XXX. Íttem, que los dichos vasallos puedan coger tres barchillas de aseitunas de sus olibares proprios, por cada cassa cada año, sin pagar pecho alguno. Y esté en facultat del señor y de sus ociales poder reconoser las cassas por ver si han excedido, y al que allaren en fraude, pueda el señor eixecutarle en tres libras, y si más aseitunas de las tres barchillas quieseren, las puedan coger pidiendo licencia y manifestándolo a la persona que por el señor estubiere en dicha baronía, para que a la cogida y en la almásera se cobre la parte que toca a la señoría de las aseitunas que abrán cogido además de las tres barchillas.
XXXI. Íttem, se consede a la dicha universidad y justicia de aquella las jurisdicciones sivil y criminal, mero y mixto imperio inter vos tantum, reservándose el señor la facultat de poderse evocar las causas que le parecieren siempre y quando bien visto le fuere.
XXXII. Íttem, que de los clamos de sesenta sueldos abaxo se agan quatro partes, la una de las quales sea para el dueño a quien se ase el daño y la otra para el guardián o acusador, y la otra para el alcaide y la otra para el justicia. Y puesto el clamo, nadie de los sobredichos pueda perdonar mas que su parte, y en esto no se entienden las penas del sequiero sino solo de los clamos de la güerta y montes.
Que quidem capitula ego dictus Petrus Sanchez Picaso, notarius, dicto nomine, per dictum principalem meum et suos succesores quosqumque, promito rata, valida atque rma semper avere, tenere et inviolaviliter observare et in nulo contrafacere vel venire, palam vel oculte, aliqua racione sive causa. Protestor tamen per pactum quod nolo, dicto nomine, teneri de eviccione aliqua nisi pro factis et contractibus dicti principalis mei et suorum propri<i>s tantum, et non pro ali<i>s, pro quibus tantum obligo vobis et vestris omnia et singula bona et jura dicti principalis mei, mobilia et immobilia, privilegiata et non privilegiata, <h>abita ubique et <h>abenda. Ad <h>ec autem nos, dicti Franciscus Bataller, notarius, Petrus Guerola, Franciscus Bordoll, Juannes Bono, Joannes Llobregat, dierum minor, Joannes Navarro, Andreas del Moro, Ludovicus Guerola, Petrus Bordoll, Petrus Esparça, Joannes Llobregat, dierum maior, Seprianus Garcia, Joannes Llopis, Joannes Polop, Gaspar Garcia et Joannes Canet, agricole, convocati et congregati in platea dicti loci de Gella, coloniam ducentes in dicta baronia, per nos et succesores nostros quoscunque in dictis locis et baronia, pro vicinis et abitatoribus succesores, tam maiores quam minores et tam masqulini quam minini sexus, grattis et s<c>ienter cum hoc eodem publico instrumento promittimus et de bona convenimus vobis, dicto Petro Sanchiz Picaso, notario, dicto nomine, presenti acceptanti, et succesoribus <in> dicta baronia, nos et nostros veros, bonos, deles et legales basalos ese in omnibus et per omnia, dictumque principalem vestrum et suos bonaque ilius et ilorum et jura defe<n>dere et contra eos non venire83 aliqua racione sive causa, palam vel oculte, et supradicta capitula acceptantes pro ut superius contine<n>tur. Promitimus ea ad84 unquem servare et in nulo contrafacere nec alicuem venire facere, palam vel oculte, aliqua racione cive causa, dilacionibus omnibus, maliciis, difugiis et quibusbis ali<i>s inpedimentis cesantibus85 et non admisis, quibus omnibus et singulis per nos et succesores nostros exprese renuntiamus serie cum presenti. Ad quorum omnium supradictorum, satisfaccionem, emendam et complementum posimus compelli seu etiam fortiari, tam per dictum principalem vestrum et suos metipsos, et bayulos suos seu procuratores, seu per nobilem gubernatorem civitatis Valentie, seu per alium quemcumque judicem secularem per dictum principalem vestrum et suos eligendum86 intra tamen Regnum Valentie, cuius foro, districtui, jurisdictioni, coertioni et juditio licet non sit vel non fuerit judex noster, et cuiuslibet nostrum, ordinarius, submittimus et