
Биек таулар ташлы тимердән.
Кадерләрлек берни калмады,
Ни кадерле газиз гомердән?!
Әйдә, бәрел шул тауларга, дустым,
Әйдә, таулар бәрелсен безгә.
Берни булмас,
Таш-тимер тәнебез.
Урын бирик давылга, җилгә.
Таратсын ул комны
Кире диңгез ярларына.
Капитан,
Кем әмере зур корабны батырырга?
Океанда, зур-зур дулкыннарда
Атынырга безгә, атынырга.
Капитан,
Сиңа иртә әле атылырга.

Ике телсез

Курка-курка бүген ике телсез,
Куллар болгый-болгый дөньясына,
Каһәр төшкән, диләр, әллә шунда
Тәгәрәгән инде дөньясы да.
Калтыранып кына җилне коча, күптән
Зинданнарда атмый калган таңнар.
Ярсып-ярсып канаган күңелне,
Белмим инде, хәзер кемнәр аңлар?
Кайтаваз да хәзер өзек-өзек,
Сызык-сызык булып сибелә.
Телсез заман яңа дәүләт төзи,
Миңа никтер шулай сизелә.
Телсез заман яңа дәүләт төзи,
Диварларны ватып-җимереп.
Үз яманын ямаулыкка төреп,
Манарадан аска төкереп.
Телсез заман яңа дәүләт төзи,
Артык теллеләрен үтереп.
Әнә анда минем яшьти ауный,
Караңгыдан туеп, исереп.
Алар анда яңа дәүләт төзи,
Яңа кояш элеп буш күккә.
Без үзебез акылдан шашканнар,
Һәм шашканнар никтер бик күпкә.
Нинди дәва язар безгә язлар,
Бу ясалма чирдән ни бирер?
Ике телсез, куллар болгый-болгый,
Үз ишләрен эзләп йөгерер.
Йөгерер дә алар сикерерләр,
Диңгез диеп, чиксез упкынга.
Телсез дөнья илсез дәүләт төзи,
Кәгазь дәүләт яңа буынга.

Сугыш бара

Сугыш бара

Яралы күңелләр,
Яралы язмышлар
Өстәлдә яталар.
Баш табиб, кайда син?
Йөрәккә туктаусыз аталар,
Саф җаннар авалар тузанга.
Ә заман томанда
Ал канын югалта.
Сугыш бара,
Үзе белән сугышырга
Сугыш бара.
Соңгы яугир булып
Соңгы сулышында.
Калтырана туплар,
Һәм машина асларында
Изге яман уйлар
Канга батырылып кыйналганнар.
Бу кылганнар изге гамәл түгел,
Кылынганнар безнең теләк түгел,
Без эт кебек буйсынучан гына.
Патша курчак уйный хыялында
Яңгыр ява.
Томандагы ак мамыкны юа
Замананың ал каныннан.
Безнең нәсел нинди ханнан килә,
Без нинди тамырдан?
Сугыш бара.
Үзе белән сугышырга сугыш бара,
Соңгы яугир булып
Соңгы сулышында.
Ә урамда коеп яңгыр ява,
Үткәннәрне шыпырт кына
Юып бара.

Татар рухы һәм каләм

Болгавыр заманда
Котыра бураннар,
Җил дулый калада.
Кайгыдан туепмы,
Салкыннан куркыпмы,
Ай улый далада

Салкыннан курыксаң 
Тумавың хәерле,
Ә тусаң 
Кайнарлык бөркелсен рухыңнан.

Рух диләр.
Кайда ул?
Татарның нык рухы ул кайда?
Җәлилдәдер, бәлкем,
Исхакый саклыйдыр,
Асырыйдыр аны Тукай да.

Татарның нык рухы сизелә каләмдә:
Кылыч күк яра ул болытны.
Татарның рухы бар,
Бар аның каләме 
Син шуны, татарым, онытма.

Рокси, рокси

Кытайда миллиардер малае үзенең этенә, туган

көн бүләге итеп, бәясе 800 доллар булган

ике пар Apple сәгатьләре бүләк иткән.

The Daily Mail

Ә Роксиның бүген туган көне,
Ә Роксиның олы бәйрәме.
Тау-тау булып зур бүләкләр килә:
Сәгать, зәркән, чәчәк бәйләме.