adstringimur nostro proprio foro quo ad hec penitus et de nostra certa ciencia renuntiando, et legi etiam dicenti: «Juditium judicis de quo sit conventum et in quem jurisdictio est quoquomodo porrogata, vel ei87 concensus habitus ante litem contestatam, posse revocari», et legi etiam unde88 queritur foro: «De jurisdictione omnium judicum», et cuicumque alteri fori declinatorie, antque inde per eundem, de et pro premissis omnibus et eorum singulis pignora, executio, distractio et venditio bonorum omnium et jurium nostrorum et futurorum, mobilium et inmobilium, privilegiatorum et non privilegiatorum, habitorum ubique et habendorum, sine aliqua libelli oblatione, litis contestatione aut aliquo procesu solemni, sed sola exhibitione, demonstratione presentis publici instrumenti vestraque vel vestrorum verbali requisitione et adveratione, quod instrumentum ac89 ipsam verbalem requisitionem volumus vim valere et obtinere sententie dinitive et confesionis judicialis in rem judicatam, legitime transacte,90 a qua ulterius appellare vel suplicare non licet, nec admitamur aut aliquis nostrum admitatur aut admiti posimus aut posit, nec nostri succesores admitantur aut admiti posint ad aliquam excusationem, exceptionem, dilationem, difugium, inquietationem vel perturbationem nec ad obligatione<m> bonorum immobilium habendo bona mobilia vel semoventia ac etiam privilegiata, imo istud sit et at ad vestrum et vestrorum eleccionem et voluntatem, nec positis vos nec vestri compel<l>i seu etiam forciari rem curie oblatam pro solutione facienda, facta legitima subastacione vobis et vestris in dicto precio in eodem non invento asumere nec vobis et vestris adis<c>i juxto precio facta estimatione in solutum prorata vestri debiti in causam judicati, imo dicta pi<g>nora, execucio, venditio et distraccio ant et eri valeant et posint, realiter et de facto, sicut de sentencia dinitiva in rem iudicatam legitime transacta, et de condemnatione pene quarti, ret<r>oclamo subsecuto, pro ut in executionibus scalibus est eri asuetum sive etiam usitatum,91 omni juditiario ordine pretermiso, omnibus apelationibus, suplicationibus, recursibus justis, frivolis et iniuxtis, exceptionibus, difugis, malitiis omnibus pro ut electis sesantibus et non admisis quibusquidem, et legi a divo Pio,92 foro: «De re judicata», et de nostri et nostrorum serta sciencia renuntiando. Adhicientes vobis et vestris succesoribus et ex dicto pacto concedentes93 quod liceat vobis et vestris, integra vel non integra etiam excistente, variare juditium et actiones, tam in quantitate, modo, forma, loco et examine quam etiam in persona, juditibus et bonis ratione contentorum in hoc instrumento, pro ut malueritis, sine aliqua protestatione et sine expensarum amissione94 vestri vel vestrorum. Ulterius,95 etiam vigore96 iam dicti pacti, promitimus et de bona convenimus ac iuramus ad dominum Deum nostrum et eius santa Quatuor Evangelia, manibus nostris dexteris corporaliter tacta, in pose notarii infrascripti, quod non litigabimus aut ca<u>sabimus nec aliquis nostrorum aut nostri causabunt aut litigabunt vobiscum aut cum vestris, nec aliquam excusationem,97 dilationem, difugium, inquietationem vel perturbationem faciemus, proponemus aut concent<i>emus, nec nostri facient, proponent aut consentient, quominus hec omnia et eorum singula, secundum heorum mentem et sanam intentionem vestri vel vestrorum efcaciter conpleantur, nec impetrabimus aut impetrare possimus nec nostri98 impetrabunt aut impetrare posint, directe vel indirecte, a domino nostro rege vel a domina regina, eius consorte, vel ab aliqua alia persona potente,99 eclesiastica vel seculari, aliquod rescriptum gratie elongamenti, guidatici, supersedimenti, inhibitionis,100 reservationis, edicti,101 mandati, precum, inductionum, cominationum aut quidquam aliut, <in> generali vel especiali, quibus vel quo hea que in hoc contine<n>tur instrumento, contra intentionem vel voluntatem vestri vel vestrorum, impediri, elongari, toli, mutari, auferri102 vel diferri valeant quoquomodo, etiam si dominus rex vel domina regina, eius consors, vel aliqua alia persona potens, eclesiastica vel secularis, suo proprio motu vel mera libertate, de potestatis plenitudine vel causa aliqua, utili, favorabili, expedienti103 vel necesaria, principi aut reipublice aut alias, talia mandarentur vel concederentur,104 generaliter vel especialiter, etiam si nobis aut nostris ne<s>cientibus vel ignorantibus. Promitimus virtute pacti et juramenti predictorum, his vel alihis instrumento105 huiusmodi intentioni vestre contrariis, non uti vel gaudere aut consentire vel presentari adversus vos vel vestros, ratione contentorum in hoc instrumento, himo eis106 non obstantibus, predicta omnia et singula hecaciter conpleantur et in quocunque juditiario examine nobis et nostris denegetur,107 penitus audientia si orum autem contrarium fecerimus aut nostri fecerint, quod absit penam centum solidorum monete regalium Valentie in continenti incurramus et nostri incurrant, excelenticime dominationi vestre et vestris dandorum et solvendorum pro pena et nomine pene ac etiam interesse vestri vel vestrorum, que pena toties comitatur quoties vervo vel opere fuerit contrafactum, rato semper hoc pacto manente. Ita quod, exacta dicta pena vel non aut gratiosse remissa, nihilominus predicta omnia et singula in suis robore perpetuo maneant et valore, et supradicta rescriptum, elongamentum, guidaticum, supersedimentum et alia supradicta juri108 et intentioni vestre contraria nulius sint ecacie109 seu valoris, quoniam his omnibus et singulis inpetratis aut inpetrandis et aliis quibuscumque in <h>uiusmodi simplici vel penali juramento serie cum presenti renuntiamus, taliter quod non posit110 nobis nec nostris prodese excelentisime dominationi vestre obese modo aliquo111 seu nosere, et <ea> racione contentorum in hoc instrumento carere volumus viribus et efectu. Et pro predictis omnibus et heorum singulis sic ut predicitur adimplendis, tenendis, complendis rmiterque observandis, obligamus vobis et vestris omnia et singula bona et jura nostra112 et nostrorum in dictis loco et baronia successorum, presentium, absentium et futurorum, et tam maiorum quam minorum, et tam masculini quam femenini sexus, mobili<a> et immobilia, privilegiata et non privilegiata, abita ubique et abenda. In quorum dem requirimus precens recipi,113 et notarium infrascriptum, instrumentum, de quo requirimus due nobis tradantur copie in pergamenia forma, quarum uniquique nostrarum partium tradatur.
Quod fuit actum in loco de Gella, undecimo die mensis iulii anno a Nativitati Domini millessimo sexcentessimo undecimo.
Sig+num mei, Petri Sanches Picaso, notarii predicti, qui hec dicto nomine laudo, consedo et rmo.
Sig+++++++++++++na nostrum Francisci Bataller, notarii, Petri Guerola,114 Martini Guerola, Francisi Bordoll, Joannis Bono, Joannis Llobregat, dierum maioris, Joannis Navarro, Andrehe del Moro, Ludovici Guerola, Petri Bordoll, Petri Esparça, Joannis Llobregat, dierum minoris, Scipriani Gartia, Joannis Llopis, Joannis Polop, Gasparis Garcia et Joannis Canet, predictorum, qui hec omnia et singula sic ut predicitur laudamus, consedimus et rmamus.
Testes huius rei sunt Joannes Palop, presbiter, regtor dicte baronie de Gella, et Petrus Simo, estudens civitatis Valentie habitator, in dicto loco de Gella repertus.
Et quod ad rmam dictorum colonorum, qui sub die decimo tercio dictorum mensis et anni in dicto loco de Gella rmarunt, acceptarunt, jurarunt et promiserunt, presente dicto Petro Sanchez Picasso, dicto nomine, et acceptante, sunt testes dictus Petrus Simo, estudens, et Gaspar Peñalva, agricola ville de Ontinient, in dicto loco repertus.
Jhesus. Preincertum instrumentum receptum per Baltazarem Clua, quondam notarium, ego Joseph Todo, notarius, uti regens protocola dicti notarii, ex eis abstraxi et in dem sig+navi.
123.
1611, juliol 11.