Нигә инде бу бүләкләр сиңа,
Син әйт әле, Рокси, әйт әле.
Кунакларың әнә шәраб эчә,
Син эчмисең, син бик яшь әле.

Алар сиңа бәхет-шатлык тели,
Саулык тели алар ихластан.
Син аларга усал караш белән
Утырасың каранып астан.

Рокси, Рокси, ә син беләсеңме
Җирдә күпме кеше барлыгын.
Һәм шул кешеләрнең бик күбесе
Эт тормышы алып баруын.

Рокси, Рокси, без ирекле кебек,
Тик безнең дә бар бит хуҗалар.
Туган көннәр безнең, кызганычка,
Бигрәк артык тыйнак узалар.

Рокси, Рокси, ә син «һау-һау» диеп,
Гел өрәсең әле хуҗаңа.
Ә без менә усал бер караш та
Ташлаган юк югыйсә аңа.

Казанда кыш

Казан кар астында күмелеп ята,
Карлар күмгән йортлар арасын.

Һ. Такташ

Бөтәрләнеп, бөгәрләнеп бетеп,
Казан кар астында күмелеп ята.
Әй абыйлар, тизрәк кыймылдагыз,
Тиздән, тиздән инде таң ата.
Тракторлар, арган юлчы кебек,
Иренеп кенә торып китәләр.
Карга бата-чума кара мәче үтә,
Хәерлегә булсын иртәләр
Хәерлегә булсын иртәләр,  ди
Кара мәче үзе, куркынып.
Тар сукмактан, тимер юлга тиеп,
Машиналар үтә, ыжгырып.
Кар астында күмелеп ята бирә
Матур-матур, гүзәл бакчалар.
Хәзер инде шушы матурлыктан
Күзен сирпеп үтми Наташалар,
Машалар, Сашалар.
Казан кар астында күмелеп ята,
Казыйлар да кабат күмелә.
Галстуклы тәти абыйларның
Кабат бүген башы иелә.
Ә иртәгә бер тамчы кар калмас,
Ә кем әйтте?
Мин ишеттем бары кешедән.
 Димәк, иртәгәгә кызык булыр,
Сүзең булса үзең ишедән
Бөгәрләнеп, бөтәрләнеп бетеп,
Юрган астын саклап яткан мәлдә,
Акылыннан шашкан тавыш белән
Телефоным җырлый бүлмәдә.
 Алло, алло,
Абый, ач тәрәзәң,
Ап-ак карның башына җиткәннәр,
Әллә нинди язу-мазар сызып,
Ап-ак карны алып киткәннәр.
 Чынлап мәллә,
Тукта, куймыйча тор,
Бер күз атыйм әле тәрәздән
Ышанмаслык, бер бөртек калмаган,
Урлаганнар карны каладан.
Алло, алло, ә кем алып киткән,
Урлаганнар, әллә басканнар?
Әйе, абый, урлаганнар карны,
Кытайларга урлап сатканнар.

Утырып сөйләшик

Бу заман шулкадәр тизләнде,
Үзгәрде яшәүнең мәгънәсе.
Әйдәле шушында тукталыйк,
Тукталыйк һәм бераз көч алыйк.
Каядыр ашыгу, ашкыну,
Нигә соң? Кайда соң? Белгән юк,
Беләсең, без инде күптәннән,
Ихластан шатланып көлгән юк.
Югыйсә дөньясы бер көлке,
Көлеп ят мәгънәсез сүзләрдән.
Күрешәбез кебек үзебез,
Сөйләшкән генә юк күптәннән.
Югыйсә сөйләшер әйберләр
Бихисап бу салкын шәһәрдә.
Тик нигә?
Нигә соң әле дә
«Иртәгә, әйдәле иртәгә».
Әйдәле, барысын ташлыйк та
Сикерик туктамас арбадан.
Нилеккә бу синең шөһрәтең?
Нилеккә бу сиңа ялган дан?
Нигә бу якалы күлмәкләр,
Нигә бу ялт(ы)равык савытлар?
Шул арба көпчәге астында
Тузанга күмелеп җан бирә.
Кабатлап булмаслык вакытлар.
Утырып сөйләшик әле бер,
Утырып сөйләшик

Шагыйрь

Назад Дальше