Joan Lluís Ferriol, cavaller de Montesa, senyor del lloc dEstubeny, atorga la carta de poblament daquesta localitat. Només en coneixem un capítol.
Notari, Jeroni Oltra.
A. ARV, Reial Justícia, núm. 802, ff. 49v-51v. Només consta dun capítol inclòs en un plet per les rendes del lloc, fet lany 1761 a partir daltra còpia feta pel notari Jaume Lluís Cabanes, qui conservava els protocols del dit Oltra.
Edicions:
Inèdita.
Cita: M. Gual, Las cartas pueblas..., doc. núm. 283.
TEXT
Cláusula.
Íttem, ab pacte y condició que vosaltres y cascú de vosaltres respectivament, y tots los vostres successors de dites casses y heretats juntament ab los altres pobladors y vassalls que per temps seran de dit loch, per porcions iguals mentres sereu y seran pobladors y vassalls en dit loch, siau tinguts y obligats de pagar y respondre anualment en sos deguts terminis dos censals pasius que los moriscos de dit loch de Estubein y universitat de aquell, ans de la expulsió de aquells, responien per conte propi de aquells y de dita universitat, los quals dos censals huy estan en peu y se responen a saber és, lo hu a don Ramon Sanz de la Llossa, senyor del loch de Guadacèquies, de la ciutat de València habitador, de ànnua pensió de tres-cents setanta-cinch sous pagadors cascun any en cert termini, que es poden quitar per preu de dos-centes cinquanta lliures; y lo altre al capítol de la Seu de Xàtiva, de ànnua pensió de dos-cents sous pagadors en cert termini, que es poden quitar per preu de cent-cinquanta lliures. Y en cas de quitament, quitar aquelles y cascú de aquells, y per porrata, hajau de pagar lo interès de dits dos censals del dia y festa de sent Joan de juin propassat del corrent any mil sis-cents y once en avant. Ab expressa emperò protestació que per lo pressent capítol, ni per lo contengut en aquell, no sia vist donar dret algú als senyors de dits dos censals ni dits senyors de dits censals se puixen valer contra vosaltres ni·ls vostres del dit y pressent capítol, ni del contengut en aquell, y que dit capítol, en res no obstant la responsió y producció de dits dos censals, hajau de estar a tot orde, assiento y mandato que lo rey nostre senyor y sos reals comisaris donaran sobre la responsió y reducció dels censals que los moriscos del present regne y universitats dels lochs hon aquells recidien, responien. Y en cas que es proceheixca que los nous pobladors de dits lochs paguen los censals que dits moriscos y universitat de aquells responien, des de el dia que dits nous pobladors hauran comensat a poblar, en tal cas hajen de pagar lo interès de dits dos censals y porrata del dia de Nadal pasat del dit y corrent any mil sis-cents y once en avant, en lo qual dia comensaren a poblar en lo present loch, y no hajau de pagar dit interès de ans de dit dia de Nadal. Açò emperò entés y declarat, que en cas que vosaltres o algú de vosaltres vos ne haneu y e us despedixcau de pobladors y vasals de dit loch, podent-ho fer, en tal cas aquell o aquells que sen auran anat y despedit de dit loch no puixen ser forçats a pagar ni respondre dits dos censals, ni lo interès de aquells, sinó per porrata per la part y porció que \de/ dit interès los cabrà ns al dia que sen auran anat y expedit; ans de dit dia en avant, aquells que se hauran despedit de pobladors y vasals de dit loch resten exemps y delliures de les responsions de dits censals y de la obligació de quitar aquells, lo pressent capítol en res no obstant.
Íttem, etc.
Lo preincert Íttem sive clàusula de mà pròpria escrita, és estada treta de un acte de establiment general del loch de Estubein, fet y fermat per lo quondam Joan Luís Ferriol, cavaller del hàbit de Nostra Senyora de Montessa, senyor de dit loch, a favor dels vasals y habitadors de aquell, rebut per Gerony Oltra, quondam notari, a once dies del mes de juliol del ain mil sis-cents y once. E perquè en tota part plena fee li sia donada y atribuïda, yo Jaume Luys Cabanes, notari regent los libres y protocols de art de notaria de dit quondam Jerony Oltra, notari, posse assí mon acostumat sig+ne.